Morgunblaðið - 31.10.1981, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 31. OKTOBER 1981
19
veita flokksfélögum þjónustu í
þessu sambandi, og hægt verður
að efna til umræðufunda um mál-
efni, sem til eru á myndböndum.
Virkasta og áhrifamesta
áróðurstækið er
maðurinn sjálfur
í framhaldi af ósigri flokks
okkar í síðustu kosningum voru
margar skoðanir á lofti þar sem
reynt var að útskýra eða skil-
greina þennan ósigur. Einn áleit
að nafngiftin hefði verið röng,
annar áleit að flokkurinn hefði
færst of mikið til hægri, sá þriðji
áleit að ofmikilla ríkisafskipta-
tilhneiginga gætti, sá fjórði taldi
að menn töluðu ekki hver í takt
við annan o.s.frv.
E.t.v. er skýringanna að leita að
einhverju leyti í sumum þessara
þátta, jafnvel öllum, en það sem
sennilega er mest áberandi eftir
þetta er, og ber að taka tillit til, að
það var mjög skammur tími, sem
þessi kosningabarátta stóð, undir-
búningstíminn mjög naumur. Það
sem einna helst var áberandi var
það, að flokkinn skorti talsmenn.
Hann átti ekki nægilega marga
málsvara, sem voru tilbúnir að
taka undir málflutning forystu-
manna og skoðanir til að fram-
fylgja þeim á þeim stöðum þar
sem þeir voru staddir.
Astæður fyrir því eru eflaust
margar. En til þess er fortíðin að
læra af, og það eiga flokksfélögin
að hafa í huga.
Þau geta m.a. lært það að nauð-
synlegt er, og það er hlutverk
þeirra, að fræða og upplýsa félags-
mennina um stefnu flokksins, um
hin ýmsu mál, sem flokkurinn vill
og ætlar að berjast fyrir, flokks-
félögin hafa hlutverki að gegna
gagnvart félagsmönnunum, að
spurt sé spurninga og andsvara sé
leitað í því skyni að gera sem
flesta að sem bestum talsmönnum
og málsvörum.
Á tímum fjölbreyttrar fjölmiðl-
unar og margvísiegra áróðurs-
tækja stendur eitt upp úr. Virk-
asta og áhrifamesta áróðurstækið
er maðurinn sjálfur, maðurinn
sjálfur með sannfæringu sína,
hugsjónir og þekkingu að vopni.
Mesti auður sem Sjálfstæðisflokk-
urinn á, er einmitt fólginn í fólk-
inu, öllum þeim flokksmönnum,
sem aðhyllast stefnu hans, trúa á
hugsjónir hans og eru tilbúnir að
berjast fyrir framgangi þeirra.
Þegar við stöndum öll sem eitt,
okkar leysast málin.
Ég sagði hér á undan að hver og
einn sjálfstæðismaður beri ábyrgð
á lífsviðhorfi sínu. Við skulum líta
í eigin barm og spyrja okkur hvort
við rækjum okkar skyldur við þær
hugsjónir, sem felast í sjálfstæð-
isstefnunní.
Stöndum sem órofa heild
að framboðum og stefnu-
mótun í kosningum f vor
Ljósm. Krisiján.
Hér fara á eftir kaflar úr ræðu
Kjartans Gunnarssonar, fram-
kvæmdastjóra Sjálfstæðisflokksins,
á landsfundi í fyrrakvöld:
Nú eru liðin rúm tvö ár síðan
síðasti landsfundur Sjálfstæðis-
flokksins fór fram á fimmtíu ára
afmæli hans. Þessi tvö ár sem síð-
an eru liðin hafa vafalaust verið
hin umbrotamestu í samanlagðri
sögu flokks okkar. Hjá því hefur
ekki farið að þær aðstæður sem
sköpuðust þegar varaformaður
Sjálfstæðisflokksins myndaði rík-
isstjórn í andstöðu við meirihluta
þingflokks og aðrar flokksstofnan-
ir segðu til sín í öllu flokksstarf-
inu. Stjórnarmyndunin hefur
skipt sjálfstæðismönnum í stjórn-
arsinna og stjórnarandstæðinga
og þess sér víða stað í Sjálfstæðis-
flokknum. Þrátt fyrir þessar stað-
reyndir held ég að óhætt sé að
fullyrða að starf Sjálfstæðis-
flokksins, bæði á stjórnmálalegum
og félagslegum vettvangi, hefur
síðastliðin tvö ár verið mjög öfl-
ugt. Um það bera vitni fjölmargar
ráðstefnur og ótrúlegur fjöldi
funda flokksins víðsvegar um
landið, kröftug og fjölmenn þing
og aðalfundir sjálfstæðisfélaga og
margt annað.
Flestir landsfundarfulltrúar
minnast þess vafalaust að eftir
kosningarnar 1978 var skipuð sér-
stök nefnd á vegum miðstjórnar
og þingflokks til þess að kanna úr-
slit kosninganna í byggða- og al-
þingiskosningunum 1978 og fjalla
um ýmsa þætti í starfsemi flokks-
ins. Þessi nefnd skilaði ýtarlegri
skýrslu og gerði margvíslegar til-
lögur um úrbætur, bæði í skipu-
lagsmálum flokksins og starfs-
háttum hans almennt. Á síðasta
landsfundi voru samþykktar
nokkrar breytingar á skipulags-
reglunum í kjölfar tillagna þess-
arar nefndar. Meðal annars var
sett á fót sérstök framkvæmda-
stjorn Sjálfstæðisflokksins og sér-
stakar nefndir til að fjalla um
fræðslumál flokksins annars veg-
ar og útbreiðslumál hans hins veg-
ar. Þá eru og í tillögum þessara
nefnda settar fram hugmyndir um
breytingar á skipulagi á skrifstofu
miðstjórnar í Reykjavík.
Nú hefur fengist nokkur reynsla
af starfi þessara nefnda en hún er
þó varla nægilega löng til þess að
Kaflar úr ræðu
Kjartans Gunn-
arssonar fram-
kvæmdastjóra
Sjálfstæðisflokks-
ins á landsfundi
ég treysti mér til að fella dóm um
það hvort þessar breytingar voru
réttar eða ekki. Hins vegar þarf
Sjálfstæðisflokkurinn, eins og öll
önnur fjöldasamtök, að gæta sín
vendilega á því að kafna ekki í
bákni nefnda og skriffinnsku sem
lítið gera annað en að senda á
milli sín mál og tillögur án þess að
endanleg afgreiðsla fáist á þeim.
Sú höfuðtillaga sem nefndin frá
1978 gerði um breytingar á
skrifstofuhaldi flokksins var í
tvennu lagi. í fyrsta lagi þá yrði
framkvæmdastjóri flokksins
starfslegur yfirmaður allra
starfsmanna flokksins, hvort sem
þeir væru beint ráðnir til starfa á
miðstjórnarskrifstofu eða ráðnir
til starfa fyrir sérsambönd flokks-
ins og í öðru lagi að stofnuð yrði
sérstök fræðslu- og útbreiðslu-
deild á miðstjórnarskrifstofunni
og að henni ráðinn sérstakur
framkvæmdastjóri. Stofnun
fræðslu- og útbreiðsludeildarinn-
ar varð svo að veruleika fyrir
rúmu ári síðan og var Inga Jóna
Þórðardóttir viðskiptafræðingur
ráðin framkvæmdastjóri þeirra
mála og hóf hún störf í október á
síðastliðnu ári. Verkefni fræðslu-
og útbreiðsludeildarinnar eru,
eins og nafnið bendir til, að sjá um
fræðslu- og útbreiðslumál flokks-
ins, fylgjast með og starfa með
málefnanefndum flokksins, ann-
ast um samstarf málefnanefnd-
anna og þingflokksins, undirbúa
fundi og ráðstefnur og vinna al-
hliða að stefnumótunarstarfi
flokksins. Af þessari upptalningu
sést að það eru engin smáverkefni
sem þarna er við að fást og ég held
að sú eins árs reynsla sem nú er
komin á þessa starfsemi sýni
glögglega að hennar var meir en
full þörf og hún á eftir að skila
miklum árangri í flokksstarfinu í
framtíðinni.
Endurheimtum meiri-
hlutann í Keykjavík
Áður en ég lýk máli mínu vil ég
þó drepa í stuttu máli á þrjú atriði
sem ég tel að Sjálfstæðisflokkur-
inn þurfi sérstaklega að hyggja að
í nánustu framtíð.
Fyrst nefni ég að flokkurinn
þarf að hyggja alvarlega að ger-
breyttri tækni í öllum tjáskiptum
og fjölmiðlun manna á meðal.
Myndbandabyltingin, væntanleg-
ur frjáls útvarpsrekstur og bylt-
ing í prenttækni hefur gerbreytt
stöðu bæði hins ritaða og talaða
máls og þessi þróun gerir kröfur
um allt önnur vinnubrögð af hálfu
stjórnmálaflokks heldur en
hingað til hafa tíðkast. Við þessu
þarf Sjálfstæðisflokkurinn að
bregðast án tafar. Þessari þróun
hefur fylgt síharðnandi barátta
um frítíma manna og þar þarf
stjórnmálaflokkur á öllu sínu að
halda ef hann ætlar ekki að verfra
undir í samkeppninni.
í öðru lagi tel ég að Sjálfstæðis-
flokknum sé brýnt að athuga sinn
gang vandlega í sambandi við þær
miklu umræður sem nú fara fram
um heimili og fjölskyldu og hlut-
verkaskiptingu kynjanna. Æ fleiri
konur afla sér menntunar sem
karlmenn einir öfluðu sér áður og
æ fleiri konur ganga nú til starfa
og verkefna sem áður voru aðeins
í höndum karlmanna. Mikil um-
skipti hafa orðið í þessum málum
á fáum árum. Sjálfstæðisflokkur-
inn, sem vill standa vörð um heim-
ilið og efla fjölskylduna sem
grunneiningu í mannlegu samfé-
lagi, vill jafnframt tryggja að
hver einstaklingur fái til fulls not-
ið hæfiieika sinna og geti leitað
hamingjunnar með þeim hætti
sem hann sjálfur kýs, og verður
með virkum hætti að leita leiða til
að sameina þessi sjónarmið. Að
lokum ætla ég svo að nefna sveit-
arsujórnarkosningarnar sem í
hönd fara á vori komanda. í þeim
kosningum verður það auðvitað
meginmarkmið Sjálfstæðisflokks-
ins að endurheimta meirihluta
sinn í Reykjavík og bæta stöðu
sína í öðrum sveitarstjórnum. I
þessari kosningabaráttu þarf
flokkurinn að leggja mikið undir,
því vinningurinn er stór.
Sigur sjálfstæðismanna í
Reykjavík á vori komanda mundi
verða Sjálfstæðisflokknum ómet-
anlegur aflgjafi og hvati til nýrra
og enn stærri átaka. En þess er
ekki að vænta að sundraður
Sjálfstæðisflokkur vinni slíkan
sigur. Til þess að Sjálfstæðisflokk-
urinn vinni sigur í sveitarstjórn-
arkosningunum á vori komanda
þarf hann allur að standa sem ein
órofa heild að framboðum og mál-
efnaundirbúningi. Þar má hvergi
bera skugga á, þar verða heilindi
og drengskapur að sitja í öndvegi.
Ljósm. Kmilía.
Kaflar úr rædu
Matthíasar A.
Mathiesen á
landsfundi í gær
unni, gerði því hugmyndir, sem
síðan voru lagðar fyrir miðstjórn
og þingflokk til umfjöllunar. Jafn-
framt kaus nefndin þrjá menn til
þess að kynna hugmyndir sínar
fyrir fulltrúum annarra stjórn-
málaflokka. Þá nefnd skipuðu
Geir Hallgrímsson, Matthías
Bjarnason og Matthías Á. Mathie-
sen. Eftir umfjöHun þingflokks og
miðstjórnar voru þessar hug-
myndir sendar stjórnarskrár-
nefnd, sem óskað hafði eftir svör-
um frá þingflokkunum, en skýrslu
um þessi mál hafði stjórnarskrár-
nefndin sent þingflokkunum á sl.
ári. Af viðbrögðum fulltrúa ann-
arra stjórnmálaflokka má ætla, að
ekki sé um mikinn ágreining að
ræða og hægt sé að ná samkomu-
lagi á grundvelli þessara hug-
mynda.
Hugmyndir kjördæmanefndar-
innar liggja svo fyrir þessum
landsfundi sem tillaga til ályktun-
ar um breytingar á löggjöfinni um
kjördæmaskipan og kosningar,
sem ég leyfi mér að gera hér grein
fyrir:
„Landsfundur Sjálfstæðis-
flokksins leggur áherslu á að
vinna beri að lausn kjördæma-
málsins með það að markmiði að:
1. kjördæmaskipan tryggi sem
best jafnræði milli stjórnmála-
flokkanna í landinu,
2 vægi atkvæða verði jafnara
milli kjördæmanna en nú er,
3. sama kosningafyrirkomulag
gildi um allt land,
4. kjósendum verði gefinn kostur
á að kjósa persónulegri kosn-
ingu.
Þessum markmiðum verði náð
hvort heldur með kosningum í ein-
menningskjördæmum eða hlut-
fallskosningum í stórum kjör-
dæmum.
Fram hefur komið, að lítill
hljómgrunnur er fyrir einmenn-
ingskjördæmum hjá hinum
stjórnmálaflokkunum og því er
lögð áhersla á, að markmiðum
Sjálfstæðisflokksins í kjördæma-
málinu verði náð með því að
byggja á þeirri kjördæmaskipan
sem nú er. Þetta verði gert með
þeim breytingum að:
1. lágmarkstala þingmanna verði
60, en heimiluð verði nokkur
fjölgun eftir því sem þarf til að
ná jafnræði milli stjórnmála-
flokka og jafna vægi atkvæða
milli kjördæma, þannig að
þingmenn gætu orðið allt að 70
að tölu, ef svo ber undir,
2. fjölgað verði kjördæmakosnum
þingmönnum í þeim kjördæm-
um, sem minnst hafa vægi at-
kvæða, þannig að kjördæma-
kosnir gætu orðið 55—60 í stað
49 og uppbótarsæti 4—5 með
heimild til fjölgunar uppbót-
arsæta,
3. reglur um úthlutun uppbótar- -
sæta verði teknar til athugun-
ar,
4. persónulegu kjöri verði komið
við með því að kjósandinn eigi
þess kost í prófkjöri, við kosn-
ingar eða með öðrum hætti, að
velja milli frambjóðenda á
framboðslistum."
Hér hefur í stuttu máli verið
gerð grein fyrir störfum þeirrar
nefndar, sem flokksráðs- og for-
mannaráðstefnan kaus á sl.
hausti, svo og þeim tillögum, sem
fyrir landsfundinum liggja til af-
greiðslu.
Það er öllum ljóst, sem um þessi
mál hafa fjallað, að hér eru ekki á
ferðinni tillögur skv. hugmyndum
þeirra, sem telja að atkvæðisrétt-
urinn eigi að vera hinn sami hvar
á landinu sem við búum. Hér eru
enn einu sinni á ferðinni sam-
komulagstillögur, þar sem reynt
hefur verið að taka tillit til ólíkra
sjónarmiða, en tilgangurinn með
þessum tillögum er, eins og áður,
að jafna kosningaréttinn frá því
sem hann hefur verið og reyna að
tryggja að Alþingi Islendinga
verði ævinlega rétt mynd af
stjórnmálalegum vilja þjóðarinn-
ar.
Sjálfstæðismenn hafa ávallt
verið í fararbroddi til þess að ná
fram leiðréttingu á kjördæma-
skipan og kosningalögum.
Þeim er betur ljóst en nokkrum
öðrum, að réttlát kjördæmaskipan
er hornsteinn lýðræðisþjóðskipu-
lags og grundvöllur heilbrigðs
stjórnarfars.