Þjóðviljinn - 27.01.1955, Blaðsíða 6

S>) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 27. janúar 1055
r
lllÓÐVIUINN
Útgefandl: Sameinlngarflokkur alþýðu — Sósíalistafiokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Préttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Ivar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, aígreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7600 (3 línur).
Áskriítarverð- kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. elntakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Dðgsbrún
Eins og* skýrt hefur verið frá verður einingarstjórn
verkamanna í Dagsbrún sjálfkjörin að þessu sinni.
Sundrungaöflin sem boðið hafa fram og sótt af ofur-
kappi hverjar kosningar í félaginu í heilan áratug gáf-
ust gjörsamlega upp nú við að bjóða fram gegn stjórn
félagsins.
Þetta eru ein merkustu tíðindi sem gerst hafa í verka-
lýðshreyfingunni um langa hríð. Þau sýna hvorttveggja
í senn: vaxandi styrkleika einingarhreyfingarinnar innan
verkalýðssamtakanna og* það mikla traust sem forusta
Dagsbrúnar nýtur meðal reykvískra verkamanna. Og það
traust er vissulega verðskuldað.
Verkamennirnir í Reykjavík vita vel hvílíkt sverð og
skjöldur Dagsbrún hefur veriö og er þeim í sókn og vörn
stéttarinnar á sviði hagsmunamálanna. Af .framsýni og
fyrirhyggju hefur þetta sterka vígi verlcamanna verið
byggt upp og það hefur ekki aðeins haft ómetanlega þýð-
ingu fyrir hagsmuni og lífsbaráttu reykvískra verka-
manna heldur allrar íslenzku verkalýðsstéttarinnar. *
Dagsbrún hefur verið og er forustusveitin sem verkalýð-
urinn um allt land hefur sett traust sitt á þegar nauðsyn-
legt hefur verið að hefja sókn eða skipuleggja vörn í þágu
alþýðuheimilanna. Alveg sérstaklega reyndi á styrk fé-
lagsins og forustuhæfni meöan Alþýðusambandið var
hernumiö af auöstéttinni og gert óvirkt sem baráttutæki
hins vinnandi fólks.
Það hefur verið mikil gæfa fyrir verkalýðsstéttina og
verkalýðshreyfinguna í heild hve ótrauðlega verkamenn-
irnir í Reykjavík hafa skipað sér um félag sitt, og hversu
vel þeir hafa staðið á verði um aflgjafa þess, einingu og'
samheldni stéttarinnar um þá verkalýðsmálastefnu sem
gert hefur Dagsbrún að stói*veldi, gert hana að því
trausta vígi verkalýðsins sem hún er í dag.
Uppgjöf afturhaldsins í Dagsbrún lofar vissulega góðu
um árangur þeirrar kjarabaráttu sem nú er framundan.
Sjaldan eða aldrei hafa Dagsbrúnannenn sýnt það eins
greinilega að þeir skilja til hlítar sigurmátt einingar
sinnar og stéttarlegrar samstöðu og gildi hennar fyrir
þau átök sem framundan eru.
! Róðrarbannið og Morgunblaðið
Útgerðarmenn í Vestmannaeyjum með bæjarfulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins í broddi fylkingar hafa nú haldið uppi róðrar-
foanni þar í kaupstaðnum bráðum í heilan mánuð. Stærsta ver-
stöð landsins er lömuð í upphafi vertíðar, en frá Vestmannaeyj-
um eru venjulega gerðir út um 90 mótorbátar á vetrarvertíðinni.
Þessi stöðvun útgerðarmanna í Vestmannaeyjum er því furðu-
iegri þegar þess er gætt- að ekki er enn komið til deilu um
líjörin á vertíðinni. Sjómannasamtökin þar höfðu að vísu sagt
upp samningum en engar ráðstafanir gert til vinnustöðvunar,
enda samningar ekki úr gildi fyrr en 1. febrúar n.k.
Það hefur að sjálfsögðu vakið verðskuldaða athygli hversu
Morgunblaðið hefur varið litlu rúmi til að útlista fyrir þjóðinni
tjónið af róðrarbanni skjólstæðinga þess í Vestmannaeyjum.
Tjónið af mánaðarstöðvun alls vélbátaflota Vestmannaeyja er
eins og nærri má geta gífurlegt bæði fyrri sjómenn og verka-
fólk og svo fyrir þjóðfélagið í heild. Og það er jafnvel ekki
útilokað að það komi eitthvað við pyngju útgerðarinnar sjálfrar.
En þrátt fyrir þetta heyrist ekki orð frá Morgunblaðinu og
hefur það þó aldrei sparað að senda vinnandi fólki tóninn þegar
það hefur neyðzt til að leggja niður vinnu til þess að knýja fram
kjarabætur. En hér virðist ráða nokkru hverjir í hlut eiga.
Morgunblaðið hamast gegn verkafólki í vinnudeilum en hefur
ekkert misjafnt að segja um atvinnurekendur þegar þeir stöðva
framleiðsluna alveg að tilefnislausu.
Þannig hefur þetta verið. En nú er spumingin: Er hér um
almenna breytingu á afstöðu Morgunblaðsins að ræða? Væntan-
lega verður þess ekki langt að bíða að það komi fram í reynd
hvort verkamenn eiga sömu hógværðixmi að mæta af húlfu
•folaðsins og róðrarbannsmennimir í Vestmannaeyjum,
Knowland öldungadeildarmaður (x) og bandarískir liðsforingjar í 'hópi hermanna
Sjang Kaiséks á TaiUan.
anaflokksins meira
Lœfur striSsœsingamermina Knowland
og Radford móta stefnuna gagnvart Kina
'IT'yrir réttum fimm árum, í
desember 1949, flýði Sjang
Kaisék með leifarnar af her
sinum frá meginlandi Kína til
eyjarinnar Taivan. Milli eyjar-
innar og suðausturstrandar
Kína er rúmlega 100 km. breitt
sund. Ströndin þarna er mjög
vogskorin og sker og eyjar
víða skammt undan landi. Sjang
skildi setulið eftir á hinum
þýðingarmestu þessara eyja og
lét það búast þar um. í þriggja
ára borgarastyrjöld höfðu mill-
jónaherir Sjangs, búnir hinum
fullkomnustu vopnum frá
Bandaríkjunum, verið ger-
sigraðir. Um sama leyti og
hann flýði til Taivan lýsti Tru-
man þáverandi forseti yfir að
bandarískri hernaðaraðstoð við
hinn sigraða einvaldsherra
Kína væri hætt og Acheson ut-
anríkisráðherra gaf út mikinn
doðrant, þar sem leidd voru
rök að því að dugleysi og spill-
ing Sjangs og stjómar hans
allrar ættu sök á því, hvemíg
komið væri,
/
T hægra armi Republikana-
flokksins reis jafnskjótt
upp mikið ramakvein um að
það væru Acheson, Marshall
fyrirrennari hans og ráðunaut-
ar þeirra í Asíumálum, sem
hefðu svikið Sjáng og ættu sök
á sigri kínversku byltingarafi-
anna. í fyrstu Jét Acheson þetta
ekki á sig fá, hann fékk það
meira að segja samþykjct í
Þjóðaröryggisráðinu í Wash-
ington í ársbyrjun 1950, að
Bandaríkin skyldu ekki láta sig
Taivan og frekari örlög Sjangs
neinu skipta. Yfirherráðið lét
það álit í ljós, að eyjan hefði
enga verulega þýðingu fyrir
hemaðaraðstöðu Bandaríkj-
anna á Kyrrahafi vestanverðu.
Utanríkisráðuneytið sendi öll-
um sendiráðum Bandaríkjanna
ráðleggingar uin, hvemig
bregðast skyldi við þegar kín-
verski herinn tæki Taivan og
gengi milli bols og höfuðs á
Sjang Kaisék. Skýra átti útlend-
ingum frá því, að Bandarikja-
stjórn teldi Taivan ekki þess
virði að fórna neinu fyrir hana.
Erlend
t íð in di
Aliar horfur voru því á að
borgarastyrjöldinni í Kína yrði
brátt að fullu lokið.
Stefna Achesons átti sér öfl-
uga andmælendur. í ráðu-
neytinu var Johnson landvarna-
ráðherra ákaft fylgjandi því að
Taivan yrði gerð bandarísk út-
varðstöð við Kínaströnd. í ut-
anríkisráðuneytinu var Jolm
Foster Dulles, ráðunautur
Achesons í Asíumólum, sama
sinnis. Sumarið 1950 heimsóttu
báðir þessir menn Japan og
Kóreu og skömmu síðar brauzt
Kóreustríðið út. Ein afleiðing
þess var að Truman breytti um
stefnu gagnvart Taivan. Hann
skipaði sjöunda flota Banda-
ríkjanna að taka eyna á sitt
vald og hindra að vopnavið-
skipti ættu sér stað milli herj-
anna þar og á megin-
landinu. Jafnframt var hernað-
araðstoð við Sjang hafin á ný
og Mac Arthur, yfirhershöfðingi
í Kóteu, brá sér í heimsókn
til skrafs og ráðagerða. Kóreu-
stríðið hafði ónýtt stefnu Ache-
sons en hjálpað Johnson og
Dulles til að hafa sitt mál
fram.
TT'itt fyrsta verk Eisenhowers
eftir að hann kom til
valda var að nema úr gildi
fyrirskipun Trumans til sjö-
unda flotans. Honum var nú
falið að verja aðstöðu Sjangs
á Taivan en gera ekkert til að
torvelda árásir á meginlandið.
Republikanar, og þá einkum
Dulles, stærðu sig óspart áf því
að nú hefðu þeir „sleppt Sjang
lausum“ á kommúnistana. Bæði
forsetinn og Dulles lýstu yfir í
ræðum í kosningabaráttunni
haustið 1952, að markmið þeirra
væri að styðja Sjang til að
leggja aftur undir sig megin-
land Kína. Þessar stríðshótanir
urðu til þess að stórauka óvin-
sældir Bandaríkjanna um all-
an heim og þó hvergi meira en
í Asíu. Kólnað hefur að mun
milli Bandaríkjanna annars-
vegar en Indlands, Burma og
Indónesíu hinsvegar. Aftur á
móti eykst vinfengi þessara
rikja og Kínastjórnar jafnt og
þétt.
Eisenhower hefur nú séð að
við svo búið má ekki
standa. Fyrirskipunin um að
„sleppa Sjang lausum“ var gef-
in til að gera stríðssinnana í
Republikanaflokknum, menn
eins og Knowland og McCarthy,.
ánægða. Það tókst þó ekki
nema að litlu leyti, en verra
var fró sjónarmiði Bandaríkja-
stjórnar að íyrirskipunin 1 olli
vaxandi tortryggni hlutlausu
ríkjanna í Asíu í garð Banda-
ríkjanna. Eisenhower hefur því
brugðið á nýtt ráð. Iiann hefur
lýst yfir að stjórn hans vilji
að SÞ komi á vopnahléi við
Taivan, sú uppástunga á að
ganga í augun á þjóðum heims-
ins og sannfæra þær um frið-
arvilja Bandaríkjanna. En til-
lagan um vopnahlé er aðeins
til að sýnast, vitað var fyrir
fram að hvorki Sjang né KLna-
stjórn tekur það í mál. Um
nokkra framför er þó að ræða,
Framhald á 8. síðu.