Dagblaðið Vísir - DV - 26.01.1995, Blaðsíða 13

FIMMTUDAGUR 26. JANÚAR 1995
13
Neytendasamtökin
-fyrirþig
Neytendasamtökin voru stofnuð
á árinu 1953 og eru því rúmlega 40
ára. Þau eru hagsmunasamtök
neytenda og vinna í umboði þeirra
og sækja þangað styrk. Vegna tak-
markaðs stuðnings stjórnvalda
verða samtökin aldrei öflugra
hagsmunatæki en neytendur sjálfir
gera þau.
Tilgangur samtakanna er að gæta
hagsmuna neytenda. Samkvæmt
lögum Neytendasamtakanna á að
ná þessu markmiði með:
a) Að vinna að því að sjónarmið
neytenda séu virt þegar ákvarð-
anir eru teknar eða reglur settar
er varða hagsmuni neytenda.
b) Að annast útgáfu-, rannsóknar-,
ráðgjafar- og fræðslustarfsemi
til þess að auka skilning á hags-
munamálum neytenda, þar á
meðan að auka verð- og vöru-
þekkingu þeirra.
Kjallariim
Jóhannes Gunnarsson
formaður Neytenda-
samtakanna
„Neytendasamtökin eru ein elstu sam-
tök sinnar tegundar 1 heiminum og
þrátt fyrir að samtökin séu þau fjöl-
mennustu 1 heimi miðað við íbúafjölda
vantar enn mikið upp á að þau séu jafn
öflug og neytendasamtök í mörgum
nágrannalandanna. “
c) Að styðja réttmætar kröfur ein-
stakra neytenda og berjast fyrir
því að réttur neytenda sé virtur.
d) Aö vinna að umbótum á löggjöf
til hagsbóta fyrir neytendur.
Lýðræðisleg samtök
Á síðasta þingi voru samþykkt
ný lög fyrir Neytendasamtökin og
eru þau ein þau lýðræðislegustu
hér á landi. Þar er m.a. ákvæði um
að allir félagsmenn sem þess óska
hafi rétt til að sitja þing samtak-
anna. Tryggt er að í stjórn sitji full-
trúar af öllu landinu í samræmi við
íbúafjölda hinna ýmsu landshluta.
Neytendasamtökin hafa áhuga á
að virkja hinn almenna félags-
mann í stefnumótun. Stjórnin
ákvað aö setja á laggirnar ýmsa
starfshópa sem hver skal móta
stefnu og áhersluatriði á sínu sviði
og gera tillögur til stjórnar. Starfs-
hóparnir fjalla m.a. um: neytenda-
löggjöf, umhverfi - umferð, fram-
leiðslu, verðmyndun, samkeppni,
mat - kröfur neytandans, opinbera
þjónustu, fjármál heimilanna -
Frá þingi Neytendasamtakanna í október sl.
banka - tryggingar, neytenda-
fræðslu, staðla, verslun í dreifbýli,
fjölmiðla - auglýsingar.
Starfshóparnir eru opnir öllum
félagsmönnum Neytendasamtak-
anna og eru félagsmenn hvattir til
að skrá sig í þá á skrifstofu samtak-
anna.
Takmarkaður stuðningur
hins opinbera
Neytendasamtökin eru ein elstu
samtök sinnar tegundar í heimin-
um og þrátt fyrir að samtökin séu
þau fjölmennustu í heimi miðað við
íbúaíjölda vantar enn mikið upp á
að þau séu jafn öflug og neytenda-
samtök í mörgum nágrannaland-
anna. Ástæður þessa eru einkum
tvær. í fyrsta lagi eru neytenda-
samtök í fjölmennum löndum (t.d.
Bretland, Frakkland og Bandarík-
in) sem byggja tekjur sínar að
mestu leyti á útgáfustarfsemi. í
öðru lagi fá fámennari þjóðir, t.d.
frændþjóðir okkar á Norðurlönd-
um verulegan fjárhagsstuðning frá
hinu opinbera. Framlag stjóm-
valda í Svíþjóð til neytendastarfs
er 95 kr. á íbúa, í Danmörku 132
kr„ í Finnlandi 135 kr. og í Noregi
142 kr. Hér á landi er þessi stuðn-
ingur aðeins 40 kr. og er þá meðtal-
ið kostnaður við neytendamála-
deild Samkeppnisstofnunar. Ef ein-
göngu er miöað viö stuðning ríkis-
ins við Neytendasamtökin var
hann 13,50 kr. á hvem íbúa á síð-
asta ári.
Á meðan skilningur stjórnvalda
á mikilvægi neytendastarfs er jafn
lítill og raun ber vitni þurfa neyt-
endur sjálfir að auka styrk Neyt-
endasamtakanna, vilji þeir öflugra
neytendastarf. Samtökin munu á
næstu vikum hafa samband við
íjölmörg heimili til að kanna hvort
þau hafi áhuga á að efla neytenda-
starfið. Það er von okkar að sem
flestir sjái sér hag í öflugra neyt-
endastarfi. Á meðan skilningur
stjórnvalda er með þeim hætti sem
nefnt hefur verið hér er það eina
leiðin til að tryggja öflugt neyt-
endastarf. Og væntanlega eru flest-
ir sammála um að full þörf sé á
öflugu starfi á þessu sviði.
Jóhannes Gunnarsson
Talsmenn launafólks á Alþingi
Þeir eru margir sem hafa haft þá
skoðun að það samræmdist illa eða
alls ekki að starfa bæði sem for-
ystumaður í samtökum launafólks
og sem fulltrúi þjóðarinnar á Al-
þingi íslendinga. Því miður hefur
það líka oft orðiö að þeir flokks-
bundnu einstaklingar sem gegnt
hafa báðum þessum hlutverkum
hafa mátt lúta flokksaga og sam-
þykkja í hlutverki þingmannsins
ákvarðanir sem ekki samræmast -
eða ganga jafnvel þvert á - þá
stefnu sem þeir hafa tekið að sér
að fylgja sem forsvarsmenn í
verkalýðshreyfingunni.
Þetta hefur orðið til þess að al-
mennt launafólk hefur fáa tals-
menn átt á Alþingi og þær raddir
hafa verið hjáróma sem þar hafa
reynt að tala máli almennings í
landinu. Þess vegna hefur ríkjandi
stjórnvöldum veist næsta auðvelt
að koma fram sínum stefnumálum.
Þess vegna hefur launafólk orðið
að láta sér lynda að lífskjör þess
rýrna ár frá ári, samningsréttur
þess er fótum troðinn, öryggisnetið
sem velferðarkerfinu var ætlað að
vera er orðið götótt og ónýtt. Þess
vegna breikkar sífellt bilið milli
þeirra sem safna auði og völdum
og hinna sem draga fram lífið af
launum sem eru langt undir fram-
færslukostnaði heimilanna.
Ákvarðanir um stefnu
og stjórnun
Atvinnurekendur og fulltrúar
KjáUarinn
Svanhildur Kaaber
kennari
peningavaldsins eru löngu búnir
að átta sig á því að það er á Al-
þingi sem ákvarðanir um stefnu og
stjórnun samfélagsins eru teknar.
Þess vegna tryggja þeir að tals-
menn þeirra eigi sæti á Alþingi og
gæti hagsmuna þeirra. Hreyfing
launafólks hefur hins vegar lítið
gert til að tryggja sínum fulltrúum
tækifæri til þingsetu - enda er
ástandið í íslensku samfélagi orðiö
því sem næst óþolandi.
Ég var áður á þeirri skoðun aö
erfitt væri að sameina hlutverk
þingmannsins og verkalýðsforingj-
ans. En ég er horfin frá henni -
einkum og sér í lagi vegna þess að
mér finnst augljóst að það fólk sem
ekki er tilbúið að láta endalaust
ganga á rétt sinn, það fólk sem að-
hyllist sjónarmið félagshyggju og
jöfnuðar verður að tryggja að það
eigi talsmenn á Alþingi - þeirri
stofnun lýðveldisins sem tekur
ákvarðanir um lífskjör þess og vel-
ferð.
Almenningur hefur mátt reyna á
eigin skinni undanfarið að réttlátar
kröfur um jöfnuð, samhjálp og
samábyrgð hafa ekki átt nægilega
marga talsmenn á Alþingi og lítinn
hljómgrunn hjá ríkjandi stjórn-
völdum. Þessu ástandi verður að
breyta. Það verður að tryggja að
almennt launafólk og aðrir sem
hafna ríkjandi stjórnarstefnu eign-
ist öfluga talsmenn á Alþingi.
Óháðir, óflokksbundnir
kjósendur
Alþýðubandalagið - sem hefur
ofangreind markmið með starfi
sínu - hefur tekið upp samstarf við
fjölda óháðra, óflokksbundinna
einstakhnga og mun bjóða fram
undir nýjum formerkjum í kom-
andi kosningum. Á lista þess eru
bæði fulltrúar flokksins sjálfs og
fulltrúar hins óháða óflokks-
bundna afls sem ekki vill lengur
búa við misrétti, ranglæti og sundr-
ung undanfarinna ára.
Með því að greiða atkvæði sitt
lista Alþýðubandalagsins og
óháðra leggja þeir sem vilja stuðla
að jöfnuði og samhjálp, réttlátri
tekjuskiptingu og bættum mögu-
leikum almennings til þátttöku og
ábyrgðar við stjórn samfélagsins
sitt af mörkum til að tryggja að
rödd þeirra heyrist á Alþingi á
næsta kjörtímabili og að talsmenn
þeirra taki þátt í ákvarðanatöku
þingsins með hagsmuni þeirra að
leiðarljósi.
Svanhildur Kaaber
„Almenningur hefur mátt reyna á eigin
skinni undanfarið að réttlátar kröfur
um jöfnuð, samhjálp og samábyrgð
hafa ekki átt nægilega marga talsmenn
á Alþingi og lítinn hljómgrunn hjá ríkj-
andi stjórnvöldum.“
Meðog
ámóti
Breytingar á skipuriti SVR
Starfsmaður
siturístjórn
„Um leið og
SVR var gert
að borgarfyr-
irtækiaðnýju
var almenn
samstaða um
aö láta fara
fram úttekt á
skipulagi fyr-
irtækisins,
boðleiðum og
stjórnunar- maðurstJðmarSVR
þáttum. Niðurstaðan lá fyrir í
desember og var þá kynnt fulltrú-
um starfsmanna og stjómendum
fyrirtækisins. Stjóm SVR hefur
fjallað um þessar tillögur og hef-
ur ekki verið neinn efnislegur
ági'einingur um þær. Rekstri og
ráðgjöf var í lok ársins falið að
vinna tillögumar þannig að hægt
væri fyrir stjórn og borgarráð aö
taka afstöðu til þeirra og kynning
gæti farið fram. Á tveimur fund-
uíh í stjórn fyrirtækisins í síðustu
viku, þar sem fulltrúi starfs-
manna situr, var fjallaö um tillög-
urnar, þær samþykktar sam-
hljóða og mælst til þess að borg-
arráð staöfesti þær. Jafnlramt
ákvað stjórnin að standa að
kynningu fyrir starfsfólk fyrir-
tækisins og hafa þegar verið
haldnir tveir íjölmennir kynn-
ingarfundir. Auövitað liggur í
augum uppi að tillögur og starfs-
lýsingar verða unnar í samstarfi
við fulltrúa starfsmanna eins og
verið hefur. Markmiðið meö
þessum tillögum er að bæta
stjómsýslu SVR með skýrari
verkaskiptingu, skilvirkari sam-
skiptum og bættri upplýsinga-
tækni. Jafhíramt er ætlunin aö
styrkja innri starfsemi með
markvissri starfsmannastjómun
og leggja aukna áherslu á mark-
aðs- og þróunarstarf."
Forkastanleg
vinnubrögð
„Ég er ekki
á móti skipu-
ritsbreyting-
unum sem
slíkum og Lil-
lagan lítur
ágætlega út.
Mér finnst
bara vinnu-
brögðin við
kynmngu á «>n, tutitrúi sjáHstæði*-
henni hafa tiokkststjómsvR
verið mjög klaufaleg og reyndar
alveg forkastanleg. Tillagan var
ekki kynnt fyrir starfsmönnum
fyrr en aö stjórn SVR hafði sam-
þykkt hana og því mótmælti ég á
stjómarfundi. Ég vildi að starfs-
menn væm hafðir með í ráðum
um þessar breytingar og að þeir
fengju að segja sitt áður en tillag-
an væri borin upp til samþykktar
í stjóminni. Það er alltof seint að
kynna breytingarnar fyrir starfs-
fólki þegar stjómin er búin að
samþykkja þær. Þá er erfitt að
breyta.
Ég minni á skipuritsbreytingar
sem uröu á Borgarspítalanum.
Þar voru allir starfsmenn með á
öllum stigum. Við höfum ekki
fongið að hlusta á ábendingar
starfsmanna og vitum þess vegna
ekki hvaða skoðanir þeir hafa á
þessum breytingum. Það verður
erfitt að eiga við breytingar af
þessu tagi ef starfsmenn em ekki
sáttir viö þærog fá ekki að benda
á vankanta. í kosningabæklingi
Reykjavíkurlistans kom fram að
þeir ætluðu að hafa aukið samráð
viö starfsmenn Reykjavíkurborg-
ar en í staö þess að hafa samráð
er vaöiö yfir þá.“