Morgunblaðið - 29.03.1973, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLA-ÐIÐ, FIMMTUDAGUR 29. MARZ 1973
— Fóðurefni
Framhald af bls. I
sakað, kom á dagimin, að þarna
var uim mjög verðimœ'tt eggja-
hvítuefmi að ræða.
1 stórum hlutum heims rik-
ir mikiM skortur á eggjiahvítu-
eíni. BP lét því fara fram í
aðalstöðvum sánum í London
umfanigsmikiar rammsóknir á
hagfræðilegri þýðimgu þessar-
ar uppgötvunar Champagn-
atis. Sérfræðdngar komust þar
að mjög athygl'isveróum ndð-
urstöðum. Ein þedrna var, að
500 kádógnamma uxi á beit
framleáðir 500 grömm af
eggjiaihvitueifini á sólarhring,
en þegar 500 kg af örveirum
er blandað saman við diesel-
oddu samikvæmt aðiferð Champ
agnats, framledða þær á sama
tí.ma 1750 kg af eggjahvítu-
efnd.
Möguileikamir á því að geta
„dregið úr humigriwu í heim-
inum með hjálip jarðolíu"
urðu til þess, að ráðamemn
BP ákváðu að leggja fé, sem
nam nær 5 miltljörðum ísd. kr.,
í verksmdðjur, sem finamdeiddu
eggjalhvítuefnd á þenmam hátt.
Framhald af bls. 32.
hrrimgmum, em kanturinn hækkar
©g er víða glóamdi. Nýi Flakkar-
irxn heidur áfram með svipuðum
hraða inni á hraumforeiðuinmi og
ristir gegnum hraumið eins og
borgarísjaki í gegmum lagnaðar-
ís.
Við Hraðfrystistöðina seig
hraunið mjög hægt í dag. Þetta
sterka hús virðist veita mikla
mótstöðu, en austan við það
hafði hraunið farið ofan i síld-
arþrær á bakkanum, og lá að
því er virtist hreyfingarlaust
þar fyrir austan alveg niður und
ir sjó, en Vestmannaey daeldi á
það frá sjó Öllum dælum var
I gær beint á hraunbrúnina við
Hraðfrystistöðina og milli henn-
ar og Shellhússins, það seig
þar samt fram og hefur nú tek-
ið bókasafnshúsið. En hinum
megin við götuna er Fiskiðjan.
Leó Kristjánsson, jarðefna-
fræðingur, sem nú er gosstjóri i
Eyjum, sagði, að hahamælingar,
1 olíuhreinsuma-rstöð BP í
Lavéra við Marseille í Frakk-
lamdi, þar sem Champagnaí
hefur haft tid umráða ramn-
sóknastöð frá árim-u 1963, var
tekdm í notkun eggjadivítuefn-
isverksmiðja á sáðas-ta ári,
sem á að geta framdedtt 20.000
tonin af eggjaihvítuefni á ári
fyrir fóðurefnamaiikaðiinm.
Anmarri verksmiðju (árs-
friamdeiðsla 4000 tomm) var
karnáð upp í Gramgemouith í
Skotlamdi. Stærsti áfamginm að
sdnmd er þó enm efttr. Á eynni
Sardimíu hyggst BP í sam-
vinnoi við ítiadsika aMufélagið
ENI redsa verksmiðju af
þessu tagi, sem heifja sikal
friaimdeiðsdu á árin.u 1975 og á
ársframdeiðsla hemmar að vera
um 100.000 tonm aí eggja-
hváituefnd.
Það hefur komdð á daiginm
við ranmsóknir og tidraundr, að
eggjahvituefnd, sem fremleitt
er á framiangreimdan hátt, er
einikar heppiiegt fyrir svína-
og al'ifuglaraikt. Bra-gðið af
kjötinu breytist nær ekkert.
BP vomiast tid þess, að geta
sel-t eggjahvítuefmi úr olíu
ekki hvað sázt í Vestur-Þýzka-
landd, því að þar er motkunin
mest iinmian Efnaihagsbanda-
hitastig í borholu og gosút-
srtreymi benti efldki til að gosiinu
væri að ljúka, þó að dregið hefði
heldur úr hraða hraunsins neðst
í kantimium. Inni á hraiumimu færi
þessi ógnvekjandi hryggur hins
vegar, sem jarðfræðingar vita
ekki hvað gerir eða hvaða end-
anlega stefnu tekur.
I gær kom flugvél frá Fragt-
flugi með um 300 metra af 12
tommu rörum frá Bandaríkja-
mönnum, og um miðnætti voru
væntanleg með skipi meira af
dælum og rörum sem á að leggja
upp með hraunbrúninni og þvert
yfir hana. Verður krafturinn á
vatnsdælingunni þá meiri en
nokkru sinni.
Borholan sem er vestast í bæn
um hefur verið að hitna aftur
að undanförnu. 1 byrjun goss-
ins hækkaði hitinn í henni
upp í 37 stig, em læktkajði svo
miður í 27 stig þa-r tii fyrir
vi'kiu og er hitimn nú kornimm i
33 stig. Hallamælir sern hafður
er i dölum undir HelgafeMi hef-
ur láika mælt meiri haMa á lamds-
iags Evrópu á öðrum eggja-
hvíturíkum efmium, svo sem
fiskimjöM og sojabaunum.
Það, sem verið hefur fynst og
fremsrt þrándur í götu fyrir
þessari nýju framleiðslu til
þessa, er ónóg arðsemi hemm-
ar, þvi að enm er þessi fram-
ledðsla ekkd á þvi ha.gkvæmn-
issrtigi, að hún borgi sig.
En að undiamförmi hafa iák-
urraar á þvi, að uinmt verði að
framdeiða eggjaihvítuefnd úr
oiiu á samkeppnisdiæfu verði
við önmur fóðurefnd, svo sem
fisikimjöl, batnað mjög. Ansj-
ósuveiðar Perúmiamma hafa
dregizrt mjög samam og það
hefur vaidið því, að verð á
fisikimjöli tvöfaldiaðist á
skömmum tíma. Þess kann
því kamims'ki ekki að vérða
temigt að bíða, að hafin verðd
stórframdeiðsia í mörgium
löndum á fóðurefmum úr jarð-
oMu. í þá átí bendir það, að
ekki bara Japandr, heldur
eimmig mörg ríiki Austur-
Evrópu hafa farið fram á
heimidd hjá BP að fá að beita
þessari nýju a-ðferð Champ-
agnats við framleiðslu á eggja
hvíituefnd úr oMu.
laginu þarma múraa, og sagðd
Leó iað það bsmti til mieiri þrýst-
ings að raeðam en þunginm er af
eifiraiinu sem komið er upp úr
jörðimni. Hvort tvegigja gæfi vís-
beradiingu um að gosimu vaeri
eikki að ljúka.
Um 380 naamms eru mú i Eyjum
og hefiur fækkað um 40 siðam í
gæir. Gasmemgun var nokkuð mik
id í gærkvöldi við hraumið. Raum-
ar gætir hennar aHtaf og verður
að faira varlega, t. d. lagði gas-
ið að vellii fyrrveramdi skódastjóra
Vélskólams í fyrrinótt, er hamm
var að bjarga vélum úr sikólam-
um og þurfiti að koma homum
snarlega undir bert loft.
Þar sem engim götud'jós eru
og allt kolsvart af ösku er erfitt
að fara fófcgamgandi um eftir að
dimimir, og niðri við höfmima og
hraiundð er beilt siöngunet til að
reka tærm-ar í. Símasamiband er
lika ákatfll'ega errfitt hér, t. d. ekki
mögudeiki. að ná samibamdi við
Morgumblaðið með frétt að ikvöld-
imu miema brjótasit upp í gagn-
fræðaskólairm á náðir síma-
miammia.
— Ársafli
Framhadd af bls. 32.
í skýrsdunmi er mdðað við
slægðan fisk með haus, en breyt-
imigartalam fyrir afla brezku tog-
aranma á sdægðum fiski með
haus í ósdægðiain fisk er 1,18 eða
1,19 eftir því hvermig aflimm er
samsettur. 1 heilum tonnum er
aflamagnið, sdægt með haus, sem
hér segir árin 1971 og 1972:
1971: 1972:
Janúar 8.325 13.158
Febrúar 9.457 8.702
Marz 11.473 11.558
April 18.854 11.657
Maí 17.584 12.366
— Sandgerði
Framhald af bls. 32.
þar ber þó Bergþór hæst. Sá
bátur kom í fyrradag inn með
42% tonn, en hann hefur róið
daglega undanfarið og verið með
18,3 tonn. að jafnaði. Er Bergþór
nú kominn með 560 tonn frá ára-
mótum. Skipstjóri á Bergþóri er
Magnús Þórarinsson, kunnur
aflamaður.
Enn eru um tíu Sandgerðis-
bátar á línu, og hefur afli þeirra
verið mjög inisjafn frá degi til
dags. Svæðið undan Hafnar-
bergi hefur sem oftar reynzt
Sandgerðisbátum fengsælast —
en þar hefur Bergþór og aðrir
hæstu Sandgerðisbátar yfirleitt
haldið sig.
Frá öðrum verstöðvum feng-
ust eftirfarandi fréttir:
Grindavík: Afli var með betra
móti í fyrradag, og þá komust
netabátar allt upp í 27 tonn af
2ja nátta fiski. Hins vegar var
fremur tregt þar alla siðustu
viku, allt niður i 4 tonn í netin,
en yfirleitt var aflinn 6—lOtonn
að jafnaði. Trollbátar voru með
2—6 tonn eftir daginn i sl. viku.
Keflavík: Þar hefur afli ver-
ið mjög tregur að undanförnu.
Þar var allgóður reytingur um
miðjan mánuðinn en aftur virð-
ist hafa dregið úr því — og yfir-
leitt hefur aflinn verið frá 4—8
tonn á bát. Stöku bátur er þó
miklu hærri eða með 30—40
tonn „en það er ekki nema einn
af kannski 40“, eins og vigtar-
maðurinn þar komst að orði.
Hafnarfjörður: Þar hafa ekki
róið nema þrír bátar að undan-
förnu, en nýlega bættist hinn
fjórði í hópinn. Sigurbergi hef-
ur vegnað hvað bezt, en hann
kom inn í gær með 42 tonn af
3ja nátta fiski, en hafði skömmu
áður landað 55 tonnum. Annar
bátur landaði 23 tonnum í fyrra-
dag i Hafnarfirði. Bátarnir þurfa
að sækja langt, en fiskurinn er
fallegur þorskur.
Reykjavík: Tregt hefur verið
hjá bátunum síðustu 2 daga, en
talsverður reytingur hefur þó
verið hjá þeim undanfarið og
t.d. í síðustu viku. Þá voru bát-
arnir með 25—75 tonn eftir vik-
una. Reykjavikurbátar sækja
aðallega suður til Reykjanessins.
Akranes: Þar hefur verið treg
ur afli að undanförnu og í fyrra-
dag voru bátarnir með 6—12
tonn af 2ja nátta fiski. 1 síðustu
viku fengu 11 bátar samtals 99
tonn.
Júnií 18.293 17.350
JÚM 22.041 15.499
Ágúsrt 15.135 16.237
September 15.607 12.342
Október 12.575 14.293
Nóvember 9.489 10.897
Desember 12.538 10.437
171.371 154.496
Eins og aí framiansögðu sést,
er afliinin tæplega 10% mirani 1972
en árið 1971. Ef heildarafteimaigns
töluoiium er breyfct með breyting-
artöluninl 1,18; þ.e. í fiskþunganin
ósilægðan með haus, eiins og nú
er orðin viötekin regia að miða
aiflatöiur við, þá verður heiddar-
aflaimagn EmgLendimigia'á fsdands-
miðurn 202,2 þúsund tonn árið
1971, en 182,3 þúsuind fconn árið
1972.
Um afla Sko-fca, aðaMega Aber-
deenrtogaranna, á ís'Landsmiðum
1972 er ekki endandega vi-tað.
Það virði.sit heidur hafa orðið
rýnraun á heildiaraiflia Skota 1972
frá árinu á undcm og ekki er
óMklegit að sú rýrnun srtafi af
minni afla en áður á fjarlæguna
miðum. Löndunarmagn í skozk-
um höfinum er um það bil 26
þúsund tomn 1972. Af þvi afla-
magni er variia miikið yfir 7 þús-
umd tonn (ósleagt með haus)
veitrt á ísdandsmiðum.
— Strandið
Framhald af bls. 32
Lr korrandr í land heilu og höldnu,
en þar var þeim boðið í kaffi
hjá Hraðfrysfcihúsinu á Stokks-
eyri.
Bjamlhéðinn sagði, að sjór
hefðd fosi&að í bátinn sitrax eftir
fyriata höggið og hefðu tsfcip-
verjar eftdlci haft tíma til að taka
fa-tnað oig slkó með sér upp. Þar
sem bátuirimm stöðvaðist á rifinu
halliaiðist haron raokkuð í sitjór og
rann sjór inn í srtýrishúsdð. Vél-
sitjórinn fékfk sjó yfir eig í koj-
u-nni í káetunmi og dúlk-arimn fyllt-
ist srtrax. Slkiipverjar voru þó
himir róiliegustu um borð og gekk
björgunin vel þegar björgunar-
sveitarmenn komu á slömgubárt-
umum, siem hafa reynzt mjög vel
í siáfeum tddvl.kum.
„Það er sáirt að horfa á svrana
góðan bát lenda þaraa," siagði
Bjarnhéð’mn, ,,en björgunar-
mönnum vil ég þakka skjót við-
brögð og frábær srtörf."
Nokifcrir Eyjaimenn og sddp-
stjórar voru I firrunni þegar
Sikipshöfindn feom á Land a«k
heimiamanna og Brirnhéðimn var
ek'ki ify-r kominn á 'and sn hann
fór að spyrjast fyrir um bát
sem kynmi að vera á lausu tdl
l'eigu. „Þetta er svaikalegt að
missa þennan bát,“ sagði hann,
„en auðvitað held ég áfiram strax
ef mögulegt er að fá hen.tugain
bát.“ Þegar Morgunh 'aðið reyndi
að ná sambandi við Bjarnhéðin
i gær'kvöldi var ha.ran i Keflavík
að dita á báta sem voru til ieigu.
Talið er ósrinmiLj'gt að E'íasd
Steiinssyni verði bjargað af
Lamgarifi við Knarrá'rósvita, en
verið er að kamma möguleiika á
björgun skitpsins og tækja
þess. Síðdegis í gær ha'fði sikipið
ekfci haggazrt á strandstað, em á
fjörunni var báturinn svo til á
þurru á rifimu. Árið 1934 strand-
í baðherbergið
Teppi og
mottur í mjög
fjölbreyttu
úrvali.
J. ÞORLÁKSSON
& NORÐMANN HF.,
Bankastræti 11.
aði brezíkur togari á svipuðum
slóðum.
Áhöfnin á Elíasi Steinssyni á Stokkseyri í fyrrinótt skömmu eftir iandtöku: Frá vinstri, Bjarn-
héðinn Eiiasson skipstjóri og útgerðarmaður, Erlingur Pétursson vélstjóri, Kristján B. Laxfoss
stýrimaður, Steinar Gunnarsson háseti, Elías Guðmundsson kok kur, Salvar Júliusson háseti, Guð
miindur Magnússon háseti, Sæmimdur Giiðmundsson 2. vélstjóri og Örn GuðmumLsson háseti. —
(Þýtit og endursagt
úr Der Spieged).
— Hraunið