Þjóðviljinn - 04.07.1965, Blaðsíða 9

Sunnudagur 4. júlí 1965 — ÞJÖÐVILJINN — SlÐA 0
Nýjar bókmenntir.
Framhald á 7. síðu
samt hljótuni við að efast um
árangurinn.
Því það sem Diop og aðrir
geta miðlað okkur í bóicar-
formi er aðeins hluti af h'sta-
verki sem snúið er saman úr
ólíkum þáttum. aðeins texti við
nokkurs konar óperu, þar sem
saman komu orð, tónlist, sjón-
arspil og .ýmislegt fleira. Eld-
bjarminn milli kofanna var
leiktjöldin — því ekki mátti
segja frá við dagsljós. Frá-
sögumenn urðu allir að vera
karlar, hörpuslagarar einnig.
Þegar sagan náði hápunKti
komu önnur hljóðfæri til skjal-
anna og áheyrendur létu þá
einnig til sín heyra í söng-^
eða talkór; síðan hófst dans-
inn. Við þekkjum þetta einn-
ig annarsstaðar frá: I Odyss-
eifskviðu syngur skáldið Demo-
dokos um Trjóu við undir'.e’k
hörpu og dansar í vissum þátt-
um með undirleikurum sínum.
Við getum þó varla haldið
því fram, að' vandi aírísks rit-
höfundar sé fólginn í þvf
hvernig hann fær ráðið vð
unisköpun þessarar hefðar, hald-
andi trúnað við fyrirmyndina
í smáatriðum. Þær raunir eru
fremur tengdar þjóðfræðum en
listum, og við megum einnig geta
þess að í útile’khúsum £ Ni-
geríu og Ghana hafa menn nú
skilað þjóðsögunni aftur söngv-
um, dansi og látbragði. Sá
vandi er rithöfundurmn glím-
ir við er hinsvegar fólginn i
því, hvernig hann getur notað
hið auðuga ímyndunarafl bjóð-
legrar hefðar .til að skapa sam-
tímabókmenntir og reisa með
þeirra aðstoð brú yfir þau
gljúfur er skilja fortíð og nú-
tíð.
»••
búum frá æfintýrum lífs sins
á tíu kvöldum. Frásögumar evu
sóttar til þjóðsagna — en þær
eru ekki settar fram sem slikar
heldur sem reynsla höfðingjans
sjálfs. Lesendur Tutuola kann-
ast við blönduna; Loðnir kapp-
ar, villimenn, demantagyðjan,
vitleysingar, draugar. Dauðinn
með konu sína á hælunum,
dragandi brjóstin við jörðu.
ennfremur Frumskóganornin
sjálf með svipu og skrækjandi
fugla. Og víst hefur skáld.-nu
tekizt að lyfta þessu þjóð-
sagnaefni upp á svið skáldsög-
unnar. En sjálfur hefur hann
ekki orðið skáldsagnahöfundur.
Þvi skáldsagnahöfundur fæst
ekki aðeins við alla vizku ein-
hverrar þjóðar eða alla hennar
hjátrú, heldur við sína persónu-
legu reynslu, og hann breytist
og þróast um leið og hann
heldur áfram að lifa og skrifa.
Tutuola heldur áfram að
ausa af þeim nægtabrunni sem
þjóðsögur Júrobaþjóðarinnar
eru, og hann verður ekki sak-
aður um beinar endurtekning-
ar. En honum virðist ekki ’eng-
ur takast að finna þá samtengj-
andi hugmynd, sem kemur i
veg fyrir að þessi efniviður fari
á tvist og bast. Lesandinn trú-
ir ekki lengur að hann hati
verulegan áhuga á honum.
Hetjur hans virðast læra nokK-
uð af þeirri reynslu sem þeir
verða fyrir í frumskóginum —
en sjálfur virðist Tutuola ekki
fær um að læra af reynslu
sinni sem rithöfundur.
i
flestum bókum Tutuola lifa
þjóðsögurnar af því að
honum hefur tekizt að gera þær
að snörum þætti skáldsagna
sinna. Og bækur hans eru
skáldsögur, -því þær segja á
einn eða annan hátt frá reynslu
einstaklings. Sögumaður fyrri
tíma heldur sögunni áfram,
hann þarf ekki að uppdikta eða
bera vitni sjálfur. Skáldsagna-
höfundurinn segir hinsvegar frá
því sem hann veit: „Ég sá
þetta, ég var þar“ finnst okkur
hann segi, einnig þegar hann
skrifar ekki £ fyrstu persónu
eins og Tutuola.
í síðustu bók Tutuola „Feat-
her Woman of the Jung’.e‘‘
segir höfðingi nokkur þorps-
Jén Rafnsson
Framhald af 7. síðu.
austur á Norðfjörð. Þar bjugg-
um við í 28 ár og eignuðumst
sjö börn.
— Árið sem ísland varð lýð-
veldi fluttum við suður, vor-
um eitt ár á Selfossi, en þar
kunni ég ekki við mig, þar var
allt á floti; og við fluttum að
Korpúlfsstöðum, eitt ár og
næsta ár hingað í bæinn. Hér
vann ég m.a. hjá Ólafi á Revn-
isvatni þar til hann hætti með
byggingafélagið Virki. Þá fór ég
til Hitaveitunnar og vann hjá
henni í sextán ár.
— Hvemig ég missti sjón-
ina? Þegar ég hafði verið 7-8
ár hjá Hitaveitunni varð ég fyr-
ir slysi er leiddi til þess að ég
missti sjónina alveg á öðru
auganu og niður i 15°/n á hinu
og fyrir það hef ég ekkert feng-
ið enn — en það er i mál5.
— Nei, mér hefur aldrei orð-
ið misdægurt, nema ég fékk^
einu sinni kvef fyrir of mikinn
hita þar sem ég bý nú. ég
gleymdi að minnka hitann áð-
ur en ég fór að sofa. Og svo
er komin kalkhella í mjöðm'na
frá gömlu sliti þar.
Mér líður vel, — nema ég
get aðeins lesið í nokkrar mín-
útur,.. rm:, og. það einungis., mgð
stækkunargleri.
Við höfum sleppt hér ‘öllum
spurningum úr þessu rabbi, en
i lokin, þegar spumingarnar
berast að kjörunum og 'ífinu
í ellinni kemur eftírfarandi á
daginn:
— Fyrir jólin vissi ég að ég
skuldaði í gjöld 8 þús. Svo
kemur innheimtumaður frá
bænum með þennan reikningog
segir: Svo fundum við 4 bús.
kr. sem þú skuldar og bættum
þeim við.
Ég hafði ekki handbærar
nema 4 þús. en bað hann skila
því til innheimtunnar að hitt
skyldi koma fljótlega eftir ara-
mótin.
Nokkrum dögum síðar fæ ég
svo hátíðlega tilkynningu frá
borgarfógeta um að íbúðar-
hluti minn verði tekinn og
seldur ef ég borgi ekki þessar
átta þúsundir fyrir áramót.
Slíkri kurteisi hafði ég ekki
vanizt annarstaðar. Þetta eru
þakkirnar frá bænum fyrir 17
ára starf í hans þágu.
Svo þökkum við Jóni Rafns-
syni fyrir skemmtilegt spjall og
óskum honum til hamingju með
afmælið.
J. B.
hk
ÞJÓÐVILJINN
SELFOSS
Umboðsmaður Þjóðviljans á Selfossi er Magnús Að-
albjamarson. Einnig er blaðið selt i lausasölu í Addabúð.
STOKKSEYRI
Umboðsmaður Þjóðviljans á Stokkseyri er Frímann Sig-
urðsson Jaðri.
EYRARBAKKI
Umboðsmaður Þjóðviljans á Eyrarbakka er Pétur
Gislason.
ÞORLÁKSHÖFN
Umboðsmaður Þjóðviljans i Þorlákshöfn er Baldvin
Albertsson. Einnig er blaðið selt í lausasölu hjá Kaup-
félaginu.
HVERAGERÐI
Verzlunin Reykjafoss annast umboð fyrir Þjóðviljann 1
Hveragerði. Blaðið fæst einnig í lausasölu á sama stað.
PREIMT
VERn
Sími 19443.
Sængurfatnaður
- Hvitur og mislitur —
☆ ☆ ☆
ÆÐARDÚNSSÆNGUR
GÆSADÚNSSÆNGUR
DRALONSÆNGUR
☆ ☆ ☆
SÆNGURVER
LÖK
KODDAVER
fctiðÍH,
Skólavörðustíg 21
Uppsetningar
á sjónvarpsloftnetum, útvarpsloftnetum og
kerfum í blokkir. — Vinnutilboð — Efnis-
tilboð.
— VERÐ HVERGI HAGKVÆMARA —>
FRISTUNDABÚÐIN
Hverfis^ötu 59.
SÆNGUR
Endurnýjum gömlu
sængina.
Eigum dún- og
viðurheld ver.
NÝJA FIÐUR-
HREINSUNIN
Hverfisgötu 57 A
Sími 16738.
Byggingalóðir
Einbýlishús
í Kópavogi höfum við til
sölu lítil en snotur einbýlis-
hús ásamt byggingalóðum.
Tilboð óskast í 2ja hæða
steinhús á Seltjarnamesi.
Stór eignarlóð.
Fasteignasalan
Hús & Eignir
BANKASTRÆTI 6 —
Símar: 16637 og 18828.
Heimasímar: 40863 og 22790.
SMÁAUG
Vinnuvélar til
leigu
Leigjum út litlar rafknún-
ar steypuhrærivélar Enn-
fremur rafknúna grjót- og
múrhamra með borum og
fleygum
LEIGAN S.F.
Sími- 23480.
Dragið ekki að
stiila bílinn
IS MOTORSTILLINGAR
■ H JÓL ASTILLIN GAR
Skiptum um kerti og
platínur o.fl
BÍLASKOÐUN
Skúlagötu 32, simi 13-100.
úr og sliartgripir
BÆKUR
Kaupum gamlar
bækur hæsta verði.
Einnig ónotuð ís-
lenzk frímerki.
Frímerkjaverzlunin
Njálsgötu 40.
(inn undir Vitastig).
Snittur
Smurt brauð
við Óðinstorg.
Simi 20-4-90.
POLYTEX
. ..■■■!■■■.-.... ..1
plastmálningln
Polylex plaslmálnlng et* varan*
legusl, álepoapfallegust, og 1611-
ust I meOföpum. MJOg t|Olbpeytt
lltaval.
Polytex Innan
húss sem utan
i
EF N A VE RKSMIDJAN Œjofn) ,
Fataviðgerðir
Setjum skinn á jakka auk
annarra fataviðgerða Fljót
og góð afgreiðsla
Sanngjarnt verð
EFNALAUG
i» n
AUSTUffOÆUAJ^
Skipholti 1 — Simi 16-3-46.
FuIIkomnlð verklð
með Polytex
Hiólbarðaviðgerðir
OPIÐ ALLA DAGA
(LIKA LAUGARDAGA
OG SUNNUDAGA)
FRA KL. 8 TIL 22.
Gúmmívinnustofan h/f
Skipholti 35, Reykjavík.
Verkstæðið:
SÍMI; 3,10-55..
Skrifstofan:
SÍMI: 3-06-88.
TRULOFUNAR
HRINGIR^
AMTMANNSSTIG 2
Halldór Kristinsson
gullsmiður — Simi 16979.
Ávallt
fyrirliggjandi.
Stakir bollar
ódýrir og íaUegu
Sparið peningana, -
sparið ekki sporin.
Kjörorðið er: allt fyrir
viðskiptavininn
VERZLUN
GUÐNYJAR
Grettisgötu 45.
Gerið við bílana
ykkar sjálf
— Við sköpum aðstöðuna —
Bílabiónustan
Kópavogi
Auðbrekku 53 — Simi 40145.
Sandur
Góður pússningar- og gólf-
sandur frá Hrauni i Ölfusi
kr. 23.50 pr. tn
— SÍMI 40907 -
Stáleldhúshúsgögn
Borð
Bakstólar
Kollar
kx. 950,00
— 450,00
— 145.00
F orn verzlunin
Grettisgötu 31
AKIÐ
SJÁLF
NfJUM BÍL
Almenna
bifreiðaleigan h.f.
Klapparst. 40. — Sími 13776.
KEFLAVÍK
Hringbraut 106 — Simi 1513.
AKRANES
Suðurgata 64. Síml 1170.
Pússningarsandur
Heimkeyrður pússningarsand-
ur og vikursandur, sigtaður
eða ósigtaður við húsdymar
eða kominn upp á hvaða hæð
sem er eftir óskum kaupenda.
SANDSALAN
við Elliðavog s.f.
— Sími 41920. —
Saumavélaviðgerðir
Ljósmyndavéla-
viðgerðir
— FLJÓT AFGREIÐSLA —
SYLGJA
Laufásvegi 19 (bakhús)
Simj 12656
B1 L A
LÖKK
Grunnur
Fyllir
Sparsl
Þynnir
Bón
EIN GAUMBOÐ
ASGEIR ÓLAFSSON, heildv.
Vonarstræti 12 Simi 1X075
OHTKaY? | radíótónar
i Laufásvegi 41.
Laugavegi 178
Simi 38000
KHflKf
i