Þjóðviljinn - 06.05.1960, Blaðsíða 3

Föstudagur 6. maí 1960
ÞJÓÐVILJINN
(3
Brjóta verður niður skað-
ræðiskeríi stjórnarinnar
Alþýða landsins á kröfu á kaupkækkun og öðrum kjarabótum
Efnahagskerfi ríkisstjórnarinn-
ar er ekki einungis stórárás auð-
valdsins á íslenzka alþýðu, lieid-
ur einnig herferð auðvaldsins
í Vesiur-Evrópu og Bandaríkj-
unura gegn efnaliagslegu sjálf-
stæði íslands, sagði Einar Ol-
geirsson í ræðu við 3. umræðu
frumvarpsins um innflutnings-
'Og gjaldeyrismál í neðri deiid
Alþingis í gær.
Því er ekki nóg að alþýðan
risi upp og hækki kaup sitt,
eins réttlátt og sjáifsagt og það
er, heldur verður að brjóta nið-
ur þetta kerfi sjálft, sem felur
i sér stórliættu fyrir framtíð
þjóðarínnar.
~k Telur Gylfi fullu rétt-
læti náð?
Einar benti Gylfa Þ. Gíslasyrii
á. að yfirlýsingar hans og ann-
arra ráðherra um *að ekki mættu
verða neinar kauphækkanir virt-
ust miðast við þá hugsun að
hér.á iandi væri nú þegar komið
á algert réttlæti í skiptingu
arðsins, að ekki mætti draga úr
gróða né óhófseýðslu yfirstétt-
arinnar, og að ríkisbúskapurinn
og þjóðfélagsbúskapurinn væri
þegar orðinn svo vel skipulagð-
ur, að þar væri ekki hægt um
að bæta.
En því færi fjarri að svo
væri komið í íslenzka þjóðíélag-
inu. Þess vegna væri líka grund-
völlur kauphækkana fyrir hendi
í rikum mæli. Og þó enn frem-
ur ef þess er gætt að fram-
leiðslan hefur stóraukizt á und-
anförnum árum og afkastageta
hvers verkamanns, t.d. íslenzku
sjómannanna, stóraukizt.
~k Stórkostlega dregið úr inn-
flutningi að austan
Þá ræddi Einar allýtarlega á-
hritin sem stefna ríkisstjórnar-
innar vær.i líkleg að hafa á
viðskiptin við sósíalistísku lönd-
Veðurhorfur í dag: Suðvestan-
kaldi og síðan stinningsrkaldi.
Rigníng eða þokusúldi jmeð. koýþ
in. Gegn þeirri fullyrðingu Gylfa
að reynt hefði verið jafnan að
selja meiri fisk til Sovétríkj-
anna en þau hefðu viljað kaupa,
benti Einar á tregðu Sölumið-
stöðvar hraðfrystihúsanna til að
selja austur 1958, og gagnrýndi
Sölumiðstöðina fyrir áhugaleysi
um markaði austurviðskiptanna.
Einar tók dæmi um afleiðing-
ar af hinni yfirlýstu stefnu ríkis-
stjórnarinnar í viðskiptamálum á
austurviðskiptin, áhrifin á gjald-
eyrisafstöðuna til þessara landa.
Ráðherrarnir höfðu komið upp
hver af öðrum og andmælt því
sem firru að stefna stjórnarinn-
ar gæti orðið til þess að draga
úr viðskiptunum við sósíalist-
ísku löndin. Einar sýndi fram á
að meira að segja yfirlýsingin
um stefnu ríkisstjórnarinnar og
umtalið um ,,frílista“ hennar
hefðu nú þegar komið heildsöl-
unum til að stórminnka inn-
kaup að austan. Dæmið um
gjaldeyrisafstöðuna miðaði Einar
við marzlok 1959 og marzlok
1960.
~k 121 milljón kr. ónotuð
innstæda
í marzlok 1959 skulduðu ís-
lendingar í Tékkóslóvakíu 7 >/2
milljón, í Sovétríkjunum 49
milljónir, en áttu inni 18V2 millj-
ón í Póllandi og 34 milljónir í
Austur-Þýzkalandi. Heildargjald-
eyrisstaðan gagnvart þessum
löndum var því skuld upp á 4
milljónir.
í marzlok hafði þetta snúizt
við all-harkalega. Þá áttu ís-
lendingar inni í öllum þessum
ríkjum, i Tékkóslóvakíu 37 V2
milljón, í Sovétríkjunum 1V2
milljón í Póllandi 32Vz milljón
og í Austur-Þýzkalandi ■ 49>A
milljón, eða alls 121 milljón.
Það hafði verið seit austur, en
stórdregið úr innkaupunum.
Ríkisstjórnin er að br.jóta
niður þessi viðskipti. sagði Ein-
ar, að nokkju vegna andúðar
á þeim og að nokkru vegna
heimskulegrar stefnu, sem þving-
uð er upo á íslendinga af auð-
valdi Bandaríkjanna og Vestur-
Evrópu.
★ Eigum við að kaupa án þess
að vera borgunarmenn?
Gylfi hafði talið tormerki á
að selja_ rús.sneska Moskvits-
bíla, menn keyptu helaur þýzk-
an Volkswagen.
Einar minnti á, að á sl. ári
stóðu viðskipti íslands og Vest-
ur-Þýzkalands þapjjig að ís-
lendingar keyptu þar vörur fyr-
ir 155 miiljónir en Vesturþjóð-
verjar keyptu aðeins fyrir 53
milljónir. ' Eigum við að taka
stórlán í París til að stórauka
bílakaup frá Vestur-Þýzkalandi
án þess að geta selt þangað
meira, eða halda áíram að kaupa
bíla þar sem við getum borgað
• þá í íiski? spurði Einar, og taldi
gð ef ■ jnpnnurti vafcri ;^nnt,ion-
efnahagslegt sjálístæði landsins
hlytu menn að kaupa bíla þar
sem íslendingar væru borgunar-
menn fyrir þeim. En til þess
þyrfti að skipuleggja innflutning-
inn, og það vildi ríkisstjórnin
ekki gera. Enda væri líka hægt
að kaupa fleira en b:la í Sovét-
ríkjunum. Skip, togara, stórar
verksmiðjuvélar, vélar í raf-
orkuver og margt fleira sem ís-
iendingum er bráðnauðsynlegt.
★ Innlimun í lieim kreppu og 1
atvinnuleysis
Jóhann Hafstein iauk langri
ræðu á miðdegisfundinum á þá
leið að stefna ríkisstjórnarinn-
ar væri sú að gera íslendinga
iiðtæka til samvinnu í hinum
vestræna heimi. Einar lagði á-
herzlu á að hér væri aðaltil-
gangur „frelsisins“ sem raunar
væri ekki annað en alræði pen-
ingavaldsins. Stjórnarflokkarnir
ætluðu að gera ísland albúið
til innlimunar í hin svonefndu
„fríverzlunarsvæði“ kapítalism-
ans, með öllu því öryggisleysi,
markaðssveiflum og atvinnuleysi
er því fylgdi.
Einmitt auðvald Vestur-Evr-
ópu og Bandaríkjanna stæði að
baki tilraununum að eyðileggja
hin miklu aústurviðskipti ís-
lendinga, því einmitt þau við-
skipti heíðu gert ökkur kleift að
bjóða Bretum byrginn þegar þeir
reyndu að kúga okkur í land-
helgismálinu með banni á ís-
lenzkum fiski.
~k Frelsi fyrir auðinn, fátækt
fyrir fjöldann
Frumvarpið um innflutnings-
og gjaldeyrismálin þjónar sömu
stefnu og gengisiækkunarfrum-
varpið. Með því er stefnt að
alræði peningavaldsins, málin
tekin úr höndum þingkjörinna
nefnda og flutt inn í bankana.
Komið verður á einokun rikustu
auðmannanna og skipulagður
skortur og fátækt álmennings.
Ríkisbankarniv verða einokaðir
undir þetta peningavald. látnir
veita gæðingum stjórnarflokk-
anna stórlán. sem öðrum er
neitað um. Draga mun úr íbúða-
byggingum en fésýslumenn reisa
hallir.
Inntak frumvarpsins er. eins
og gengislækkunarlaganna, frelsi
fyrir auðinn og þá sem auðinn
hafa, fátækt fyrir fjöldann,
sagði Einar.
Gylfi Þ. Gíslason virtist líta
á það sem ægilegt böl ef þessi
íjöldi, sem ætlað er að hafa
skortinn fyrir skömmtunarstjóra,
risi upp og segði hingað og
ekki léngra. En elnahagsráðstaf-
anir ríkisstjórnarinnar eru ekkí
einungis herferð íslenzka auð-
valdsins gegn alþýðu heldur um
leið herferð auðvaldsins í Banda-
ríkjunum og Vestur-Evrópu gegn
efnahagssjálfstæði íslands.
Því er ekki nóg að alþýðan
rísi upp og hækki kaup sitt,
eins r.éttlátt og sjálfsagt sem það
er. heldur þarf að brjóta á bak
aítur kerfið sjálft, sem ríkis-
stjórnin er að koma á, því það
felur í sér. stórhættu fyrir fram-
tíð íslenzku þjóðarinnar.
íhaldið betur sett en þó það
hefði hreinan meirihluta!
Hreinskilningsleg yfirlýsing Jóhanns Haf-
steins um gildi þarfasta þjónsins
Sjálfstæðisflokkurinn hefur nú sterkari aöstöðu til að
framkvæma raunverulega stefnu sína vegna samstöðu
Alþyðuflokksins, en þó hann hefði t.d. fengið hreinan
meirihluta í kosningunum 1953 eöa 1956, en um þá
stefnu er Alþýöuflokkurinn nú orðinn alveg sammála.
Þessar hreinskilningslegu yfir-
lýsingar um notagildi Alþýðu-
flokksins fyrir Sjálfstæðisfl. og
stefnu hans gaf Jóhann Haf-
stein á þingfundi í gær. Var
það í umræðunum um innflutn-
ings- og gjaldeyrismálin, en Jó-
hann hélt langa ræðu, og lagði
áherzlu á að það sem nú væri
verið að framkvæma hefði alltaf
verið helgasta stefna og áhuga-
mál Sjálfstæðisflokksins.
Hins vegar hefði flokkurinn
á undanförnum'árum tekið þátt
í „áætlunarbúskap“ eins og t.d.
á fjárhagsráðstímanum, en sá
búskapur reynzt illa og verið frá
honum horfið. Nú kvikaði flokk-
\ .
urinn ékki framár frá frelsinu,
og gæti nú lögíeitt það, svo væri
Alþýðuflokknum fyrir að þakka.
Jóhann keppir við nazista um
Birg'i Kjaran
Einar Ölgeirsson benti Jó-
hanni á, að framkvæmd laganna
um fjárhagsráð hefði enginn á-
ætlunarbúskapur verið, og' hefði
hann aldrei verið reyndur hér.
Akvæði í þá ótt í lögunum um um með stefnu sinni um skipu-
nýbygg'ingarráð og fjárhagsráð lagsleysi í viðskiptamálunum og
hefðu aldrei verið framkvæmd. | með því að láta afskiftalausa þá
Þá reyndi Jóhann einu ginni miklu andúð sem hægri menn
að mirinsta kosti í ræðu sinni Sjálfstæðisflokksins og margir
að komast á bekk með Birgi Alþýðuflokksmenn hefðu á aust-
Kjaran í málílutningi og hélt urviðskiptunum.
því fram að „kommúnistar
segðu“ að þeir yrðu að vera í
ríkisstjórn ef austurblökkin ætti
að verzla við íslendinga.
)
Tilhæfulaus ummæli
.Einar lýsti þessi ummæli til-
hæfulaus, ekkert slikt hefði
komið fr.am. Þar hefði meira
að segja verið ein afturhalds-
samasta stjórn á íslandi, helm-
ingaskiptastjórn Sjálfstæðis-
flokksins og' Eramsóknar, sem
gerði stórsamninga við Rússa
1952. Og Alþýðuflokksstjórnin
gerði 1959 samninga við Rússa,
engu síður en vinstri sijórnin.
Sósíalistar hefðu jafnan reynt
að stuðía að því að slík við-
skipti gætu tekizt, hvort sem
þeir voru í ríkisstjórn eða ekki,
því fyrir þeim vekti að auka
atvinriuna í landi, trj’ggja at-
vinnulífið með því að afla ís-
lenzkum afurðum traustra mark-
aða.
Hinsvegar þentu sósíalistar á
að ríkisstjórnin væri að glopra
niður þessum dýrmætu mörkuð-
Rétt
gengi
Ríkisstjórnin segist hafa
komið á „réttu gengi". En
hvað er rétt ' og ranfft
í sambandi við g'engisskrán-
ingu? Hvernig á. að meta það;
á að beita siðferðilegum dóm-
um eða einhverri æðri hag-
speki um gildi hitina ýmsu
mynta? Því hefur ekki verið
svarað, en til er á íslandi
einn staður þar sem hið nýja
gengisréttlæti birtist í verki á
einkar skýran hátt. Það er
bandaríska herstöðin á Kefla-
víkurflug'velli. Þar vinna hlið
við hlið íslendingar og Banda-
ríkjamenn, þótt ísleridingar
séu að vísu fjölmennari í sóp-
arastétt, en Bandaríkjamenn
skipi fremur þau störf sem
virðulegri þykja. í kaup-
greiðsium þessara manna birt-
ist hið rétta gengi á áþreifan-
le^an hátt.
íslenzkur verkamaður á
Keflavíkurflugvelli fær kr.
20.67 um tímann, eða 0,55
dollara. Bandaríkjamaðurinn
sem vinnur við hliðina á hon-
um íær 3 dollara eða 114 kr.
um tímann. Hið rétta gengi
hafði þau áhrif að kaup ís-
lendingsins lækkaði í mynt
vinnufélagans úr 127 sentum í
55 sent. Kaup Bandaríkja-
mannsins hækkaði hins vegar
á sama hátt úr 49 kr. í 114
kr. um tímann. Bandaríkja-
maður ber þannig' næsturn því
sexfalt meira úr býtum en
íslendingurinn sem vinnur við
hliðina á honunv, einn herra-
þjóðarmaður er talinn jafn-
ast á við sex innfædda.
Og nú þurfa menn ekki
lengur að spyrja hvernig hið
rétta gengi sé fundið. Það er
auðsjáanlega miðað við mann-
gildið, hér eins og í Suður-
Aíríku. — Austri.