Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1976, Page 62

SÁMSSTAMR í ÞJÓRSÁRDAL
65
suðu. Líklegt er að torfleifar þessar hafi þótt óþrifalegar í húsunum
og þær því verið huldar með því að bera meiri viðarkol í gólfið.
Fyrir vestan langeldinn mjókkaði viðarkolagólfið að því er virðist
vegna einhvers konar skiptingar um þveran skálann. Nyrðra setið
var óskýrt þarna og virtist sem sendnari jarðvegur væri í því en
annars í setum skálans. Það sem einkenndi gólfið í þessum hluta
skálans var að viðarkolalagið í því var þynnra en austar og ofan á
því allþykkt (allt að 10 sm þykkt) lag af mýrarauða. Gólfið hefur
verið mjög óslétt þarna, bæði kolalagið og rauðalagið. Kemur tvennt
helst til greina sem skýring á því, að rauðinn hafi troðist niður í
gólfið eða um einhvers konar frostlyftingu sé að ræða þótt hið síð-
ara sé ótrúlegt. Rauðinn hefur verið borinn inn í húsin, sennilega til
geymslu. Vandskýrð er hola, ef til vill stoðarhola, á mörkum norður-
sets og gólfs í þessum hluta skála.
1 vesturenda skálans voru viðarkolalög gólfa þunn. Má vera að
eitthvað af þeim hafi skemmst því að suðvesturhorn skála var mjög
veðrað eins og áður er minnst á.
Veggir skálatóftarinnar voru einungis steinaraðir sem hafa verið
undirstöður undir hærri torfveggjum. Sums staðar voru tvö steina-
lög í röðunum en víða var aðeins eitt lag eftir, einkum í austur- og
vesturendum tóftarinnar. Það er einkenni á veggjaleifum austur-
enda tóftarinnar hversu smátt grjótið í þeim er miðað við undirstöðu-
grjótið annars staðar í tóftinni. Ekki er ástæða til að ætla að steina-
undirstöður hafi verið miklu hærri en tvö til þrjú steinalög undir
veggj um.
I austurenda skálatóftar voru tveir greinilega gólffastir steinar
austan við dyrnar til kamars gegnt bæjardyrum. Ef til vill eru þeir
undan einhverjum viðum hússins. Vestan við kamarsdyr voru greini-
legar undirstöður undan viðum þvert um skálann. Þessar undirstöður
voru úr tvenns konar grjóti, sandsteini og basalti. Sandsteinninn er
gljúpur og því ekki til stórátaka enda er greinilegt að basaltsteinar
voru þar í steinaröðinni sem helst er að vænta að burðarviðir hússins
hafi verið, á mörkum sets og gólfs. Ekki er ólíklegt að sandsteinn-
inn hafi verið höggvinn til að fylla upp undir einhvers konar stokk
sem gæti hafa verið þarna þvert um húsið. Rétt vestan við þessa
röð af steinum náði þunnt kolalag um 60 sm upp í setið norðanmegin
á um 40 sm kafla. Þarna voru lítils háttar beinaleifar, greina mátti
kjálkabein úr sauðfé og leifar af leggjabeinum.
Vestan við þetta vik upp í setið var basaltsteinn á mörkum gólfs
og sets og annar hliðstæður sunnan megin. Þessir steinar gætu verið
5