Morgunblaðið - 13.04.1989, Page 2

ocot .ira<w> rt srimíirtnTwiMPi oh?a.i.;
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 13. APRIL 1989
Morgunblaðið/Sigurgeir.
„ Gellupeyjar “ í Eyjum
„Gellupeyjamir" í Vestmannaeyjum hafa veríð iðnir við kolann
að undanfömu. Þeir eyða tíma sinum eftir skólann við að gfella
og kinna dag eflir dag og um allar helgar. Að loknu dagsverkinu
er svo gengið hús úr húsi f Eyjum og góðmetið boðið til sölu.
Hinir stærrí og dugmeiri leggja hinsvegar sitt dagsverk inn hjá
fiskverkendum.
Þetta einkaframtak „Gellupeyjanna" gefiir vel af sér í aðra
hönd og vist er að ekki skortir þá vasapening. Á myndinni má
sjá þá Stefán Magnússon, Kristmann Ómarsson, Björa Friðriks-
son, Stefán Pálsson og Birgi Þór Leifsson.
Vodkastríð í Bandaríkjunum:
Lögbann á auglýs-
ingu um ICY vodka
Héraðsdómari í New York fylki
hefur sett lögbann á eina auglýs-
ingu um ICY vodka sem dreif-
ingaraðilar þess í Bandaríkjun-
um hafa látið gera. Greint er frá
þessu í Evrópuútgáfu Wall Street
Jouraal f gærdag. Það voru inn-
flytjendur á hinu sænska Absol-
ute vodka sem kærðu auglýsing-
una vegna þess að í henni var
sagt að ICY væri „absolute
improvement" á markaðinum.
Orðin mætti þýða sem „tvimæla-
lausa framför".
Orri Vigfússon framkvæmda-
stjóri og einn aðaleigandi Sprota
hf. sem framleiðir ICY segir að
markaðssókn þeirra á Bandarílqa-
markaði hafi tekist með miklum
ágætum og sé lögbannið fyrsta svar
hinna stóru á markaðinum við
henni. „Það má segja að þarna sé
auglysingastríð í uppgangi en þessi
auglýsing er aðeins ein af mörgum
sem við höfum látið gera.“ Hann
frétti af lögbanninu fyrr í vikunni
en hefur ekki fengið nánari fregnir
af því.
í Wall Street Joumal segir að
orðaleikur ICY-manna sé ekki það
eina sem farið hafí í taugamar á
innflytjendum Absolute vodkans. í
auglýsingunni sé ICY flaskan sýnd
á blá/svörtum bakgmnni sem verið
hefur þema Absolute auglýs-
inganna frá árinu 1981.
Það er fyrirtækið Brown-Forman
Inc. sem annast dreifingu á ICY
vodka í Bandaríkjunum og auglýsir
það. Wall Street Joumal spyr Jack
Kennard aðstoðarforstjóra Brown-
Forman afhverju öll þessi læti séu
vegna auglýsingainnar. Hann svar-
ar: „Við erum nú komnir á fullan
skrið í vodkastríð."
Guðrún Helgadóttir um húsnæðisvanda Alþingis:
Hef ekkert við borg-
arstjórann að ræða
„ÉG vil minna borgarráð á að
engum á þeim bæ datt í hug að
ræða við alþingismenn þegar
þeir höfðu verulegar áhyggjur
af þvi að ráðhús Reykjavíkur var
sett niður svo til á byggingaríóð
Alþingis. Ég held þvi að ég hafi
ekkert um að ræða við borgar-
stjórann i Reykjavfk um hús-
næðisvanda Alþingis, en þann
vanda munum við leysa sjálf,“
sagði Guðrún Helgadóttir forseti
sameinaðs Alþingis, þegar hún
var innt álits á tillögu borgar-
ráðs, þar sem lýst er áhyggjum
vegna hugsanlegra yfirtöku Al-
þingis á Hótel Borg, og óskað
eftir viðræðum við Alþingi um
hvort ekki megi finna leiðir tii
að leysa húsnæðis vanda þess með
öðrum hætti.
„Ég get út af fyrir sig verið sam-
mála borgarráði um að það er sorg-
legt að Hótei Borg skuli ekki geta
starfað, en sannleikurinn er einfald-
lega sá að Hótel Borg gengur ekki
lengur sem hótel. Ég tel að húsið
fullnægi engan veginn þeim kröfum
sem gerðar eru til nútíma hótel-
reksturs, enda fór hótelið í gjald-
þrot, og ég held að við getum á
engan hátt breytt því. Því fer þann-
ig fjarri að við séum að taka Hótel
Borg úr blómlegum rekstri, en ég
get hins vegar vel skilið það fólk
sem á ljúfar minningar um Hótel
Borg þegar það var upp á sitt
besta, en ég held að þeir dagar séu
einfaldlega liðnir.
Þá er það ekki alveg rétt hjá
borgarstjóranum að ekki verði hótel
í miðbænum, og vil ég þar minna
á Hótel Holt og Hótel Sögu, sem er
í nágrenni miðbæjarins, auk þess
sem til stendur að Eimskipafélagið
byggi stórt hótel í miðbænum ef
ég man rétt, þannig að ég tel að
þetta sjónarmið sé ekkert við að
vera.
Ef borgarráð vill hins vegar
hlusta á mínar ráðleggingar, þá vil
ég benda á að kannski væri ráð að
bjarga viðskiptalífinu í miðbænum
við, þvi ef það væri í lagi, þá væri
miðbærinn ekki kominn eins og
hann er nú. Við höfum öll sameigin-
legar áhyggjur af lífinu í mið-
bænum, en Hótel Borg bjargar því
ekki til eða frá,“ sagði Guðrún
Helgadóttir.
Sálfræðingar;
Máli vísað til
Félagfsdóms
SÁLFRÆÐINGAFÉLAG íslands
hefiir leitað til Félagsdóms til að
fá úr því skoríð hvort fræðslu-
stjórum berí samkvæmt lögum að
senya um launakjör þeirra sál-
fræðinga sem starfa hjá fræðslu-
skrifstofum eða ekki, en fræðslu-
stjórí Reyhjanesumdæmis hefiir
neitað að taka upp samningavið-
ræður við þá sáifræðinga sem
starfa þjá fræðsluskrifstofu um-
dæmisins og eru í verkfalli.
Að sögn Helga Viboig sem sæti á
í stjórn Sálfræðingafélags íslands
telur félagið að þar sem starfsmenn
fræðsluskrifstofa séu ráðnir af
fræðsluráðum, þá eigi viðkomandi
fræðslustjórar að semja um launa-
lqor þeirra. „Starfsmenn á okkar
vegum í tveimur fræðsluumdæmum
ákváðu að fara í verkfall, og var því
leitað eftir samningafundi með við-
komandi fræðslustjórum. Þar er ann-
ars vegar um að ræða fræðslustjór-
ann í Reykjanesumdæmi, en hann
hefur neitað öllum samningaviðræð-
um, og var því ákveðið að skjóta
málinu til Félagsdóms til að fá úr
því skorið hvort fræðslustjórar eru
samningsaðilar samkvæmt lögum
eða ekki,“ sagði Helgi.
„Eitt stórt imdninareftii“
— segir formaður samninganefhdar ríkisins um kröfugerð BHMR
„VIÐ ERUM gáttuð og undrandi
á þeirrí sendingu sem við fengum
frá BHMR. í Ijósi þeirra við-
ræðna sem við höfum átt á und-
anförnum dögum, sem meðal
annars hafa snúist um breyting-
ar á launakerfi til lengrí tima,
áttum við alls ekki von á að fá
á borðið pappíra, sem fela í sér
kröfu um að laun hækki þegar í
stað um 50-100% og yfir,“ sagði
Indriði H. Þorláksson, formaður
samninganefiidar rikisins, eftir
samningafundinn í gær.
Hann sagði að vísu væri það svo
að talsmenn BHMR virtust tæplega
treysta sér sjálfir að vega og meta
hvað í kröfugerð þeirra fælist og
Viljum ákveðin lágmarkslaun
í upphafi samningstímans
- segir Páll Halldórsson, formaður BHMR
„Við erum búin að leggja fram okkar meginkröfur og skýrðum
þær á þessum fimdi. Samninganefiid ríkisins tók þeim fálega vegna
þess að hún mistúlkaði kröfur okkar í raun og veru,“ sagði Páll
Halldórsson, formaður Bandalags
manna.
Hann sagði að BHMR færi fram
á samning til þriggja ára og að á
samningstímanum yrði tryggt, sem
segði raunar í kjarasamningi
BHMR, að ríkisstarfsmenn nytu
svipaðra kjara og þeir sem vinni
hliðstæð störf hjá öðrum en ríkinu.
Til þess að ná þessu fram ætluðu
þau þijú ár og með því væri viður-
kennt að það væri ekki auðhlaupið
að gera þessar breytingar. Hins
vegar væru ákveðin atriði sem þau
vildu að væri tekið á strax, þ.á.m.
trygging fyrir ákveðnum lágmörk-
um vegna lífaldurs og nýtt stig
vegna prófaldurs, auk annars.
háskólamenntaðra ríkisstarfs-
„Þegar þessar hækkanir eru
gengnar yfir verður að skoða ein-
staklinginn og ef maður með BA-
próf er með undir 71.500 krónum
viljum við að hann sé færður upp
í það. Ef maður með MA eða MS
próf er undir 83 þúsund þá sé hann
færður upp í það og ef maður með
90 eininga próf og próf í uppeldis-
og kennslufræði er undir 76 þúsund
þá fari hann upp í það. Þetta eru
sem sé tiltekin lágmarkslaun í upp-
hafí samningstímans. Það er Ijóst
að þetta skekkir á ýmsan hátt laun-
kerfið og það er það sem við ætlum
okkur að leiðrétta á þremur árum,“
sagði Páll.
Wincie Jóhannsdóttir, formaður
Hins íslenska kennarafélags, sagði
að reynt væri að tryggja með þessu
að þeir lægst launuðu í röðum
BHMR fengju strax mesta hækkun
og það væri það sem ráðherra hefði
verið að fara fram á.
Páll sagði að BHMR hefði ekki
metið hvað þessi kröfugerð þýddi í
prósentum, enda þyrftu þau að vita
hvað væru margir undir þessum
lágmarkslaunum til þess. Hækkun-
in væri mjög mismunandi eftir ein-
staklingum.
„Ég reikna með að Samninga-
nefnd ríkisins fari, eftir að hún
hefur fengið útskýringar, og kanni
þetta mál í sínum hópi,“ sagði Páll
aðspurður um næstu skref í viðræð-
unum við ríkisvaldið.
býsna loðin svör væru gefin við
spumingum þar að lútandi. „Miðað
við þessa stöðu mála og það sem
hefur gerst í viðræðum við þá og
í samningum við aðra og það sem
verið er að fjalla um í þjóðfélaginu
er þetta eitt stórt undninarefni,"
sagði Indriði.
Hann sagði að frá upphafi við-
ræðna við BHMR hefðu þeir aldrei
lagt fram kröfugerð, sem hægt
væri að kalla því nafni, þ.e. eitthvað
sem hægt væri að meta nákvæmt
tölulega. Því væri ekki auðvelt að
svara spumingu um hvort BHMR
hefði slakað á eða ekki. „Okkur
sýnist þeir enn vera við sama hey-
garshomið og það hafi ekki orðið
nein breyting á afstöðu þeirra,
nema síður væri. Við sjáum að þeim
hlutum sem komu inn í samningum
BSRB, eins og aukinni persónu- og
orlofsuppbót, er einfaldlega slengt
ofan á,“ sagði Indriði.
Hann sagði að samninganefnd
ríkisins teldi ekki tilefni til að ræða
þessar kröfur BHMR í einstökum
atriðum, þær væru svo víðs fjarri
veruleikanum. „Það skortir ennþá
svo mikið upp á að viðmælendur
okkar hafi þau rauntengsl sem
nauðsynleg em ef menn ætla að
gera samning."
Indriði sagði það alveg skýrt af
hálfu stjómvalda að ramminn um
launahækkanir á þessu ári hefði
verið settur í samningum BSRB og
stjómvalda. BHMR hefði verið gerð
skýr grein fyrir þeirri afstöðu.
Bílakostn-
aður Alþing-
is röskar
tvær millj.
Friðrik Ólafsson, skrifstofu-
stjóri Alþingis, hafði samband við
Morgunblaðið i gær vegna fréttar
um ábendingu ríkisendurskoðun-
ar um að Alþingi athugi að kaupa
tvær bifreiðir.
Friðrik sagði, að kostnaður Al-
þingis 1987 og ’88 vegna bfla starfs-
manna hefði numið 1.270 þúsund
krónum og fyrir leigubfla hefði skrif-
stofa Alþingis greitt 800 þúsund
krónur. Þannig hefði þessi kostnaður
verið rétt röskar tvær milljónir króna,
en inni í upphæðinni tíu milljónir
króna, sem getið var um í frétt blaðs-
ins, hefðu verið um 8 miHjónir af
starfskostnaði alþingismanna, þ.e.
greiðslur fyrir akstur þeirra á eigin
bflum.
Friðrik sagði, að útilokað væri að
Alþingi keypti bfla vegna þingmanna
og sagðist telja óráðlegt að Alþingi
keypti bifreiðir vegna skrifstofunnar
meðan kostnaðurinn væri ekki hærri
en raun ber vitni.
Albert GK:
Fálki o g
gráhegri
um borð
ÞRÍR óvæntir gestir hafa
komið í vikunni um borð í
Albert GK 31 þar sem skipið
er statt á rækjuveiðum um 30
sjómilur norður af Grimsey.
Áð sögn Sævars Þórarinsson-
ar skipstjóra á Albert var um
að ræða stóra uglu, fálka og
gráhegra, og tókst skipveij-
um að ná fálkanum og grá-
hegranum, en uglan gekk
þeim úr greipum.
„Fálkinn var alveg örmagna
þegar hann kom um borð og
sömu sögu er að segja um hegr-
ann, en uglan sem var mjög stór
og fjörug slapp naumlega frá
okkur eftir mikinn eltingaleik,
og var hún að elta smáfugla í
grennd við skipið þegar við sáum
síðast til hennar. Fálkinn hefur
fengið hrátt kjöt að éta þjá okk-
ur og hegrinn hefur fengið loðnu
og eru þeir orðnir hinir spræk-
ustu,“ sagði Sævar.
Sævar sagði að þegar fuglam-
ir komu um borð í Albert hafi
verið gott veður á þeim slóðum
þar sem skipið var, en bræla
hafi verið alls staðar í kring, og
taldi hann að fuglamir hefðu
líklega flækst undan vindi. Hann
sagði að ætlunin væri að koma
þeim til Náttúrufræðistofnunar
þegar í land væri komið, en það
yrði væntanlega á þriðjudaginn
í næstu viku.
Að sögn Ævars Petersen
fuglafræðings eru gráhegrar
vetraigestir hér á landi og halda
þeir sig aðaliega á sunnanverðu
landinu, en hingað koma þeir
að öllum líkindum frá Noregi.
Gráhegrar eru um 90 sm að
stærð og eru þeir stærstir allra
hegrategunda í Evrópu.