Goðasteinn - 01.09.2008, Qupperneq 31

Goðasteinn 2008
Hver var Eyvindur?
Eyvindur var í meira en heila öld fulltrúi útilegumannatrúar á landinu. Hræðsla
manna við útilegumenn og byggðir þeirra, þjófa og ræningja á ijöllum var gífurleg
um árabil. Þetta gekk svo langt að æðstu menn landsins létu hafa það eftir sér að
þeir þyrðu ekki að fara yfír hálendið nema með skammbyssu með sér og helst með
flokki manna! Raunin mun þó vera sú að aðeins örfáir menn hér á landi hafa getað
lifað af í útlegð í lengri tíma. Áreiðanlegar sagnir eru aðeins um einn mann sem
flakkaði um hálendið með konu sína sem fylgdi honum hvert sem var. Það er
enginn annar en Fjalla-Eyvindur, ættaður úr Hrunamannahreppi. Það sem gerir
Fjalla-Eyvind enn sérstakari í mínum huga er einmitt það að hann er algjört
einsdæmi hér á landi. Það er mikið afrek að takast að lifa af uppi á hálendi í þeim
veðurofsa sem þar er á vetuma, alltaf á flótta undan samfélaginu og sífellt að
flytja sig á milli staða í öll þessi ár. Þar að auki var Halla alltaf með honum og það
hlýtur að hafa verið erfiðara að lifa af tvö en einn á þeim litla mat sem þama
fmnst.
Öll árin átti Eyvindur tvo hluti sem hann skildi aldrei við sig á ferðalögum
sínum. Það var Jónsbók sem hann bar á brjóstinu og las ávallt í ef honum fannst
útlitið svart og pottur sem hann bar á bakinu. Það má því geta sér þess til að
Eyvindur hafi verið hjátrúarfullur maður. Hann var viss um að ef þessir tveir hlutir
skildust við hann myndi allt mislukkast hjá honum.
Ættir og uppruni
Þó svo að Fjalla-Eyvindur hafi helst unnið sér það til frægðar að vera þjófur og í
mörg ár í útlegð þá verður seint sagt að hann hafi verið kominn af einhverju
þjófahyski eða minni máttar fólki, heldur af góðum sunnlenskum bændaættum.
Eyvindur fæddist árið 1714 að Hlíð í Hranamannahreppi sem nú hefur lagst í
eyði en ennþá má sjá þar daufar bæjarrústir. Faðir hans var Jón Jónsson en um
ættir hans og uppmna er fátt vitað. Móðir hans, Ragnheiður Eyvindardóttir, var
dóttir Eyvindar Ólafssonar og Katrínar Magnúsdóttur sem bjuggu í Hlíð en
Ragnheiður ólst samt upp hjá föðursystur sinni í Hamarsholti sem núna hefur
einnig lagst í eyði en var í Tungufellslandi. Fjalla-Eyvindur átti níu systkini og þar
af eina tvíburasystur. Eyvindur og Steinunn systir hans vom elst í hópnum en Jón
bróðir hans var sá þriðji, tveimur ámm yngri en Eyvindur. Þegar manntal var gert
árið 1729 var fjölskyldan í Hlíð sú stærsta, a.m.k. sú barnflesta, í hreppnum. Á
þeim tíma var Eyvindur sem sagt 15 ára gamall og bjó með foreldrum sínum og
systkinum í Hlíð í Hmnamannahreppi.
29