Morgunblaðið - 06.06.1981, Side 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. JÚNÍ1981
15
Svavar og Elsa á svölum íbúðar sinnar sem ar á efstu hæð Lunu-byggingarinnar á Gulinu strönd
Lignano. Lignano skiptist i þrjá hluta, Gullnu ströndina (Sabbiadoro), Pineta og Rivera.
I.jonm. RMN
„Þekkjum ekki það sem
fólk kallar brjálaða
íslendinga í útlöndum"
„Starf mitt á skrifstofunni
snýr að mestu einungis að
íslendingum svo mér fannst
ég geta fariö hingað án þess
að 'kunna ítölsku," sagði Elsa.
„En svo hef ég lært málið
smám saman.
Fólk talar stundum um aö
það hljótl að vera óráðlegt að
fararstjórar fari hingað án
þess að kunna ítölsku. En við
tölum jú aðeins íslensku við
farþegana okkar og mér
finnst það því vera frumskil-
yrði eitt að fararstjórar tali
góða íslensku."
„Allt að fyllast“
— Útsýn hefur nú 15
manna starfslið í Lignano, 10
stúlkur sem sjá um að þrífa
íbúðir farþeganna, eina
ráðskonu sem hefur umsjón
meö starfi stúlknanna og 4
fararstjóra. íbúðirnar sem Út-
sýn hefur í Lunu-byggingunni
eru alls 80 auk þess sem
ferðaskrifstofan býður upp á
hótelhprbergi.
„Við búumst við svipuðum
fjölda gesta hingað og á sl.
ári,“ sagöi Svavar. „Það var
yfirfullt hjá okkur í fyrra og er
að fyllast núna sem við eigin-
lega áttum ekki von á.“
— Þið hafið þá ekki orðið
vör víö samdrátt á sólarlanda-
ferðum íslendinga?
„Nei, við höfum ekki orðið
vör viö neinn samdrátt. Utan-
landsferðir erb orðinn fastur
liöur hjá fólki og það lítur út
fyrir að flestir geri ráð fyrir
þeim er fjárhagsáætlun fjöl-
skyldunnar er gerð.“
— Á veturna er Svavar
kennari en Elsa vinnur hjá
lögfræöingi. Ætla þau að
halda því áfram að flytjast til
Lignano á sumrin? ‘
„Viö gerum það meðan við
höfum gaman af þessu starfi.
Þetta er góð tilbreyting frá
vetrarstarfinu," sögðu þau aö
lokum.
rmn.
Hjónin Svavar Lárusson og
Elsa Christensen hafa veriö
fararstjórar ferðaskrifstofunn-
ar Útsýnar í Lignano á ítalíu
frá því feröir þangað hófust
fyrir 7 árum. Þetta er því 8.
sumarið sem þau hjónin dvelj-
ast og starfa á Gullnu strönd
Lignano (Lignano Sabbia-
doro). Áður hafði Svavar verið
fararstjóri hjá „Lönd og leiö-
ir“.
Hópur íslenskra blaða-
manna dvaldist í Lignano á
vegum Útsýnar fyrir nokkru
og naut þar leiösagnar og
aöstoðar Svavars og Elsu.
Var þá einnig von þangað á
tveimur fararstjórum til víð-
bótar sem aðallega munu sjá
um leiðsögn í ferðum um
nágrenni Lignano. Það eru
þau Birgir Steinsson, sem
hefur verið leiðsögumaður í
Lignano í 6 sumur, og Bryndís
Schram sem nú er fyrsta
sumarið sitt þar ytra. Elsa og
Svavar sjá aðallega um aö
aöstoöa farþegana í sjálfri
Lignano og hafa aðsetur á
skrifstofu Útsýnar í íbúða-
byggingu þeirri sem farþeg-
arnir búa í og nefnist Luna.
Svavar hefur einnig yfirum-
sjón með skipulagi ferða
þeirra sem farþegunum er
boðið upp á um nágrenni
Lignano.
„Hingaö hafa komið 13—
1500 íslendingar undanfarin
sumur,“ sögöu þau hjónin er
blaöamaður Mbl. ræddi stutt-
lega viö þau í íbúð þeirra á
Lignano. „Oft eru hér upp
undir 300 manns í einu.“
„Það er mjög gott fólk sem
kemur hingað, svo gott að ég
á varla til orð yfir það,“ sagöi
Elsa. „Við þekkjum ekki það
sem fólk kallar brjálaöa ís-
lendinga í útlöndum.“
— Þau eru líka mjög hrifin
af þeim ítölum sem þau um-
gangast hvert sumar.
„Þetta er yndislegt fólk,
mjög traust og gott. íslend-
ingar eru líka vel liönir meðal
Rætt viö Elsu
Christensen
og Svavar
Lárusson
fararstjóra
í Lignano
á Ítalíu
þeirra, það er að segja meðan
þeir eru ekki drukknir."
— En það hljóta samt að
koma upp einhver vandamál
sem þið veröið að taka að
ykkur?
„Það segir sig sjálft að
ýmislegt getur komið upp á
og þá helst í sambandi við
veikindi farþeganna eða eitt-
hvað þess háttar,“ sagöi
Svavar. „Þess vegna má segja
að vinnutíminn sé ótakmark-
aður, það er svo óendanlega
margt og misjafnt sem getur
komiö fyrir hvenær dags sem
er.“
Frumskilyrði aö
tala góða íslensku
— Hvernig var að koma
hingað í byrjun, fyrir 7 árum.
„Það var töluvert miklu
erfiðara en nú. Það tók sinn
tíma að kynnast aðstæðum
hér. íbúöir farþeganna voru
þá líka miklu dreifðari en nú
er. Þær voru ekki allar í
Lunu-byggingunni eins og nú
og lítið var um þjónustuaðst-
öðu í byggingunni sjálfri. Við
höfðum þá heldur ekki skrif-
stofu en hún var tekin í
notkun strax árið eftir.“
„Mér fannst það eiginlega
taka allt sumariö að átta sig á
fólkinu," sagði Elsa.
Elsa og Svavar tala bæði
góða ítölsku en höfðu hvorugt
lært hana að ráði er þau fóru
fyrst til ítalíu. Svavar hafði
aðeins farið á ítölskunám-
skeið í Þýskalandi en þau
kunnu bæði nokkra spænsku.
Hlutafjársöfnun Stálfélagsins:
Gerumst öll eigendur
eftir Hauk Sœvalds-
son, verkfrœðing
Hlutafjársöfnun Stálfélagsins
stendur nú yfir meðal einstakl-
inga, fyrirtækja og sveitarfélaga.
Safna þarf 18 milljónum króna, en
þegar hefur alþingi heimilað ríkis-
stjórninni að gerast eignaraðili að
stálverksmiðjunni sem nemur 12
milljónum króna, eða 40%.
Undirbúningur stofnunar fyrir-
tækisins, þ.e.a.s. rannsókn á arð-
semi og tæknilegar forsendur, er
einhver sá vandaðasti sem gerður
hefur verið fyrir stofnun íslensks
iðnfyrirtækis. Við umfjöllun iðn-
aðarnefnda alþingis, sem var að
mínum dómi ítarleg og vandlega
unnin þrátt fyrir nauman tíma,
komu ekki fram neinar veilur á
málatilbúnaði þegar litið er til
jæss að um langtímaáætlun er að
ræða.
Almennur áhugi
Hlutafjársöfnunin hefur nú
staðið yfir í tvo mánuði. Við sem
vinnum að þessu verkefni, höfum
næstum hvergi orðið vör við and-
stöðu fólks við stofnun stálverk-
smiðjunnar, þvert á móti virðist
vera mjög almennur áhugi fyrir
fyrirtækinu.
Margbreytileg sjónarmið koma
þar fram, t.d. efling atvinnulífs,
umhverfisvernd, engin uppsöfnun
á brotajárnshaugum, hæfileg
verksmiðjustærð, ruslahaugum
breytt í verðmæti, hreppapólitík
ekki fyrir hendi o.fl.
Ilagnaðarsjónarmiðið
verður að ráða
Því miður hefur hins vegar
sáralítið sem ekkert gætt hagnað-
arsjónarmiðsins, þ.e.a.s. að
mönnum kynni að græðast fé með
eignaraðild að fyrirtækinu, á því
hafa menn ekki trú, þrátt fyrir
hagstæðan útreikning. Vantrúin
stafar ekki af því að arðsemisút-
reikningarnir séu dregnir ú efa,
heldur eru eftirfarandi röksemdir
algengastar.
1. Hlutabréf eru skattlögð sem
eign og arður er skattlagður
sem tekjur.
2. Tilhneiging hlutafélaga til að
halda hagnaðinum af rekstrin-
um fyrir eigendum sínum, þ.e.
a.s. greiða ekki arð og gefa ekki
út jöfnunarbréf í samræmi við
eignaaukningu fyrirtækisins.
3. Þægilegast er að leggja sparifé
á verðtryggðan reikning í
banka þótt vextir séu lágir.
Almfenningur á auðvitað að
leggja fé í almenningshlutafélög
með hagnaðarsjónarmiðið efst í
huga. Því er það skylda stjórna
almenningshlutafélaga að gefa út
jöfnunarbréf í samræmi við reglur
skattyfirvalda hverju sinni, gæta
þannig hagsmuna hluthafa og
greiða hæsta mögulegan arð.
Hlutabréfaeign er skattlögð til
eignar (nú 1,2% af nafnverði
hverju sinni), en tekjuskattur er
ekki greiddur af 10% arði nema
hlutabréfaeign einstaklings fari
fram úr kr. 36.250.- eða hjóna
fram úr kr. 72.500.-. Hlutabréfa-
eign má því nema umtalsverðum
upphæðum án þess að tekjuskatt
þurfi að greiða af arði.
Samkvæmt arðsemisútreikning-
um á rekstri Stálfélagsins, mun
félagið geta greitt að meðaltali á
15 ára tímabili yfir 11% arð.
Nafnverð hlutabréfa ætti að vera
hægt að hækka í samræmi við
verðbólguna (lánskjaravísitölu),
þar sem verðmæti framleiðslunn-
ar mun fylgja verðlagi í ná-
grannalöndunum, enda reiknað
með því að hráefnisverð (brota-
járn) og vinnulaun séu í samræmi
við verðlag þar. Arðsemi hluta-
bréfanna er því margföld saman-
borið við þau kjör er best bjóðast
fyrir verðtryggingu sparifjár af
bönkum og ríki, enda eðlilegt þar
sem um áhættufé er að ræða.
Stofnum öll Stálfélagið
Erlendis er algengt að almenn-
ingur taki þátt í rekstri fyrirtækja
með eignaraðild. Því miður er slík
þátttaka alltof sjaldgæf hérlendis,
heldur er venjan að bankar endur-
láni sparifé almennings.
Höfundur þessarar greinar
hvetur engan til þess að hætta öllu
sínu sparifé til hlutabréfakaupa í
Stálfélaginu. En þar sem hlutur
hvers þarf ekki að vera stór til
þess að koma jafn arðvænlegu
fyrirtæki á laggirnar, hvet ég alla
landsmenn til þess að kaupa hlut.
5 þúsund króna hlut er t.d. hægt
að eignast með 1500 króna fram-
lagi og eftirstöðvar með fjórum
875 króna greiðslum á 6 mánaða
fresti. Slíkar greiðslur eru mörg-
um auðveldar, en þeir sem vildu
leggja minna fram er gefinn
kostur á lægri upphæðum, eða allt
niður í 250 krónur (til þess að
undanskilja engan).
Við skulum því öll vera með og
sameinast um stofnun fyrirtækis-
ins. Allar upplýsingar eru gefnar
á skrifstofu félagsins Austur-
stræti 17, sími 16565 eða í sím-
svara 29363.
Sumarmatseðill:
„Hversdagsmat-
ur á góðu verði44
26 veitingastaðir innan Sam-
hands veitinga- og gistihúsa
munu nú í fyrsta sinn í sumar
bjóða gestum sínum upp á
svokallaðan Sumarmatseðil
SVG. Með aðstoð Klúbbs mat-
reiðslumeistara hefur verið
gerður listi með 20 mismun-
andi réttum. Munu veitinga-
staðirnir 26. 10 í Reykjavík og
16 úti á landi. hafa minnst eina
tvíréttaða máltíð af þessum
matseðli í hvert mál.
Hólmfríður Árnadóttir fram-
kvæmdastjóri Sambands veit-
inga- og gistihúsa sagði á fundi
með blaðamönnum að á mat-
seðlinum væri látlaus og góður
hversdagsmatur og væri sett á
hann sérstakt hámarksverð.
Veitingahúsum er þó heimilt að
hafa réttina ódýrari.
Hólmfríður sagði tilgang
þessa sameiginlega átaks vera
að tryggja veitingahúsagestum
kjarngóðan hversdagsmat á
góðu verði.
Hólmfríður var spurð að því
hvers vegna matseðill þessi
væri ekki á boðstólum á fleiri
veitingahúsum í Reykjávík.
Hún svaraði því til að hér væri
um tilraun að ræða og væru
veitingahúsin ekki fleiri til þess
að hægt væri að fylgjast betur
með því hvernig til tækist.
Sumarmatseðillinn verður í
gildi til 30. september n.k. en
hann var tekinn í notkun um sl.
mánaðamót.
Formaður Sambands veit-
inga- og gistihúsa er Áslaug
Alfreðsdóttir. Félagið hét áður
Samband veitinga- og gisti-
húsaeigenda en nafni þess var
breytt á sl. ári.