Helgarpósturinn - 05.03.1987, Side 29

Hittu Skytturnar í
mark?
HP leitar álits á mynd Friðriks Þórs
Friðrikssonar, Skytturnar
Sú var tíð að mönnum var tíðrœtt um hið ís-
lenska kvikmyndavor. Fólk flykktist í bíó til að
berja augum þessi nýjustu meistaraverk land-
ans og stundum gekk það svo langt að meira en
helmingur þjóðarinnar var búinn að sjá tiltekn-
ar myndir áður en yfir lauk. En á eftir þessu vori
kom aldrei neitt sumar. Um leið og íslenskum
myndum fjölgaði urðu þœr misjafnari og allur
þorri fólks hœtti að kippa sér upp við frumsýn-
ingu nýrrar íslenskrar kvikmyndar í litum og
sinemaskóp. Nokkrar myndir gengu þó sœmi-
lega en svo kom að því að aðrar gengu hreinlega
illa.
Nú er nýlokið sýningum á einni sem þó gekk
mjög vel, Stellu í orlofi og hafnar eru sýningar
áMnnarri sem virðist ekki œtla að fáýkja mikla
aðsókn, en það er nýjasta mynd Friðriks Pórs
Friðrikssonar, Skytturnar. HP leitaði álits nokk-
urra einstaklinga á því hvernig þeim þótti mynd-
in og ennfremur álits Friðriks á viðtökunum.
Spurningin sem við lögðum fyrir fólkið var ein-
faldlega þessi: Hittu Skytturnar í mark?
„Ég er nokkuð ánægður með viðtökurnar,
reyndar hefur enginn sem ég hef heyrt í verið
neikvæður. Það er bara verst að íslenskir kvik-
myndagagnrýnendur eru ekkert inní kvik-
myndum, gagnrýnin er alls ekki unnin á fagleg-
um grunni, þannig að ég get lítið mark tekið á
henni."
— Hvað með raddir utan úr bæ?
,,Ja, ég njósna eins langt og ég get, það er allt
jákvætt sem ég heyri og eins hjá því fólki sem ég
tek mark á og leita til um gagnrýni. Ég er
ánægður með viðbrögð áhorfenda, íslenskir
áhorfendur fara mikið í bíó og eru kröfuharðir
sem er gott. Þeir hafa tekið myndinni vel.“
— Samt hefur myndin ekki verið vel sótt.
„Ég held að hún hafi gengið eðlilega."
Friðrik Þór:
Ánægður
með
viðbrögðin
Þorgeir
Gunnarsson
kvikmynda-
gerðarmaður:
Of veikt
handrit
Páll Eiríksson
lögreglu-
maður:
Yfirdrifinn
byssuhasar
Sigurður
Pálsson rit-
höfundur:
Alvöru-
kvikmynd
„Þetta er erfið spurning — þær allavega náðu
að særa.
Mér finnst þetta heilleg mynd, ágætalega unn-
in nema hvað hún ber merki annarra íslenskra
mynda hvað handritið snertir, það hefur ekki
enn tekist að skrifa reglulega gott handrit og
mér finnst þetta ekki vera nógu sterkt. Það vant-
ar svona kjötið utaná það. Mér finnst eins og
undirbyggingin að lokaatriðinu sé of mikil, það
stendur ekki undir henni, eftir allan þennan að-
draganda verður of lítið úr því.“
— Hvað með leikinn?
„Ég var fyrirfram mjög hræddur við amatör-
ana, fór þessvegna á myndina með ákveðna for-
dóma í huga en þeir komu þægilega á óvart.
Þetta eru mjög góðar týpur, það má að vísu setja
út á túlkunina en ég held að Friðrik skorti
reynslu í að starfa með leikurum."
— Þannig að þú ert sáttur miðað við allt?
„Miðað við þetta reynsluleysi og líka við það
að hann er þarna sjálfur allt í öllu, framleiðir,
skrifar handrit að hálfu og leikstýrir, þá er þetta
rós í hnappagat hans og sömuleiðis er myndin
rós á hans þyrnum stráða feril."
„Já, að mörgu leyti gerði hún það. Sumu var
auðvitað ofgert en margt fannst mér alveg
ágætt, sérstaklega byrjunin á myndinni sem mér
fannst mjög góð.“
— Kornu atriðin kunnuglega fyrir sjónir?
„Ja, um það má svo sem ýmislegt segja en
þessar senur í næturlífinu, þar voru margir
punktar sem maður nauðaþekkti og persónurn-
ar líka, maður kannaðist við þetta fólk úr sínu
starfi.“
— En hvað fannst þér um lokaatriðið?
„Mér fannst hasarinn í byssubúðinni yfirdrif-
inn og þar vera margt ofleikið, ekkert er þessu
líkt í raunveruleikanum."
— Hvernig fundust þér leikararnir komast frá
sínu?
„Mér þóttu þeir ágætir miðað við að vera byrj-
endur, amatörar — mér fannst þeir bara skila
þessu vel og Bubbi fannst mér vera góður þó
margir hafi sagt annað. Ég þekkti þennan mann
úr starfinu, maður hefur oft séð svona menn
sem láta stjórnast af öðrum sem þeir líta upp til
og treysta. En einsog ég segi þá hafði ég bara
gaman af þessu í heildina tekið og margir kaflar
voru góðir.“
„Já, þær gerðu það, þetta er alvörukvikmynd.
Þarna er á ferðinni alvörukvikmyndahugsun og
samsetning. Það sem gladdi mig einna mest
voru aðalleikararnir tveir, báðir amatörar, því
fyrirfram þá skelfdi sú tilhugsun. Amatörar ráða
að öllu jöfnu illa við að túlka einlæga alvöru,
dramatíska alvöru, það eina sem hægt er að láta
þá gera er að gera grín að sjálfum sér og verða
þarmeð fíflalegir en þarna er ekki um neitt slíkt
að ræða. Það hefði verið mjög auðvelt að falla
í þá gryfju, sérstaklega með annan þeirra, þó
ekki væri nema fyrir það hvernig hann kemur
fyrir. Þessu er haldið saman af ótrúlegum aga og
maður fikrar sig nærri þessum mönnum og ég
verð að segja að það gladdi mig mest af öllu.
Mér fannst það vera djarft spilað en takast vel.“
— Hvað með /okaatriðið?
„Já. — Þessháttar hlutir gerast náttúrulega
ekki hér, innan gæsalappa, það þarf auðvitað
mikla sannfæringu til að trúa þessu en mér
fannst það ekki vera neitt útúr dúr. Skotvopn til-
heyra öðru umhverfi, fyrir íslendingum tilheyra
þau bíóinu og mér fannst þetta vera fullkomin
leikmynd hjá Friðriki. í heildina tekið er ég mjög
ánægður með myndina."
LEIKLIST
Tilfinningar í ofbeldisþjóðfélagi
Leikfélag MH:
Hólpin eftir Edward Bond.
Leikstjóri: Ingunn Ásdísardóttir.
Leikmynd og búningar: Hlín
Gunnarsdóttir.
Lýsing: Vilhjálmur Hjálmarsson.
Leikendur: Gunnar Hansson,
Þorsteinn Högni Gunnarsson,
Sigurður H. Pálsson, Björn
Gunnlaugsson, Hans Aðalsteins-
son, Aðalbjörn Þórólfsson, Páll
Óskar Hjálmtýsson, Guðrún
Eysteinsdóttir, Málfríður G. Gísla-
dóttir, Rebekka Austmann Ingi-
mundardóttir.
Salurinn í Menntaskólanum við
Hamrahlíð er stór, hátt til lofts og
vítt til veggja, hann er að sumu
leyti kaldranalegur og fráhrind-
andi en að öðru leyti býður hann
uppá margvíslega möguleika fyrir
þá sem hafa hugmyndaflug til þess
að nýta sér þá. Hlín Gunnarsdóttir
leikmyndahönnuður þessarar
sýningar er tiltölulega nýkomin
heim frá námi á Ítalíu og sýnir hér
bæði hugmyndaflug og dirfsku í
leikmyndasmíð. Bæði vídd og
hæð leikrýmisins er vel nýtt og
skapað kalt og fráhrindandi and-
rúmsloft þeirrar borgareyðimark-
ar tilfinningaleysis og ruddaskap-
ar sem leikurinn gerist í.
Leikfélag Reykjavíkur sýndi
þetta verk fyrir um hálfum öðrum
áratug og er sú sýning mjög eftir-
minnileg þeim er sáu, enda
spruttu af henni blaðadeilur og
einn virðulegasti gagnrýnandi
landsins þá gekk út af frumsýn-
ingu. Var þetta einkum vegna hins
grímulausa og tilgangssnauða of-
beldis sem fram kemur í verkinu,
enda er barnsmorð uppá grín
svona um það bil það ljótasta sem
hægt er að hugsa sér. En kannski
að ofbeldi hafi þá ekki verið eins
nærtækt og núorðið, ekki eins
snar þáttur í umhverfinu úr frétt-
um, sjónvarpi og kvikmyndum.
Kannski erum við orðum svo
gegnsósa og samdauna ofbeldinu
að það snertir mann ekki nema
takmarkað og kannski er ofbeldið
of nærtækt hinum ungu leikurum
til þess að leikstjórinn megni þrátt
fyrir öfluga viðleitni að framkalla
hjá þeim þann hrylling sem raun-
verulega er að eiga sér stað á svið-
inu. Það er hinsvegar annarskon-
ar hryllingur og ofbeldi sem verð-
ur miklu sterkara í þessari sýningu
en það er samband eða sambands-
leysi og tilfinningar og tilfinninga-
leysi ,,elskendanna“ í verkinu, þar
sem eru annarsvegar unga fólkið,
Len og Pam og hinsvegar foreldrar
hennar, sem aldrei talast við. Leik-
ur Guðrúnar Eysteinsdóttur í
hlutverki hinnar kviklyndu og öru
Pam var sterkur og kraftmikill og
er reyndar einna mikilvægast í
lífsmætti sýningarinnar. Gunnar
Hannsson leikur Len, sem er eina
góða manneskjan í verkinu, af
eftir Gunnlaug Ástgeirsson
hógværð og stillingu sem verður
sterk andstæða Pam. Þar í bak-
grunni eru svo foreldrar hennar
sem hafa hatast í áratugi og talast
ekki við, leikin ágætlega af Þor-
steini H. Gunnarssyni og Málfríði
Gísladóttur;
Ingunni Ásdísardóttur hefur tek-
ist í þessari sýningu að ná ótrúlega
miklu út úr efniviði sínum, óþjálf-
uðum leikurum og erfiðu við-
fangsefni. Ég hef oft áður haldið
því fram að skólasýningar af þessu
tagi séu mikilvægar uppeldis-
stöðvar fyrir leiklistina í landinu
því upp úr þessum jarðvegi vaxa
bæði góðir leikarar og áhorfend-
ur. Skiptir þá miklu máli að til stað-
ar séu vel hæfir leiðbeinendur
sem þora að takast á við erfið
verkefni því þroski byggist á að
glíma við það sem er aðeins erfið-
ara en maður ræður við í fyrstu og
sigrast á því.
G.Ást.
TÍMARIT Máis og menningar er
nú komið út í fyrsta sinn á þessu ári.
Meginefni þessa heftis eru fjölmiðl-
ar og birtast þar að lútandi greinar
eftir Stefán Jón Hafstein, Einar
Benediktsson og Þorbjörn Brodda-
son og fleiri. Af öðru efni má nefna
grein eftir sænska fræðimanninn
Peter Hallberg um Halldór Laxness
þar sem Hallberg fjallar um hvernig
Halldór lýkur sögum sínum, ljóð eft-
ir Einar Má, Gyrði Elíasson, Sigurð
Pálsson o.fl., auk þýddra Ijóða. Einn-
ig má nefna smásögu eftir ensku
skáldkonuna Margaret Drabble og
aðra eftir nýliða á þessum vett-
vangi, Ágúst Sverrisson.
SIGURÐUR Eyþórsson sýnir
um þessar mundir í Gallerí Gang-
skör, en þetta er fimmta einkasýn-
ing hans. Á sýningunni sýnir Sigurð-
ur 25 myndir unnar með ýmiss konar
tækni, olíumálverk, rauðkrítar-
myndir, portret og teikningar. Sig-
urður stundaði nám hér heima í
Myndlista- og handíðaskólanum, en
hefur síðan verið við nám bæði í
Stokkhólmi og í Austurríki.
PÓSTKONTÓ RINN í Harí-
em í Hollandi er um þessar mundir
að fá til sín „hæsta fjall" landsins.
Kannski ekki beinlínis fjall, heldur
sjö metra háan og eitt hundrað
tonna þungan steinskúlptúr eftir
Sigurð Guðmundsson myndlistar-
mann í Amsterdam.
Skúlptúrinn er úr steintegund,
sem kölluð er diabas og Sigurður
vann að gerð hans á norðaustur-
hluta Skáns í Svíþjóð, sem er einn
fárra staða í heiminum, þar sem
bergtegund þessa er að finna í ein-
hverjum mæli. Sigurður fékk sænskan
steinhöggvara, Evald Gustavsson, í
lið með sér og hjó sá, sagaði og bor-
aði samkvæmt fyrirmælum lista-
mannsins. Og til þess að geta unnið
verkið, þurftu þeir að vera á krana-
stól.
Venjulega vinna menn með
diabas-steininn í tveggja til þriggja
metra löngum bútum, og það þurfti
því heilmiklar tilfæringar til að ná
stykkinu hans Sigurðar upp úr jörð-
inni. Notaðar voru sprengjur, ásamt
stærsta vörubíl og stærsta lyftikrana
Svíþjóðar.
I viðtali við sænskt dagblað hefur
Sigurður sagt, að steinmyndir hans
fjalli um náttúruna og afskipti
mannsins af henni. Þegar hann er
spurður hvort eitthvað af íslenskri
sál hans sé í skúlptúrnum, svarar
hann: „Ef sál mín er íslensk, þá er
þessi skúlptúr íslenskur,því að hann
kemur innan úr mér. Ég reyni að
gera það sem ég hugsa um — og það
er nógu erfitt," segir Sigurður Guð-
mundsson.
HELGARPÓSTURINN 29