Plógur - 06.10.1900, Síða 3
5i
sagði Napóleon mikli. Fátt er ó-
mögulegt ef viljinn og dugnaður-
inn er í verki. Landbúnaðinum
er það lífsspursmál að fá markað
og að því verður að vinna, án þess
að leggja árar í bát við fyrstu
erfiðleika, eða þótt það mishepn-
ist fyrst.
Að tolla innflutt smjörlíki er
óefað mikil bót fyrir landbúnað-
inn, þar sem smér er nú ein
helzta verzlunarvara bænda.
En með smjörlíkistollinum eru
fátækir þurrabúðarmenn við sjávar-
síðuna og í kaupstöðunum neydd-
ir til þess að kaupa dýrara smjör.
Sömuleiðis geta ekki þilskipaút-
gerðarmenn fengir eins ýdýrt við-
bit handa hásetum síiium eiris og
áður og loks geta ekki smjörlíkis-
kaupmennirnir lengur grætt til
muna á smjörlíkisverzlun sinni.
Þetta er nú aðalástæðan sem efri
deild alþingis vors hefir á móti
smérlíkistollinum. — En hversu
niikils virðí eru þessar ástæður?
Einstaklingurinn a að líða fyrir
heildina; það er náttúrulögmál og
það er lögmál sem ættjarðarástin
byggist á. Nú eru þeir tiltölulega
fáir, sem neyta margarinis, fyrir
utan þilskipamenn, á móts við alla
hina, sem lifa af landbúnaði. Eg
sé því enga ástæðu til að^taka mikið
tillit til kaupstaðarbúanna og þil
skipaeigenda, því þess ódýrara sem
er að lifa í kaupstöðunum, þess
meira streymir af fólki frá orfinu
og hrífunni til kaupstaðanna, en
það er þjóðarinnar mesta mein,
úr því að landbúnaðurinn er aðal-
atvinnuvegur landsins og kaupstað-
arbúarnir lifa óbeinlínis á honum.
Skyldi ekki þurrabúðarlýðurinn
verða þunnur á kjálkann ef land-
búnaðaróvinum tækist að eyðileggja
landbúnaðinn að mestu? Það yrðu
ekki bændurnir einir sem liðu; það
yrði íslenzka þjóðin öll. Til-
vera þjóðarinnar, sem þjóðar, með
sérsöku þjóðet ni og mentun stend-
ur og fellur með landbúnaðinum
og þar af leiðir, að aðrir atvinnu-
vegir verða að víkja fyrir fram-
förum hans, en hann ekki fyrir
framþróun annara, eins og sumir
vilja, og óbeinlínis er verið að
vinr.a að, með eflingu sjávarútvegs-
ins í þeirri stefnu sem nú er, sem
síðar verður sýnt fram á.
Tóm vitleysa er það, að smér-
líkistollurinn hafi þau áhrif, að
bændur verki síður smér sitt,
þegar þeir geti betur komið því
út, þegar enginn sé ti! að keppa
við þá. Smérverkuninni er altaf
að fara fram, og nú eru einstakir
menn farnir að keppa við útlent
smér óg þeim mun fjölga árlega.
Eftir því sem smérið gengur bet-
ur út og er betur borgað, eftir því
leggja bændur sig meira eftir smér-
gerð og eftir því eykst framleiðsla
þess í landinu. Slíkt er reynsla
Dana og Norðmanna og sjálfsagt
fl. þjóða. Er nokkur hvöt fyrir
bændur að verka vel smér á með-
an það er ekki gefið fyrir það
meira en 50—60 aurar, og oft