Morgunblaðið - 15.03.1990, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLABIÐ FJMMTUDAGUR 15. MARZ 1990
Tælendingar flyija fióttafólk til Kambódíu
Kambódísk böm að leik í flóttamannabúðum í Tælandi. Búðirnar eru skammt frá kambódísku landamærun-
um og á vegum Rauðra hkmera, skæruliðasamtaka kommúnista sem beijast gegn leppstjórn Víetnama í
Kambódíu. Um 20.000 flóttamenn hafa að undanförnu verið fluttir frá búðum Rauðu khmeranna í Tælandi
til nokkurra sveitarfélaga innan landamæra Kambódíu, í norð-vesturhluta landsins þar sem Rauðu khmer-
amir ráða ríkjum. Tælendingar hyggjast flytja það flóttafólk sem eftir er til hlutlausra búða í Kambódíu
og sögðu í gær að þeir hefðu fengið samþykki Evrópubandalagsins og Sameinuðu þjóðanna fyrir þeirri
ráðagerð.
Blaðamaður dæmdur til dauða í Irak:
Boða viðræður um brottflutn-
Irakar vilja ekki taka
á móti Douglas Hurd
London. Reuter.
IRAKAR höfnuðu í gær boði bresku ríkisstjórnarinnar um að Dou-
glas Hurd, utanríkisráðherra, kæmi til Baghdad um helgina til við-
ræðna um mál breska blaðamannsins, sem íraskur herdómstóll dæmdi
til dauða fyrir njósnir um siðustu helgi.
yfirvöld segja að engar sannanir
um njósnir hafi verið lagðar fram
við réttarhöld yfir honum. Sé dóm-
urinn óréttlætanlegur jafnvel þó
hann hafi farið inn á bannsvæði.
Bresk hjúkmnarkona sem ók Baz-
oft að herstöðinni var dæmd í 15
ára fangelsi.
Samkvæmt íröskum lögum geta
Bazoft og hjúkrunarkonan ekki
áfrýjað dómnum en Saddam Hus-
sein konungur gæti breytt honum.
Margaret Thatcher, forsætisráð-
herra Breta, hefur ritað Hussein
bréf og farið fram á mildun dóms-
ins. Sömuleiðis hafa Javier Perez
de Cuellar, framkvæmdastjóri Sam-
einuðu þjóðanna, Hussein Jórdaníu-
konungur og Jasser Arafat, leiðtogi
Frelsisfylkingar Palestínumanna
(PLO), hvatt til þess að dómurinn
verði endurskoðaður og dauðarefs-
ing felld niður.
Að sögn breska utanríkisráðu-
neytisins sögðu yfirvöld í írak að
heimsóknar Hurds væri ekki óskað
þar sem hún væri ótímabær.
Blaðamaðurinn Farzad Bazoft er
fæddur í Iran en er breskur ríkis-
borgari. Hann var tekinn fastur er
hann kannaði sannleiksgildi fregna
um mikia sprengingu í herstöð suð-
ur af Baghdad í september sl. Bresk
ing Rauða hersins fiá Póllandi
Reuter
Níu ára
mamma
Níu ára gömul tyrknesk stúlka
ól bam í fyrradag. Er það
frískur drengur sem tekinn var
með keisaraskurði. Lögregla
vinnur nú að rannsókn málsins
til að kanna með hvaða hætti
stúlkan varð ófrísk.
Varsjá. Reuter.
TALSMAÐUR pólsku ríkis-
stjórnarinnar, Malgorzata Ni-
ezabitowska, sagði á fundi með
blaðamönnum í Varsjá í gær að
brátt yrðu hafhar viðræður við
Sovétstjórnina um brottflutning
Rauða hersins frá Póllandi. Hún
bætti við að gert væri ráð fyrir
því að herliðið yrði kallað heim
í áföngum.
Talsmaðurinn gat þess sérstak-
lega að þess yrði ekki krafist að
hersveitir Sovétmanna yrðu kall-
aðar heim þegar í stað. Ekkert
ríki gæti fyllilega sætt sig við er-
lent herlið á landi sínu en vera
sovéska liðsaflans í Póllandi væri
nauðsynleg í ljósi stöðu öryggis-
mála í Evrópu.
Talið er að um 40.000 sovéskir
hermenn séu í Póllandi. Niezabit-
owska sagði að sovésku hermenn-
imir yrðu fluttir aftur til síns
heima í áföngum. Hún gat þess
að pólska ríkisstjórnin hygðist
brátt kynna tillögu um gagn-
kvæma fækkun í ^heijum Atlants-
hafsbandalagsins (NATO) og Var-
sjárbandalagsins 'í Evrópu og
myndi tillaga sú einnig taka til
.sovéskra hermanna í Póllandi.
Brottflutningur hersveita
Rauða hersins er þegar hafinn frá
Tékkóslóvakíu og Ungveijalandi.
Vitað er að sovéskir hermenn njóta
lítilla vinsælda meðal alþýðu
manna í Póllandi.
Hins vegar sagði Tadeusz
Mazowiecki, forsætisráðherra Pól-
lands, fyrir skemmstu að ekki
væri tímabært að ræða heimk-
vaðningu heraflans frá Póllandi
og vísaði til óvissu á vettvangi
öryggismála.
Voru ummæli hans rakin til
óljósra yfirlýsinga Helmuts Kohls,
kanslara Vestur-Þýskalands,
varðandi vestur-Iandamæri Pól-
lands en um þriðjungur landsins
heyrði Þjóðveijum til allt til loka
síðari heimsstyijaldarinnar.
Óttast Pólveijar mjög að ráða-
menn í hinu nýja, sameinaða
Þýskalandi geri tilkall til land-
svæða þessara og hafa krafist
þess að tryggt verði með samning-
um að landamærin haldist óbreytt
er þýsku ríkin renna saman í eitt.
Fyrirvaralaust
átti Mandela til að
gera að gamni sínu
- segir Jón Baldvin Hannibalsson
„MÉR fannst að þarna væri maður sem hefði hugsað í þaula
sína pólitík," sagði Jón Baldvin Hannibalsson í gær eftir að
hafa ásamt öðrum utanríkisráðherrum Norðurlanda átt fúnd
með Nelson Mandela sem sat 27 ár í fangelsi í Suður-Afríku
en var látinn laus fyrir skemmstu. „Þegar hann er spurður um
ástandið þá svarar hann alltaf hiklaust en mjög skýru og
knöppu máli. Og eitt sem gladdi mann var að óvænt og fyrir-
varalaust átti hann til að gera að gamni sínum með ósviknum
húmor þannig að geislaði af honum. Ég var óneitanlega mjög
hriflnn af þessum manni.“
Mandela er nú staddur í
Svíþjóð í boði sænska utanríkis-
ráðherrans Stens Anderssons.
Mandela óskaði sérstaklega eftir
því að fá að hitta utanríkisráð-
herra Norðurlanda áður en geng-
ið var til veislu í boði Anders-
sons. „Við höfðum tæpan klukk-
utíma til að tala saman," sagði
Jón Baldvin. „Mandela mætti þar
með nokkrum ráðgjöfum sínum
en þó kom Oliver Tambo [forseti
Afríska þjóðarráðsins] ekki
vegna veikinda. Ég hafði hugsað
það áður að það væri liðin tíð
að vestur-evrópskir stjórnmála-
menn hefðu þá lífsreynslu í far-
angrinum að hafa setið í fangelsi
fyrir pólitískar skoðanir sínar.
Starfsbræður okkar í Austur-
Evrópu hafa þá reynslu og marg-
ir af leiðtogum þróunarríkjanna.
Margir þessara urðu fyrir djúpum
áhrifum af slíkri reynslu og hún
hafði mikil áhrif á viðhorf þeirra
og persónuleika. Svo ég hafði
hugsað sem svo að það væri vel
þess virði að byija á því að hlusta
á þenn mann og reyna að nema
það hvort hann hefði orðið vitur
á 27 ára fangavist og einsemd.
Og það var nákvæmlega sú svip-
mynd sem ég fékk af honum um
leið og hann gekk inn í herberg-
ið. Mandela er fremur hávaxinn.
Hann er frekar ljós á hörund.
Hann er afar virðulegur, fámáll
og það stafar af honum myndug-
leik. Hann tekur Iítt eftir tildrinu
í kring. Þegar hann hafði verið
boðinn velkominn og kynntur
fyrir þessum gestum þá sagði
hann án málalenginga að kannski
væri gagnlegast að nýta tímann
með því að menn spyrðu hann.
Það bar margt á góma. Danir
og Svíar höfðu á utanríkisráð-
herrafundi Norðurlanda hreyft
Reuter
Frá fúndi utanríkisráðherra Norðurlanda með Nelson Mandela í
sænska utanríkisráðuneytinu í gær.
tillögu um það að Norðurlöndin
sendu háttsetta embættismenn
til Suður-Afríku til að'afla upp-
lýsinga. Það felur í sér að þeir
ætluðu slíkri nefnd að hafa sam-
band við sem flesta aðila, ekki
bara Afríska þjóðarráðið heldur
einnig stjórnvöld. Mandela leit á
þá og svaraðí hægt en með mjög
miklum þunga: Ef þið gerið þetta
þá munum við vera neyddir til
þess að snúa við ykkur bakinu.
Við munum ekki taka við neinum
sendinefndum sem koma til að
hafa samskipti við kúgara okkar.
Ykkur skortir ekki upplýsingar
um kúgunarkerfið þannig að það
getur ekki verið ástæðan og okk-
ur þætti að sjálfsögðu mjög mið-
ur að þurfa að snúa baki við
mönnum sem hafa verið vinir
okkar og stuðningsmenn.
Hann sagði ekki meira en þar
með var sú hugmynd úr sög-
unni.“
Að sögn Jóns Baldvins hefur
Mandela nefnt það í viðtölum við
sænska fjölmiðla að Svíar slíti
stjórnmálasambandi við Suður-
Afríku en á það var ekki minnst
í gær. „Hins vegar var spurt
hvenær ANC gæti horfið frá
valdbeitingu sem baráttuaðferð
og þá svaraði hann að mínu
mati ákaflega vel: Það er engin
stjórnmálahreyfing í Suður-
Afríku sem er jafn frábitin valdi
og við og þarfnast ekki skýringa
því valdið er ekki í okkar hönd-
um. Stjórnvöld eru hlaðin vopna-
búnaði, það erum við sem erum
beittir ofbeldi. Okkur var meinað
að tjá okkur og beijast fyrir
mannréttindum með lýðræðisleg-
um aðferðum. Það var þess vegna
sem við vorum neyddir til að
svara ofbeldinu og við föllum
ekki frá réttinum til að beija frá
okkur fyrr en apartheid hefur
verið afnumið og samið um að
koma á lýðræði."

ERLENT