Helgarpósturinn - 03.10.1980, Blaðsíða 3

3
-dielg&rpostúrinn- Fðstudagur 3. óktóber 19'8Ó*
Þegar Helgarpósturinn var að fara í prentun barst blaðinu eftirfarandi athugasemd orkumálastjóra:
■ „Ég tel það vitavert af Helgar-
póstinum að birta glefsur úr
vinnuplaggi sem sérstakiega er
merkt „trúnaðarmál”. Ljóst er,
að einhver þeirra hefur brugðist
trúnaði sem fengu plagg þetta i
hendur sem trúnaðarmál,
vegna þátttöku sinnar i þeirri
stjórnsýsluendurskoðun, sem
nú fer fram á Orkustofnun,
undir forystu Rikisendurskoð-
unarinnar, en með fullri þátt-
töku og i góðri samvinnu við
stjórnendur og starfsfólk Orku-
stofnunar, svo og fulltrúa
Iðnaðarráðuneytis og Fjár-
málaráðuneytis. Ég mótmæli
þvi birtingu þessa trúnaðar-
plaggs.
Trúnaður er afgerandi þáttur
I mannlegum samskiptum,
raunar forsenda þess að þau
geti verið með skaplegum hætti.
Trúnaðarbrot það, sem hér
hefur verið framið, er þvi til
þess fallið að torvelda það verk,
sem hér er verið að vinna og að
torvelda eðlileg samskipti
stjórnenda og starfsmanna,
sem einmitt eru i áfangaskýrsl-
unni talin þurfa endurbóta við.
Aðrar hvatir en ósk um endur-
bætur á þeim hljóta þvi að liggja
til grundvallar þeim verknaði
sem hér hefur verið framinn.
Afangaskýrsla þessi er fyrst
og fremst skráning á niðurstöð-
um viðræðna sem Rikisendur-
skoðun hefur átt við ýmsa
starfsmenn Orkustofnunar. Hér
er um frumvinnu að ræða, sem
ætlað er að vera undirstaða
undir vinnu við stjórnsýslu-
endurskoðunina. Ég hef marg-
lýst þvi yfir i þeim vinnuhópum,
sem að þessum málum vinna að
ég sé langt frá þvi sammála
mörgu þvi sem fram kemur i
áfangaskýrslunni': og telji vera
i henni bæði miklar ýkjur og
jafnvel beinar rangfærslur.
Engu að siður telji ég gagnlegt,
að hún komi fram. Ég hefi ennig
lýst þvi yfir að ég telji endur-
skoðun sem þessa jákvæða og
að hún geti orðið stofninni til
mikils gagns ef vel er að málum
staðið. Ég og aðrir stjórnendur
Orkustofnunar tökum þvi fullan
þátt i endurskoðunarstarfinu,
með þetta að markmiði. Hitt er
annað mál að starf eins og þetta
verður ekki unnið i fjölmiðlum,
og það þjónar engum jákvæðum
tilgangi að birta vinnuplögg
þar. Þegar endurskoðuninni er
lokið mun Rikisendurskoðunin
væntanlega semja lokaskýrslu
um verkið, sem verður opinbert
Plagg.
Þegar blaðamaður Helgar-
póstsins ræddi við mig gat hann
þess ekki aö blaðið hefði
trúnaðarplagg þetta undir
höndum og hygðist birta
glefsur úr þvi. Það fékk égekki
að vita fyrr en daginn fyrir birt-
ingu.
Að endingu vil ég algerlega
mótmæla þvi að það sé dæmi-
gert viðhorf starfsmanna á
Orkustofnun, að þeir viti ekki
hvar skrifstofa min er, þótt einn
starfsmaður af á annaö hundraö
kunni að hafa svarað á þann veg
sem tilgreint er. Svona ýkjur og
alhæfingar bera ekki vott
traustri blaðamennsku.11
■ Helgarpósturinn visar á bug
ásökunum orkumálastjóra um
að vinnubrögð blaðsins i þessu
máli séu „vitaverð”. Þau eru
þvert á móti alkunn og löngu
viðurkennd i blaðamennsku og
fjölmiölum almennt, a.m.k. er-
lendis, þótt hérlendis hafi fjöl-
miðlar til skamms tima veriö
nokkuð leiðitamir valdastofnun-
um i þjóðfélaginu. Sá timi er lið-
inn. Að öðru leyti telur blaðið
ekki ástæðu til að svara orku-
málastjóra, en rétt er að minna
á að alltof margir opinberir em
bættismenn og stjórnendur
opinberra stofnana standa i
þeirri trú að málefni stofnana
þeirra heyri endanlega undir
þá. Þau heyra þvert á móti
undir fólkið sem borgar brús-
ann. —Ritstjórar.
formaður iðnaðarnefndar efri
deildar Alþingis tdk nokkuð i
sama streng er hann sagði i
samtali: ,,Ég get tekið undir þau
sjónarmið, að vel igrunduð lang-
timamarkmið hafa ekki séð dags-
ins ljós i okkar orkumálum.”
Hann bætti siðan við, að þau
markmið sem þó hefðu verið sett
fram, hefðu yfirleitt ekki verið
nægilega vel undirbyggð á
faglegan og vísindalegan hátt.
,,Ég held að þar sé ekki við
stjórnmálamennina að sakast, né
heldur við kunnáttu — eða
þekkingarleysi sérfræðinga á
þessum sviðum, heldur öllu
heldur spurning um skipulag og
markvissu á rannsóknarstofnun-
um eins og Orkustofnun.”
— En nú hafa ýmsir orðið til
þess að gagnrýna einmitt
stjórnmálamenn í þessu
sambandi og meðal annars er
komið inn á það atriði i áfanga-
skýrslu Rikisendurkoðunar. Þar
er látið i veðri vaka, að
stjórnmálamenn hafi jafnan ekki
þá sérfræöikunnáttu, sem stund-
um þarf til að meta áætlanir sem
eru settar fram í orkumálum og
að þeir láti eðlisávisun og
þrýsting frá hagsmunaaðilum
ráða afstöðu sinni til orkumála?
Hvað viltu segja um þetta
Þorvaldur Garðar?
„Ég er mér þess ekki meðvit-
andi að stjórnmálamenn standi i
veginum fyrir stefnumörkun i
orkumálum, eða láti þrönga sér-
hagsmuni ráða ferðinni. Það hef-
ur kannski verið minna um það að
nokkurmarkmiðsjái dagsins ljós
hjá sumum stjórnmálamönnum i
þessum efnum,” sagði þing-
maðurinn.
Það virðist þvi mega ráða af
skýrslu Rikisendurskoðunar og
ummælum orkumálastjóra og
formanns iðnaðardeildar efri
deildar Alþingis, að ekki aðeins sé
vöntun á langtimastefnu I orku-
málum frá hendi stjórnvalda,
heldur og sýni Orkustofnun litla
viðleitnitilmarkmiðssetningar af
fyrrgreindu sinnuleysi stjórn-
valda og af öðrum orsökum sem
má leita innan Orkustofnunar.
Hitt er svo annað mál, að niður-
staða stjórnsýsluendurskoðunar
Rikisendurskoðunar á Orkustofn-
un er sú að „formlegt skipulag
umhverfistengsla er ákaflega
bágborið i Orkustofnun. Iðnaðar-
ráðuneytið og — ráðherra er hin
formlega æðsta stjórn, og tengsl-
in á milli ráðuneytis og Orku-
stofnunar fara að megin hluta til i
gegnum orkum álas t jóra
eingöngu. Ekkert formlegt skipu-
lag fyrirfinnst, sem snertir hina
pólitisku stefnumörkun.”
Þá er þess einnig getið í skyrsl-
unni að „hin formlegu tengsi og
samspil Iðnaðarráðuneytis og
Orkustofnunar bera keim af
„yfirmanna-undirmanna”
tengslum. Hér er um stigskipt
stjórnkerfi að ræða, þar sem
ráðherra og ráðuneyti senda boð
niðureftir og taka á móti svörum
(ráðgjöf) neðanfrá.”
Einnig má ganga út frá þvi og
sanna dæmi um slilct, að hags-
munaaðilar og einstakir
þingmenn hafa i gegnum sam-
bönd sin hjá rikisstjórnum tölu-
verð áhrif á viðfangsefni Orku-
stofnunar. Þá hafa rikisstjórnar-
skipti augljóslega gert það að •
verkum aö áherslubreytingar i %
orkumálum veröa, sem að sjálf- |
sögöu breyta ymsu i stjómun og |
LOFTRÆSTIVIFTUR
<• ' .
.
Á undanfömum tveimur áratugum höfum við byggt upp stcerztu og reyndustu sér-
verzlun landsins, með loftrcestiviftur íhíbýli, skrifstofur, skóla, samkomuhús,
verksmiðjur, vörugeymslur, gripahús og aðra þá staði þar sem loftrcestingar er þörf. ||
Veitum tceknilega ráðgjöf við val á loftrcestiviftum.
Þekking
feynsla
FALKIN N
SUÐURLANDSBRAUT 8, SÍMI 84670
j
skipulagi Orkustofnunar.
A hitt ber þó einnig að lita, að
svo virðist sem upplýsinga-
streymi og samhæfing út á við frá
Orkustofnun er mjög tilviljunar-
kennd. Segir skýrsla Rikisendur-
skoðunarum þessi mál, „að ákaf-
lega lftiðværi um íormleg skipu-
lögð samráð við mikilvægustu
hagsmunaaðilana.”
Er það siðan nefnt að „samráð
sem byggjast eingöngu á
persónulegum samböndum eru
óviðunandi. Slíkt skipulag er of
tilviljunarkennt og óöruggt. Svip-
að gildir um samskipti Iðnaöar-
ráöuneytis og Orkustofnunar.
Þau samskipti byggjast nær
eingöngu á samtölum og bréfa-
skriftum á milli orkumálastjóra
og ráðuneytis, án þess að þau
boðskipti komi til vitneskju ann-
arra, meðal annars vegna fyrir-
mæla um þagnarskyldu og tak-
markana á upplýsingaskyldu
stjórnvalda.”
En eru þá i raun stórfelldir
boðskiptaörðugleikar á milli
Orkustofnunnar sern slikrar og
aftur stjórnvalda? Jakob Björns-
son orkumálastjóri svaraöi þvi:
„Það er i raun klassisk visa, að
erfiðleikar koma oft upp á milli
stjórnmálamanna og sér-
fræðinga. Það hefur stundum
viljað brenna við að stjórnmála-
menn teygja sig of langt inn á
starfsvettvang sérfræðinga. Mér
finnst mikils um vert að hver aðili
haldi sig sem mest á sinu sviði. Ef
ég færi t.d. með bifreið mina til
bifvélavirkja og léti lagfæra
hana, þá stæði ég ekki yfir
bifvélavirkjanum og segði honum
hvaða skrúfur hann ætti aö losa
oghverjarhann ætti að herða. Ég
færi einfaldlega með bifreiðina til
hans og segði honum hvað ég
héldi að væri að. Siöan myndi ég
vænta þess aö fá bifreið mfna til
baka nokkru siðar i ágætis lagi.
Stjórnmálamenn eiga aö hafa
heildarsýnina i orkumálum, en
ekki fara of mikið ofan i smá-
£> 3
KOSTAlÍBODA
(Elstu krlstalsmiðju i Svíþjóð, stofnuð 1742)

H
mm
Er nokkuð, sem skapar meiri
stemningu en logandi
kristalssnjóbolli frá
KOSTA BODA
Við vitum það
Þrir snjóboltar skapa þrefalt meiri
stemningu — og fimm snjóboltar skapa
heila sinfóníu af kristal og eldi
Kynningarverð kr. 8.900.-
KOSTA BODA
Bankastræti 10 — Sími 1 31 22.