Morgunblaðið - 14.01.1988, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 14. JANÚAR 1988
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir JÓHÖNNU KRISTJÓNSDÓTTUR
Bangladesh:
Tekst Ershad og stjómarand-
stöðuleiðtognnum að ná sam-
stöðu nú í þessu hrjáða landi
EFTIR stöðugar fréttir um ókyrrð og allt að því tilraun til upp-
reisnar i Bangladesh frá því síðla í nóvember og fram yfir
áramót lítur út fyrir að þar sé meiri kyrrð í augnablikinu. Ers-
had forseti hefur neyðzt til að láta helztu leiðtoga stjórnarand-
stöðunnar lausa, þær Hasinu Wazed, Ieiðtoga Awamibandalagsins
og Khaledu Zia, forsvarsmann BNP, Þjóðarflokksins, en strangt
eftirlit er með þeim haft, athafnafrelsi þeirra, svo og málfrelsi
er stórlega skert. Þetta á við um fleiri stjórnarandstæðinga.
Ershad setti herlög í gildi eina
ferðina enn, þegar honum
fannst sem ókyrrðin væri að fara
úr böndunum, efnt var til stöð-
ugra verkfalla og mótmæli og
óeirðir voru daglegt brauð. Stjórn-
arandstaðan hafði bersýnilega
hugsað sér að standa eins skipu-
lega að mótmælaaðgerðum gegn
Ershad og unnt væri, einmitt til
að honum væri ekki stætt á að
he§a fjöldahandtökur og fá svo
átyllu til að setja herlög.
Hvað er að marka
orð forsetans?
En allt kom fyrir ekki og svo
virðist sem þær stöllur Hasina og
Khalida — sem raunar deila fáu
nema andúð á Ershad — hafi ekki
haft stjóm á sínu fólki og vitan-
lega var það vatn á myllu Ershads
forseta. Ershad hefur setið í fimm
ár, sem er langur tími á mæli-
kvarða Bangladesh. Hann er
sömuleiðis einn fárra sem komst
til valda í byltingu án blóðsúthell-
inga.
Forsetinn hefúr nú kunngert,
að hann hafí áhuga á að ræða
við ábyrga stjómarandstöðu-
menn. Hann hefur ekki skilgreint
nánar, hvað í þeim orðum felst
og viðræður eru ekki hafnar enn.
Hann hét ennfremur að efna
til kosninga, sem byggðu að
nokkm á niðurstöðum þessara
viðræðna. Hann segir að stjómin
muni virða tillögur og skoðanir,
sem stjómarandstaðan komi fram
með og segist ábyrgjast að kosn-
ingamar verði í hvívetna frjálsar
og fari fram samkvæmt lýðræðis-
legum reglum. Ershad kveðst ekki
ætla að setja það fyrir sig þótt
annar flokkur en hans eigin, Jaty-
ia, fái meirihluta.
Þeir sem þekkja til mála í þessu
hrjáða landi telja ólíklegt, að Ers-
had muni hirða um að standa við
öll þessi fögm og stóm orð. Bent
er á að væri efnt til fullkomlega
frjálsra kosninga í næsta mánuði,
eins og Ershad hefur minnzt á,
er ákaflega ótrúlegt, að forsetinn
færi með sigur af hólmi. Ekkert
hafi komið fram, er gefi til kynna,
að forsetinn sé fús að láta af völd-
um sínum.
En heimildir í Dhaka, höfuð-
borg landsins, segjast hafa fyrir
satt, að Ershad sé mjög órótt í
Ershad forseti segist trúa að
þjóðin bjargist — með sinni
hjálp.
geði, vegna þeirrar ólgu sem hef-
ur verið í landinu og er vitanlega
hemill á allar framfarir. Og
Bangladesh má sízt við því. Sum-
ir spá því, að Ershad muni leita
eftir einhvers konar samkomulagi
við konumar tvær og fáist þær
til að vinna með honum á einn
eða annan hátt, sé hann einnig
tilbúinn að gera nauðsynlegar tils-
lakanir. Svo miklu skipti það hann
að afla sér trausts stjómarand-
stöðunnar.
Stefna kvennanna
er ekki ljós
Eins og fram hefur komið er
málfrelsi þeirra Hasinu og
Khalidu takmarkað, en sú fyrr-
nefnda hefur sýnt töluverða
dirfsku í yfírlýsingum sínum. Hún
staðhæfír, að Ershad muni finna
einhver ráð til að fara á bak við
stjómarandstöðuna, því að sízt
geti hann hugsað sér að missa
völdin. Hún viðurkenndi samt, að
ekki væri sanngjamt að stjómar-
andstaðan neitaði samvinnu við
forsetann, ef vit yrði í hugmynd-
um hans. Og víst er, að Bangla-
desh glímir við svo mikinn vanda,
að það er hörmulegt að vita
hvílíkar væringar eru einlægt í
innanríkismálum. Það sem hefur
átt þátt í að halda Ershad við
völd er án efa, að stefna Awami-
og BNP-flokkanna er mjög óljós.
Ekki þarf að fara í grafgötur um
að þær vilja að Ershad fari frá.
En hvað síðan tekur við, að þeirra
dómi, virðist vera ákaflega loft-
kennt og óljóst. Margsinnis hafa
þær verið krafðar um afdráttar-
lausar stefnuyfírlýsingar um, að
hverju skuli unnið, ef forsetinn
Hasina Wazed, er dóttir Miyid,
fyrsta forseta landsins.
fari frá, en mönnum hefur ekki
þótt málflutningur þeirra nægi-
lega sannfærandi.
Bangladesh er
hörmunganna land
í flestra hugum
Fá lönd í heimi hafa jafn
hryggilega ímjmd út á við og
Bangladesh. Fljótlega eftir frels-
isstríðið sem færði þeim sjálfstæði
frá Pakistan í kringum 1970 varð
mjög alvarleg hungursneyð í
landinu. Þótt meirihluti þjóðarinn-
ar, sem er nú um eitt hundrað
milljónir, teljist undir fátækra-
mörkunum, hefur hungursneyð á
borö við þá ekki komið þar síðan.
Ástæða þess er og sú, að al-
þjóðlegar hjálparstofnanir virðast
beinlínis reikna með því að þær
verði á hveiju ári og stundum
oftar að leggja af mörkum mikla
aðstoð til Bangladesh. Vegna upp-
skerubrests, vegna flóða, felli-
bylja; þær náttúruhamfarir eru
varla til sem Bangladeshar fá
ekki að kenna á oft á hveiju ári.
Auðvitað bætir svo ekki úr
skák, að mjög ófriðlegt hefur ver-
ið á hinu pólitíska sviði frá því
landið hlaut sjálfstæði. Hver leið-
toginn af öðrum hefur verið
myrtur og næsti sezt í valdastól,
unz herinn hefur fengið sig
fullsaddan af honum og ræður
viðkomandi af dögum. Þetta hefur
leitt til þess, að þjóðarleiðtogar
hafa orðið að veija óhemju mikl-
um fjármunum til hersins til að
reyna að hafa yfirmenn þar á sínu
bandi. Fjármunum, sem hefði bet-
ur verið veitt til að byggja upp
þetta fátæka og þéttbýla land.
Þar sem náttúruauðlindir eru af
skomum skammti, en fegurð
landsins og alúð fólksins verður
þeim ógleymanlegt, sem kynnast
því.
Frá Bangldesh
25 milljónir
á tromp!
45 milljónir
á númerið allt!
Rík ástæða fyrir þig
til að taka þátt!
Happdrætti Háskólans hefur hæsta vinnings-
hlutfall í heimi! 70% af veltunni fara til vinnings-
hafa! Allir vinningar eru greiddir út í beinhörð-
um peningum sem vinningshafar ráðstafa að
eigin vild. Vinningarnir eru undanþegnir skatti!
Vinningarnir 1988: 9 á 5.000.000 kr./ 108 á 1.000.000 kr./
108 á 500.000 kry 324 á 100.000 kr./ 1.908 á 25.000 kr./
10.071 á 15.000 kr./ 122.238 á 7.500 kr/ 234 aukavinningar
á 25.000 kr./ Samtals 135.000 vinningar á 1.360.800.000 kr.
HAPPDRÆTTÍ
HÁSKÓLA ISLANDS
Vœnleoast til vinnims /