Morgunblaðið - 24.06.1993, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. JÚNÍ 1993
l.vjnnjnour!
Kostnaður hins opinbera vegna sjúkrahúsa frá 1988
Útgjöld hafa lækkað
um 6 þús. kr. á mann
Greiðslur til framhaldsskóla eru nú átján þúsund krónur
á hvern Islending en voru 11.600 krónur árið 1980
Alm. sjúkrahús
53,2 Opinber útgjöld til
heilbrigðismála 1980-92
í þús. kr. á mann á verðlagi 1991
15,2 þús.
Öldrun og
5,7 þús. endurhæfing
Mrfog
6,2 Þús. hjálpartæki
'82 '84 '86 '88 '90 '92 r80 ’82 ’84 ’86 '88 '90 '92
J7,4þús.
Önnur
heilbrigðisþjónusta 5,1
llAÍIei.naaela 2.8Þús.
þús.
'80 '82 '84 '86
'90 '92
'82 '84 '86 '88 '90 '92 ’80 '82 ’84
'90 '92
Opinber utgjold til felagsmala 7,3
__.......... . _______________ Atvinnuleysisbætur þús
1980-92 i þus. kr. a mann a verðlagi 1991
50,0 Dagvistun, 14,5 '80 '82 '84 '86 '88 '90 '92
^ dvalarheimili o.þ.h. ^ . n
ö.U
35,1 þís.
7,7 þús.
Málefni fatlaðra
3,3 þús.
Elli-, örorku- og
'82 '84 '86 '88 '90 '92 '80 '82 '84 '86 '88 '90 '92
12,7
ekkjulífeyrir Sjúkra-, mæðra- 70 Önnur félagsmál
10 —------------—------ og örorkubætur t*ls -
7,6 þus.
'80 '82 '84 '86 '88 '90 '92 '80 '82 '84 '86 '88 '90 ’ '92 '8 0 '82 '84 ’ '86 ’ ’88 ' '90 ' '92

Opinber útgjöld til fræðslumála 1980-92
í þús. kr. á mann á verðlagi 1991
Heimild: Þjóðhagsstognun
Framhalds-
Grunnskólastig L° skólastig
17,9 þús.
'82 '84 '86 '88 ’90 '92
10,4 þús.
0 &
k. A i I I 1 1 Bcl
I
Háskólastig
10-
6,6 þús.
Önnur fræðslumál ^
—,—,—,—, , . ..| | —t ■■ I-"I ."t ".| I- I I l'-l I—>—H—I—I
'80 '82 '84 '86 '88 '90 '92 '80 '82 '84 '86 '88 '90 '92 '80 '82 '84 '86
'90 '92
ÚTGJÖLD ríkis og sveitarfélaga
til heilbrigðismála hafa aukist úr
67 þúsund krónum á hvern Islend-
ing árið 1980 i um 103 þúsund kr.
á mann árið 1992, (reiknað á verð-
lagi ársins 1991). Kostnaður vegna
sjúkrahúsa var rúmlega 53 þús.
kr. á mann árið 1992, sem er nokk-
ur lækkun frá árinu 1988 þegar
hann var mestur eða rúmlega 61
þús. kr. á hvern mann. Kostnaður
vegna heilsugæslu var ríflega 17
þús. kr. á mann 1992 samanborið
við um 10 þús. kr. árið 1980 og
kostnaður vegna öldrunar- og
endurhæfingar var rúmlega 15
þús. kr. sem er tæplega 10 þús.
kr. aukning á hvern mann frá
1980. Útgjöld á mann vegna lyfja
og hjálpartækja hafa hækkað á
umræddu tímabili úr 6.200 kr. í
rúmar 12 þús. kr. Þessar upplýs-
ingar má finna í nýútkomnu riti
Þjóðhagsstofnunar um búskap
hins opinbera frá 1980.
í riti Þjóðhagsstofnunar kemur
fram að útgjöld hins opinbera til al-
mannatrygginga og velferðarþjón-
ustu hafa aukist sem hlutfall af
landsframleiðslu úr 4,8% árið 1980
í rúmlega 7% árið 1992. Um er að
ræða ýmsar tekjutilfærslur s.s.
vegna elli, örorku, tekjumissis og
atvinnuleysis og velferðarþjónustu
sveitarfélaga og ríkis vegna barna,
fatlaðra og aldraðra.
Hafa útgjöld vegna sjúkra-,
mæðra- og örorkubóta aukist á þessu
tólf ára tímabili úr 2.100 kr. á hvern
mann árið 1980 í 7.000 kr. árið 1992,
skv. bráðabirgðatölum fyrir það ár.
Kostnaður á hvern mann vegna elli-,
örorku- og ekkjulífeyris hefur aukist
úr 35 þús. kr. 1980 í 50 þúsund kr.
árið 1992. Atvinnuleysisbætur námu
1.800 kr. á hvern mann árið 1982
en kostnaðurinn var kominn í 7.300
kr. tíu árum síðar.
38 þús. kr. á mann til
grunnskóla
Útgjöld ríkis og sveitarfélaga til
fræðslumála hafa aukist að magni
um 44% á mann frá árinu 1980 til
1992, skv. samantekt Þjóðhagsstofn-
unar. Helmingur opinberra fræðslu-
útgjalda fer til grunnskólastigsins,
rífiega 23% tii framhaldsskóla og um
14% tii háskóla. Afgangurinn, um
14%, fer til námslána og í ýmsan
stjómunarkostnað. Hafa útgjöld hins
opinbera til fræðslumála aukist úr
um 57 þúsund krónum á mann árið
1980 í um 84 þúsund kr. árið 1992.
Grunnskólinn kostaði þannig hvern
íslending um 38 þúsund krónur árið
1992 en rúmlega 30 þús. árið 1980,
framhaldsskólar kostuðu um 18 þús-
und samanborið við tæp 12 þús.
1980 og háskólastigið ríflega 10
þúsund kr. samanborið við 6.600 kr.
árið 1980.
Doktor í ónæmisfræði
ÁSGEIR Haraldsson, barnalækn-
ir, varði doktorsritgerð í ónæmis-
fræði í apríl sl. Vörnin fór fram
við háskólann í Nijmegen í Hol-
landi. Andmælendur voru tólf frá
fjórum háskólum, þar á meðal var
Helgi Valdimarsson prófessor í
ónæmisfræði við Háskóla Islands.
Sjö andmælendanna lögðu fram
spurningar við vörnina.
Ritgerðin ber heitið „Immunoglob-
ulin light chain ratios in health_ and
disease — a paediatric study“. í rit-
gerðinni er lýst rannsóknum á mót-
efnum í líkama heilbrigðra barna og
sjúkra. Mótefni eru mikilvæg í bar-
áttu ónæmiskerfisins gegn ýmsum
sjúkdómum. Þau eru mjög sérhæfð
og eru mismunandi mótefni mynduð
gegn ógrynni mismunandi veira og
baktería. Þegar slíkt mótefni binst
bakteríu eða veiru í líkamanum, örv-
ast ónæmiskerfið og leggur til atlögu
við sýkingarvaldinn.
Mótefni eru af fimm mismunandi
gerðum, það er ónæmisglóbúlín G,
A, M, E og E. Þau eru samansett
úr fjórum svokölluðum keðjum,
tveimur þungum keðjum og tveimur
léttum keðjum. Þungu keðjurnar
ákvarða ýmsa eiginleika mótefnanna
og tegund, það er ónæmisglóbúlín
G, A, M, D eða E. Léttu keðjurnar
eru af tveimur mismunandi gerðum,
kappa eða lambda. Ákveðnir hlutar
léttu og þungu keðjanna geta verið
mjög margbreytilegir og geta greint
mismunandi bakteríur og veirur.
Rannsóknin beindist fyrst og
fremst að léttu keðjunum, kappa og
lambda. Ákveðnir hlutar léttu og
þungu keðjanna geta verið mjög
margbreytilegir og geta greint mis-
munandi bakteríur og veirur.
Rannsóknin beindist fyrst og
fremst að léttu keðjunum, kappa og
lambda. í upphafí rannsóknarinnar
tókst að þróa nákvæma mæliaðferð
til að mæla hlutfall léttu keðjanna í
mismunandi tegundum mótefna. I
framhaldi þess voru aldursstöðluð
viðmiðunargildi fundin fyrir böm og
fullorðna. Loks var hlutfall léttu
keðjanna rannsakað í ýmsum hópum
sjúklinga, þar með talið bömum með
ónæmisgalla, börnum með
sjálfsónæmissjúkdóma og börnum
með flogaveiki. Niðurstöður rann-
sóknarinnar hafa birst í ýmsum al-
þjóðlegum tímaritum.
Ásgeir Haraldsson lauk námi frá
Dr. Ásgeir Haraldsson.
Háskóla íslands 1982. Frá árinu
1986 stundaði hann nám við háskóla-
sjúkrahúsið í Nijmegen í Hollandi og
starfar nú sem barnalæknir og
ónæmisfræðingur við Háskóia-
sjúkrahúsið í Leiden í Hollandi. Ás-
geir er sonur Haraldar Ásgeirssonar
verkfræðings og Halldóru Einars-
dóttur húsmæðrakennara. Hann er
kvæntur Hiidigunni Gunnarsdóttur
grafískum hönnuði og á þijú börn.