Þjóðviljinn - 06.05.1960, Blaðsíða 10

10). —- ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 6. maí 1960 --
Halldór Laxness kominn heim
Framhald af 1. síðu.
komu þær til mín um miðjan
nóvember
Næðið fékkst.
— Þarna var ég að leita að
næði, sem ég reyndar fékk,
heldur Halldór áfram. Þarna
getur maður verið alveg í ró
fyrir lesendum sínum. Lugano
er einkum sumardvalarstaður.
Hún er í þeim hluta Sviss þar
sem talað er mál skylt ítölsku.
Við eignuðumst þarna kunn-
ingja, en þeir voru ekki fleiri
en svo að alltaf var ánægja
að gestakomu.
— Vannstu þarna að nýju
skáldsögunni ?
— Já, þarna var mestöll
vinnan við hana unnin. Eg
var að vísu búinn að safna
drögum árum saman, en ég
hafði ekkert í samhengi. í
Lugano kom ég bókinni sam-
an, lauk við síðustu kaflana
í Kaupmannahöfn, þar sem
við stönzuðum nokkrar vikur
á heimleiðinni.
— Þegar nafnið á bókinni,
Paradísarlieimt, var kunngert
í vetur, sagði Morgunblaðið
að það væri dregið af Ham-
arsheimt, í Eddu, en Þjóðvilj-
inn af kvæðabálki Miltons.
Hvort er réttara?
— Hvorttveggja er rétt.
Orðið er myndað eins og Ham-
arsheimt, en auðvitað er Para-
dise Regained eftir Milton
haft í huga. Þegar enska þýð-
ingin kemur út verður liún
auðvitað að bera annað nafn.
Samtímis í sex lönduni.
— Hefur enska nafnið verið
valið ?
— Nei, ekki enn Magnús
Magnússon, sonur Sigursteins1
ræðismanns í Edinborg þýðir
bókina í sumar.
— Kemur hún þá samtímis
út í Englandi og annarsstað-
ar ?
— Nei, útgefandinn þar er
með aðrar bækur sem hann
ætlar að láta ganga fyrir. En
mér skilst að útgefendurnir á'
Norðurlöndum, í Þýzkalandi
og Hollandi stefní að því að
koma bókinni út samtímis.
— Tekst það?
— Eg efast um að þeir nái
því að gefa hana út sama dag.
Þýðendunum miðar svo mis-
jafnlega. Þjóðverjinn er kom-
inn skemmst. Daninn er búinn
eða að verða búinn. Það er
Martin Larsen. Hann var bú-
inn að ná mér, þegar ég skil-
aði því sem ég skrifaði í Kaup-
mannahöfn.
Hann er svo góður ís-
lenzkumaður.
— Já. Þeir þýða allir af
íslenzku þessir nema Hol-
lendingurinn. Það er kona og
hún þýðir úr sænsku.
— Hvað verður þetta stór
hók?
— Svðna á stærð við
Bwfekukotsannál, líklega tæp-
ar 300 prentsíður.
— Hvað um sögusviðið?
— Sagan gerist summart
hér hema á íslandi, dálítið 'í
Danmörku, á ferðalögum milli
landa og eftir áæthm áttu sex
kaflar að gerast í Utah.
—• Er þetta saga í þínum
epíska stil?
— Já, hún er í mínum st'íl.
Eftirlætisrídðustóllinn.
f. —- Vjð fréttum að þú hefð-
ir lesið úr bókinni fyrir stúd-
enta í Höfn.
— Já. ég hef alltaf fyrir
sið að lesa fyrir þá úr nýjum
bókum. Eg 'kem oft við í
Kaupmannahöfn og á marga
vini þar í stúdentafélaginu.
Þeirra ræðustóll er minn eft-
irlætisræðustóll. Það er ágætt
að prófa nýtt verk á þeim, Is-
lendingar utanlands eru svo
forvitnir, þeir taka svo vel eft
ir. Eg finn á mér hvernig þeir
taka þessu.
— Hvernig líkaði þér við
Svisslendinga ?
— Ágætlega, Þetta er afar
óáleitið fólk. Eg heyrði að
sumir útlendingar sem þarna
dvelja settu skilti við hliðin
sín: „Heimsóknir óumbeðnar.
Þverbresfur
Framhald af 4. síðu
að slíkir samningar færu fram.
En því var ekki neitað, að
þeir hefðu átt sér stað, og það
var ekki sagt að slikir samn-
ingar myndu ekki íara fram.
En bræðingstillagan
féll samt
En þrátt fyrir ótrúlegt kapp,
sem Bandaríkin lögðu á það að
ná 2/3 akvæða á ráðstefnunni
með bræðingstillögunni og þrátt
f.vrir hikandi hálfveigju aístöðu
íslands, þá tókst samt að felia
bræðinginn. ísland greiddi að
visu atkvæði eins og því bar
skylda til á ráðstefnunni, en
framkoma þess og afstaðan til
samherjanna var ekki l.'kleg
til þess að tryggja okkur sig-
ur.
Þær þjóðir, sem áttu að vera
oruggar gegn bræðingstiliög-
unni voru að minnsta kosti 33,
sé miðað við þá stefnu, sem
þser hafa tekið og þær ræður
sem fluttar voru á ráðstefnunni.
En atkvæðin gegn bræðingnum
urðu aðeins 28.
En þess ber að gæta að
nokkrar þjóðir sem raunveru-'
lega höfðu verið pressaðar með
sérstökum pólitískum ráðum. 1
höl'ðu ýmsar lýst því yfir, að
þo að þær greiddu atkvæði
með bræðingnum, mundu þær
cftir sem áður halda sjálfar'
fast við 12 mílna regluna.
Þverbresíurinn í afstöðu
íslands er enn
fyrir hendi
En það alvarlega fyrir af-
stöðu okkar í landhelgismálinu
er Það, að þverbresturinn er
enn fyrir hendi. Ríkisstjórn ís-
lands er enn undir áhrifavaldi
andstæðinga okkar í landhelg-
ismálinu. j
Á því er enginn vafi, að rík-
isstjórn íslands skilur þarfir
þjóðarinnar í landhelgismálinu
og vill ná fullum sigri, En
spurningin er hvort má sín
meir góðnr vilji eða sú utan-
ríkispólitíska steí’na íslands,
sem gerir það háð andstæðing-
um okkar í landhelgismálinu.
Ríkisstjórn íslands' þarf
styrk frá þjóðinni í þessu máli,
hún þarf aðhald, hún þarf vak-
andi auga þjóðarinnar, sem veit
í hverju hættan er fólgin, sein
yeit upp á hár hvar þverbrest-
þriiyi í nuilinu liggur.*. !> í
Varið ykkur á , liundinum.“
Við þurftum þess ekki Fólkið
sem við kynntumst virtist
vera efnað millistéttarfólk,
mjög alúðlegt. I fr'ístundum
frá vinnunni gekk ég um fjöll.
in. Svo höfðum við bílinn með,
Lugano er ekki nema þriggja
kortéra akstur frá Milanó og
fleiri borgum á Norður-ítalíu.
I nunnuskóla.
— Svisslendingar eru mjög
sérstæð þjóð, heldur Halldór
áfram, þarna eru töluð þrjú
mál og trúarbrögðin margvís-
leg, en allir líta á sig sem
Svisslendinga. I hverju húsi
hafa karlmennirnir byssu
liangandi uppi á vegg og eru
að smyrja hana og fægja í frí-
stundum sínum, ef skyldi
þurfa að verja landið. Þeir
hafa ákaflega góðar taugar,
þess vegna eru þeir svona
leiknir að vinna við smágerð
tæki, Þetta er víða heimilis-
iðnaður
Fréttamaðurinn snýr sér
að frú Auði.
— Hvernig var að vera
húsmóðir í Sviss ?
— Ágætt. Þarna fæst allt,
hvaðanæva úr heiminum. Og
vörurnar eru ekki mjög dýr-
ar, að minnsta kosti ekki dýr-
ari en í .Kaupmannahöfn.
— Hvernig undu dæturnar
sér ?
■— Aíbragðs vel, svarar
Halldór. Þær voru sendar á
nunnuskóla, þar sem ekkert
var talað nema italska. Þær
voru furðu fljótar að kom-
ast upp á lag með að gera
sig skiljanlegar.
Bjartsýni
-— Hvernig er andinn í
fólki þarna í Mið-Evrópu um
þessar mundir?
— Góður. Það virðaet
miklir uppgangstímar þar sem
ég hef farið um Vestur-Ev-
rópu. Menn virðast ósköp
vongóðir, vonbetri en áður,
um að takist að jafna deil-
urnar milli Vesturveldanna
og Sovétríkjanna. Nú gengur
allt út á að setja niður deil-
ur, koma á sættum, forðast
óþarfa átök. Það verður ekki
vart neinna æsinga þar sem
ég hef komið.
Þreyttur eftir veturinn
— Hefurðu ákveðið að snúa
þér nú að einhverju nýju
verkefni við heimkomuna?
— Nei, ég hef engar
ákveðnar fyrirætlanir. Eigin-
lega er ég dálítið þreyttur
eft'r veturinn. Mig langar til
að vera frjá's frá vinnu um
tíma og hressa mig.
— Svo v'ð snúum okkur
aftur að nýju bókinni, er það
rétt að Eiríkur frá Brúnum
sé fýrirmynd að söguhetj-
unni?
Ég hef notað allan ís-
lenzkan mormónalitteratúi
sem fyrir hendi er, þar á með-
al bæði Eirík frá Brúnum og
Þcrð Diðreksson, og svo heil-
mik'ð af enskum ritum. Það
er dá ítið erfitt, að minnsta
kosti fyr'r mig, að skrifa um
er'ent umhverfi, en úr þvi
að ég fór útí þetta reyrdi ég
sem ég gat að fá raunvem-
legan grundvöll, fór þarna
vestur oftar en einu sinni, en
samt ^finnsj. ipér þetta allt
af 'hálf yfirboþðs!e(gtv jnaður.
verður að geta í eyðurnar.
En ég hef sem sagt reynt að
kynna mér þetta eins og ég
hef vit til.
Lærðu kaþólsku
Nú er Sigrún litla komin
til pabba síns. Hún er átta
ára; en Guðný systir hennar
tveim árum yngri. Blaðamað-
urinn snýr sér að henni.
— Hvernig líkaði þér í
Sviss ?
— Vel.
— Hvað var mest gaman?
— 1 skólanum.
— Þeim líkaði afskaplega
vel við nunnurnar, segir
pabbi hennar, og svo félags-
andinn í skólanum, börnin
voru evo vel upp alin, þarna
var allt í svo föstum skorð-
um. Nunnurnar spurðu, livort
þær mættu kenna börnunum
svolitla kaþólsku; ég lét skilja
að það væri um að gera að
kenna þeim eins mikla relig-
íón og þær gætu. Á þessum
aldri taka þær þessu eins og
ævintýri, en svo eldist það af,
því miðui, Þær höfðu mjög
gaman af, voru alltaf að
teikna madonnuna og barnið
um jólin. Svo kynntust þær
fjölda af dýrlingum sem ég
hafði ekki hugmynd um að
væru til. Það hafa víst verið
einhverjir staðardýrlingar.
— Hvað hét nú dýrlingur-
inn þarna í Lugano? spyr
Halldór dóttur sína.
Hún kemur ekki nafninu
fyrir sig, hugsar sig um, seg-
ir svo:
— Það var bara Kristur
fyrir Lugano. Hann var svo
góður. Þegar átti að fara að
verða stríð, lét hann ekkert
stríð verða.
— Þær vildu helzt v.era
áfram í Lugano, segir Hall-
dór brosandi.
M.T.Ö.
— Ég þori ekkert um það
að segja, sagði hann. Það
verður eins fljótt og hægt er.
Nú skal verða sett á nótt-
unni í prentsmiðjunni.
Eftir því sem Þjóðviljinn
hefur fregnað mun stefnt að
því að bókin komi út í októ-
berbyrjun.
Hagsaga
Framhald af 7. síðu.
mannabækur“, til aðgreining-
ar frá Vestmannaeyingum er
Bryde hafði óáreittur í greip
sinni og skammtaði lifskjör.
— Bækur þessar munu efa-
laust rej nast sagnfræðiirgum
mikil náma, þegar hún verð-
ur nýtt. Það var gott verk
þegar bókum þeesum var
komið í varðveizlu á safninu.
Áhugi Vestmannaeyinga
fyrir byggðasafni sínu hefur
farið vaxandi á síðustu árum.
Þannig sagði Þorsteinn Víg-
lundsson frá því að einn
morgun lá gömul netarúlla á
tröppunum hjá honum og
öðru sinni fékk hann sent
stýrishjól af báti, en báðir
þessir hlutir komu upp með
veiðarfærum á miðunum um-
hverfis Eyjar. Gagnfræða-
skólinn hefur komið sér upp
allgóðum vísi að náttúru-
gripasafni. 1 sambandi við
skólaslitin á hverju vori er
haldin sýning á söfnunum:
byggðasafninu, mannamynda-
safninu og náttúrugripasafn-
inu. Ættu Vestmannaeyingar
að nota tækifærið þegar
næsta sýnig verður, — á
sunnudaginn kemur, 8. þ.m.
J. B.
í síðustu viku hélt Pólýfón-
kórinn fimm kirkjutónleika í
Kristskirkju í Landakoti. Hús-
fyllir var á öllum tónleikum og
Ragnar Jónsson, útgefandi
Halldórs, vildi ekkert segja
um það í gær, hvenær Para-
dísarheimt kæmi út.
ummæli blaða lofsamleg.
Vegna tilmæla verða tónleik-
arnir endurteknir sunnudaginn 8.
þ.m. kl. 9 síðdegis.
^Qlimanrklrí Þessi sa"magi'ind var á sýningu
JaUlll dtJJWfkl húsgagnaarkitelAa, sem halilin
var fyrir skömmu, og iná búast við því að hún koini bráð-
lega á markað. Grindin er úr teakviði, en pokinn er ofinn
úr íslenzkri nll og er mjög rúmgóður. Saumagrindin er eklii
aðeins þari'aþing lieldur einni.g heimilisprýði. Arkitekf
■uiinar Theódórsson. (Ljósrii. Þjóðv.)