Bændablaðið - 15.08.2024, Qupperneq 4

4 Fréttir Bændablaðið | Fimmtudagur 15. ágúst 2024
Bjargráðasjóði hefur borist 81
umsókn frá bændum vegna
kaltjóns á túnum. Fresturinn
rennur út á miðnætti 31. ágúst og
er mat á umsóknum ekki hafið.
Samkvæmt upplýsingum frá
matvælaráðuneytinu hafa einhverjir
umsækjendur fengið tölvupósta
frá Náttúruhamfaratryggingu
Íslands (NTÍ) sem sér um rekstur
Bjargráðasjóðs, þar sem óskað er eftir
frekari gögnum, eins og myndum.
Bent er á að hafi einhverjir litið á það
sem höfnun sé það rangt en það kunni
að leiða til synjunar á síðari stigum ef
engin viðbrögð koma við beiðnunum.
Verklagsreglur um afgreiðslu
umsókna um fjárstyrk vegna tjóns
af völdum kals árið 2024 voru
samþykktar 10. júní síðastliðinn og
sendar Bændasamtökum Íslands,
Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins,
öllum búnaðarsamböndum á landinu,
ásamt fleiri aðilum. Í reglunum
stendur meðal annars: „Skilyrði
fyrir styrkveitingu er að greinargóðar
ljósmyndir og/eða drónamyndir af
skemmdum fylgi með umsókninni.
Það skal koma skýrt fram af hvaða
spildu hver mynd og/eða drónamynd
er tekin.“ Bjargráðasjóður getur
jafnframt falið sérfróðum aðilum að
meta skemmdir í vettvangsferð ef
ástæða þykir til.
Ekki verður hægt að stofna
nýjar umsóknir eftir 31. ágúst, en
umsækjendur geta bætt við gögnum
fram yfir umsóknarfrestinn ef ástæða
er til. /ál
Gefið hefur verið út virkjana-
leyfi fyrir fyrsta íslenska vind-
orkuverið, Búrfellslund Lands-
virkjunar.
Orkustofnun afgreiddi hinn
12. ágúst virkjunarleyfi fyrir
Búrfellslund, sem standa á við
Vaðöldu. Landsvirkjun mun í
kjölfarið sækja um framkvæmdaleyfi
til sveitarstjórnar Rangárþings ytra
þar sem virðist ríkja jákvæðni
gagnvart verkefninu.Í tilkynningu
frá Landsvirkjun segir að búið
sé að ganga frá tengi- samningi
við Landsnet og verið að leggja
lokahönd á samning um lands- og
vindorkuréttindi við ríkið. Hvort
tveggja séu mikilvægir áfangar
í undirbúningsferli virkjunar-
kostsins. Ef öll tilskilin leyfi fáist
taki stjórn Landsvirkjunar endanlega
ákvörðun um hvort ráðist verði í
verkefnið.
Hátt í þrjátíu vindmyllur
Búrfellslundur var settur í
nýtingarflokk rammaáætlunar árið
2022 og verður fyrsta vindorkuver
landsins. Gert er ráð fyrir að
28-30 vindmyllur rísi sunnan
Sultartangastíflu á 17 ferkílómetra
svæði. Uppsett afl verður um 120
MW. Landsvirkjun auglýsti útboð
snemma þessa árs á vindmyllum
fyrir Búrfellslund, með fyrirvara
um leyfis- og skipulagsmál. Sú leið
var, skv. tilkynningu Landsvirkjunar,
farin til að styrkja líkurnar á að
vindmyllurnar verði farnar að skila
orku inn á raforkukerfið fyrir árslok
2026, eins og áætlanir geri ráð fyrir.
Landsvirkjun hefur ekki viljað
gefa upp áætlaðan heildarkostnað
við verkefnið þar sem það sé í
útboðsferli.
Ekki allir á eitt sáttir
Sveitarstjórn Skeiða- og
Gnúpverjahrepps hefur mótmælt
vinnubrögðum Landsvirkjunar í
undirbúningi að vindorkuverkinu.
Hún telur stjórnvöldum ekki heimilt
að veita leyfi tengt Búrfellslundi
samkvæmt lögum um verndar- og
orkunýtingaráætlun.
Fleiri aðilar, t.d. Landvernd, kalla
eftir skýru regluverki og umgjörð
frá stjórnvöldum áður en gefið verði
grænt ljós á vindmyllugarða.
Jafnframt hefur sveitarstjórn
Skeiða og Gnúpverjahrepps sagt að
Búrfellslundur, ef af verður, muni
takmarka möguleika sveitarfélagsins
til uppbyggingar í ferðaþjónustu og
útivist á svæðinu. /sá
Vindmyllur fá grænt ljós
ÍSLENSKA
ÁBURÐARFJÖLSKYLDAN
FÆST Í VERSLUNUM UM LAND ALLT!
Í vikunni var lokið við að steypa
gólfplötuna undir kornþurrk-
stöðina sem eyfirskir bændur eru
að byggja við Ytra-Laugaland.
Hermann Ingi Gunnarsson, bóndi
á Klauf í Eyjafjarðarsveit, segir verkið
vera nánast á áætlun. Byggingarefnið,
sem sé forsniðið límtré og yleiningar
tafðist aðeins, en eigi að skila sér á
næstu tveimur vikum. Það komi
ekki að sök, því þá gefist færi á að
koma vélbúnaðinum fyrir sem berist
á næstu dögum. Ef allt gengur eftir
gerir Hermann ráð fyrir að hægt verði
að ræsa búnaðinn í lok september.
Það sé í tæka tíð fyrir þreskingu, sem
tefst vegna kulda í vor.
„Það eru helvíti öflugir menn og
konur með okkur og við vinnum
hérna dag og nótt og erum í heyskap
í dauða tímanum þar á milli,“ segir
Hermann, en stærstur hluti verksins
sé unninn af bændunum sem eiga
kornþurrkstöðina. Vinir og ættingjar
séu kallaðir til og segir Hermann að
þetta sé félagslegt verkefni eins og
tíðkaðist áður. „Ég myndi segja að
þetta séu fimmtán manns sem eru í
reglulegri vinnu. Svo hefur þetta farið
upp í töluvert fleiri á góðum dögum,
þannig að það er oft hasar.“
Það sem liggi fyrir á allra næstu
dögum á meðan beðið sé eftir
frekari aðföngum séu ýmis minni
verk í kringum húsið, eins og að
leggja dren, keyra möl og jafna
plön. Norðurorka sé jafnframt að
vinna við að tengja afkastamikla
heitavatnslögn til og frá stöðinni. Þá
eigi eftir að steypa undirstöður fyrir
þurrkarann, sem verður að hluta til
utan við bygginguna. /ál
Steypuvinna hafin
við kornþurrkstöð
Á framkvæmdasvæði kornþurrkstöðvarinnar í Eyjafirði á þriðjudaginn.
Mynd / Sigurgeir Sigurgeirsson
Búrfellslundur við Vaðöldu. Um 30 vindmyllur eru áætlaðar sunnan
Sultartangastíflu við Vaðöldu, með uppsett afl um 120 MW. Mynd / Landsvirkjun
Útboð á holdagripum
Nautís seldi bændum tíu hrein-
ræktaða Angus kynbótanautgripi
í sumar fyrir samtals 13.200.000
krónur. Þar af voru sjö naut og
þrjár kvígur.
Meðalverð nautanna voru 1.521.000
krónur og kvígnanna 851.000 krónur.
Dýrasti gripurinn að þessu sinni var
Litur 23405 sem seldist á 1.850.000
krónur án vsk., á meðan það naut
sem seldist fyrir lægstu upphæðina
var Móði 23409, sem fór á 1.301.000
krónur án vsk. Sveinn Sigurmundsson,
framkvæmdastjóri Nautís, segir
áhugann hafa dreifst nokkuð jafnt, en
flestir þátttakendur buðu í alla gripina.
Nautsfeðurnir norskir
Kynbótagripirnir sem stóðu til boða
eiga rætur sínar að rekja til norsks
kynbótasæðis sem var flutt hingað til
lands. Allir gripirnir eru undan Laurens
av Krogedal, fyrir utan Móða sem er
undan Manitu av Høystad. Mæðurnar
eru allar hreinræktaðar Angus-kýr sem
komu hingað sem fósturvísar þegar
innflutningur nýs erfðaefnis hófst árið
2017, eða afkomendur þeirra gripa.
Samkvæmt reglum útboðsins mátti
hver þátttakandi eingöngu kaupa eitt
naut og eina kvígu. Gripirnir dreifðust
því á sjö bæi þar sem þrír aðilar keyptu
bæði naut og kvígu. Sams konar útboð
verður haldið næsta sumar þar sem
kálfarnir sem fæddust í vor verða
boðnir til kaups, en að þessu sinni báru
kýrnar tíu nautum og ellefu kvígum.
Kálfarnir eru settir í níu mánaða
einangrun að hausti þar sem fylgst er
grannt með hvort þeir beri með sér
sjúkdóma.
Kröfur Nautís strangar
Af þeim kálfum sem fæddust í fyrra
heldur Nautís eftir þremur kvígum
til að viðhalda sínum eigin stofni og
hefur eitt af nautunum verið sent að
nautastöðinni á Hesti. Þá hafi nokkrum
gripum úr þessum árgangi verið fargað
þar sem þeir uppfylltu ekki kröfur
Nautís fyrir sölu. Sveinn nefnir að eitt
naut hafi ekki verið með nógu góða
fótstöðu á meðan annað var ekki með
nógu gott skap.
Nautís er með 22 hreinræktaðar
Angus-kýr og segir Sveinn stöðina
fullsetna og að ekki sé hægt að ala
upp fleiri naut í senn. Nautís á sæði úr
fjórum norskum kynbótanautum sem
verða notuð fyrir næsta árgang og telur
Sveinn ekki ólíklegt að fluttir verði
inn nýir fósturvísar á komandi vetri.
Sveinn segir að tekið sé sæði úr
einhverjum nautanna sem fari svo í
dreifingu til bænda í gegnum Nauta-
stöðina á Hesti. Sæðingar séu að mati
Sveins afar ódýr leið fyrir bændur til að
nálgast nýja erfðaefnið. Of fáir holda-
nautabændur nýti sér þær, en sæðingum
fylgi nokkur vinna og þurfi bændur
að vera með góða aðstöðu. Bændur
séu greinilega spenntari fyrir að kaupa
naut til að setja í hjarðirnar. /ál
Einangrunarstöð Nautís á Stóra-Ármóti. Myndir / Sveinn Sigurmundsson
Litur 23405 fór á 1.850.000 krónur, sem var hæsta verðið fyrir naut í þessu
útboði. Nautís seldi kynbótagripi fyrir samtals 13,2 milljónir.
Kalskemmdir í túni.
Mynd / Eiríkur Loftsson
Styrkir vegna kaltjóna