Goðasteinn - 01.09.2008, Page 157

Goðasteinn 2008
Jóhann þessi Carion var þýskur stjarnfræðingur, uppi 1499-1537. Krönika hans
spannaði tímann frá upphafí heims til 1532 er hún var fyrst prentuð á þýsku. Hún
var oft aukin og endurbætt og þýdd á önnur mál. Utgáfusaga hennar skal að öðru
leyti ekki rakin hér en ljóst er að íslenska þýðingin í aðalhandriti Oddaannála er
eftir danskri þýðingu frá 1595. Á eftir þýðingunni í handritinu segir:
Þessarar bókar útleggjari segir svo. Þó svo sé ég hafi margt undan fellt í
þessari kröniku þá meina ég það muni ekki hið sérlegasta heldur hitt sem
menn mega helst án vera, ásamt því sem stendur í Oddaannálum hverjir hér
efitir skrifast.
Anno 1692. 24. febr.
Seinni hluti fyrirsagnar Oddaannála í handritinu er þannig:
En það sem ég [þ.e. þessarar bókar útleggjari] hefii í Kröniku Carionis áður
skrifað, það felli ég undan í þessari og skrifast því svo stuttlega.
Og niðurlag annálanna er þannig:
Um hann [Vespatianum höfuðsmannj fleira í Kröniku Jóhannes Cariones
sem hér fyrir framan stendur.
Hér endar annála þá sem Sæmundur fróði saman skrifaði og er það
sérlegasta úr valið og hér inn sett.
Finis
Anno 1692.
Af þessu er ljóst að skrifari aðalhandrits Oddaannála hefur haft fyrir sér á
einum stað íslenska þýðingu á Kröniku Carionis, stytta miðað við dönsku
þýðinguna 1595, og stytta Oddaannála.
Aðalhandritið hlýtur því að vera skrifað eftir handriti sem haft hefur bæði þessi
verk stytt. Ekki verður annað lesið út úr lokaorðum þýðingar Carionis-krönik-
unnar og seinni hluta fyrirsagnar og niðurlagsorðum Oddaannála, sem öll voru
sýnd hér áðan, en að til hafí verið Oddaannálar í lengri gerð en nú er varðveitt.
Hér verður að taka fram að fullvíst er að Oddaannálar óstyttir eru að hluta heimild
Oddverjaannáls framan til svo sem síðar verður vikið að. Og samanburður á
íslensku krönikunni, þeirri dönsku, Oddaannálum og Oddverjaannál sýnir að all-
155