Alþýðublaðið - 27.03.1957, Blaðsíða 6

A Ekýð m bla3f %
ÍMiðvikucIagur 27. marz 1957
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmunddsson og
Loftur Guðmundsson.
Auglýsingastjóri: Emilía Samúelsdóttir.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Afgreiðslusími: 4900.
Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu 8—10.
S
S
s
s
s
s
;
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
*
s
s
s
s
$
V
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Tímabœr ákœra
ÞJÓÐVILJINN ræðir hús-
næðismálin í forustugrein
sinni í gær og ber Sjálfstæð-
isflokkinn þungum sökum í
því sambandi. Er á það bent,
að stefna íhaldsins í bygging
armálum einkennist af óhófi
og mun-aði hinna ríku. Sú á-
kæra er í senn rökstudd og
tímabær. Dæmi þessa eru
orðin allt of mörg og á vit-
orði flestra landsmanna.
Lúxusíbúðir efnafólksins
virðast vitna ,um mikið ríki-
dæmi. En á sama tíma eiga
þúsundir fárra eða engra
kosta völ í húsnæðismálum.
Almenningur fær ekki lóðir
eða lán. Ríkisbubbarnir
ganga fyrir um eftirsóttustu
staðina fyrir hallir sínar, og
auðvitað hafa þeir ráð undir
hverju rifi um fjáröflun,
bankarnir hafa staðið þeim
opnir undanfarin ár, því að
Sjálfstæðisflokkurinn þekkir
sína. Og með þessum hætti
er að myndast eins konar ný
stéttaskipting á íslandi. Hún
mátti þó virðast næg fyrir.
ÞaS er hverju orði sann-
ara hjá Þjóðviljanum, að
þessu þarf að gerbreyta.
Stefnan ó að vera fleiri og
hóflegri íbúðir. Ofremdar-
ástandið sést glöggt á
þeirri staðreynd, að
tveggja herbergja íbúðir
hafa svo að segja horfið
með öllu undanfarið og
þriggja herbergja íbúðum
farið ört fækkandi. Þörf
samfélagsins krefst þess,
að húsnæðismálin verði
tekin nýjum og föstum tök
um, það er ein megin-
skylda núverandi ríkis-
stjórnar og stuðnings-
flokka hennar. Hvernig
mun þeim árangri bezt
náð? Tvímælalaust með
því að efla verkamannabú-
staðina og samvinnubygg-
ingarnar, koma lánakerf-
inu í viðunandi horf og
hindra lúxusbyggingarnar
meðan verið er að tryggja
þúsundunum húsakynni til
framtíðarinnar. Sjálfstæð-
isflokkurinn hefur staðið í
vegi þessarar sjálfsögðu
þróunar. Nú er hann kom-
inn á réttan stað, og þá er
að bæta fyrir mistök hans
og hlutdrægni. Almenn-
ingsálitið krefst þess misk-
unnarlaust, að af því verði.
Jafnframt er óhjákvæmi-
legt að koma lóðaúthlutun,
Reykjavíkurbæjar í nýtt og
betra horf, því að þar er hver
silkihúfan upp af annarri.
Og þá er hægt að vænta þess
árangurs, sem Þjóðviljinn
ræðir um í forustugrein
sinni. Hér reynir á Alþýðu-
bandalagið og Hannibal
Valdimarsson félagsmálaráð-
herra. En auðvitað á ríkis-
stjórnin öll hlut að vandan-
um, og hann verður hún að
leysa í samstilltu átaki.
Slœmur fréttaburður
MORGUNBLAÐIÐ birti
þá frétt á dögunum eftir
mexíkönskum spámanni, að
heimsendir yrði um helgina.
Tiltækið hefur mælzt mjög
illa fyrir eins og Alþýðu-
blaðið skýrði frá í gær.
Svona fréttaburður hefur
ærnar afleiðingar. Og hann
þjónar illum tilgangi hér á
íslandi. Erlendis er hægt að
selja blöð í stærra upplagi
með tíðindum eins og þess-
um, en hér eru viðhorfin allt
önnur. Morgunblaðið hefði
því tvímælalaust átt að láta
þessa heimsendisfrétt fram-
hjá sér fara.
íslendingar eru öðru vísi
settir í þessu efni en aðrar
þjóðir. Einangrun okkar er
ekki úr sögunni í svo ríkum
mæli, að almenningur taki
tíðindum um heimsendi með
þögn og þolinmæði. Morgun
blaðið hefur sjálft orðið
þessa vart og komið athuga-
semd á framfæri. Og ís-
lenzku blöðin ættu að forð-
ast fréttamennsku á borð við
þetta. Við höfum við annan
vanda að stríða en tilvonandi
heimsendi, sem sjálfsagt ger
ir ekki boð á undan sér til
Mexíkó fremur en í Morg-
unblaðshöllina við Aðal-
stræti í Reykjavík.
4

Mynd vikunnar.
Pilnik og Friðrik tefla.
JJtíin úr heimi
Askriftasímar blaðsins
eru 4900 og 4901.
BREZKA stjórnin er ák\æðin
í að halda því forustuhlutverki,
sem Stóra-Bretland hefur náð
ð því er varðar friðsamlega nýt-
, ingu kjarnorkunnar. Hún hefur
[nýlega skýrt frá því, að innan
sex ára muni verða byggt oliu-
flutningaskip, er knúð verði
j kjarnorku. Það á að verða 65000
: til 80000 tonn og kosta 6000—
j 720 milljónir króna. Þetta verð
ur sennilega fyrsta kjarnorku-
knúna skipið í heiminum, sem
keppt getur við venjuleg skip
, í rekstri.
| Forusta Bretlands á þessu
sviði stafar af almennum orku-
skorti í landinu — atriði, sem
lokun Súezskurðar gerði enn
augljósara — og af því að stjórn
jafnaðarmanna tók á sínum
tíma þá áhættu, að hinn gas-
kældi kjrnakljúfur af Calder
t Hall gerðinni myndi borga sig
| í framtíðinni. Hann hefur
reynzt enn betur en menn þorðu
{að vona í fyrstu. Þó að kenn-
(ingin sé í sjálfu sér frumstæð,
| má bæta hana mjög í notkun
og eins og T-módelið af Ford-
bílnum mun hún halda áfram
að vera samkeppnishæf löngu
eftir að nýrri og þroskaðri gerð-
ir hafa komið fram.
Stjórnin hefur nú ákveðið að
leggja í aðra áhættu. Hún hefur
smþykkt að þrefalda, þ.e.a.s.
hækka upp í 6 milljónir kíló-
watta. framleiðslumarkið fyrir
tómrafstöðvar Breta í árslok
1965. Þetta mun þýða, að 18
milljónir tonna af kolum eða
12 milljónir tónna af olíu mun
sparast á ári. Það þýðir svo, að
eftir níu ár fær Bretland fjórð-
ung af ' llu rafmagni sínu frá
atómra f yerum. Grundvöllur
þessar-ir áætlunar er bygging
nýrra útgáfa af hinum uppruna
lega Calder Hall kjarnakljúf.
Ný t ':knileg triði gera það |
mögule.st að ná enn lengra.
Samt h;fur komið fram tals-
verð gagnrýni á þessar nýju
fyrirætlanir skildist mönnum,
að samanagður 3" Inaður við
áætlunina yrði 1 160 milljónir
punda, þar sem h inn í rauninni
verður minnst 1900 milljónir.
Nokkrir lávarðar hafa gagnrýnt
áætlunina, þar eð rafmagnslín-
urnar frá stöðvunum, sem verð-
ur að bvggja við árósa, mundu
spilla fegurð sveitanna.
En mestu efasemdirnar bein-
ast að því hvort réttlætanlegt
sé að eyða svo miklu fé í atóm-
stöðvar á sama tíma og svo mik
il þörf er fyrir fjárfestingu á
ýmsum öðrum sviðum. Atóm-
rafstöðvar kosta í byggingu
þrisvar sinnum meira en kola-
kyntar rafstöðvar, og' það veg-
ur upp á móti lægri rekstrar-
kostnaði við tómstöðvarnar. En
úr því að Bretar þurfa á annað
borð að verða sér úti um nýjar
orkuuppsprettur, þar eð ekki er
hægt að auka kolaframleiðsl-
una sem neinu nemur og olíu-
magnið er óöruggt, gerir stjórn-
in sennilega rétt í því að leggja
í þessa áhættu.
Einnig er líklegt, að tæknileg
ar framfarir verði áætluninni
notadrjúgar. Ný gerð af kjarna
kljúf er í smíðum nú þegar í
Dounreay í Skotlandi, og ýms-
ar gerðir kjarnakljúfa þegar í
reynslunotkun í atómrannsókna
stöðinni í Harwell — fvrir
skömmu var nýr „lágkrafts-
kljúfur“ settur í gang í Har-
well og nefnist hann Neró. Þá
er látið í það skína, að miklar
framfarir séu í því að nýta til
friðsamlegra þarfa þá verkun,
sem verður, er vetnissprengja
springur.
Bezta sönnun brezkra fram-
fara á þessu sviði er sú stað-
reynd, að þær hafa valdið al-
varlegum vandamálum í sam-
bandinu við önnur ríki. Hin
löndin hafa á prjónunum mikl-
ar áaúlanir um framleiðslu
atómorku, en eins og stendur
hafa þau aðeins yfir að ráða til-
raunakljúfum. Bretar hafa
reynzt ófúsir til nokkurrar ná-
innar samvinnu, bæði um Eur-
atom-áætlun ríkjanna sex og
um hina miklu víðtækari sam-
vinnu á vegum OEEC (efna-
hagssamvinnustofnunar Evr-
ópu). Til að byrja með mundi
Bretland vafalaust tapa meiru
á slíkri samvinnu en það græð-
ir.
(Frh. á 11. síðu.)
Tónleikar Mindru Katz
SJALDGÆFT er, aó hingað
komi tónlistarmenn frá Rúm-
eníu, en einn slíkur lék fyrir
styrktarfélaga Tónlistarfélags-
ins í Austurbæjarbíói s.l. mið-
vikudag. Hann lieitir Mindru
Katz og er frábær pínóleikari.
Tæknin er geysileg, „frasering-
ar“ óvenju skýrar og tilfinning-
ar alveg nægilega miklar, sem
sagt ekki yfirþyrmandi sentí-
mentalismi t.d. í Chopin.
Fyrsta verkið á efnisskránni
var svíta í D-dúr eftir Rúmen-
ann George Enescu, mjög
skemmtileg.t og athyglisvert
verk. Þá komu arietta con va-
riatione í A-dúr eftir Haydn og
sónata í d-moll, op. 31 nr. 2
eftir Beethoven. Hvort tveggja
vel leikið sem við var að bú-
ast. — Síðari hluti efnisskrár-
innar var helgaður Chopin, og
mun sumum finnast það full
stór skammtur af Chopin í einu.
Það, sem leikið var, var sónata
í b-molL op. 35, nocturne í e-
dúr„ sex prelúdíur og þrjár
etýður. Þó að mönnum hrysi ef
til vill hugur við öllum þess-
um Chopin, kom á daginn, að
túlkun Mindru Katz var sjálf-
stæð og tæknin slík, að unun
var að.
Ég hef eina tillögu fram að
færa. Svo er nú ástatt með pía-
nó hér í höfuðborginni, að eng-
inn konsert-flygill er til, sem
raunverulega er hægt.að bjóða
góðum píanóleikurum upp á að
leika á. Er það ekki vanzalaust,
að ekki skuli vera til einn góð-
ur konsert-fygill, t.d. Steinway.
Mér dettur í hug, hvort ekki
væri tilvalið að hefja fjársöfn-
un meðal styrktarfélaga Tón-
listarfélagsins, og annarra á-
hugamanna, með það fj'rir aug-
um að kaupa verulega gott
hljóðfæri til höfuðborgarinnar.
Verður því ekki trúað. að rík-
isstjórnin muni ekki vilja veita
því máli þann stuðning, að gefa
eftir aðflutningsgjöld að slíku
hljóðfæri og leyfa harðan gjald-
e.yri, eða hálí-harðan, til slíkra
kaupa. G.G