Morgunblaðið - 10.03.1991, Blaðsíða 2

Skólastarfið kynnt
Morgunblaðið/KGA
I Heyrnleysingjaskólanum var glatt á hjalla í vikunni
þegar nemendur skólans héldu kynningu á því sem
þeir hafa verið að gera á opinni viku í skólanum, 4. til
8. mars. Þema vikunnar var landbúnaður og fóru
krakkarnir meðal annars í heimsóknir þar sem þeir
kynntu sér ullarvinnslu, matvælaiðnað, ylrækt og
fleira er tengist landbúnaði. Á opna deginum sýndu
krakkamir meðal annars föt sem þeir fengu að láni
hjá Álafossi og Pijónastofunni Tinnu í Kópavogi en
þangað fórum þau í heimsókn. Þá var foreldrum og
öðru venslafólki barnanna boðið að bragða á sýnishom-
um af mjólkur- og kjötafurðum úr heimsóknunum.
Ódýrara að gangsetja
ekki verksmiðjumar
- segir Þorsteinn Gíslason formaður stjórnar SR
SÍLDARVERKSMIÐJUR ríkisins hafa farið mjög illa út úr þeirri
loðnuvertíð sem nú er senn á enda. Forráðamenn SR segja þetta
lélegustu vertíð í manna minnum og ódýrara hefði verið að gang-
setja aldrei verksmiðjurnar. Eina Ijósið í myrkrinu er hin endurnýj-
aða verksmiðja á Seyðisfirði sem lofar mjög góðu.
„Vertíðin hefur komið hörmulega
út. Þetta er engin vertíð fyrir verk-
smiðjurnar. Þær eru stórar og það
þarf mikið hráefni til að halda þeim
gangandi. Samkeppnin um hrá-
efnið, sem Iítið er af, hefur verið
meiri en venjulega og verðið sem
greitt er fyrir loðnuna er allt of
hátt fyrir verksmiðjurnar miðað við
afurðaverð. Þeim sem selja hráefnið
veitir sjálfsagt ekkert af því sem
greitt er fyrir það, þó svo það sé
of hátt fyrir okkur,“ segir Jón Reyn-
ir Magnússon, forstjóri Síldarverk-
smiðja ríkisins.
Síldarverksmiðjurnar eiga engin
skip en eru með samninga við nokk-
'ur' "um' áð' þáú' léggf u'p'p" 'a'flá' hjá
þeim. Verksmiðjur SR eru fjórar, á
Siglufirði, Raufarhöfn, Reyðarfirði
og Seyðisfirði.
„Mestur hluti loðnunnar var
veiddur langt frá okkar stöðum. Það
er því ýmislegt sem eykur á erfið-
leikana og voru þeir þó nægir fyr-
ir. Léleg vertíð bættir því gráu ofan
á svart,“ sagði Jón Reynir.
Verksmiðjan á Seyðisfirði var
nýlega endurnýjuð og var kostnaður
vegna þess rúmlega 500 milljónir,
eðá um 100 milljónum meiri en
áætlað var. Verksmiðjan er mjög
fullkomin og þar á að framleiða
gæðamjöl. „Það er framtíð í þessari
verksmiðju, svo fremi að hráefni
"s"e rýfir'hénðf,r‘ ‘ságðf Joh'Réýmr.’
„Þetta hefur verið léleg vertíð
fyrir okkur, sú lélegasta í manna
minnum. Vertíðin bjargar engu og
það hefði verið ódýrara fyrir okkur
að starta aldrei verksmiðjunum, en
menn lifa alltaf í voninni og þess
vegna voru þær settar í gang. Þetta
kemur verr. út en að fá ekki neitt.
Eina ljósið í því myrkri sem umlyk-
ur mjöliðnaðinn er verksmiðjan á
Seyðisfirði. Hún lofar mjög góðu,“
segir Þorsteinn Gíslason, formaður
stjórnar SR.
Aðspurður um hvort SR hefði
lagt fé í Vöku, skip Eskfirðings,
sagði Þorsteinn að SR hefði á und-
anförnum árum veitt um tíu aðilum
fyrirgreiðslu gegn því að þeir fengju
hráefni. „Fyrirgreiðslan sem Esk-
firðingur fékk ér hliðstæð því sem
við höfum veitt öðrum,“ sagði Þor-
"steinn.
Morgunblaðið/PPJ
Pétur Jónsson, Sveinn Einarsson og Valur Andersen við nýju Pi-
per Chieftain vélina við komuna til Reykjavíkur.
Ný flugrél keypt
til Vestmannaeyja
VALUR Andersen flugmaður í
Vestmannaeyjum festi nýverið
kaup á níu farþega Piper Chi-
eftain flugvél í Bandaríkjunum
og kom nýja vélin, sem hefur
einkennisstafina TF-VEV, til
Reykjavíkur á fimmtudagskvöld-
ið.
Það voru flugmennirnir Pétur
Jónsson og Sveinn Einarsson _sem
'fIúgí'velmnTKéim,'énlírRéýl{javík-
ur komu þeir eftir átta klukku-
stunda flug frá Goose Bay í Kanada.
Nýja vélin kemur í stað sjö far-
þega Piper Navajo flugvélar, TF-
VEL, sem hefur verið seld. Valur
Andersen hefur rekið leigu- og
sjúkraflugþjónustu frá Vestmanna-
eyjum frá 1984. Auk nýju vélarinn-
ar rekur Valur fjögurra sæta flug-
vél af gerðinni Socata TB.10 Toþ-
°2 FRÉTTIR/IIMÍMLENT
EFTA - EB:
’ ‘ÁfORÖU^BLÁÖIÐ 'SÚNtínÖÁGtfR jð. MÁRZ' Véðl
Engar umræður um
sjávarútvegsmál
á samningafundi
Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins í Brussel.
ENGAR tillögur um sjávarútvegs-
mál voru lagðar fram af hálfu
Evrópubandalagsins á fundi í
samningahópi þeim, sem fer með
frjáls viðskipti með vörur innan
Ófærð á
fjallvegum
í GÆRMORGUN var hið versta
veður á Steingrímsfjarðarheiði
og var hún talin ófær eins og
reyndar allir fjallvegir á Vest-
fjörðum. Versnandi veður var á
Fróðárheiði, færð í Stranda-
sýslu voru farin að þyngjast og
sömu sögu er að segja af fjall-
vegum á Norðurlandi. Flug til
ísafjarðar féll niður á laugar-
dagsmorgun vegna veðurs.
Gott veður var á Vesturlandi og
Suðurlandi austur á Reyðarfjörð og
ekkert að færð. Hins vegar var far-
ið að þyngjast á miili Fljóta í Skaga-
firði og Siglufjarðar og ekki talið
fært nema jeppum og stórum bílum,
en að öðru leyti gteiðfært um
Skagafjörð. Þungfært var um
Öxnadal og Öxnadalsheiði, en veru-
lega snjóaði í Eyjafirði á laugar-
dagsmorgun. Fært var til Ólafs-
fjarðar, mjög vont veður var á
Víkurskarði, en fært um Dals-
mynni. Eitthvað var farið að þyngj-
ast á heiðum í Þingeyjarsýslum, en
fært á láglendi. Þokkalegasta færð
var á Austurlandi og fært um Fjarð-
arheiði og Oddsskarð.
evrópska efnahagssvæðisins
(EES).
Tillögur EB um sjávarútvegsmái
hafa verið í undirbúningi innan
bandalagsíns í nokkra mánuði og til
stóð að leggja þær fram í byijun
þessa árs. í síðasta mánuði boðaði
aðalsamningamaður EB, Horst
Krenzler, að tiilögumar yrðu annað-
hvort lagðar fram á fundi samninga-
hóps 1, sem var á föstudag eða á
fundi yfirsamninganefndarinnar,
sem verður 21. mars í Brussel. Heim-
ildamenn innan framkvæmdastjórn-
arinnar telja takmarkaðar líkur á
því að samkomulag náist innan EB
um tillögumar fyrir þann tíma. Þær
vom til umræðu á fundi fastafulltrúa
aðildarríkja EB í síðustu viku.
Mjög skiptar skoðanir eru meðal
aðildarríkjanna um hvernig eigi að
leysa þann hnút, sem sjávarútvegs-
málin em í þannig að hægt verði
að taka málið fyrir. Endanlega verða
það framkvæmdastjórar EB eða
trúnaðarmenn, sem afgreiða tillög-
urnar og verði ágreiningur á milli
þeirra ræður einfaldur meirihluti í
atkvæðagreiðslu.
Framkvæmdastjórnin er hins veg-
ar bundin af samningsumboði sínu,
en það gerir ráð fyrir að innan EES
verði samið utn sjávarútveg á gmnd-
velli þeirrar reglu að fyrir aðgang
að mörkuðum komi aðgangur að
fiskimiðum. Heimilt er samkvæmt
umboðinu að taka tillit til yfirgnæf-
andi hagsmuna einhvers ríkis. Það
er hins vegar óljóst hversu langt
má koma til móts við slíka hags-
muni en að öllum líkindum á þessi
grein við í málefnum, íslendinga.
Grindavík:
Eigandi játar íkveikju
EIGANDI Arnars RE 212 sem
brann í smábátahöfninni í
Grindavík 25. febrúar síðastlið-
inn hefur játað að hafa kveikt í
bátnum.
Grunsemdir vöknuðu um að
ekki væri allt með felldu um upptök
brunans og því var Rannsóknarlög-
regiu ríkisins falin rannsókn máls-
ins. Að sögn Sigurðar Ágústssonar
aðstoðaryfirlögregluþjóns í Grinda-
vík leiddi hún í ljós að bensín hafði
verið notað tíí verksins og í yfir-
heyrslum hjá RLR viðurkenndi eig-
andinn síðan að hafa kveikt í bát
sínum. Hann bar, að hann hefði
verið kominn í fjárhagskröggur
vegna bátsins og því ætlað að losa
sig við hann.
FÓ
n ji
■ +
Utflutningsverðmæti saltsíldar
1,2 milljarðar á þessari vertíð
Tífalt meiri framleiðsla á roðflettum saltsíldarflökum en í fyrra
SALTAÐ var I rúmlega 122 þúsund tunnur af síld í vetur og áætlað
útflutningsverðmæti er 1,2 milljarðar króna. I fyrravetur var saltað í
rúmar 240 þúsund tunnur og útflutningsverðmætið var 1,8 milljarðar
króna, að sögn Einars Benediktssonar framkvæmdastjóra Síldarútvegs-
nefndar. Áætlað útflutningsverðmæti saltaðrar og frystrar sildar á
þessari vertíð er samtals um 1,9 milljarðar króna, eða rúmlega 400
milljónum minna en á síðustu vertíð.
„Áfram verður unnið að því að
Sovétmenn standi við gerðan samn-
ing við okkur um kaup á 50 þúsund
tunnum af saltsíld,“ segir Einar
Benediktsson. „Hins vegar verður
ekki hægt að salta meira af síld í
vetur, þar sem fítuinnihald síldarinn-
ar er komið hiður fyrir þau mörk,
sem kveðið er á um í samningum.
Ef Sovétmenn ákveða að standa við
þennan samning yrðum við því að
salta þá síld á næstu vertíð.“
Mest var saltað á Eskifírði á þess-'
ari vertíð, eða í rúmlega 19 þúsund
tunnur, én saltað var í rúmlega 18
, þúsund tunnur í Grindavík og á Höfn
í Homafirði.
Um metsíldarsöltun hefði verið að
ræða á þessari vertíð ef samníngar
hefðu tekist á svipuðum nótum og
undanfarin ár um framleiðslu fyrir
Rússlandsmarkað en þangað hafa
verið seldar 150-200 þúsund tunnur
af saltsfld undanfarin ár fyrir um
einn milljarð króna á ári. Hins vegar
jókst framleiðslan fyrir alia aðra
markaði á þessari vertíð. Það bygg-
ist fyrst og fremst á aukinni fram-
leiðslu á roðflettum flökum en þau
hafa verið í þróun hjá Síldarútvegs-
nefnd frá árinu 1985.
Framieiðsla á roðflettum saltsfld-
arflökum var tíu sinnum meiri í vet-
ur en í fyrravetur en tæplega tvöfalt
hærra verð fæst fyrir roðflett flök
en hefðbundna saltsíld. Meira hráefni
þarf til söltunar á flökum en tii hefð-
bundinnar síldarsöltunar og þar með
fæst betri nýting á síldarafla lands-
manna, að sögn Einars Benedikts-
sonar.
„Stærstu markaðslönd okkar nú
eru Svíþjóð, Finnland, Danmörk og
Pólland," upplýsir Einar. Hann segir
að lokun Rússíandsmarkaðar nú gefi
tilefni til að íslendingar ieggi aukna
áherslu á að Evrópubandalagið af-
nemi tolia á saltsíld og-edikverkaðri
sfld héðan.
„Stórir markaðir eru fyrir saltsíld
og edikverkaða síld í Evrópubanda-
lagslöndunum en okkur hefur gengið
illa að selja þangað vegna hárra tolla
en þeir eru 10-20% eftir tegundum.
Árið 1989 var sfldameyslan í
Vestur-Þýskalandi til dæmis 250
þúsund tonn upp úr sjó en það er
um 30% af fískneyslu þar. Danir
hafa aðallega keypt af okkur full-
verkaða síld, sem er í háum verð-
flokki, en síldameyslan í Danmörku
var 30 þúsund tonn upp úr sjó árið
1989,“ segir Einar Benediktsson.
Islendingar hafa verið stærstu út-
flytjendur á saltsíld í heiminum en
Kandamenn hafa verið í öðm sæti
og Norðmenn í þríðja. í Sovétríkjun-
um er 90% af saltsíldarneyslunni í
rússneska lýðveldinu en Sovétmenn
eru stærstu saltsfldarframleiðendur
í heimi. Pólveijar eru í öðm sæti en
Islendingar í þriðja.