Helgarpósturinn - 05.03.1987, Blaðsíða 41

eftir Jónínu Leósdóttur myndir Jim Smart
Lífiö er sem betur fer alltafað koma manni á
óvart. Þaö kemur t.d. ósjaldan fyrir aö maöur
heyrir um menntun fólks, sem starfar viö eitt-
hvaö gjörólíkt þvisem þaö lagöi stund á í skóla.
Hér á opnunni eru viötöl viö þrjá slíka einstakl-
inga: Meinatækni sem starfar viö frétta-
mennsku, hagfrœöidoktor sem rekur kínversk-
an matsölustaö, og lœkni sem veitir heildsölu-
fyrirtœki forstööu.
Þaö eru þó mýmörg önnur dœmi um fólk, sem
fer óheföbundnar leiöir íjjfinu. Hjá Flugmála-
stjórn vinnur t.d. Þórður Örn Sigurðsson, sem
hefur MA-gráöu í spænsku og latínu. Árni
Gunnarsson, deildarstjóri í menntamálaráöu-
neytinu, er bókmenntafrœöingur aö mennt. Ein
af flugfreyjum Flugleiöa til skamms tíma, Helga
Norland, er meinatœknir. Guðrún Kristjáns-
dóttir, myndlistarkona, er hjákrunarfrœöingur.
Ingólfur Guðbrandsson, feröamálafrömuöur
er kennaramenntaöur og Birgir Þorgilsson,
kollegi hans hjá Feröamálaráöi, er íþróttakenn-
ari. Svo er þaö félagsfrœöingurinn og fyrrum
menntaskólakennarinn, Hjálmar W. Hannes-
son, sem fyrir nokkrum árum gekk til liös viö
utanríkisþjónustuna.
Jón Júlíusson, fyrrum latínukennari, situr
nú viö skrifborö í viöskiptaráöuneytinu en var
áöur hjá Loftleiöum. Feröaþjónustan laöar
greinilega til sín kennara, þvíþangaö leitaöi líka
Halldór Bjarnason, sem áöur kenndi ungling-
um íHagaskóla í Reykjavík. Hann starfaöi lengi
hjá Arnarflugi en er nýkominn yfir til Flugleiöa.
Svo eru þaö þessi klassísku dœmi um Ijóöskáld-
iö sem vermir ritstjórastól Morgunblaösins og
alþingismennina okkar, sem auövitaö koma úr
ýmsum áttum.
Svona mœtti lengi telja, bæöi þekkt og óþekkt
nöfn. Fólk, sem af einhverjum ástœöum vinnur
viö störf, sem ekki tengjast beinlínis menntun
þess. Þetta er bæöi skemmtilegt og bráönauö-
synlegt — viöheldur fjölbreytileika mannlífsins.
Ef allir fœru eftir beinum brautum, lífiö í gegn,
væri örugglega ekki jafngaman aö vera til!
DR. HEINZ JOACHIM FISCHER, HAG- OG STJÓRNMÁLA-
FRÆÐINGUR OG VEITINGAHUSSEIGANDI í REYKJAVÍK:
UTLENDINGAR HAFA
TAKMARKAÐA ATVINNU-
MÖGULEIKA Á ÍSLANDI
Dr. Heinz Joachim Fischer er sprenglærður
hagfræðingur og stjórnmálafræðingur frá
Þýskalandi. Síðustu tvö árin hefur hann hins
vegar séð til þess að gestir veitingahússins
Sjanghœ við Laugaveginn verði sprengsaddir
og sælir. Doktorsgráðan kemur því tæpast að
miklum notum þessa dagana.
„Ég lærði hagfræði í Heidelberg í Þýska-
landi, tók doktorsgráðu í Kiel og var um skeið
á Fulbright-styrk við stjórnmálafræðinám í
Bandaríkjunum. Konan mín er íslensk, Þóra
Fischer læknir, og eftir námið langaði okkur
að fara út í hinn stóra heim og öðlast þar lífs-
reynslu. Við störfuðum fyrst við nokkurs kon-
ar „farandlýðháskóla" á Indlandi, en síðar vor-
um við á ýmsum öðrum stöðum í þriðja heim-
inum.
Okkur langaði mikið til að búa hér á íslandi,
en það er ekki margt sem útlendingar geta
unnið við hér á landi. Ég get svo sem gert mig
skiljanlegan á talmáli — það er ekkert stórmál
— en það er verra með ritmálið. Ég er ansi
hræddur um að fólk myndi fá hláturskast, ef ég
þyrfti að skila skýrslum á íslensku. Það tak-
markar auðvitað atvinnumöguleika manns
töluvert.
Fyrst vann ég hjá Farskip, sem gafst upp.
Eftir það var ég um skeið hjá Hjálparstofnun
kirkjunnar, en hætti þar. Þá var um lítið annað
að ræða en fara út í sjálfstæðan atvinnurekstur
eða fara aftur til útlanda. Það var svo meira
eða minna tilviljun að ég hóf veitingarekstur
frekar en eitthvað allt annað. Kunningi minn,
Gilbert, sem er Kínverji og kokkur, hafði gælt
við þessa hugmynd nokkurn tíma og ég sló til.
Við opnuðum síðan Sjanghæ í febrúar 1985.
Þannig þróaðist þetta nú. En það er langt því
frá að ég hafi komið til landsins með það í
huga að stofna hér veitingahús. Hagfræði-
kenningarnar koma ekki einu sinni að miklu
gagni við reksturinn, vegna þess að einhvern
veginn virðast þær ekki allar eiga við þegar ís-
lenskt efnahagskerfi er annars vegar. Það lýt-
ur að mörgu leyti sínum eigin lögmálum!
Það fylgir þessu starfi mikið álag og langur
vinnutími, því ég reyni að vera oftast viðstadd-
ur á mestu annatímum. En ég hef líka ánægju
af þessu og hitti margt gott fólk hérna, bæði
gestina og ýmsa aðra aðila sem ég á viðskipti
við. Það eru hins vegar líka á þessu neikvæðar
hliðar — því er ekki að neita. Ég var t.d. aldrei
kallaður „helvítis útlendingur" eða „vitlaus
Þjóðverji" hér á landi fyrr en ég hóf veitinga-
rekstur.
Dr. Heinz Joachim Fischer: „Hagfræðikenningarnar
eiga ekki einu sinni við hinar séríslensku aðstæður."
Slík atvik eru nær alltaf í tengslum við sölu
á áfengi, þegar viðskiptavinirnir vilja fá vín-
flöskur til þess að taka með sér heim. Þetta er
bannað samkvæmt lögum (sem mér finnst
reyndar ekki ná nokkurri átt, en það er allt
annar handleggur) og ég verb að fara eftir
þessu. Gestirnir segjast geta gert þetta alls
staðar nema hér og verða oft æstir og úthúða
mér fyrir að neita þeim. Það er afskaplega
særandi að láta kalla sig öllum illum nöfnum
fyrir það eitt að fara eftir landslögum!
Þessi atvik eru þó sem betur fer undantekn-
ingin, en ekki reglan. Yfirleitt er óskaplega
gaman að vinna við þetta, sérstaklega þegar
maður sér hvað íslendingar hafa tekið kín-
verska matnum vel. Fyrst seldust bara örfáir
réttir á matseðlinum en smám saman fór fólk
að prófa sig meira áfram og panta marga rétti,
sem það síðan skipti á milli sín. Þannig á þetta
að vera og mér finnst skemmtilegt að fylgjast
með þessari þróun. Hins vegar hef ég mjög
langa starfsreynslu í þróunarfræðum í þriðja
heiminum og vissulega sakna ég margs. Ann-
að væri óeðlilegt. Það var mitt fag, en ég varð
að velja og löngunin til að búa á íslandi varð
yfirsterkari."
HELGARPÓSTURINN 41