Helgarpósturinn - 04.12.1981, Blaðsíða 6

34
myndir: Jim Smart
Stundum veit listaheim-
urinn ekki hvaðan á sig
stendur veðrið. Nýjasta
dæmið um það er líklega
tviburabræðurnir Haukur
og Hörður Harðarsynir, 29
ára gamlir Reykvíkingar.
Þeir byrjuðu í júdó, sem
þróaðist yf ir í það sem þeir
kalla hreyfilist. Með
hreyfilistinni tóku þeir
bræður að stunda hugrækt,
og jafnhliða þessu hvoru-
tveggja kynntu þeir sér
myndlist og sökktu sér
ofan í gerð myndverka. I
haust sýndu þeir verk á
Haustsýningu FIM—sam-
eiginlega eins og raunar
allt sem þeir taka sér fyrir
hendur. List þeirra er
„dúólist".
En verk þeirra Hauks og
Harðar á Haustsýningu
FÍM vakti fyrst og fremst
athygli gagnrýnenda og
annarra sem á Kjarvals-
staði komu vegna þess, að
það varð fyrir skemmdum,
og spunnust út af því
blaðadeildur um það hvort
forsvaranlegt væri að hafa
svo viðkvæm myndverk á
listsýningum.
Þeir bræður vinna ekki
bara sameiginlega að list
sinni. Nú eins og alltaf
áður búa þeir saman
ásamt konum sínum og
þremur börnum. Haukur á
eitt barn, Hörður tvö, það
síðara fæddist daginn áður
en Helgarpósturinn ræddi
við þá í íbúð þeirra þar sem
allir veggir eru þaktir
listaverkum, stórum og
smáum, eftir þá og aðra.
Haukur: ÞaB var ekki okkar
hugmynd aö búa svona saman.
baB voru konurnar sem stungu
upp á þvl, vegna þess aö viB erum
listamenn. Þetta er mjög hag-
kvæmt. Þær hafa félagsskap hvor
af annarri og börnin fá félags-
skap. Og þetta er gott fyrir okkar
andlega samband. Ef viö byggj-
um sitt i hvoru lagi yröum viö aö
vera stööugt I simanum.
Þaö er lygilega gott samband
milli okkar hér á þessu heimili.
Hér er aldrei rifist.
Höröur: Þaö er aldrei ókyrrö I
lofti. Astæöan er fyrst og fremst
sú, aö konan mln hefur skapgerö
Hauks og kona Hauks hefur skap-
gerö mina.
Föstudagur 4. desember ^ h^lrjFirpn^ írínH
Áhaldiö sem Hörður sýnir listir sinar með á þessari mynd kalla þeir
„palo”. Þeir höfðu hugsað um það i tvö ár áður en þeir hönnuðu það.
Þegar það var tilbúiö komu hreyfingarnar af sjálfu sér.
Byrjaði með júdó
Setningarnar koma frá bræör-
unum til skiptis, án afláts, og þaö
veröur stööugt erfiöara aö henda
reiöur á hvaö hvor segir. Þaö fer
ekki milli mála, aö hér eru menn
sem eru vanir aö hugsa saman og
framkvæma saman. Mér var þvl
nauöugur einn kostur aö reyna aö
ná niöur frásögn þeirra bræöra aö
mestu án tillits til þess hvor sagöi
hvaö, enda gildir þaö liklega einu.
Þaö sem þeir láta frá sér fara er
hvort sem er allt merkt „Haukur
og Höröur”.
En áfram meö aödragandann
— þetta byrjaöi allt saman með
júdó.
Þegar við vorum 17 ára fórum
viöaðstunda júdó, alveg af rælni.
„Hugrænn skúlptúr"
Fyrir okkur er hreyfilistin
sjálfstætt listform, en hún er líka
hugrænn skúlptúr. Hreyfilistin er
fastur grunnur I verkinu sem viö
sýndum á Kjarvalsstööum.
Annars er þetta dálltiö flókiö...
Haukur: ...formfræöileg gllma
viö mörg fyrirbæri.
— Hvaö getiö þiö sagt mér um
barniö sem situr 'innan um alla
kubbana og pokarnir? Verkið
sem þiö sýnduö á Kjarvalsstöö-
um.
— Þaö tók okkur rúm tvö ár aö
gera þessa mynd — þetta er
fyrsta verkiö úr þessu efni, rann-
sóknarverk. Efniö er okkar eigin
uppfinning, viö köllum þaö HH 23
blöndu, og það hefur valdiö
miklum höfuöverk meöal lista-
„Dúólistamennirnir” Haukur og Hördur:
„Ferlega djúpir
rannsóknarlistamenn' ’
„Flókið mál"
— Veröiö þiö aldrei leiöir hvor
á öbrum?
Höröur: Nei, viö erum of skap-
andi til þess.
— En hvernig byrjaði þetta allt
saman?
— Þaö er erfitt að segja frá þvi,
þótt viö getum gert tilraun til
þess. Þaö má segja, aö þaö sem
olli þvi aö viö fórum út I listina
hafi veriö tréverkiö, spónninn
sem viö fórum aö skera i og gera
úr myndverk, segir Höröur.
— Já, þetta er flókiö mál I
sjálfu sér, bætir Haukur viö.
Hörður: Þegar viö vorum I
menntaskóla ætluöum við I
sjúkraþjálfun og skrifuöum út til
aö kanna möguleika á námi.
Okkur var svaraö þvi til, að best
væri aö byrja hérna, en viö uröum
aö biöa I eitt ár eftir þvi aö
kennsla I sjúkraþjálfun hæfist.
Viö ákváöum aö biöa og fórum
aö vinna I CJtvegsbankanum sem
viö gerum enn, hófum jafnframt
nám I guöfræöi I Háskólanum
svona til aö halda okkur viö. Eftir
áriö kom I ljós, aö viö yrðum að
blöa lengur, og eftir tvö og hálft
ár höföum viö fengiö mikinn
áhuga á andlegum málum, heim-
speki og sliku, og þá var listin
byrjuö að hafa mikil áhrif á
okkur.
Haukur: Hún var farin aö
spira.
Höröur: Listin tók öll völd.
„Litatripp í Strætó"
Haukur: Siöan höfum vfð fariö
áriega til útlana og skoöaö söfn,
drukkið I okkur heimslistina, og
smám saman komum viö okkur
upp ágætu bókasafni um listir.
Höröur: Viö vorum þrjú ár i
gubfræöinni og stunduöum eftir
það eingöngu rannsóknir á
þessari listatilfinningu okkar.
Þess á milli vorum viö á vertiö i
Vestmannaeyjum til aö vinna
fyrir okkur.
— Hvað meö listnám?
Haukur: Viö erum algjörlega
sjálflæröir.
Höröur: Viö tókum eftir þvi
strax sem unglingar, þegar við
vorum aö fylgjastmeöleik barna,
sérstaklega þegar þau vissu ekki
af þvi aö fullorðnir voru nálægt,
aö viö skynjuöum hreyfingar
þeirra hægt — i slow motion”. Viö
skynjuöum smáatriöin I hreyf-
ingum þeirra, hreyfingarnar
frusu. Þaö var eins og mynd-
segulband I heilanum stöðvaðist,
og viö fórum aö velta þvi fyrir
okkur hvort þetta þýddi eitthvaö.
Haukur: Fyrir okkur er þaö
alveg sérstök upplifun aö ferðast
meö strætisvögnum — þá förum
viö á „litatripp”. Skynjum ýmis-
legt sem aörir sjá ekki þegar þeir
þjóta framhjá. Þaö þarf ekki að
vera annaö en niðursuöudós og
laufblað I göturæsi. Slikar myndir
festast I okkur.
Þegar viö vorum eitt sinn staddir
á skrifstofunni hjá fööur okkar
var þar staddur júdóþjálfari.
Honum fannst viö vera efnilegir
og spuröi hvort viö vildum kikja á
þetta. Viö létum til leiðast og
uröum margfaldir íslandsmeist-
arar. En viö fundum okkur ekki i
júdó, þótt viö fengjum útrás I
henni og yröum þetta góöir.
Þegar viö vorum 19 ára hættum
viö og fórum að þróa eigiö kerfi,
sem viö höfum núna kennt i sex
ár.
Þetta kerfi okkar heitir „Kime-
wasa” og þýbir einfaldlega þab,
aö júdókennari fer aö kenna sina
eigin aöferð á eigin vegum. Upp
úr þessu þróaöist hreyfilistin,
sem er algjörlega óskyld
bardagalistinni, þótt viö styöj-
umst við hana. Raunar kennum
viö júdó, en þaö sem við erum að
leita aö er andleg uppiifun.
Höröur: 1 hreyfilistinni skynj-
um viö ákveðna þörf fyrir útrás.
En viö fundum, aö viö gátum ekki
kennt fólki strax þessa andlegu
upplifun útfrá hreyfilistinni svo
vib færöum hana I dulbúning sem
er bardagalistin. Vib erum aö
leita aö hópi, sem gæti fært sig
yfir I hreyfilistina, þótt bardaga-
listin standi alveg fyrir sinu. Við
erum þegar komnir meö 20
manna hóp sem er kominn á þetta
stig.
manna og gagnrýnenda. Þeir
halda þvi fram, aö þetta sé ónýtt
efni vegna þess hvaö okkur hefur
tekist aö hafa þaö þunnt — sér
staklega I pokunum. En þetta er
hart eins og steinn — segja þeir og
berja I vegginn oröum sinum til
áréttingar og segja að þaö sé
leyndarmál hvernig þaö er búiö
til.
,/Verðskulduð athygli"
Haukur: En það var áriö 1977
sem við geröum fyrsta tréverkið
okkar, og þegar við héldum
sýningu á þeim vöktu þau verð-
skuldaöa athygli. Ekki sist þegar
viö sýndum þau I Bandarikj-
unum. Við flýttum okkur heim
aftur, þvi viö sáum að viö vorum
að verða sölumenn. Bandaríkja-
menn eru svo óskaplega hrifnir af
góðu „handcraft” og vildu kaupa
allt af okkur. En viö fórum heim
og héldum áfram að rannsaka.
— Þessi tréverk viröast vera
einhvers konar kirkjur og siöan
fariö þiö aö móta börn og poka úr
þessu efni ykkar. Hvaöa hug-
myndafræði liggur þarna á
bakvið?
— Allt sem við göngum útfrá á
sér raunverulega samsvörun, en
eru þó huglæg fyrirbæri. Þetta
byggist á trúmálum, heimspeki
og sálarfræöi, en þó fyrst og
fremst hugmyndum okkar. Þetta
er listræn tilfinningatjáning, sem
við erum aö glima viö.
Gjafavörur
Njótiö |)ess að gefa göða gjöf - fallega gjöf frá Rosenthal
Gjafavörur frá Rosenthal
hafa hlotiö
heimsviðurkenningu fyrir
afbragöshönnun og
framúrþkarandi gæöi!
Þess vegna hafa Rosenthal
vörurnar tvenns konar gildi
— jafnt fyrir þann sem
gefur og þann sem þiggur.
Njótiö þess að gefa góða
gjöf — fallega gjöf, sem
segir meir en orö fá lýst.
studio-line
A. EINARSSON & FUNK
Laugavegi <S5