Morgunblaðið - 28.07.1982, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 28. JÚLÍ1982
41
Á nítjánda aldursári kom Penni 702 frá Árgerði fram á sjónarsviðið með afkvemi sín og flaug í fyrstu verðlaun.
um áfanga þó seinna verði. í öðru
sæti varð Penni 702 frá Árgerði og
hlaut hann í einkunn 8,07.
Afkvæmasýning Penna, sem er
18 vetra gamall, vakti mikla at-
hygli fyrir þær sakir að hesturinn
hefur svo til eingöngu verið not-
aður í Árgerði og varð því að velja
úr mjög þröngum hóp afkvæmi til
að byggja dóminn á. I þriðja sæti
fyrstu verðlauna hesta varð svo
Kolhakur 730 frá Gufunesi með
8,04 í einkunn. Aðrir hestar sem
afkvæmasýndir voru eru sem hér
segir: Fákur 807 frá Akureyri með
8,04, Glaður 852 frá Reykjum með
8,01, Borgfjörð 909 frá Hvanneyri
með 8,01, Gustur 923 frá Sauð-
árkróki með 7,99, Júpíter 851 frá
Reykjum með 7,92, Glóblesi 700
frá Hindisvík með 7,92 og Sveipur
874 frá Rauðsbakka með 7,90.
Reikna má með að margir af þess-
um hestum eigi eftir að bæta sig
þegar fram líða stundir og þá sér-
staklega þeir yngri.
Heldur var daufara yfir af-
kvæmasýningum á hryssum og
hefur sjálfsagt valdið að engin
keppti til heiðursverðlauna og hitt
að frekar fá hross fylgdu hryssun-
um í sýningu. Margar frægar
hryssur frá fyrri tíð voru
afkvæmasýndar þarna og verður
ekki annað sagt en þær skili sér
vel í ræktunarstarfinu. Efst stóð
Hrafnhetta 3791 frá Sauðárkróki
og segir svo í umsögn um afkvæmi
hennar: Afkvæmi Hrafnhettu eru
reist og bera sig mjög vel, þau
hafa þjálan vilja og fjölhæfan
gang. Þrjú afkvæmi fá að meðal-
tali 8,06 stig og hlýtur Hrafnhetta
því 1. verðlaun fyrir afkvæmi.
Önnur varð Árna-Skjóna 4436 frá
Jódísarstöðum með 7,99 í einkunn.
í þriðja sæti varð svo Fluga 3103
frá Sauðárkróki með einkunnina
7,98. Heldur virðast ræktunar-
menn leggja minni áherslu á að
afkvæmasýna hryssurnar og er
það í sjálfu sér ekkert óeðlilegt
þar sem stóðhestarnir eru mikil-
virkari í ræktuninni.
Hlutur stóðhesta
meiri en oft áður
Oft hefur það verið svo að
frammistaða stóðhesta á sýning-
um hafi verið upp og ofan þrátt
fyrir góða dóma. Ástæðan fyrir
þessu hefur oft verið sú að í for-
skoðun hafa hestarnir verið í góðu
formi en síðan verið sleppt í stóð
og teknir þaðan nokkrum dögum
fyrir sýningu og verið þá misjafn-
lega fyrirkallaðir. Mikil breyting
hefur átt sér stað í þessum efnum
og þá til batnaðar. Er greinilega
meira gert af því nú að halda hest-
unum í góðu formi alveg fram yfir
sýningu og kann það að vera skýr-
ingin á því hversu vel þeir komu
fyrir.
Af stóðhestum sex vetra og eldri
stóð efstur Leistur 960 frá Álfta-
gerði. Hlaut hann í einkunn fyrir
byggingu 8,23 og fyrir hæfileika
8,38 eða 8,31 í meðaleinkunn. Ann-
ar varð Hervar 963 frá Sauðár-
króki og hlaut hann 7,95 fyrir
byggingu og 8,58 fyrir hæfileika
sem er jafnframt hæsta einkunn
stóðhests fyrir hæfileika á mót-
inu. í meðaleinkunn hlaut hann
8,27. í þriðja sæti varð svo Freyr
931 frá Akureyri. Fyrir byggingu
hlaut hann 7,98 og 8,47 fyrir hæfi-
leika eða 8,23 í meðaleinkunn.
Margir álitlegir hestar voru í
þessum flokki og má þar nefna
hesta eins og Hlyn 910 frá Hvann-
eyri, Ófeig 882 frá Flugumýri og
Eld 950 frá Stóra-Hofi. Af fimm
vetra stóðhestum varð efstur
Mergur 961 frá Syðra-Skörðugili
með 8,10 í meðaleinkunn. Fyrir
byggingu hlaut hann 8,78 og 8,42
fyrir hæfileika. Það mun vera
regla að nái stóðhestur yfir átta í
einkunn telst hann fyrstu
verðlaunagripur. En það er líka
önnur regla í gildi, en hún er sú að
nái stóðhestur ekki 140 sm hæð á
herðakamb mælt með bandmáli
nær hann ekki fyrstu verðlaunum
og Merg vantaði einmitt einn
sentimetra til að ná lágmarksmáli
og telst hann því ekki fyrstuverð:
launa hestur að svo komnu máli. í
öðru sæti varð Feykir 962 frá Haf-
steinsstöðum með 8,05 í meðal
einkunn. 8,13 fyrir byggingu og
7,97 fyrir hæfileika. í þriðja sæti
varð svo Eiðfaxi 958 frá Stykkis-
hólmi með 8,04 í meðaleinkunn,
7,93 fyrir byggingu og 8,15 fyrir
hæfileika. í fjórða sæti varð Verð-
andi 957 frá Gullberastöðum með
8,91 í meðaleinkunn. í fimmta
sæti varð svo Bergþór 956 frá
Báreksstöðum en hann hlaut í
einkunn 7,91. Eru þá upptaldir all-
ir þeir hestar sem voru í flokki
fimm vetra stóðhesta. í flokki
fjögurra vetra stóðhesta varð efst-
ur Höður 954 frá Hvoli með 7,78
fyrir byggingu, 8,18 fyrir hæfi:
leika og 8,06 í meðaleinkunn. í
öðru sæti varð Vinur 953 frá Kot-
laugum með 8,00 fyrir byggingu,
8,07 fyrir hæfileika og 8,03 í með-
aleinkunn. Þriðji varð Hólmi 959
frá Stykkishólmi með 7,80 fyrir
byggingu, 7,98 fyrir hæfileika og
7,89 í meðaleinkunn.
Hæfileikamiklar
hryssur í efstu sætum
Þegar hugað er að hryssunum
eru það einkum þrjár sem vöktu
athygli manns, en það eru efstu
hryssurnar í hverjum flokki. Allar
fengu þær himinháar einkunnir
fyrir hæfileika en sú yngsta, Þrá
5478 frá Hólum, skaut þeim eldri
aftur fyrir sig því hún fékk einnig
háa einkunn fyrir byggingu. Yfir-
leitt er það þannig að fólk vill fá
að sjá stjörnur sem skara verulega
framúr og ekki spillir það nú ef
hrossið er áður óþekkt. Ef eitt-
hvert hross verðskuldar það að
vera kallað stjarna mótsins þá er
það tvímælalaust Þrá. Fyrir bygg-
ingu hlaut hún 8,50, hæfileika 8,45
og í meðaleinkunn 8,48. Nú er það
oft svo að þegar fjögurra vetra
trippi fær byggingardóm er ekki
um endanlegan dóm að ræða þar
sem þroskaferill er ekki á enda
fyrr en hrossið er orðið sex til sjö
vetra og margt getur breyst til
beggja átta. Verður fróðlegt að
fygljast með hvort þessi bygg-
ingardómur fær staðist í náinni
framtíð og reikna verður með því
að einkunn fyrir hæfileika eigi
eftir að hækka verulega. í öðru
sæti í fjögurra vetra flokki varð
Djörfung 5483 frá Keldudal með
8,08 fyrir byggingu, 8,07 fyrir
hæfileika og 8,08 í meðaleinkunn.
í þriðja sæti varð Litla-Kolla 5413
frá Jaðri II með 7,95 fyrir bygg-
ingu, 8,18 fyrir hæfileika og 8,07 í
meðaleinkunn.
Efst af fimm vetra hryssum
varð Hátíð 5218 frá Vatnsleysu
með 7,88 fyrir byggingu, 8,62 fyrir
hæfileika og 8,25 í meðaleinkunn.
Önnur varð Ösp 5454 frá Sauð-
árkróki með 8,00 fyrir byggingu,
8,38 fyrir hæfileika og 8,19 í með-
aleinkunn. I þriðja sæti varð svo
Hylling 5089 frá Kirkjubæ með
8,12 fyrir byggingu, 8,20 fyrir
hæfileika og 8,16 í meðaleinkunn.
Af hryssum í flokki sex vetra og
eldri varð efst viljahryssan mikla
Perla 4889 frá Kaðalstöðum og
hlaut hún 7,80 fyrir byggingu og
8,80 fyrir hæfileika! Fékk hún
hæstu hæfileikaeinkunn allra
kynbótahrossa sem þarna voru á
mótinu. Meðal annars fékk hún
einkunnina tíu fyrir vilja og
leyndi sér ekki á sýningunni að í
meira lagi er hún viljug. Gekk illa
að hemja hana og fengu áhorfend-
ur aðeins sýnishorn af hennar
annars ágæta skeiði. í öðru sæti
varð Sera 5017 frá Eyjólfsstöðum
en hún hlaut í einkunn 8,03 fyrir
byggingu og 8,53 fyrir hæfileika.
Meðaltalseinkunn 8,28. Þriðja
varð svo Svala 4633 frá Glæsibæ
með 8,15 fyrir byggingu, 8,37 fyrir
hæfileika og 8,26 í meðaleinkunn.
Fróðleg og skemmtileg
sýning ræktunarhópa
Einn var sá dagskrárliður sem
mikilla vinsælda naut en það var
sýning ræktunarhópa. Var þannig
sýning fyrst reynd á fjórðungs-
mótinu á Hellu í fyrra og gafst
mjög vel og var því ákveðið að
bjóða upp á slíka sýningu á Lands-
mótinu. Alls voru þetta sex hópar
sem nú voru sýndir, en þeir voru
frá Stofnræktarfélaginu Fjalla-
blesa, Kynbótabúinu Hólum,
Hjaltadal, Laugvetningum,
Skeifufélaginu, Skuggafélaginu og
Sveini Guðmundssyni. Var óneit-
anlega skemmtilegt að sjá þessa
hópa hvern með sínum sérkennum
og hlusta á skörulega kynningu
Einars E. Gislasonar, Skörðugili,
á hverjum hóp fyrir sig.
Gefum byggingu
hrossa meiri gaum!
Þegar að loknu Landsmóti ræða
menn gjarnan sín á milli og opin-
berlega hvar við séum staddir og
hvort miðað hafi í framfaraátt.
Oft er það nú svo að sitt sýnist
hverjum og deila menn oft hart,
því hrossarækt er þeim er við
hana fást mikið hjartansmál. En
oft vill fara svo að menn eyða orku
sinni og vitsmunum óþarflega
mikið í það sem kallast geta smá-
munir. Það skiptir ekki öllu máli
hvort hross stendur einu sæti ofar
eða neðar þegar um einstaklings-
dóm er að ræða. Telja má að vel
flestir geti verið sammála um það
að til framfara horfi. En vert er að
staldra við. í dag er til urmujl
hrossa með góða hæfileika en oft
vantar mikið upp á að byggingar-
einkunn sé í samræmi við hæfi-
leikaeinkunn. Við höfum gott
dæmi um æskilegt samræmi milli
hæfileika og byggingar þar sem er
Þrá 5478 frá Hólum. En þvi miður
höfum við sennilega fleiri dæmi
um hið gagnstæða. Má í því sam-
bandi nefna að flest þau hross sem
stóðu í efstu sætum sem einstakl-
ingar á Landsmótinu unnu sína
sigra fyrst og fremst vegna mik-
illa hæfileika og munar allt upp í
einn heilann í einkunn byggingar-
einkunum í óhag. Er ekki orðið
tímabært að gefa byggingu hrossa
meiri gaum?
VK
Á Landsmótinu 1974 stóð Níttfari 776 fri Ytra-Dalsgerði efst-
ur af fjögurra vetra stóðhestum. Nú var það sonur hans Höður
954 fri Hvoli sem tók sæti föðurs síns og heldur merki hans i
loft, með heiðri og sóma. Knapi er Pill Pilsson.
Hæst dæmdi einstaklingurinn aðeins fjögurra vetra gömul.
Þri 5478 fri kynbótabúinu að Hólum, knapi er Ingimar Ingi-
marsson.

Jón i Vatnsleysu hugar að mannlífinu i Landsmótinu meðan
Leistur 960 fri Álftagerði hendist eftir vellinum á flugskeiði.
Leistur varð efstur af stóðhestum 6 vetra og eldri.