Morgunblaðið - 24.08.1999, Blaðsíða 49

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
ÞRIÐJUDAGUR 24. ÁGÚST 1999 49
fallegri og betri. Við þökkum þér
fyrir lífið með þér og litina sem þú
valdir á himininn og fjöllin og þökin
og okkur fólkið þitt.
Bjarni Torfason.
Við sem ólumst upp í norðlenskri
sveit fyrir tíma rafmagns og sjón-
varps, er olíulampinn var eina
birtutækið, minnumst með sér-
stakri gleði árviss viðburðar í vetr-
armyrkrinu. Það vora kvikmynda-
sýningar Eðvarðs Sigurgeú’ssonar
er sýndi í samkomuhúsinu, sem
einnig var barnaskóli, kvikmyndir
er hann hafði sjálfur tekið. Við sem
aldrei höfðum farið í bíó og þekkt-
um ekki þann heim sem síðar varð
helsta uppeldistækið, horfðum hug-
fangin á þessar litmyndir af nátt-
úraperlum fjarlægra staða, gjarnan
í óbyggðum og af mannperlum
ýmsum, sem nú era ekki hátt skrif-
aðar hjá þjóðinni. Þessar sýningar
fluttu okkur ljós og yl og trú á lífið
og möguleika þess. Uppeldisgildi
þeirra hefur trúlega hvorki verið
metið né þakkað sem vert væri. Eg
veit ekki hvort það er of seint að
þakka Eðvarði þessa ljósgeisla nú
þegar hann er farinn héðan, en
hvernig sem því er varið vil ég við
brottför hans þakka honum þessar
gjafir, sem líklega höfðu meiri áhrif
á mig en ég hef gert mér grein fyr-
ir.
Jón frá Pálmholti.
Einn hinna ungu tólfmenninga
sem stofnuðu KA í ársbyrjun 1928
hefur nú horfið okkur sjónum.
Eðvarð andaðist á heimili sínu
12. ágúst síðastliðinn eftir allmiklar
sjúkdómsraunir, nær 92 ára að
aldri. Hann fæddist hér á Akureyri
22. október árið 1907 og var eitt af
níu börnum hjónanna Sigurgeirs
Jónssonar söngstjóra og organista
(1866-1954) og konu hans Júlíönu
Friðriku Tómasdóttur (1872-1953),
sem bæði vora ættuð úr Bárðardal.
Þessi listræna fjölskylda er
landskunn fyrir störf sín að tónlist-
armálum, ljósmynda- og kvik-
myndagerð.
Eðvarð lærði ljósmyndun hjá
Vigfúsi bróður sínum og rak hér á
Akureyri eigin ljósmyndastofu í
hálfa öld og var einn af framherjum
íslenskrar kvikmyndagerðar. Með
myndavél sinni „skráði" hann
ómetanlega sögu atburða og ein-
staklinga og hlaut KA ríkulegan
skerf úr þeim fræðasjóði. Segja má
að Eðvarð (og Vigfús að nokkru
leyti) hafi þannig bjargað frá glötun
fjölmörgum þáttum úr starfi félags-
ins fyrstu áratugi þess.
Hann var sem fyrr segir einn af
stofnendum KA og átti sæti í stjórn
þess fyrstu árin. Hann var vakandi
og tillögugóður og átti hann hug-
myndina að og teiknaði félagsmerk-
ið sem enn er notað. Hann lét sig
alla tið mjög varða heill og velferð
síns gamla félags. Hann var um
langt árabil einn af bestu knatt-
spyrnumönnum og frjálsíþrótta-
mönnum bæjarins, einkum þó í
stangarstökki.
Eðvarð var glæsimenni að vallar-
sýn, hávaxinn og fríður og hefði
hann eflaust sómt sér vel sem full-
trúi þjóðar sinnar á erlendum vett-
vangi. En hann kaus heimabyggð
sína og bernskuvini að lífsföranaut-
um. Hann sótti mörg sinna listeenu
viðfangsefna til íslenskrar náttúru
og meðal hugðarefna hans vora hin
tígulegu hreindýr öræfanna.
KA bar mikið traust til hans og
árið 1969 var hann einróma kjörinn
heiðursfélagi þess. Þó mun KA
seint geta fullþakkað honum mikil
störf, íþróttaafrek og órofa tryggð.
Nafn Eðvarðs mun um alla framtíð
verða skráð gullnu letri á spjöld fé-
lagsins.
Stjórn KA og félagsmenn allir
votta Mörtu eiginkonu hans og
börnunum Elsu og Agli innilega
samúð við fráfall hans. Horfinn er
merkur listamaður, dugandi frum-
herji og traustur vinur. Megi hönd
Guðs leiða hann um ókunna stigu.
F.h. stjórnar KA,
Haraldur Sigurðsson.
MARÍA
JÓNSDÓTTIR
+ María Jónsdótt-
ir fæddist á
Læk í Ölfushreppi
15. nóvember 1907.
Hún lést á Landspít-
alanum að morgni
dags 14. ágúst síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru Jón
Símonarson, f. 14.6.
1862, d. 12.4. 1943
og Sigríður Guð-
mundsdóttir, f. 27.7.
1870, d. 22.7.
Systkini hennar eru
Svanborg Anna,
Hólmfríður (dó
sama ár), Helga, Símon, Guð-
mundur (dó sama ár), Guð-
mundur, Hólmfríður, Kristinn
(dó sama ár), Hallgrímur, Sig-
rún, Kristín, Valgerður, Sigur-
jón (dó sama ár), Jón og Jónína
Sigurbjörg. Af þeim er aðeins
Jónína Sigurbjörg eftirlifandi.
Hinn 14. mars 1931 giftist
María Ólafi Vilhjálmssyni, f. 12.
9. 1900, d. 24.2. 1972. þau eign-
uðust þrjú börn: 1) Erlu, f. 5. 11.
1931, maki: Páll Þórarinsson, f.
16.4.
1994. þau eignuðust
íjögur börn. 2) Vil-
hjálmur, f. 6.5.
1933. Fyrri kona
hans var Steinunn
Auðunsdóttir, f.
16.5. 1933. Þau
eignuðust eitt barn.
Seinni kona var
Björg Eyjólfsdóttir,
f. 1.4. 1930, d.
28.11. 1996. Hún
átti fyrir fjögur
börn og eitt fóstur-
barn. 3) Sigurður
Jón, f. 12.2. 1947.
Fyrri kona hans var Norma E.
Samúelsdóttir, f. 7.9. 1945. Þau
eignuðust _ þrjú börn. Seinni
kona er Ásta Lilja Kristjáns-
dóttir, f. 3.1. 1947 og eiga þau
eitt barn.
María átti níu barnabörn,
þrettán barnabarnabörn og
Qögur barnabarnabarnabörn.
Utför Maríu verður gerð frá
Fríkirkjunni í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30. Jarðsett
verður í Fossvogskirkjugarði.
Ég var á Lónsöræfum þegar mér
barst sú fregn að morgni laugar-
dagsins 14. ágúst að móðir mín
hefði kvatt þennan heim. Fregnin
kom ekki í opna skjöldu því ég vissi
að daginn áður átti hún að fara í
uppskurð og þar sem háöldruð
manneskja átti í hlut gat vissulega
bragðið til beggja vona. Hún hafði
fengið hægt andlát og til allrar
hamingju leið hún engar kvalir. Það
skipti heldur ekki síður máli að hún
hélt andlegri heilsu allt fram í and-
látið.
Vitanlega vill maður vera nær-
staddur þegar komið er að kveðju-
stund þeirrar manneskju sem hefur
alið mann, klætt og átt drýgstan
þátt í að koma manni til vits og ára.
En þareð því var ekki að heilsa -
enda veit enginn nær kallið kemur -
var vart hægt að hugsa sér ákjósan-
legri stað en einmitt óbyggðir
Lónsöræfa þar sem varla er hægt
að finna meiri kyrrð og fegurð í
þessu stórbrotna landi okkar, meðal
samstillts samferðahóps sem sýndi
mér einlæga hluttekningu á þessari
stupdu.
Ég var fæddur og uppalinn á
Grettisgötu 28b þar sem foreldrar
mínir bjuggu lengst af ævinnar. Það
má næstum segja að þetta hús hafi
gengið í erfðir því afi og amma
bjuggu þar á þriðja og fjórða ára-
tugnum og nú hafa örlögin hagað
því svo tO að ég er kominn aftur í
þetta hús.
Það var oft glatt á hjalla á Grett-
isgötunni. Þangað komu ættingjar
og vinir til að spjalla um daginn og
veginn og vora þá oftar en ekki
dregin fram spil. Fátt gladdi hana
meir en að taka í spil og má segja að
hún hafi stundað þá skemmtun
meðan heilsa leyfði. Móðir mín var
mikil félagsvera og hafði gaman af
þeim skemmtunum er buðust á ár-
um áður. Mér verður stundum
hugsað til textans um laugardags-
kvöldið á Gili þar sem öll sveitin
kvað við af dansi og spili. Þar sé ég
einmitt móður mína fyiir mér í hlut-
verki Maríu litlu á Læk.
Þegar foreldrar mínir fluttu á
Grettisgötu árið 1939 vora fyrir í
húsinu hjónin Lilja Þorkelsdóttir og
Jóhannes Kárason. Þau átti engin
börn en reyndust mér sem fóstur-
foreldrar. Það var mikill samgangur
á milli hæða og til marks um það
héldu móðir mín og Lilja þeim sið
að Lilja drakk morgunkaffið hjá
móður minni en móðir mín eftirhá-
degiskaffi hjá Lilju. Þær kölluðu á
hvor aðra þegar tími var kominn til
að fá sér kaffi. Þessi siður hélst ára-
tugum saman, einkum og sér í lagi
þegar þær voru orðnar ekkjur en
þær bjuggu einar í húsinu í um það
bil tvo áratugi.
Foreldrar mínir fóru oft til viku-
dvalar í tjaldi, jafnvel lengur, á
Þingvöll ásamt Lilju og Jóhannesi
og fór ég þessar ferðir með þeim frá
því ég gat stigið í fæturna. Var þá
farið á gamla pallbílnum hans Jó-
hannesar og gjaman áð á leiðinni
því þetta var langferð í þá daga.
Eftir að foreldrar mínir hættu slík-
um ferðalögum hélt ég áfram að
fara með Jóhannesi og Lilju. Æ síð-
an hefi ég litið á Þingvelli sem hluta
af mínum uppeldisstöðum. Ég fer
þangað að minnsta kosti einu sinni á
ári ekki einvörðungu til að njóta
fegurðarinnar heldur líka til að
minnast liðinna stunda.
Síðustu æviárin bjó móðir mín í
þjónustuíbúð fyrir aldraða að Norð-
urbrún 1. Starfsfólkið þar annaðist
hana af sérstakri alúð og kostgæfni
og era því hér með færðar alúðar-
þakkir fyrir óeigingjamt starf.
Það getur stundum verið erfitt að
lýsa þeim sem maður er mjög ná-
kominn, þeim sem hefur fætt mann
og klætt og mótað fyrstu árin. Mjög
náin tengsl við aðra manneskju er
svo stór hluti af lífi manns sjálfs að
ef maður ætti að lýsa þeirri mann-
esku er maður í raun að lýsa sjálf-
um sér. Ég leyfi mér þó að draga þá
ályktun að það sé einkum þrennt
sem hafi einkennt móður mína öðra
fremur: hógværð, einlægni og ríkt
skopskyn. Hún var trú yfir litlu,
nægjusöm og sparneytin. Hún sagði
skoðun sína á mönnum og málum
umbúðalaust. Maður var ekki alltaf
sammála henni eins og gengur en
hún hélt fast við meiningu sína.
Ég stend á Illakambi fám stund-
um eftir að ég fregna andlát móður
minnar. Ég virði fyrir mér þetta
stórbrotna landslag sem ég hefi
gengið um undanfarna daga, reyni
að greypa í huga mér tign þess og
fegurð og þessa alltumlykjandi
kyirð sem einkennir þessa paradís
á jörðu. Þannig er einnig dauðinn
þegar hann vitjar manns á þeirri
stundu sem maður er reiðubúinn að
mæta honum. Kyrr, fagur; full-
komnun alls.
Sigurður Jón Ólafsson.
í morgun sastu hér
undir meiði sólarinnar
og hlustaðir á fuglana
hátt uppí geislunum
minn gamli vinur
en veist nú i kvöld
hvernig vegirnir enda
hvernig orðin nema staðar
og stjörnurnar slokkna.
(HannesPét.)
Nú er stundaglas Mai-íu tæmt. Nú
veit hún hvar vegirnir enda og
stjörnurnar slokkna. Fuglarnir sem
hún hlustaði á munu halda áfram að
vera til undir geislum sólarinnar
líkt og minning hennai-.
Á kveðjustund verður eftir mynd
í huga þess sem þekkti þann sem
kvaddur er. Hógvær og fíngerð með
kankvíst blik í augum birtist mynd
Maríu í huga mér, hæg og mild
lund, umhyggjusemi og hið góða
hjartalag gagnvart öðram var stór
hluti af lífi hennar.
María átti því láni að fagna að
góð heilsa hennar, notaleg fram-
koma og áhugi á lífinu gerði það að
verkum að fólki þótti gott að sækja
hana heim. Maríu var umhugað um
fólkið sitt og bar hag þess fyrir
brjósti. Hún vissi nákvæmlega hvar
hver var staddur á lífsleiðinni, hvað
þeir vora að fást við, sorgir þeirra
og gleði.
Ævin er hraðfleygar mjnútur,
klukkustundir, dagar og ár. Á þess-
um stundum sem streyma jafnt og
þétt gefast okkur hin mörgu verk-
efni og gullin tækifæri. Verkefni og
tækifæri Maríu í lífinu var fyrst og
fremst að vera góð móðir barna
sinna og eiginkona, svo og um-
hyggja og gott hjartalag var stór
hluti af lífi hennar, kærleik miðlaði
hún öllum þeim sem hann vildu
þiggja.
Æskuár Maríu liðu við leik og
störf. Hún var þriðja yngst í stóram
systkinahópi. Hún kynntist manns-
efni sínu, Olafi Vilhjálmssyni, mikl-
um ágætismanni á þriðja áratugn-
um, en hann lést 1972. Þau eignuð-
ust þijú böm. Afkomendumir era
orðnir margir, sem nú kveðja Maríu
í hinsta sinn í þessu jarðlífi.
Æðraleysi og dugnað sýndi Mar-
ía síðustu stundir lífs síns. Hún virt-
ist gera sér fulla grein fyrii- áhætt-
unni sem fylgdi því sem hún átti eft-
ir að fara í gegnum. Innst inni hafa
þessar ljóðlínur ef til vill hljómað
hjá henni:
Dauði, ég óttast eigi
afl þitt né valdið gilt.
ÍKristíkrafti’egsegi:
Kom þú sæll, þá þú vilt.
(Hallgrímur Pét.)
Kæra systkini, Vilhjálmur, Erla
og Jón, Guð styrki ykkur í sorginni.
Tengdamóður minni, Erlu, vil ég
sérstaklega segja, að það var aðdá-
unarvert að sjá og fylgjast með því,
hversu mikla umhyggju og ást þú
sýndir móður þinni alla tíð, þú ert
góð fyrirmynd okkar.
Megi María hvíla í friði. Hafi hún
þökk fyrir samfylgdina sl. 25 ár.
Fjóla Haraldsdóttir.
Mér er í fersku minni kyrrðin og
afslappað andrúmsloftið á Grettis-
götunni, þar sem amma og afi
bjuggu lengst af.
Þau vora merkisberar þeirrar yf-
ir\7eguðu þolinmæði og þrautseigju,
sem var einkenni kynslóðar sem nú
er óðum að hverfa.
Þar bjó amma eftir að afi dó og
síðustu árin á Norðurbrún. Það var
sama hvar amma hélt heimili, þangjff
að var gott að leita úr annríki og
veraldarvafstri daglegs lífs.
Alltaf var tekið í spil og síðan hellt
upp á könnuna og rætt um menn og
málefni líðandi stundar og eilífðar-
málin.
Amma hafði áhuga á andlegum
málum, þó að hún talaði sjaldan um
það. Á yngri áram dreymdi hana oft
fyrir atburðum, sem síðar urðu að
veraleika. Og eitt sinn, þegar hún
var ellefu ára, sá hún álfkonu í tún-
inu á bemskuheimili sínu að Læk í
Ölfusi. Hún var viss um, að endalok
þessa lífs væra einungis vistaskipti
yfir í annað líf og betra.
Þegar aldurinn færist yfir og lík-
aminn gefur sig smám saman, er
það víst merki um að lífsskeiðið er
smám saman á enda. Kallið kom þó
fyrr en flestir áttu von á.
Ég kveð þig, amma, og þakka þér
fyrir allt.
Pétur.
Tengdamóðir mín fyrrverandi er
látin í hárri elli.
Minningar sækja að eftir áratuga
góða viðkynningu og vináttu. Heim-
sóknimar, jóla- og afmælisboð,
dagsferðir til Þingvalla með barna-
hópinn, þar sem Lilja heitin var oft-
ast með í fór, og yngri sonur hennar
var bílstjórinn. Allar gjafirnar, bláar
vetrarúlpur á börnin, stóra hekluðu
dúllu-teppin, eitt fyrir Steinar Loga,
næsta fyrir Rósu Huld og það þriðja
fyrir Klöra Dögg.
Hláturinn, kyrrðin í kringum
þessa fínlegu konu. Æðraleysið.
Alltaf tími til að spjalla, vera til;
spila einn ólsen-ólsen. Skildi svo
margt, varkár í orðum og dómum.
Börn mín, barnabörn Maríu Jóns-
dóttur; hafa stundum spurt um afa
sinn, Olaf heitinn Vilhjálmsson, serrí
ættaður var frá Vestmannaeyjum,
lést um 1970, muna hann því ekki.
Ég minnist góðvildar og mÚdi í svip
hans. Sjómennskan var hans ævi-
starf, þar til heilsan bilaði. Blessuð
sé minning hans.
Árið 1999 hafa tvær mætar konur,
ömmur sömu uppkominna bama,
kvatt þennan heim. Þær höfðu alltaf
góð tengsl sín á milli, var annt um
blessaða afkomendurna, sýndu þeim
mikla gæsku og kærleik. Huldu
móður undirritaðrar og Maríu verð-
ur sárt saknað. Samúel og Hulda,
Ólafur og María. Minningamar
verma.
Sigurði Jóni og Ástu, Erlu, Hjalla
og fjölskyldum er vottuð djúp sam-'
úð. Blessuð sé minning Maríu Jóns-
dóttur.
Norma E. Samúelsdóttir.
Erfisdrykkjur
P E R L A N
Sími 562 0200
11111IIIIIIIIII
dW
Legsteinar
Lundi
v/Nýbýlaveg
SOLSTEINAK 564 3555
Blómabúðiri
ÖakSskom
v/ Possvogskir'kjuQctfð
Sími: 554 0500
Minningarí^rt
%ja66tmánsféCagsins
5621414
Krabbameinsfélagið
Persónuleg,
alhliða útfararþjónusta.
Áralöng reynsla.
Sverrir Olsen, Sverrir Einarsson,
útfararstjóri útfararstjóri
Útfararstofa íslands
Suðurhlíð 35 ♦ Sími 581 3300
AUan sólarhringinn. www.utfararstofa.ehf.is/