Morgunblaðið - 14.03.1982, Blaðsíða 8

56
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. MARZ 1982
„Ég hefði sloppið, ef veðurspáin
hefði ekki svikið mig. Það hafði spáð
þoku og jafnvel snjókomu á miðunum
vestur af landinu, en það birti til og
flugvél á vegum íslenzku landhelgis-
gæzlunnar fann okkur nokkrum
klukkustundum fyrir myrkur. En ef
þokan hefði haldist áfram, hefði
möguleiki flugvélarinnar á að flnna
okkur minnkað stórlega. Maður er
ekki alltaf heppinn," sagði Bernard
„Benny“ Newton, fyrrverandi skip-
stjóri á Grimsby-togaranum Brandi,
þegar við ræddum við hann. Eins og
komið hefur fram í Morgunblaðinu,
þá er Newton staddur hér á landi
þessa dagana, fyrst og fremst til að
safna efni í ævisögu sína, sem vænt-
anlega kemur út á þessu ári. Með
honum í íor er eldri sonur hans Cliff-
ord og brezki blaðamaðurinn Tony
Van Den Bergh, en hann skráir ævi-
sögu Newtons.
Það var aðfaranótt 29. apríl 1967, eða
fyrir tæpum 15 árum, sem Newton tók þá
ákvörðun, að strjúka á skipi sínu Brandi
úr Reykjavíkurhöfn, sökum þess að honum
þóttu réttarhöld í sínu máli ganga hægt,
en varðskip hafði staðið togarann að ólög-
legum veiðum. Skipið fór úr Reykjavíkur-
höfn um klukkan 1 um nóttina og hafði
Newton með sér tvo íslenzka lögreglu-
þjóna, sem áttu að gæta skipsins. Þá hafði
hann læst inni í klefa þannig að þeir gátu
ekkert að gert. Hafnsögumenn og vakt-
maður við varðskipin héldu að togaranum
væri frjálst að fara, og strok togarans
uppgötvaðist ekki fyrr en morguninn eftir,
þegar vaktaskipti áttu að vera hjá lög-
regluþjónunum.
Það var ekki fyrr en undir hádegi á laug-
ardaginn 30. apríl, sem flugvél á vegum
Landhelgisgæzlunnar fann togarann á
siglingu vestur af Snæfellsnesi og nokkru
síðar kom varðskipið Óðinn að togaranum
og gafst þá Newton upp. Hann var síðar
dæmdur í 300 þúsund króna sekt, auk þess
sem hann greiddi sjálfur 200 þúsund krón-
ur til þess að losna við fangelsisvist á ís-
landi.
Þegar Newton er spurður að því hvers
vegna hann hafi ákveðið að reyna flóttann
á sínum tíma segir hann: „Fyrst og fremst
vegna þess, hve réttarhöldin gengu hægt,
ennfremur sökum þess, að útgerð skipsins
hafði gengið illa. Þá hélt ég líka að um leið
og ég væri kominn á alþjóðasiglingaleið
myndi ég geta siglt rólegur um hafið, heim
á leið.“
Eftir að Brandur hafði verið færður til
hafnar á ný var Newton settur í gæzlu-
varðhald og þá átti Matthías Johannessen
viðtal við hann, sem birtist í Morgunblað-
inu. A einum stað í viðtalinu spyr Matthí-
as, hvort hann kvíði ekki dómnum. „Well,
ég hef engar sérstakar áhyggjur mín
vegna, heldur vegna eigenda skipsins og
félaga minna um borð. Eigendur skipsins
„Hefdi sloppið
heföi veðurspáin
ekki svikið mig“
Rœtt við landhelgisbrjótinn og listaverkasafnarann
Bernard „Benny“ Newton frá Grimsby
eru Páll Aðalsteinsson og Þórarinn
Olgeirsson yngri, Þórarinn er ekki heilsu-
hraustur, hann er með asma. (Þess má
geta að Þórarinn lést nokkrum árum síð-
ar.) Hann var skipstjóri á togaranum áður
en ég tók við honum. Hann var óheppinn
og þeir áttu í fjárhagsörðugleikum. Þetta
var fjórði túrinn, sem ég hef farið með
togarann. Það hefur gengið vel, ég hef ver-
ið heppinn og útgerðin var að komast i
sæmiíegt horf. Auðvitað hef ég áhyggjur
út af skipinu og eigendum, kannski fer
útgerðin á hausinn. En ég held ekki að þeir
álasi mér. Þeir hafa ekki mikla peninga.
Það gekk illa eins og ég sagði. I fyrstu
ferðinni minni fór ég til Islands og var 21
dag og við seldum fyrir 6.800 pund, það
þótti gott. Næst fórum við til Færeyja og
vorum í 18 daga og seldum fyrir 9.200
pund, það þótti einnig gott, því af þessum
18 dögum þurftum við að vera 4 daga í
Færeyjum, vegna slyss um borð; maður
fórst, annar slasaðist. Þriðju ferðina fór-
um við til Færeyja, vorum 15 daga í túrn-
um og seldum fyrir 6.700 pund. I þessari
fjórðu ferð vorum við búnir að veiða um 40
tonn, þegar við vorum teknir. Þá höfðum
við aðeins verið 4 daga á fiskiríi. Hæst hef
ég selt fyrir 14 þúsund pund. Við leggjum
áherzlu á stuttar ferðir og góðan fisk, í
stað langra ferða og mikils fiskmagns.
Auk þess erum við aðeins 20 um borð. Við
miðum allt við daglega nýtingu skips og
áhafnar."
„Ætlarðu að fara aftur á sjóinn, þegar
þú losnar úr haldi?"
„Já. Ég á marga góða vini hér á landi og
vona ég að þeir haldi áfram að vera yinir
mínir, þrátt fyrir það sem gerst hefur. Ég
vil að þeir viti af hverju ég stakk af og
ætla að biðja þig að setja það einhverstað-
ar í samtalið. Ég vissi á föstudag að niður-
staða mundi ekki liggja fyrir fyrr en á
þriðjudag, jafnvel seinna. Það hljóp í mig
kvíði og mér þótti þetta jafngilda því að ég
væri dæmdur tvisvar. Mig langaði að mót-
mæla. Ég sá enga aðra leið en reyna að
strjúka. Aður en ég lagði úr höfn sagði ég
skipshöfninni frá ákvörðun minni og bætti
við: Ég vil engin vandræði um borð.“ ...
„Sumir skipstjórnarmenn á Islandi hafa
haldið því fram, að þú hafir átt meiri
möguleika á að sleppa, með því að sigla til
suðurs frá Reykjavík í stað þess að sigla til
vesturs. Hvað viltu segja um það?“
„Mér var kunnugt um að það voru bæði
brezkir og íslenzkir togarar á Eldeyjar-
banka og fjöldi annarra skipa á þeirri sigl-
ingaleið. Ég kaus frekar að velja norð-
vestlæga stefnu, því ég átti ekki von á að
mörg skip yrðu á vegi okkar þar. Enda
kom það á daginn. Við urðum aðeins varir
við eitt skip, lítinn bát, en eins og ég sagði
áðan, veðrið sá um að við sluppum ekki.“
„Hvað hafðirðu hugsað þér að gera við
lögregluþjónana, þá Hilmar Þorbjörnsson
og Þorkel Pálsson?"
„Ég hafði hugsað mér að setja þá á land
í Færeyjum. Ég hafði ákveðið að koma við
í Vestmannahöfn, ef þeir hefðu viljað,
annars hefði þeim verið velkomið að koma
með alla leið til Englands. Ég hefði hugsað
ÓDÝRenGÓÐUR
HAPPY SVEFNBEKKURINN SVÍKUR ENGAN
V
Vegna breytinga
í sýningarsal
seljum við
innréttingar,
fataskápa og fleira
meo allt að
30% afslætti,
einnig stakar hurðir
og hurðasett.
Lílið viá og geríð góð kaup
TRÉVAL HF.
Nýbýlavegi 4.