Morgunblaðið - 22.06.1977, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. JUNÍ 1977
15
Opmmartónleikar
Fall er fararheill og tónlistarhá-
tfS æskufólks hófst meS þvl aS
ungur fslenskur tónhöfundur, sem
öðrum fremur hefur haft veg og
vanda af skipulagningu hátfðar-
innar, fær ekki að heyra frumsmfð
sfna flutta vegna þess aS einhverj-
ir tónflytjendur, að því aS sagt
hefur verið söngvarar, hafi ekki
treyst sár til að flytja verkið. eSa
uppteknir við önnur störf, þá
væntanlega revfu- eSa jarSarfara-
söng. ÞaS er leitt til þess aS vita
að Fslendingar hafa ekki á aS skipa
söngvurum, sem telja verSur færa
f flestan sjó, eSa svo smekklega
innréttaða, að telja annað
þýðingarmeira en að stuðla að
framþróun fslenzkrar tónmenntar.
ÞaS verður ekki spurt um meðferS
þeirra á einhverju dægurgumsi,
heldur hvar tekist var á við erfiS
Guðmundur Hafsteinsson
viðfangsefni og hlut þeirra að
þeim atburSum, sem horfa til
framtfSarinnar. Sem sagt Konsert
kantata eftir Guðmund Hafsteins-
son var á efnisskránni talandi
vottur um dugleysi og olli hljóm-
leikagestum umtalsverðum von-
brigðum, þvf þaS eru tfðindi hár á
landi, þegar frumflutt er fyrsta
verk ungs tónhöfundar. Vegna
þess hneykslis voru tónleikarnir
sérlega stuttir og eins og fólk tryði
þvf ekki að þeir væru búnir. Undir-
ritaSur hygguraS þessara tónleika
verSi minnst um langan tfma.
Annað verkiS á tónleikunum var
Tombeau til Minona eftir Synne
Skouen (1950). en hún, eins og
sagt er f efnisskrá, skrifar um
tónlist f Arbeidebladet f Oslo og
lærði hjá Alfred Uhl og Dieter
Kaufmann f Vfn og Finn Morten-
sen f Osló. VerkiS var þægilegt en
án allrar skerpu. Eftir Tuomo
Teirlá var því næst leikið Andante
fyrir óbó og hljómsveit. Einleik f
verkinu lék Marjatta Teirilá. ÞaS
er greinilegt að höfundurinn er
ekki laus undan praktfskum áhrif-
um leiðbeinenda og hætti sér Iftt
inn á refilstigu vafasamra tiltekta.
Þriðja verkið, En Trakl-sáng eftir
Lars Hallnás, var undarlegt sam-
bland af hef ðbundnum fyrirbærum
og nýlegri tiltektum, án þess þó
að nokkur þessi atriði hefðu áhrif.
Þar sem Hallnás fjallar um róman-
tfk f efnisskrá, er ekki úr vegi að
minna hann á, að það tfmabil f
listsköpun, er ein mesta
menningarbylting sem gengið
hefur yfir mannkynið og þær hug-
myndir, sem þá urðu til eru for-
senda margra þeirra endaskipta.
sem enn eru að ganga yfir, en ekki
stöðnuð úrkynjun, eins og margt
fólk um miðjan aldur og yngra
heldur. Hallnás stundaði nám hjá
Mogens Winkel-Holm og Per
Nörgárd f Kaupmannahöfn,
Lidholm f Stokkhólmi og Hljóð-
stúdfóinu ! Utrecht. Sfðasta verkið
á þessum stuttu tónleikum var
Stratifiactions (lagmyndun eða
jarðlagsmyndun) eftir Hans
Abrahamsen. Hann lagði stund á
hornablástur og leggur nú stund á
tónsmfðar hjá Nörgárd F
Kaupmannahöfn. Verkið var
skemmtilegt og lagskiptin skýrt
aðgreind f blæ og formi sem gaf
verkinu stefnu frá einum punkti til
annars en endaði ef til vill. þó það
geti verið markmið f sjálfu sér,
einum of óþægilega. Þó hér sé
verið að tæpa á einhverju sem
Framhald á bls. 21
Tónlistarhátíð
æskufólks
TÖNLISTARIDJA
NOHRANS Æ5KUFÖLKS
UNG
NORDISK
MUSIK
FESTIVAL
REYKJAVlK
1977
20. 6.-26. 6.
Tönllst
eftir JÓN
ÁSGEIRSSON
UNGIR tónhöfundar á Norðurlönd-
um standa að veglegri tónlistarhá-
tíð dagana 20. til 26. júnl, hér
Reykjavík. Það er trúlega ekki
undirbúið á einum degi, að skipu-
leggja slíka hátíð og verður hún að
teljast með merkari viðburðum f
islenzku tónlistarlífi til þessa. Til
Reykjavikur er stefnt hljómlistar-
mönnum, 'tónsmiðum og hljóð-
færaleikurum, sem munu standa
að flutningi verka yngstu tónhöf-
unda Norðurlanda. Meðal þess
sem er á boðstólunum, mætti sér-
lega nefna fyrirlestra eldri tón-
skálda, sem bæði eru ætlaðir til
kynningar á tónverkum þeirra og
til fræðslu. Sá sem reið á vaðið
var bandaríska tónskáldið George
Crumb og má segja að tónlistarhá-
tiðin hefjist með fyrirlestri hans.
Crumb er doktor frá Michigan-
háskóla og kennir við háskóla
Pennsylvaníufylkis, hefur dregið
til sín fjölda verðlauna fyrir tón-
smíðar sínar, sem hann kveður
bera merki um margvísleg áhrif
frá öðrum tónskáldum og nefnir
þar til fínleg vinnubrögð hjá Anton
Weberns, átthgatónlist eins og
gerist hjá Gustav Mahler, ýmiss
konar blæbrigði og tæknibrellur
hjá Bala Bartok og Arnold Schoen
berg. Fyrirlesturinn var í fram-
kvæmd mjög óformlegur, nánast
rabb og hófst á lauslegum útskýr-
ingum á einu þekktasta tónverki
fyrirlesarans, Söng hvalsins. Verk-
ið er I þrem hlutum og samið fyrir
þrjá grímuklædda hljóðfæraleik-
ara, er leika skulu á raftekin hljóð-
færi, flautu, píanó og cello, en
cellistinn þarf auk þess að leika
lltillega á tónstillt forn-gjöll
(symbals), sem Berlioz notaði með
góðum árangri. Fyrsti hluti verks-
ins er framfærður af flautuleikara
og syngur hann í flautuna jafn-
framt sem hann leikur á hana.
Þessi samruni söngs og hljóðfæra-
hljóða er ætlaður til að ná blæ-
brigðum, sem höfundur segist
hafa heyrt af hljóðupptöku á hval-
hljóðum, og eiga að vera óttaleg
eða ægileg og óraunveruleg að
gerð. Öðrum þætti verksins er
skipt í fimm tilbrigði byggðum á
„sjávar-tema", sem leikið er á
cello, nánar tiltekið með yfirtóna-
tækni og leikið undir á djúpa og
tónaffærða pfanóstrengi. Tilbrigð-
in hefjast með veiðigargi máfsins
og enda á nánd örlaganna. en
viðvist mannsins er táknuð með
tilvitnum í Saraþústra. Niðurlags-
kafli verksins er „sjávar-
George Crumb
næturhljóð", hrein og glaðleg um-
myndun „sjávar temans ", sem
endar í H-dúr og deyr út svo veikt,
að hlustandinn verður að endurlifa
með sér síðustu endurtekningar
stefsins, I gegnum „leikinn" leik
hljóðfæraleikaranna Annað verk-
ið sitt, sem Crumb lék á þessum
fyrirlestri, var Nótt fjögurra mána,
við textabrot eftir Garcia Lorca.
Verkið var samið meðan fyrsta
ferðirw til tunglsins stóð yfir og er
gert fyrir alt rödd, alt flautu,
banjó, rafcello og slaghljóðfæri.
Framhald á bls. 21
Melchior
í Norræna
húsinu
HLJÓMSVEITIN Melchior
heldur hljómleika í
Norræna húsinu fimmtu-
daginn 23. júní kl. 20.10.
Þetta er í fyrsta sinn í tvö
ár sem heyrist í Melchior,
því hljómsveitin leystist
upp eftir útkomu tveggja-
lagaplötu árið 1975.
Hljómsveitina skipa Hilmar
Oddsson, Hróðmar Sigurbjörns-
son, Karl Roth og Ólafur Flosason
auk Gunnars Hrafnssonar, en
þeim til aðstoöar á þessum hljóm-
leikum verða Kristín Jóhanns-
dóttir og Sfefán S. Stefánsson,
sem leika með Gunnari Hrafns-
syni í Sextettinum, Rósa Gísla-
dóttir, Helga Þórarinsdóttir og
Jónas Þórir.
Tónlistin sem Melchior flytur
er frumsamin og aðgangseyrir er
300 kr.
30. umdæmisþing
Rotaeymanna
á Laugarvatni
30. umdæmisþing Rótaryklúbb-
anna á íslandi, verður haldið að
Laugarvatni dagana 24. ,— 26.
júní. Rótaryfélagar á íslandi eru
830, en 800.000 í heiminum i
17.800 klúbbum í 51 þjóðlandi.
Búist er við góðri þátttöku á þing-
inu en meðal gesta eru nokkrir
erlendir fulltrúar.
Fulltrúi Rotary Inetenational
er Mr. Thomas H. Cashmore. Full-
trúi Norpurlandanna er Dr. Ake
V. Ström, Svíþjóð. Umdæmis-
stjóri er Jóhann Pétursson, Kefla-
vík, en viðtakandi umdæmisstj. er
Jón R. Hjálmarsson Rkl. Hvols-
velli.
„YÐAR HÁTIGN
JÍ600C,
iBMí
ÞAÐ ER EKKERT FLOKIÐ VIÐ AMBASSADEUR
VEIÐIHJÓLIN ÞAU ERU EINFALDLEGA ÞAU
BESTU í HEIMINUM.
ABU
AMBASSADEUR
Hafnarstræti 22