Morgunblaðið - 23.08.2000, Blaðsíða 14

14 MIÐVIKUDAGUR 23. ÁGÚST 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Velvildarvogin kynnt forsvarsmönnum íslenskra fyrirtækja og stofnana
Árangur mældur
í átta skrefum
VELVILDARVOGIN, öðru nafni
siðferðileg reikningsskil, hefur rutt
sér tii rúms víða um heim sem ný að-
ferð til að meta árangur fyrirtækja
og stofnana. Á mánudag fór fram
kynning á Velvildarvoginni sem fyr-
irtækið Skref fyrir skref ehf. býður
viðskiptavinum sínum upp á.
Meðal þeirra sem tóku þátt í
kynningunni voru danskir sérfræð-
ingar um efnið, Tom Christensen
ráðgjafi og Ingelise Thyssen, skóla-
stjóri Lyndevang-skólans í Fredr-
iksberg, þar sem Velvildarvogin hef-
ur verið notuð með góðum árangri.
I Kópavogsskóla var kerfið inn-
leitt í skólastarf árið 1998. Er Kópa-
vogsskóli fyrsti skólinn hér á landi
til að styðjast við Velvildarvogina.
Viðbót við fjárhagsleg
reikningsskil
Velvildarvogin er sögð viðbót við
fjárhagsleg reikningsskil og gefa
stjórnendum tækifæri til að fá
stærri og raunsærri heildarmynd af
árangri.
Markmiðið með Velvildarvoginni
er að fá fram væntingar þeirra aðila
sem mikilvægastir eru viðkomandi
starfsemi. Með henni má komast að
því hvernig til tekst að mæta þess-
um væntingum, m.a. með greiningu
á hagsmunaaðilum, skipulagðri um-
ræðu og spurningalistum. Hags-
munaaðilar þessir geta verið af ýms-
um toga, til dæmis starfsfólk,
stjórnendur, viðskiptavinir, hluthaf-
ar eða jafnvel samfélagið allt.
Velvildarvogin er því árangurs-
mæling sem notuð er til að meta ár-
angur starfsheildar út frá fleiru en
fjárhagnum einum saman.
Tom Christensen segir það
áhugavert við Velvildarvogina að
hún skuli vera mælitæki á huglæga
þætti en ekki eingöngu fjárhaginn
og veraldleg gæði eins og oft vilji
verða. Mannauðurinn er því í
brennidepli.
Christensen segir Norðurlöndin,
og þar með talið Island, móttækileg
fyrir uppgjör sem Velvildarvogin er
vegna lýðræðishefðar og samfélags-
gerðar. Hann trúir því að Velvildar-
vogin geti nýst fyrirtækjum og
stofnunum á íslandi vel.
Framkvæmd í
átta skrefum
Siðferðileg reikningsskil sem hug-
mynda- og aðferðafræði voru íyrst
kynnt íyrirtækjum og stofnunum á
níunda áratugnum í Danmörku. Þau
eru afrakstur rannsókna dr. Peters
Pruzans, prófessors og Oles Thys-
sens, heimspekings við Viðskiptahá-
skólann í Kaupmannahöfn.
Fyrirtækjum og stofnunum er
kleift að sníða Velvildarvogina að
sinum séreinkennum og þörfum.
Framkvæmdin felst þó fyrst og
fremst í átta skrefum.
Fyrsta skrefið felst í að skilgreina
hverjir skipti starfsemina mestu
máli, þ.e hverjir eru hagsmunaaðil-
arnir. Svo eru settir upp vinnuhópar
með fulltrúum hvers hagsmunaað-
ila. Þegar að þriðja skrefinu er kom-
ið eru vinnuhópar skipaðir og innan
þeirra rædd gildi sem eru starfsem-
inni mikilvægust. Að því loknu eru
spurningar mótaðar út frá niður-
stöðum vinnuhópanna og spuminga-
könnun gerð til að mæla hvernig
gildunum er mætt af starfseminni.
Vinnuhóparnir greina og túlka nið-
urstöður. Sjötta skrefið er birting
niðurstaðna. Farið er yfir niður-
stöður og athugað hverju megi
breyta og hvað megi betur fara. Átt-
unda og síðasta skrefið er svo að
setja fram framkvæmdaáætlun um
næstu siðferðilegu reikningsskil.
Hefur gefist vel
í skólastarfi
Tom Christensen segir Velvildar-
vogina hafa gefið góða raun í skól-
um. „í skólum er börnum kennt að
lesa, skrifa og reikna, en þar þurfa
þau einnig að læra að umgangast
Morgunblaðið/Sverrir
Tom Christensen og Ingelise Thyssen komu frá Danmörku til að taka
þátt í kynningunni.
hvert annað, þau læra að vinna sam-
an og virða hvert annað.“ Sjónum er
beint í auknum mæli að einstakling-
unum við notkun Velvildarvogarinn-
ar og þörfum hvers og eins, segir
Christensen.
Ingelise Thyssen, skólastjóri
Lyndevang-skólans, segir ávinning
Velvildarvogarinnar hafa verið mik-
inn bæði fyrir nemendur skólans,
starfsfólk og foreldra. Hún er sann-
færð um að senn muni foreldrar
krefjast kerfis sem Velvildarvogar-
innar almennt í skólum í Danmörku.
Thyssen segir að með tilkomu Vel-
vildarvogarinnar hafi upplýsinga-
streymi milli heimilis og skóla aukist
til muna og foreldrum hafi verið
gert kleift að taka aukinn þátt í námi
barna sinna. Einnig er nú tekið í
meiri mæli tillit til hæfni og getu
einstaklinga, sem og þroska þeirra
og áhuga í kennslu, segir Thyssen.
Árið 1998 var tekin ákvörðun um
að innleiða Velvildarvogina í skóla-
starf Kópavogsskóla. Olafur Guð-
mundsson, skólastjóri Kópavogs-
skóla, segir siðferðileg reikningsskil
vera leið fyrir skólaþegnana, þ.e.
nemendur, foreldra og starfsmenn
til að koma að ákvarðanatöku skól-
ans.
Olafur segir helstu kosti Velvild-
arvogarinnar vera að kerfið er ein-
falt og því fylgi ekki mikil skrif-
finnska. Hann segir kerfið auðvelda
ákvarðanatöku. Hann segist vona að
siðferðileg reikningsskil leiði til
betra skólastarfs þegar fram líði
stundir.
Morgunblaðið/Jira Smart
Þuríður Backman, Ögmundur Jónasson og Kolbrún Halldórsdóttir
kynntu ályktanir Vinstrihreyfingarinnar - græns framboðs.
Vinstnhreyfíngin - grænt framboð
undirbýr þinghald næsta vetrar
Vilja aðgerðir til
jöfnunar lífskjara
DAGANA 18. og 19. ágúst var hald-
inn fundur þingflokks og varaþing-
manna Vinstrihreyfingarinnar -
græns framboðs. Þar var þinghald
komandi vetrar undirbúið, auk þess
sem sjávarútvegsmál, Evrópumál
og stóriðjuáform voru rædd.
Á fundinum voru samþykktar
þrjár ályktanir.
I þeirri fyrstu er þess krafist að
íslensk stjórnvöld fordæmi stjörnu-
stríðsáform Bandaríkjastjórnar og
lýsi yfir að ekki komi til greina að
aðstaða eða búnaður hér á landi
tengist áætluninni. Vinstrihreyfing-
in - grænt framboð vill að gefin
verði út skuldbindandi yfirlýsing af
hálfu íslands þess efnis.
í annarri ályktun hvetur Vinstri-
hreyfingin - grænt framboð til rót-
tækra aðgerða til að bæta og jafna
lífskjör. Hreyfingin hvetur til að
fjölskylduvænna samfélag verði
skapað. Úrbóta fyrir barnafólk er
krafist. ,Auk þess að skila aftur
skerðingu barnabóta þarf að endur-
skoða tekju- og eignatengingu
vaxtabóta, samspil tryggingabóta,
lífeyris og skatta og afnema ber
tengingu örorkubóta við tekjur
maka,“ segir í ályktuninni.
Loks gagnrýnir Vinstrihreyfingin
- grænt framboð að mat á umhverf-
isáhrifum álverksmiðju á Reyðar-
firði og Kárahnúkavirkjunar skuli
hafíð án þess að vinnureglur hafi
verið mótaðar. I ályktuninni segir
að í 19. grein laga um mat á um-
hverfisáhrifum sé lögð áhersla á
nauðsyn þess að reglugerð verði
sett hið fyrsta og öðlist gildi eigi síð-
ar en 1. október nk. Vinstrihreyfing-
in - grænt framboð telur það leiða
til réttaróvissu að hefja mat á um-
hverfisáhrifum framkvæmda af
þeirri stærð sem hér um ræðir án
þess að vinnureglur séu mótaðar.
Óðagot þetta telur Vinstrihreyfing-
in - grænt framboð mótast af dags-
etningum NORAL-yfirlýsingarinn-
ar sem að mati hreyfingarinnar eru
fullkomlega óraunhæfar.
Alþjóðaforseti Lions-hreyfíngarinnar heimsækir fsland
Ahersla lögð á gæði
á öllum sviðum
GÆÐI á öllum svið-
um eru einkunnarorð
dr. Jean Behar sem er
alþjóðaforseti Lions-
hreyfingarinnar, en
hann var kjörinn í það
embætti fyrr í sumar.
Hann heimsótti Lions-
hreyfinguna á Islandi í
vikunni og ræddi við
félagsmenn og for-
ráðamenn hennar.
Behar er sérfræðingur
í geislalækningum en
hætti störfum fyrir
nokkru.
„Innan Lionshreyf-
ingarinnar eru nú 45
þúsund klúbbar í 185
löndum og hver eining starfar í
raun mjög sjálfstætt innan ramma
hreyfingarinnar," sagði Jean Behar
í samtali við Morgunblaðið og segir
hann alþjóðahreyfinguna standa
öðru hverju fyrir alheimsátaki en
þess á milli annist klúbbarnir fjár-
öflun fyrir verkefni sem þeir kjósi
að sinna. Segir hann þau helst vera
á sviði mannúðarmála, mennta- og
menningarmála og að umhverfis-
mál eigi einnig vaxandi vinsældum
að fagna í þessum efnum.
Herferð gegn blindu
Árið 1992 hófst undirbúningur
herferðar í forvarnarskyni við
blindu og árið 1995 söfnuðu klúbb-
ar innan alheimshreyfingarinnar
alls 146 milljónum dollara. „Um
það bil 45 milljónir manna eru
blindar í dag og um 80% eru það að
ósekju,“ segir Jean Behar og á
hann þar við að sjón þeirra hefði
verið hægt að bjarga með tiltölu-
lega einföldum forvörnum og að-
gerðum. „Heilbrigðiskerfí sumra
landa eru aftur á móti ekki í stakk
búin til að ráðast í
slíkar forvarnir og
þess vegna tók Lions-
hreyfingin málefnið
upp á arma sína og
safnaði þessu fé. Við
ráðgerum að nota það
upp á 10 árum, göng-
um nokkuð á höfuð-
stólinn á hverju ári en
fáum einnig vexti og
þegar þessu verkefni
lýkur mun hreyfingin
ákvarða hvað tekið
verður fyrir næst.“
Hann segir að meðal
verkefna í herferðinni
gegn blindu séu for-
varnir í Kína og segir
að þar séu um níu milljónir manna
blindar.
„Auk slíkra langtímaverkefna
hefur Lionshreyfingin oft safnað fé
til neyðarhjálpar og þannig gátum
við látið eina milljón dollara í
neyðaraðstoð vegna jarðskjálft-
anna í Tyrklandi fyrir einu ári og í
sumar lét hreyfingin í té tíu þúsund
dollara vegna jarðskjálftanna á ís-
landi.“
Aðalstöðvar Lions-hreyfingar-
innar eru í Chicago í Bandaríkjun-
um og þar starfa um 300 manns.
Segir alþjóðaforsetinn um helming
þeirra Bandaríkjamenn en að aðrir
séu víða að í heiminum. Meðal fast-
ra verkefna segir hann vera hvers
kyns leiðtogaþjálfun fyrir forráða-
menn hreyfingarinnar og kveðst
hann hafa tekið upp einkunnarorð-
ið „gæði“ á starfsári sínu en áður
en Jean Behar tók við embætti al-
þjóðaforseta var hann varaforseti.
„Ég legg áherslu á nauðsyn þess
að koma gæðahugtakinu að á sem
flestum sviðum í starfi okkar. Þar á
ég við mannúðarverkefni, menning-
armál, menntamál og umhverfis-
mál. Við þurfum líka að innprenta
okkur gæðahugtakið í samskiptum
milli félaganna og okkar sjálfra,“
segir Jean Behar að lokum.
Lágmynd af fyrsta borgar-
stjóra Reykjavíkur afhent
BÖRN Páls Einarssonar, fyrsta
borgarstjóra Reykjavíkur, og konu
hans Sigríðar Siemsen, afhentu
borgarstjóranum í Reykjavík, Ingi-
björgu Sólrúnu Gísladóttur, nýverið
lágmynd af föður sínum að gjöf.
Myndin er gerð af Ríkharði Jónssyni
myndhöggvara, líklega á árabilinu
1925-30.
Páll Einarsson var borgarstjóri í
Reykjavík á árunum 1908-1914.
Fram kemur í bréfi frá börnum hans
til borgarstjóra af þessu tilefni að
fjölskyldan bjó í Höfða (sem þá var
nefndur Héðinshöfði) um þriggja ára
skeið, frá 1921-1924. Höfði var þá
nokkuð fyrir utan þéttta byggð
Reykjavíkur. Þetta mun vera í eina
skiptið sem barnmörg fjölskylda
hefur búið í Höfða og var búsetan
þar mjög ánægjuleg og eftirminnileg
að sögn barna Páls Einarssonar,
þeirra Einars B; Pálssonar, Frantz
E. Pálssonar, Ólafs Pálssonar og
Þórunnar S. Pálsdóttur.
Lágmyndinni verður komið fyrir í
Höfða, móttökuhúsi Reykjavíkur-
borgar.
Jean
Behar