Morgunblaðið - 21.05.1996, Blaðsíða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 21. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
1
LISTIR
Tvítugir
snillíngar
TONLIST
Listasafn Islands
HLJÓMSKÁLAKVINT-
ETTINN
Hljómskálakvintettinn í Listasafni
íslands miðvikudagskvöldið 15. maí
1996.
HLJÓM SKÁLAK VINTETTINN
hélt stórglæsilega upp á 20 ára af-
mæli sitt með tónleikum í Listasafni
íslands sl. miðvikudagskvöld. Tón-
leikarnir voru vel sóttir, en því mið-
ur létu gagnrýnendur ekki sjá sig
enda tónleikar þessir naumast við
hæfi þeirra „æðstu unnenda" tónlist-
arinnar og þess vegna hlotnaðist
undirrituðum sá heiður að fjalla lítil-
lega um þessa glæsilegu tónleika og
óska þeim fímmmenningum hjartan-
lega til hamingju með tvítugsafmælið.
Mér er að vísu sagt að ekki séu
nema tvö ár í tuttugu og fimm ára
afmælið og er það vel.
„Á síðastliðnum tveim áratugum
hefur mikill íjörkippur færst í starf-
semi allskonar kammermúsikhópa
þ.ám. málmblásturshópa af öllum
mögulegum stærðum og á umrædd-
um tónleikum komu fram alls tutt-
ugu blásarar og ein söngkona og
voru þau öll í hæsta gæðaflokki.
Fjölrödduð tónlist barokktímabils-
ins hljómar sérstaklega vel, þegar
vel er útsett fyrir lúðra eins og við
fengum svo ríkulega að heyra hjá
Hljómskálakvintettinum og hjálpar-
mönnum hans, sem voru t.d. Litla
lúðrasveitin en hana skipa þeir Lárus
Sveinsson og Jón Sigurðsson (tromp-
etar), Stefán Stephensen (hom),
Bjöm R. Einarsson (básúna) og
Bjami Guðmundsson (túba).
Litla lúðrasveitin lék þijú verk og
sem aukalag perlu Inga T. Lámsson-
ar „Ó blessuð sértu sumarsól" og
var það eina íslenska lagið sem
heyrðist á þessum annars ágætu
tónleikum. Láms Sveinsson blés
þetta gullfallega lag sveitunga síns
mjög fallega með silkimjúkum tón
og af næmri tilfinningu.
Glansnúmer tónleikanna var þeg-
ar Sigrún Hjálmtýsdóttir söng tvö
lög með Hljómskálakvintettinum „Le
fílles de Cadix“ eftir Delibes í útsetn-
ingu Ásgeirs Steingrímssonar og svo
meistarastykkið og hápunkt tónleik-
anna „Let the Bright Seraphin" úr
Samson eftir Handel en þar lék
Ásgeir Steingrímsson hina þrælerf-
iðu obligato D trompet rödd frábær-
lega vel og ég hef ekki í annan tíma
heyrt Diddú betri.
Síðustu þijú verkin lék svo 20
manna lúðrasveit undir stjóm Stefáns
Stephensen. Fyrsta verkið var Fanf-
are La Peri eftir Paul Dukas,
skemmtilegt verk og vel leikið undir
góðri og ömggri stjóm Stefáns. Ann-
að verkið sem lúðrasveitin lék var
eftir Chris Hazel og heitir Two Brassc-
ats en í efnisskránni heitir það Tveir
brasskettir. Hvað em brasskettir?
Þá er komið að lágkúmnni. Það
hefur löngum viljað fylgja íslenskum
lúðrasveitum aldeilis ótrúlegur aula-
háttur og með tilheyrandi aula-
fyndni. Fyrir hálfri öld bjó hér og
starfaði einhver besti hornleikari
allra tíma Lanzky-Otto. Lanzky átti
það til á góðum stundum að spila á
ótrúlegustu hluti t.d. var hann
hreinn virtuos á reykjarpípu og
kaffíkönnu. Þetta gerði hann oft á
góðum stundum enda var Lanzky
vinsæll partýmaður. Þetta var mjög
skemmtilegt því maðurinn ótrúlegur
snillingur á þessi óvenjulegu hljóð-
færi. Aldrei held ég þó að Lanzky
hefði leyft sér að troða upp á opin-
bemm tónleikum með þetta vinsæla
skemmtiatriði sitt. En nú gerðist það
á þessum ágætu tónleikum að hvorki
fleiri né færri en þrír hornistar ætl-
uðu að feta í fótspor meistarans og
vera skemmtilegir með því að blása
tríókaflann í Semper Fidelis eftir
Sousa á garðslöngur en garðslanga
var einmitt eitt af eftirlætis hljóð-
færum Lanzky-Otto, en gallinn var
bara sá að þessir hornistar gátu
bara ekkert spilað á þessar bölvuðu
garðslöngur.
Hljómskálakvintettinn þeir Ásgeir
Steingrímsson, Sveinn Birgisson,
Þorkell Jóelsson, Oddur Bjömsson
og Bjami Guðmundsson eiga mikið
hrós skilið fyrir kvintettinn sem er
mjög góður og mikilvægur ás í hinni
stórgóðu Sinfóníuhljómsveit íslands.
Björn Guðjónsson
LEPAGE í hlutverki Kládíusar á dauðastundinni, myndavél hefur
verið komið fyrir á sverðinu sem verður honum að bana í verkinu.
Eins manns Hamlet
LEIKSTJÓRAR sem takast á við
hið sígilda verk Shakespeares um
Hamlet hafa gripið til ýmissa ráða
til að nálgast söguna á nýjan og
óvenjulegan hátt. Einn þeirra er
kanadíska leikskáldið Robert
Lepage, sem skrifaði nýja leikgerð
upp úr Hamlet og sýndi í Hebbel-
leikhúsinu í Berlín. Verkið kallar
hann „Elsinore" (Helsingjaeyri).
Lepage skrifar ekki aðeins leik-
gerðina, heldur leikstýrir henni
og fer með öll hlutverkin. Til að
gera þetta mögulegt nýtir hann
sér tæknina til hins ýtrasta. Meðal
annars varpar hann nærmyndum
af andlitum hverrar persónu á
dauðastundinni upp á risastóran
sjónvarpsskjá. Þá hefur hann
komið fyrir lítilli sjónvarpsvél á
sverðinu sem verður Kládíusi að
bana og varpar myndum af þeim
átökum upp á skjáinn við sviðið.
Sýning Lepage fær góða dóma
í Time þar sem segir að frábær
frammistaða hans geri skiptin á
milli persónanna trúverðug.
Lepage, sem er 39 ára, hefur áður
flutt svipað verk um Leondardo
da Vinci. Þá hefur hann verið
óhræddur við að nýta sér tæknina
og hefur komið sér upp margmiðl-
unarleiklistarstúdíói í Quebec.
Minnir hann á að áhorfendur nú-
FÚLSKEGGJAÐUR
Lepage þykir ekki síð-
ur sannfærandi Ófelía
en Hamlet.
timans hafi „hlotið þjálfun sína í
rokkmyndböndum, auglýsingum,
kvikmyndum og sjónvarpi. Sumir
segja að það sé ekki leikhús. Ég
tel hins vegar að svo geti verið.“
E g var beðin að koma
í Kaffileikhúsið
Sölukona sem stendur á tímamótum í lífí
sínu er persónan í einleik í Kaffíleikhúsinu
annað kvöld. Þóroddur Bjamason hitti
leikkonuna Sigrúnu Sól Ólafsdóttur,
Guðjón Pedersen leikstjóra og Þorvald
Þorsteinsson höfund að máli.
EINLEIKURINN „Ég var beðin að
koma“ er samsettur úr áður birtum
og óbirtum textum Þorvaldar sem
Sigrún og Guðjón völdu saman og
gerðu leikgerð úr. Hann segir af
sölukonu, sem leikin er af Sigrúnu,
sem er beðin að koma með vörur
sínar í heimahús. „Ef það er hægt
að líkja þessu við starf myndlistar-
manns þá er eins og verið sé að setja
upp verk frá löngu tímabili á eina
sýningu. Sigrún og Guðjón eru þá
sýningarstjórar," sagði Þorvaldur
Þorsteinsson þegar blaðamaður
heimsótti þau í Hlaðvarpann.
Ég hef eitthvað sem þið hafið
ekki, er kjörorð sölukonunnar. Hún
fer ótroðnar slóðir í sölumennsku og
byijar heimsóknina á því að kynna
okkur vörumar með seiðandi röddu
við undirleik ljúfrar flaututónlistar.
Þegar á leikinn líður fer ýmislegt að
koma í ljós og allt stefnir í uppgjör
konunnar gagnvart umhverfínu. Hún
lifír tvöföldu lífí og svo er einnig
með mann hennar sem reynist henn-
ar stóra sorg þegar upp er staðið.
„Hún er að reyna að vera hún sjálf,
en þetta er spurning um hvaða tæki
eru handbær til þess að nálgast sjálf-
an sig, og þegar eitthvað í þessum
raunverulega raunveruleika okkar
bannar okkur að nálgast okkur þá
leitum við annarra leiða,“ segir Þor-
valdur um persónuna í verkinu.
Það er nýstárlegt að vinna leikrit
MorffunblaðiíVHalidór
SÖLUKONAN fer ótroðnar
slóðir í sölumennsku.
upp úr ýmsum textum höfundar og
setja í nýtt samhengi.
Guðjón: „Það tíðkast allt í leik-
húsi. Við gerðum engar breytingar
frá textanum án þess að bera þær
undir Þorvald."
Þorvaldur: „Ég fæ að upplifa þessi
verk mín upp á nýtt þegar þau eru
komin í nýtt samhengi og fá nýja
merkingu."
Lítið leikhús er ekki til
Sviðið er einfalt. Borð og stóll og
mynd á gulum vegg. Nálægðin við
áhorfandann er meiri en gerist og
gengur í stærri leikhúsum og því er
eins og sölukonan hafí raunverulega
verið beðin að koma í Kaffíleikhúsið
með vörur sínar. Að sögn Sigrúnar
er það engu minna álag að leika við
þessar aðstæður en á stóru sviði fyr-
ir framan hundruð manna. Þetta er
í fyrsta sinn sem hún leikur einleik
en hún kveðst hafa stofnað Einleik-
húsið fyrir tveimur árum, þó þetta
sé í raun fyrsta verkefni þess. „Það
er búin að vera hugmyndavinnsla í
gangi," segir hún og hlær. „Mig hef-
ur lengi langað að leika eitthvað eftir
Þorvald og er mjög hrifin af bókinni
hans Engill meðal áhorfenda."
Guðjón er reyndur leikstjóri og er
einn af stofnendum leikhúss Frúar
Emilíu auk þess sem hann leikstýrði
nýverið „Sem yður þóknast" í Þjóð-
leikhúsinu. Var það alveg sjálfsagt
mál að stökkva inn í lítið leikhús
eins og Kaffileikhúsið og vinna með
ungum leikara? 1
„Verkefni er bara verkefni og
þetta var sjálfsagt mál fyrir míg. Það
alltaf gott að fara með umgjörð leik-
ritsins niður í ekki neitt og vinna út
frá þeim aðstæðum auk þess sem
ég held að það sé ekkert til sem
heitir lítið leikhús," sagði Guðjón
Pedersen.
r- Ijll ' - -
£7% V

*
)--------—— — 7/l/Y Hjartavernd,
WíJw, ’J, Krabbameinsfélagið
og Manneídisráð
.
livetja fólk á öllum aldri
fllllll
til að borða að minnsta
kosti fimm skammta af
grænmeti, ávöxtum eða
kartöflum á dag.
Einn skammtur getur verið einn meðalstór ávöxtur, 50 g af grænmeti, 2-3 kartöflur eða glas af hreinum ávaxtasafa.