Morgunblaðið - 29.03.1973, Blaðsíða 14

14 MOR.GUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 29. MARZ 1973
Pétur Sigurðsson:
Neyzlufiskur tryggður fyrir
Faxaflóasvæðið
með því að opna takmörkuð svæði í Faxaflóa
9 mánuði ársins fyrir 13 báta
PÉTUR Sigurðsson mælti fyr-
ir frumvarpi um breytingu á
lögum um bann við veiði
með botnvörpu og flotvörpu.
Aðrir flutningsmenn eru Þór-
arinn Þórarinsson, Svava Jak-
obsdóttir, Gylfi 1». Gíslason,
Ólafur Einarsson og Ellert B.
Schram.
Höfuðefni frumvarpsins er,
að 9 mánuði ársins verði tak-
mörkuðum skipafjölda leyft
að veiða á takmörkuðum
svæðum við Faxaflóa. Enn-
fremur að alfriðað verði
svæði, sem afmarkast af línu
dreginni frá Snæfellsnesi og
í átt að Akranesi.
Jónas Árnason sagði þetta
frumvarp eitthvað það al-
versta, sem flutt hefði verið
á þessu þingi.
Pétur Sigurðsson: Með flutn-
inigi þessa frumvarps sitefmum
Tekur sæti
á Alþingi
EINS og Mbl. skýrði frá í gær,
tók frú Geirþrúður Hildur Bern-
höft, ellimálafulltrúi sæti á Al-
þingi i veikindaforföllum frú
Auðar Auðuns. Frú Geirþrúður
Bernhöft hefur ekki setið á Al-
þingi áður.
við flutniingsmerm að þvi, að
reyna að leysa að einhverju leyti
úr tveimur vandamálum. Annars
vegar að bæta nokkuð úr því
órétöæti, sem fiskimenn og smá-
útgerðairmeren hér í Reykjavík
urðu fyrir vorið 1971, er Paxa-
flóa var aligjörlega lokað fyrir
umræddum veiðum og hins veg-
ar, að koma nokkuð á mótí þvi
vandamáli, sem er í sambandl
við neyzlufisk hér á þéttbýlis-
svæðiinu við ininanverðan Faxa-
flóa. Það hefur komið í ljós, að
niefnd sú, sem vimnur að því á
vegum Aiíþingis að gera tiillögur
um nýtíinigu fiskveiðilögsögunn-
ar, virðist huigsa sér að láta frið-
unarsjónarmiðin ráða að öllu
við Faxaflóa, en hagkvæmnds-
sjónarmiðin gagnvart öðrum
landshiutum. Þegar unnið var að
því að fá fram lokun Faxa-
flóa með lögum 1971 er ég
hræddur um að beitt hafi ver-
ið töluverðum blekkingum. Við
umræður um máilið þá var því
haldið fram, að hin umræddu
veiðarfæri mokuðu upp smáýsu.
Til þess að styrkja þessa kenn-
ingu var notuð svokölliuð athug-
un, sem útvegsmenn á Akranesi
höfðu látið gera. Nú er það hins
vegar orðið ljóst, að magn ýsu og
þorsks ræðst að mestiu af nátt-
úrulegum orsökum og veiðar-
færin hafa þar ekki úrsMtaáhrif.
Ég visa til þess, að Hafrann-
sóknastofniuniin var mjög andvíg
þessiari einistrengingslegu lokun
Faxaflóa, þó að öllum bæri
saman um að hafa ætti fulla gát
á veiðum þar sem annars staðar.
Það eru einikum ytri skilyrði þess
hvernig klak heppnast vegna líf-
fræðilegra skilyrða í hafinu, sem
hafia mikiu meira að segja í
þesisu efini heldur en hitt, hvaða
veiðarfæri eru notuð. 1 frum-
varpireu er gert ráð fyrir að 13
báfiar fái heimild til að stunda
veiðar í Faxaflóa með þeim tak-
mörkunum að færa þennan holla
mat, fiskinn, til neytendia á höf-
uðborgarsvæðdn-u. Það hefur ver-
ið ákafiega erfitt fyrir reykvísk-
ar húsmæður og eins húsimæður
hér í nágrannabyggðarlögunum
að ná í frosinn fisk, að ég tali
nú ekki um nýjan fisk. Við telj-
um, að með því að leyfa 9 bátum
úr Reykjiavik, eimuim úr Hafniar-
firðd, Keflavik, Sandgerði og
Akraniesi að vei'ða 9 mánuði árs-
ins með þessum veiðarfærum hér
í flóanum, eiigi að vera tryggt
að nýr neyzlufiskur sé til staðar
á þessu timabiild. Það er alveg
BJÖRN Pálsson sefur lagt fram
og mælt fyrir tillögu til þings-
ályktunar um endurskoðun á
tryggingakerfinu. Tillaga Björns
fer hér á eftir:
„Alþimgi álýktar að fela ríkis-
stjónninni að láta endurskoða
tryggingakerfið í heild í þeim t'il-
gangi að gera það ednifaldara, ó-
dýrara og réttlátara. Eftirfairandi
atriða sé einlkum gætt:
1. Afnumið sé hið tvöfalda, lög
boðna örorku- og lífeynilsisjóða-
kerfi, þanndg að einn sameiigin-
legur lífeyrissjóð'U-r sé fyirir alla
landsmenn. Miðað skal við, að
upphæð fullira örorku- og lífeyr-
iisbóta eftir 67 ára aldur geti
numið allit að % af venjulegum
starfslaunum, bafi bótaþegi eng-
ar aðrar tekjur, en lífeyrir sé
lægri ef um aðrar tekjur er að
ræða.
2. Trygginigaikerfíð sé fjár-
miagmað arunað tveggja af rílkis-
sjóði að ölllu leyti eða af ríkis-
sjóði og iðgjöldum eimstaklinga
og fyrirtæikj a, hliðstætt því, sem
er í Noregd og Svíþjóð. Venði síð-
ari kosturinn valinn, sem hag-
kvaemara miun reynast, greiða
atvinnurekendur ákveðna prós-
rétt, sem komið hefur fram, að
fiskur hefur hækkað mikið í
verði og ég heild, að það uiamt
lækka verðið verulega, ef þetta
frumvarp verður að lögum.
Ég hef ta-lið eðliiegt, að ef
þetta frumvarp verður sam-
þykkt, þá verði veiðileyfín að
jafnaði látin ganga til þeirra,
AIMnCI
entu af viinireulaunum og sé miðað
við dagvinnu og kauptryggdngu
sjómanna.
3. Lífeyrisisjóði þá, sem nú eru
lögboðniir, sé héiimdlt að hafa í
vörzlu þeirra aðila eða stéttasam-
taka, sem sjá um þá -nú, og slkal
ávaxta þá og nýta á haig'kvæman
hátt fyrir viðkom-andii aðila. Rík-
isvaldið skal hafa eftíiriSit með
starfræks'Iiu þeirra og verð-
tryggja, ef unmt er.
4. Sé álitið ógerlegt að afnema
ilðgjöld ti.l lögboðdnna liífeyris-
sjóða Stéttafélaga, vegn-a þess að
þeir séu álitnir nauðsynlegir til
öfluna.r lánsfjár, þá verði freik-
air horffið að þeirri leið að afla
lánsfjár á þann hátt að skylda
einstakliniga á aldrinium 37—62
ára tii að kaupa spairimierki, hlið-
stætt því, sem ungt fólk verður
að gera nú. Miðað sé við 4—6%
af venjulegum vin-nulaunum.
Sparimerlkin skal verðtryggja
og endurgreiða eftir álkveðnum
reglium eigendum þeirra, eftir að|
þeir hafa eáð 67 ára aldri. Sé:
eiga-ndi sparimerkja látinn, áður
en þau eru að fufiu greidd, skal
imnstæða hanis gaoga til erfingja
eftir sörnu reglum og aðrar eign-
ir.“
sem hvað leogst hafia stundað
þessar veiðar frá þessu svæði.
Jónas Ámason sagði þetta
frumvarp eitt hið versta, sem
fram hefði komið á þessu þm-gi,
og væri fiurðulegt hvað margt
ágætra manna hefði staðið að
þvi. Hann sagði, að röksemda-
færslu-r Péturs Sigurðsisonar um
lítið hliuitfall smáfistos í afia stæð-
ust ekki, því að það væri venja
að moka slíkum fiski útibyrðis.
Eins væri tekið mikið af smá-
fiiskinum og sett beint í gúanó
og sæist ekki þegar sikoðunar-
menn kærnu á vetrtvcmg tíl þess
að kianna stærð afians. Sagði
þingmaðurinn að Reykvíkingum
væri engin vorkunn að sækja sér
fisk í soðiö til annarra ver-
stöðva eins og svo margir aðrir
landsimenn þyrftu að gera. Þá
sagði þingmaðurinn að viðhorí
Péturs Sigurðssonar væri dæmi-
gert fyrir viðhorf þéttbýlismanns
til dreifbýlismann'S, því að með
frumvarpinu væri gert ráð fyrir,
að aifriða tíitekið sveeði og það
yrði tid þess, að Borgnesingar
gætu ekki farið og náð sér í soð-
ið nema að siigia lanigan veg.
í greinargerð með frumvarp-
inu segir Bjöm Pálsson meðal
aninars:
„Tryggingakerfi okkar er nú
tvöfialt eða jafinvel þreifalt og fár-
ánilegt í firamlkvæimd. Þessu þarf
að breyta, gera það einfaldara,
réttlátara og framikvæman-legra.
Ég hef eigi trú á, að það takist,
nema horfið sé að því að taka
upp svipað kerfi og Norðmenn og
Svíar hafa. Sj úlkiratrygginigar
ættu einstaklingar og sveitarfélög
að greiða að háifu og eftirlitið
að vera í heimabyggðum. Það
mundi spara tniilkia fjármuni. í
því sambandi vil ég benda á, að
daggjöld í sjúkrahúsum úti á
landsbyggðinni eru sums staðar
þrefait lægri en í Reyfkjavík.
Væri þetta gent, gætu útgjöld
ríkisins til trygginigamála iaeikik-
að um alilt að 5 milljarða. Hægt
væri þá að stórlækka tekj uslkatt,
afnema launadkatt og jafnvel
lækka eða afinema fleiri skatta.
Bættur hagur ríkissjóðs myndi
einnig treysta verðgildi peniniga,
þvi ei.gi þyrfiti þá að lækfka verð-
gildi krómuninar til að fá fleiri
krómur í rikiskassann. Iðgjöld til
lögboðinina lífeyrissjóða þarf að
afinomia-, en leyfa stéttarfélögum
að ei,ga og starfrækja þá sjóði,
sem þegar eru tii. Ólögbundnir
Mfeyriissjóðir gætu að sjálfsögðu
staríað áfram og þeir tryggt sdg
þar, seim víldu.
Björn Pálsson:
Lækka má fjárlögin
um 5 milljarða
með breytingum á trygginga kerfi
Jóhann Hjálmarsson skrif ar um Sögu af sjónum:
Tilraun ungs manns
TVEIR menn sitja að drykkju
í káetu skips. Annar þeirra er
gamalreyndur farmaður, hinn
ungur námsmaður. Samræður
þeirra eru vægast sagt óhefl-
aðar. Rithöfundum er tamt að
lýsa sjómönnum sem ruddum
og orðhákum. Hrafn Gunn-
laugsson bregður ekki út af
þeim vana.
Samræður mannanna
tveggja gerast æ fjarstæðu-
kenndari eftir því sem líður
á drykkjuna. Þeir verða opin-
skáir um eigin hagi og krydda
miál sitt með alls kyns ýkjum.
Svo fer að saga af óhugnan-
legum atburðum um borð í
flutningadalli verður þeirra
eigin saga. Ivaf drauga- eða
hryllingssögu verður hinn
rauði þráður Sögu af sjónum.
Saga af sjónum er góð hug-
mynd og að mörgu leyti er
vel úr henni unnið. En eitt-
hvað skortir á til að leikritið
njóti sin fyllilega í sjónvarpi.
Róbert Arnfinnsson og Sig-
urður Skúlason, sem léku þá
drykkjufélaga, Jóin og Pál,
reyndu eftir megni að gæða
efnið lífi og tókst það bæri-
lega, einkum Sigurði, en voru
í nokkrum vanda vegna hinn-
ar fábreytilegu leikmyndar.
Myndatakan var daufleg. Leik
stjórn Herdísar Þorvaldsdótt-
ur vltnaði um skilning á verk-
inu, en hún gerði ekki nógu
mikið til að hnitmiða verkið.
draga fram aðalatriðin.
Hrafn Gunnlaugsson er
ungur og upprennandi rithöf-
umdur, sem hefur vakið at-
hygli fyrir ljóð sín og ekki
síst framlag sitt til útvarps-
þáttarins Matthildar. Saga af
sjónum er fersk og nýstárleg
tilraun ungs manns, sem glím
ir óhræddur við erfitt verk-
efni. Án efa mun hann eiga
eftir að ná eftirminnilegri ár-
angri en þessi frumraun hans
í gerð sjónvarpsleikrits segir
til um.
Þakka ber þá viðleitni sjón
varpsins að sýna íslensk leik-
rit. Af sk ljanlegum ástæðum
eru þessi leikrit oft viðvan-
ingsleg, en eru þó oftast
þannig að eitthvað má af þeim
læra. Nauðsynlegt er að ung-
ir höfundar, sem hafa áhuga
á að semja sjónvarpsleikrit,
fái að starfa innan sjónvarps-
ins að gerð þeirra og njóti leið
sagnar kunnáttumanna. Með
slíkri samvinnu mætti vænta
betri sjónvarpsleikrita, að
minnsta kosti frá tæknilegu
sjónarmiði. Það er ekki nóg
að leikritahöfundur hafi eitt-
hvað að segja. Hann þarf að
læra starfróf þessa nýja fjöl-
miðils. Og það er alls ekki
jafn einfalt stafróf og mætti
halda í fJjótu bragði. Við höf-
um ekki efni á að leikritahöf-
undar með góðar huigmyndir
fari í súginn vegna þess að
þeir eru ekki i nógu sterkum
tengslu-m við þann vettvan-g,
sem þeir hafa valið sér.