Morgunblaðið - 10.05.1963, Blaðsíða 3

Föstudagur 10. maí 1963
MORCVWBL4Ð1Ð
3
I
I
I
I
TOGARINN Narfi, sem und-
anfarið hefur verið í Þýzka-
landi, þar sem miklar og gagn
gerar breytingar hafa verið
gerðar á útbúnaði skipsins,
kom til Reykjavíkur í fyrri-
nótt. Byggt hefur verið yfir
bakborðshlið skipsins og þar
verið komið fyrir afkasta-
miklum Iiraðfrystitækjum,
þar sem allur aflinn verður
heilfrystur. Með þessum hætti
verður fiskurinn margfalt
verðmeiri, og hefur þegar
verið tryggður markaður fyr-
ir aflann til fullvinnslu í
Bretlandi.
Togarinn Narfi, sem er eign
Guðmundar Jörundssonar er
byggður í Þýzkalandi árið
1960, 890 lestir að stærð. Var
hann smíðaður með sama
hætti og aðrir íslenzkir tog-
arar, þannig að hann gat tog-
að á báðar hliðar skipsins.
Þegar í árslok sama ár,
þegar afli togaranna fór sí-
minnkandi, var Guðmundur
Jörundsson farinn að athuga
möguleika á að auka afla-
verðmætið með breytingum á
togaranum. Kom þá helzt til
greina ný aðferð sem verk-
smiðjurnar J. & Hall í Bret-
landi voru að ljúka við að
gera hagstæðar tilraunir með
á gömlum togara, „Northern
Wave“. Varð að samkomu-
lagi, að fyrirtækið gerði áætl-
un um breytingarnar, en jafn-
framt að beðið skyldi með
sjálfa framkvæmd verksins,
þar til reynsla væri komin af
skuttogaranum Lord Nelson,
sem lokið var við að smíða
snemma árs 1961 og útbúinn
'Mr. Ranken og Guðmundur Jörundsson standa á þaki stál-
húSsins, sem byggt var undir frystitækin. Niðri sést rétt í end-
ann á færibandið, sem flytur fiskinn af dekkinu í tækin.
um síðan stýrt með skilbrett-
um niður rennur að frysti-
tækjunum. Tækin eru sex, og
tekur 3 tíma að frysta hverja
hleðslu þeirra, þannig að lát-
ið er í tæki á hálftíma fresti.
Hvert tæki frystir í einu %
lest, 10 blokkir, sem hver er
10 cm þykk og vegur um 50
kg. Hraðfrystitækin fram-
leiða 40 stiga frost, og þegar
blokkirnar eru frosnar, síga
þær á vökvalyftum beint úr
tækjunum niður í lestina, þar
sem þeim er raðað til geymslu
í 29 stiga frosti.
Lestarrými skipsins minnk-
ar nokkuð, það tók áður um
400 lestir, en tekur nú 300—
320 lestir. — Þyngdarhlutföll
skipsins breyttust við þessar
breytingar, og var það rétt af
undir eftirliti Lloyds-skipa-
tryggingafélagsins.
Fréttamenn áttu tal við
fulltrúa verksmiðjunnar J. &
E. Hall Ltd., M. B. F. Ranken,
sem kom hingað til landsins
ásamt þremur sérfræðingum
verksmiðjunnar, til að fylgj-
ast með vélunum. Sagði hann,
að vonir stæðu til að þessi
breyting á Narfa mundi ryðja
brautina fyrir breytingar á
fleiri togurum margra landa.
Rekstursgrundvöllur stærri
togaranna færi sífellt versn-
andi, bæði vegna útfærslu
landhelgi ýmissa landa, auk-
innar samkeppni og versnandi
aflabragða. Tæki þessi væri
hægt með eóðum árangri að
Narfi kominn heim
eftir miklar breytingar
Þessi mynd var tekin þegar verið var að reyna eitt tækjanna
í Narfa áður en þau voru sett um borð í hann í Grimsby.
Gólfið, sem sést á miðri myndinni er á sama stað og þilfarið.
Fiskurinn er settur ofan í tækin í tíu hólf, en þegar frystingu
er lokið eftir 3tíma síga blokkimar á vökvalyftu niður í lest-
ina, þar sem þeim er staflað til geymslu. Tækið er nú í þeirri
stöðu.

var tækjum af þessari gerð.
Á grundvelli þeirrar
reynslu, sem fékkst af Lord
Nelson og togaranum Junella,
sem var með sömu tækjum,
voru smíðuð tæki, allmikið
breytt og endurbætt, og er
Narfi fyrsta skipið, sem not-
ar þessa nýju gerð tækjanna.
Jafnframt er Narfi fyrsti tog-
arinn, sem breytt er fyrir
þessa geymsluaðferð, en áður
hafa tækin aðeins verið sett
í tvo nýsmíðaða togara.
Tækjunum er komið fyrir í
stálhúsi, sem byggt er bak-
borðsmegin á fiskidekki, jafn-
háu bátaþilfarinu, þannig, að
jafnframt myndast bein gang-
leið af bátadekki fram á hval-
bak.
Gert er að fiskinum úti á
dekki og honum síðan kastað
á færiband, sem liggur aftur
með frystiklefanum. Er hon-
setja í skip, sem væru yfir
500 lestir, og hann teldi mjög
athugandi að gera þessar
breytingar á skipum, sem
væru ekki eldri en 12 ára.
Búið væri að gera tilraunir
með þessi tæki á öllum fisk-
tegundum, og hefðu þær gef-
izt vel. Lúða væri reyndar of
stór, en aðstaða væri í skip-
inu til að geyma hana í ís,
svo og til bráðabirgða þann
fisk, sem ekki ynnist tími til
að frysta hvern dag. — í
reynsluferð Lord Nelsons var
aflinn liðlega 200 lestir af
þorski og úr þeim afla
voru aðeins um 100 þorsk-
•ar, sem voru of stórir fyrir
tækin.
Guðmundur Jörundsson
kvað breytingarnar hafa kost-
að um 11 milljónir. Ekki
verður fjölgað skipverjum,
Frarnh. á bls. 17.

Einn brezku sérfræðinganna að athuga tækin. Þánnig munu
’hásetarnir standa við að koma fiskinum fyrir í hraðfrysti-
tækin.
STAKSTIINAR
Kommúnistaþjónkun
framsóknar
Ritstjóri „Þjóðviljans“ gefur i
gær greinargóða lýsingu á und-
irgefni framsóknarleiðtoganna
við kommúnista á undanfömum
árum. Hann segir:
„Tíminn hefur að undanförau
ráðizt harkalega á Þjóðvaraar-
flokkinn fyrir að ganga til sam-
vinnu við Alþýðubandalagið án
þess að setja nokkur skilyrði um
innri mál þess.
í þessu máli fylgir Þjóðvamar
flokkurinn augljósu fordæmi.
Framsóknarflokkurinn hefur ver
ið í stjómarsamvinnu við Al-
þýðubandalagið í nærri þrjú ár
án þess að setja nokkur þau skil-
yrði, sem Tíminn talar um. Siðan
hefur Framsóknarflokkurinn
haft mjög nána samvinnu við Al-
þýðubandalagið á þingi og utan
þess, flutt með því sameiginleg
frumvörp og tillögur, kosið með
því í nefndir og ráð og svo fram-
vegis, og aldrei hefur einn ein-
asti ráðamaður Framsóknar-
flokksins orðað nokkur þau skil-
yrði, sem nú er flikað í Tíman-
um. Nú síðast 1. maí kvaðst Fram
sókn styðja kröfugöngu verka-
lýðsfélaganna, enn sem fyrr án
þess að setja nokkur skilyrði“.
„Tómaliljóð“
Þór, blað Sjálfstæðismanna á
Austurlandi, birtir nýlega grein
um frammistöðu stjórnarandstöð-
unnar, þar sem segir m.a.:
„Ekki mun það hafa farið
fram hjá neinum, sem hlustaði á
útvarpsumræðuraar af sæmi-
legri athygli, hve mikið tóma-
hljóð var í árásum stjómarand-
stæðinga. í stjórnmálum er það
af eðlilegum ástæðum auðveld-
ara að halda uppi árásum en
vörnum, því lengi má benda á
hluti, sem betur mega fara og
stjórnarathafnir eiga það ekki
ætíð sameiginlegt að vera nauð-
synlegar og vinsælar. En þegar
athafnir núverandi ríkisstjóraar
eru teknar til rækilegrar umræðu
eins og gert var, sýnir það sig,
að rétt hefur verið stefnt með
aðgerðum núverandi ríkisstjóm-
ar. f efnahagsmálum hefur þjóð-
arbúinu skilað drjúgum áleiðis
á réttum vegi, og í fjöldamörg-
um málum öðrum hefur verið
unnið mikið og gott starf á veg-
um núverandi ríkisstjóraar“.
SÍS þarfnaðist
gengisjactíiöflaj-
-itþýðublaðið hefur nokkrum
sinnum að tmdanfönu varpað
fram fyrirspumum til framsókn
armanna um afkomu frystihúsa
SÍS á sl. ári. Hefur þetta verið
gert í tilefni þess, að það hefur
verið eitt aðalárásarefni stjóra-
arandstæðina á núverandi ríkis-
stjórn, að gengislækkunin 1961
hafi verið óþörf, sem vitaskuld
ætti að þýða það, að útflutnings-
atvinnuvegirnir hefðu getað kom
izt af án hennar. Hins vegar hef-
ur borið svo við, að bæði SÍS og
Tíminn hafa kosið að hylja af-
komu frystihúsanna hjúp þagn-
arinnar, þar til í fyrradag, að
Tíminn játar, að afkoma þeirra
hafi ekki verið með neinum glæsi
brag. Um þetta segir svo Alþýðu
blaðið í gær:
„En nú hefur Tíminn játað, að
frystihús SÍS hafi ekki gert bet-
ur en að bera sig á árinu 1962.
Þá sér hvert mannsbam, að ef
gengið hefði ekki verið lækkað
haustiö 1961, þá hefði orðið gífur
Iegt tap á þessum frystihúsum
— eins og raunar öllum útflutn-
ingsatvinnuvegunum á síðasta
ári, og að sjálfsögðu hefði því
tapi verið velt yfir á almenning.
Þetta var það, sem ríkisstjórain
og Seðlabankinn sögðu. Þess
vegna var það ill nauðsyn að
lækka gengið 1961“.