Morgunblaðið - 14.01.1988, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. JANÚAR 1988
„Snjóstormur“
eftir Bergljótu
Ingólfsdóttur
Ungur og geðþekkur maður las
erlendar fréttir á Stöð 2 kvöld eitt
á milli jóla og nýárs. Meðal annars
lýsti hann veðurfari í nokkrum
fylkjum Bandaríkjanna með þeim
orðum að þar hefði verið „snjó-
stormur".
í ensk-íslenskri orðabók, sem
gefin var út árið 1984, er eftirfar-
andi skýring við enska orðið
„snowstorm" - kafaidsbylur,
stórhríð.
Hvort orðið sem var hefði sómt
sér vel í þýðingu fyrrnefndrar frétt-
ar að dómi þeirrar er þetta ritar,
og ólíkt eru þau rismeiri orðin kaf-
aldsbylur og stórhríð en það enska,
þó reynt sé að íslenska það.
Það þarf vart að taka það fram
að orðið „snjóstormur" finnst ekki
í íslenskri orðabók, en þar er aftur
á móti flöldi orða tii að lýsa veðri
og vindum, eins og vænta má hjá
þjóð á norðlægum slóðum þar sem
veðrabrigði eru tíð. Við höfum því
ekkert til annarra að sækja í þess-
um efnum.
En það hafa geisað „snjóstorm-
ar“ víðar en á Stöð 2, þó þaðan sé
nýjasta dæmið. í fréttum Bylgjunn-
ar í fýrravetur heyrðist fýrrnefnt
orð notað til að lýsa veðri í Banda-
ríkjunum, sömuleiðis sást það á
prenti í DV, í það minnsta í tvígang,
í annað skiptið sem fýrirsögn lítillar
fréttar af sama tilefni.
Það má því gera því skóna að
fleiri en einn þýðandi hafi talið þetta
góða og gilda íslensku og ekki álit-
ið þörf á því að fletta orðinu upp
til að kanna nánar.
Af þessu má sjá að aðskotaorð
geta þegjandi og hljóðalaust smeygt
sér inn í málið á kostnað annarra
og stórum betri orða, sem eftirsjá
væri að.
Það er því greinilegt að þýðendur
og aðrir þeir sem við skrif fást,
þurfa að vera vel á verði og vanda
mál sitt, — taki þeir til sín sem eiga
— hinir ekki.
En svo allrar sanngirni sé gætt,
þá er það ekki aðeins nú, á þessum
Tískuverslunin
11E 111A
U /V D I R P A K I H U
Eiðistorgi 15 — Sími 61 10 16
ULLARKAPUR OG JAKKAR
pils, buxur, blússur, peysur ogsamkvæmisfatnaður.
Opið kl. 10-18.30 virka daga og 10-16 laugardaga.
Ekkert að vaxbera - Gott rennsli - Góð spyrna
Frábær skíði é mjög hagstæðu verði
Kr. 3.760
Stærðir frá 170 cm til 215 cm
Glæsibæ, simi 82922.
síðustu og verstu tímum, sem orðið
„snjóstormur" sést á prenti. I seðla-
safni Orðabókar Háskólans eru þrjú
dæmi frá fyrri tíð.
Orðið kemur fyrir: 1. í bók eftir
Þórberg Þórðarson, (íslenskur að-
all), sem út kom árið 1938, 2. í
Árbók Ferðafélags íslands árið
1946, þar var lýst veðurfari á Aust-
urlandi, 3. í sjálfu Morgunblaðinu
árið 1955, lýst var veðri í Skotlandi
með þeim orðurn að þar hefði verið
„snjóstormur".
Eftirmáli
„Snjóstormurinn" gerir það ekki
endasleppt við undirritaða. Þegar
ofanskráð var komið á blað, mikið
hjartans mál, var að vanda sest inn
í stofu með kaffibollann að kvöld-
verði lóknum 4. janúar. Það var
kominn tími til að meðtaka sjón-
varpsfréttir kvöldsins enda fjöl-
skyldan fréttasjúk eins og fleiri
landsmenn. Ungur og geðþekkur
maður las erlendar fréttir í sjón-
varpinu og sagði frá stúlkum tveim
í Bandaríkjunum, sem höfðust við
í bíl sínum í nokkra daga vegna
óveðurs, þar hafði margnefndur
„snjóstormur“ verið á ferð.
Og ekki var öllu lokið.
í fréttum DV 5. janúar sl. er á
bls. 8 sagt frá kuldakasti í Banda-
ríkjunum og þess getið að daginn
áður hefði „snjóstormur" gengið
upp austurströndina o.s.frv.
Og enn var ekki öllu lokið.
í fréttum á Stöð 2 laugardaginn
9. janúar sl. var enn ungt og geð-
ugt fólk við lesturinn og enn var
verið að lýsa veðri í ákveðnum fylkj-
um Bandaríkjanna. Og hvað haldið
þið, þar hafði auðvitað geisað „snjó-
stormur"!
Er nú ekki mál að linni?
Höfundur hefur skrifad þættií
Morgunblaðið um árabil.
REYKJAVÍK-
URTJÖRN
eftirJónÁ.
Gissurarson
Að Reykjavíkurtjöm hefur verið
vegið frá öllum hliðum. Frá 1876
hefur hún minnkað um fjórðung.
Suðurhluti hennar var fylltur
sorpi. Þar er nú Hljómskálagarð-
ur. Á þrjá vegu var fyllt upp fyrir
götum og húsum, en Skothúsvegur
klauf hana í tvennt. Rætt hefur
verið um að láta hann hverfa,
enda gæti umferð færst á Hring-
braut, sem auðvelt væri að breikka
á því svæði. Tjamargötu,
Fríkirkjuvegi og Vonarstræti verð-
ur ekki haggað. Óraunhæft er því
að gera ráð fyrir stækkun Tjamar-
innar nema því sem nemur
Skothúsvegi.
En Reykjavíkurtjöm í núverandi
mynd er í bráðri hættu og gæti
breyst í forarvilpu á næstu einni
eða tveimur öldum, ef ekkert yrði
að gert. Dýpt hennar hefur mælst
um 60 sm og er hún nokkuð jafn-
djúp. Setlög myndast í henni af
áfoki og framburði. Hún grynnkar
því ár frá ári. Síðastliðna hálfa
öld hefur gegnumrennsli minnkað,
enda er Vatnsmýrin, forðabúr
Tjamarinnar, svipur einn hjá sjón
frá því sem var. Mestu munaði
um Reykjavíkurflugvöll. Vega-
lagning meðfram Oskjuhlíð og
handan við Umferðarmiðstöð svo
og háskólabyggingar munu enn
skerða Vatnsmýrina.
Eigi að bjarga Reykjavíkurtjöm
þarf tvennt að gera: Dýpka hana
á vissum stöðum og veita til henn-
ar auknu vatnsmagni.
Dýpkun er ekki talin ógna nú-
verandi lífríki, en það myndi sjór
úr Skeijafirði hins vegar gera.
Vatnslögn úr Elliðaám er kostur
sem kanna mætti. Slík veita mundi
kosta fé ekki alllítið, en segja
Jón Á. Gissurarson
„Ráðhús í norðvestur-
homi Reykjavíkur-
tjarnar skiptir ekki
sköpum um varðveislu
hennar og skerðir hana
svo lítt að ekki er orð
á hafandi.“
mætti mér að síðari kynslóðum
þætti því hafa verið vel varið.
Ráðhús í norðvesturhomi
Reykjavíkurtjamar skiptir ekki
sköpum um varðveislu hennar og
skerðir hana svo lítt að ekki er
orð á hafandi. Rísi það ekki þar
af grunni, hlýtur Reykjavíkurborg,
engu að síður, að snurfusa þetta
vandræðaskot. Eins og sakir
standa er það til vansa.
Höfundur er fyrrverandi skóla-
stjóri Gagnfræðaskóla Austurbæj-
ar.
Útivist:
Myndasýning
frá Lónsöræfum
FYRSTA myndakvöld Útivistar
á árinu er fimmtudagskvöldið
14. janúar í Fóstbræðraheimil-
inu.
Kynntir verða ferðamöguleikar
í Lónsöræfum og nágrenni og
verða sýndar myndir frá þrem
mismunandi ferðum. í fyrsta lagi
frá gönguferð upp úr Norðurdal
um Eyjabakka til Lónsöræfa, í
öðru lagi vikudvöl undir Illakambi
og í þriðja lagi frá gönguferð
Hoffellsdalur-ÁlftaQörður. Auk
þess verður kynning á nýjungum
í ferðaáætlun Útivistar 1988.
Myndakvöldið sem er öllum opið
hefst kl. 20.30.