Goðasteinn - 01.09.2008, Page 138

Goðasteinn 2008
byggt, datt engum heilvita manni í hug að ganga á ijallið. Það var ekki fyrr en
1750 sem Eggert Olafsson og Bjarni Pálsson lögðu í slíka ævintýraför og eftir það
liðu enn mörg ár þar til menn tóku að rannsaka Heklu að nokkru ráði. Það er hins
vegar fróðlegt að lesa ferðasögur erlendra vísindamanna sem heimsóttu Island á
18. og 19. öld því að í þeim má finna upplýsingar um fólkið sem bjó hér í ná-
grenni eldfjallsins, svo afskekkt en þó í meiri tengslum við erlenda menningu en
flestir aðrir landsmenn. A þessum stöðum má segja að ferðaþjónusta hafí verið
byrjuð fya en víðast annars staðar. Tjaldstæði voru léð í túnfætinum, matvörur
seldar við vægu gjaldi og staðkunnugir leiðsögumenn þáðu laun fyrir að fylgja
erlendum hefðarmönnum á fjöll.
Við lítum svo á að við höfum margþættu hlutverki að gegna hér á Leirubakka
en hér drýpur merkileg saga af hverju strái og okkur langar til að aðstoða við
rniðlun hennar til almennings. Við höfum sett hér á stofn fræðasetur, „Lærdóms-
setrið á Leirubakka“ þar sem ætlunin er að gera sögu héraðsins skil á rnargan hátt
og að hluta til tengist það starfsemi Heklusetursins. Við höfurn þegar gert samning
við sveitarstjórn Rangárþings ytra um samvinnu um ýmis verkefni. Þar rná t.d.
nefna söfnun heimilda um Landréttir hinar gömlu, minningarhátíð um Eyjólf Guð-
mundsson landshöfðingja og ekki má gleyma baráttunni sem háð hefur verið við
landeyðingu vegna sandfoks sem hér hefur þegar verið nefnd. Hér var haldin
ráðstefna Lélags sagnfæðinga og þjóðfræðinga vorið 2007 og við það tækifæri var
afhjúpaður minnisvarði um Guðna Jónsson prófessor en hann ólst upp hér á
Leirubakka og fyrir hans tilstilli erum við svo heppin að hér hafa verið skráðar
ýmsar sögur og sagnir, ómetanlegar heimildir um foma tíð í héraðinu sem ella
hefðu líklega glatast.
Við vonum að í framtíðinni verði hér haldnir margir fundir og að afrakstur
þeima verði til að vekja áhuga á merkilegri sögu þessa héraðs.
VALLARSKEIFAN
Ormsvelli 3, Hvolsvelli
S: 487 8730
F:487 8721
136