Þjóðviljinn - 29.10.1965, Blaðsíða 3

Föstudagur 29. old/Sber 1965 — ÞJÓBVH*ttNIÍ — SÍÐA 3
blossa upp á Jðvu
— lýst hernaðarástandi þar
Skæruliðar eyðilögðu 47 flugvélar í
gær í skyndiáhlaupum á flugstöðvar
Réðust samtímis á flugvöll nálægt herstöðinni miklu við Danang og
á annan við Chu Lai, um 100 km sunnar — Tjónið er hundruð miljóna
SAIGON 28/10 — Skæruliðar Þjóðfrelsisfylkingarinnar
gerðu aðfaranótt fimmtudagsins skyndiáhlaup á tvo flug-
velli Bandaríkjamanna í Suður-Vietnam og tókst að eyði-
leggja eða stórskemma 47 bandarískar herflugvélar. Flest-
ir þeirra munu hafa komizt undan. Tjónið sem Banda-
ríkjamenn urðu fyrir er metið á hundruð miljóna króna.
■
Fundi utanrikisráðherra 1
■
AA-rikja var frestað
Þessi aðgerð skæruliða var í
þrennu lagi. Harðasta áhlaupið
var gert á flugstöð bandarísku
landgönguliðanna við Marmara-
fjall og vou þar 18 þyrlur ger-
eyðilagðar en skemmdir unnar
á 22 öðrum.
Marmarafjall (Marble Mount-
ain) er rétt í grennd við stærstu
herstöð BandaríWj'amanna í
Suður-Vietnam við Danang.
Hin meginárásin var gerð á
naeststaerstu herstöð Bandaríkja-
manna í landinu, en hún er við
Chu Lai, um 100 km. fyrir sunn-
an Danang. Þar voru eyðilagð-
ar tvaer sprengjuþotur af gerð-
inni Skyhawk en fimm aðrar
flugvélar urðu fyrir skemmdum.
Allar samtímis
Þá eru skæruliðar sagðir hafa
reynt að gera áhlaup á sjálfa
herstöðina við Danang en við
þá ráðagerð hafi þeir orðið að
hætta. Allar þessar Þrjár að-
gerðir hófust samtímis, hálfri
klukkustund fyrir miðnaetti, og
þeim var lokið á tæplega hálf-
tíma.
Bæði við Marmarafjall og Chu
Lai voru áhlaupin studd harðri
skothríð úr sprengjuvörpum en
Bandaríkjamenn segjast hafa
orðið fyrir litlu manntjóni.
Nokkrjr skæruliðar voru felld-
ir og fjórir teknir höndum. All-
stór hópur þeirra sem vörðu
sprengjuvörpumar urðu fyrir
launsátri Bandaríkjamanna og
er sagt að 15 þeirra hafi fall-
ið í þeirri viðureign.
Áður við Danang
Hvorki flugvöllurinn við Mar-
marafjall né sá við Chu Lai
hafa áður orðið fyrir árásum
skæruliða, en fyrr í ár gerðu
þeir skyndiáhlaup á flugvöllinn
við Danang og komust í herstöð-
ina þar sem þeir eyðilögðu sex
flugvélar.
Flugstöðvamar við Marmara-
fjall og Chu Lai eru báðar ný-
legar og hafa Bandaríkjamenn
komið þeim upp frá gmnni á
síðustu mánuðum. Flugvöllurinn
við Chu Lai getur tekið á móti
langfleygum sprengjuþotum, og
hafa margar flugvéianna sem
halda daglega uppi loftárásum á
Norður-Vietnam bækistöð þar.
Með dýnamiti
Bandarískur ofursti sem var
sjónarvottur að áhlaupinu við
Marmarafjall sagði að skærulið-
ar hefðu bo.rið dýnamit í sekkj-
um og hefðu þeir notað hand-
sprengjur til að sprengja það.
Síðar í dag sagði talsmaður
bandarísku herstjómarinnar að
39 skæruliðar hefðu verið felld-
ir í áhlaupunum á flugvellina
og í nágrenni við þá.
Geysilegt tjón
Þetta er mesta tjón sem
skæruliðar vinna Bandaríkjun-
um í stríðinu í Suður-Vietnam
til þessa. Talsmaður herstjóm-
arinnar í Saigon sagði að ekki
væri unnt að meta nákvæm-
lega til fjár tjónið sem unnið
var á þessum 47 flugvélum.
Hver Skyhawk-þota kostar um
800.00ft dollara (um 35 miljón-
ir króna) og hver þyrla frá
200.000—400.009 dollara (um 9
til 18 miljónir króna). Ljóst er
að tjónið skiptir hundruðum
miljóna króna en meira máli
munu skipta Þau áhrif sem svo
velheppnaðar aðgerðir sem þess-
ar hafa á baráttuþrek skæru-
liða.
Það kom á daginn við þessar
árásir eins og reyndar oft áð-
ur bæði við árásimar á sínum
tíma á Danang og Pleiku, að
Bandaríkjamenn geta engum
treyst í Vietnam. Árásirnar
virðast hafa komið þeim alger-
lega á óvart.
Lokið við Plei Me?
Hlé var í dag á bardaganum
sem staðið hefur í níu sólar-
hringa við virkisbæinn Plej Me
á miðhálendinu og virðist sem
skæmliðar hafi nú hörfað það-
an. Mannfall hefur verið mikið
bæði í liði þeirra og meðal
Bandaríkjamanna og hermanna
Saigonstjómarinnar sem voru
þarna til vamar og skiptir það
hundruðum.
ALGEIRSBOHG 28/10 — AFP-
fréttastofan skýrir frá því að
ákveðið hafi verið að fresta fundi
utanríkisráðherra Asíu- og Afr-
ikuríkjanna sem hefjast átti í
Algeirsborg í dag til undirbún-
ings ráðstefnu stjómarleiðtoga
þeirra sem fyrirhugað er að hefj-
ist í Algeirsborg eftir viku. AFP
segir að ráðherrarnir hafi orðið
sammála að fresta fundinum
fram á laugardag.
En í Ailgeirsborg var tilkynnt
að fundurinn hefði hafizt fyrir
luktum dymm síðdegis í dag.
Ekkert var látið uppi um frá
hve mörgum löndum væm mætt-
ir fulltrúar, en í morgun voru
þangað aðeins komnir ráðherrar
frá 15 löndum af þeim 47 sem
hafa þegið boð um að vera á
ráðstefnu stjórnarleiðtoganna.
Kínverjar hafa lagt mikið
kapp á að ráðstefnunni verði
frestað vegna þeirra deilumála
sem upp hafa komið milli að-
ildarríkja hennar að undanfömu
og hafa sex aðrar ríkisstjómir
stutt þá kröfu, en talið er senni-
legt að þeim muni fjölga. Það
er talið nær víst að Kínverjar
muni ekki senda fulltrúa á ráð-
stefnuna ef af því verður að
hún hefjist 5. nóvember.
Flugslysið á Luudúnaflugvelli
Herstjórnin í Djakarta segir að harðir bardagar séu
háðir þar á stöðum þar sem kommúnistar séu öflugir
Myndin sýnir flak Vanguard-nugvélarinnar sem fórst í lendingu á Lundúna-flugvelll f fyrradag.
Allir sem með flugvélinni voru, 30 farþegar og sex manna áhöfn, biðu bana samstundis.
DJAKARTA 28/10 — Bardagar milli kommúnista og and-i
stæðinga þeirra hafa blossað upp um alla Mið-Jövu, seg- |
ir í tilkynningu herstjórnarinnar í Djakarta sem hefur
Ijafnframt lýst hernaðarástandi í þeim héruðum.
km Smith neitar að ræða við
foringja afríska meirihlutans
Wilson reynir að fá þá til að slaka á andstöðu sinni
við stjórnarskrána frá 1961, ólíklegt að það takist
SALISBURY 28/10 — Ian Smith, forsætisráðherra Ródesíu,
sagði í dag að hann myndi ekki setjast að samningaborði
með leiðtogum hins afríska meirihluta landsmanna, en
Harold Wilson, forsætisráðherra Breta, hefur lagt að þeim
að láta af andstöðu sinni við stjórnarskrána frá 1961 til
að auðvelda honum samningana við Smith.
Herstjórnin segir að um 200
manns hafi fallið i þessum or-
ustum. Fréttir sem stjórnarer-
indrekum í Djakarta hefur bor-
izt frá héruðunum á Mið-Jövu
staðfesta þessa frásögn her-
stjórnarinnar.
Hún tilkynnti í dag að yfir-
maður hersins á Mið-Jövu, Surjo
Sumeno hershöfðingi, hefði sett
á útgöngubann að nóttu til í
héruðunum Surakarta og Sem-
arang og hann hefði lýst hern-
aðarástandi. Hernaðarástand
Fangelsi fyrir
að segja frá
misþyreiingiiin
JÖHANNESARBORG'28/10 —
Afrískur maður var í dag
dæmdur í sex mánaða fang-
elsi fyrir að hafa lýst pynd-
ingum og misþyrmingum
fanga í Cinderella-fangelsiiiu
í Jóhannesarborg. Rétturinn
komst að þeirri niðurstöðu að
hann hefði logið upp frásögn
af illri meðferð fanganna par,
en hún birtist í blaðinu
„Rand Daily Mail“. Þetta er
þriðji fangelsisdómurinn í S-
Afríku á skömmum tíma af
sömu sökum.
hefur verið í Djakarta og um-
hverfi síðan uppreisnartilraunin
var gerð um síðustu mánaða-
mót. Yfirmenn hersins kenndu
kommúnistum um að hafa stað-
ið fyrir uppreisninni, enda þótt
leiðtogar flokks þeirra hafi
neitað því að þeir hafi átt nokk-
um þátt í henni.
MOSKVU 28/10 — Ýms tíðindi
bárust í dag af sovézkum geim-
vísindum. Nýju Kosmostungli,
því 94. í röðinni, var skotið á
loft, myndir af bakhlið tungls-
ins hafa borizt frá geimfarinu
Zond 3. og frá Zond 2. hafa
borizt merki um að tæki þess
hafi orðið vör við óvenju öfl-
ugar radíóbylgjur sem ekki er
vitað hvaðan koma.
Hinar nýju myndir af bak-
hlið tunglsins voru sendar frá
Zond 3. til jarðar 23. október
og eru þær sagðar skýrar enda
þótt Zond 3. sem skotið var á
loft 18. júlí sl. hafi þá verið
31,5 miljón km frá jörðu. 1 gær
var geimfarið komið 33,4 miljón
km frá jörðu og hafði þá verið
haft samband við það 99 sinn-
um.
Rodíóbýlgjur þær utan úr
Herstjórnin segir Ijótar sögur
af framferði kommúnista, sakar
þá um mannrán, morð og í-
kveikjur. Haldið er fram að þeir
hafi vegið 178 óbreytta borgara
á Jövu miðri og austanverðri.
Skjöl
Þá segist herstjómin hafa
komizt yfir skjöl sem sanni að
kommúnistar hafi haft í hyggju
að steypa Súkamo forseta með
valdi og tortíma stjómmálasam-
tökum múhameðsmanna með
múgmorðum.
geimnum sem Zond 2. hefur
sent boð um voru hundrað sinn-
um öflugri en þær sem menn
hafa áður orðið varir við. Enn
WINNIPEG 28/10 — Hveitisölu-
stjóm Kanada tilkynnti í dag að
gerður hefði verið þriggja ára
samningur við Kína um sölu á
a.m.k. 112 miljón skeppum (um
40,8 miljón hektólítrum) af hveiti
og gengur samningurinn í gildi
1. ágúst næsta ár. Gert er ráð
fyrir að auka megi magnið upp
Stjórnarskráin frá 1961 svipt-
ir Afríkumenn í rauninn ö'llum
áhrifum á stjóm nýlendunnar.
Ákvæði hennar eru á þá leið að
þær rúmlega fjórar miljónir Afr-
íkumanna sem nýlenduna byggja
fá aðeins að kjósa 15 þingmenn,
í 465 miljón skeppur (um 169,6
mlljón hektólítra) og lengja
samningstímann upp í fimm ár.
Söluverð fyrr talda magnsins
er 8,4 miljarðar króna, en síðara
magnsins 37,8 miljarðar króna og
er þetta því mesti samningur
um hveitisölu sem Kanadamenn
hafa nokkru sinni gert.
en evrópski minnihlutinn, sem
er rúmlega 200.000, fær 50 þing-
menn kjöma. Svo var að vísu
látið heita að ætlunin væri að
Afríkumenn fengju með tíð og
tíma, þegar þeir gætu uppfyllt
skilyrði fyrir kosningarétti og
kjörgengi, vaxándi áhrif á
stjóm landsins. Leiðtogar Afr-
íkumanna hafa hins vegar flest-
ir verið eindregið á móti stjóm-
arskránni og neitað að gefa kost
á sér til þingsetu.
Engar horfur virðast á að
Wilson geti tekizt að telja þeim
hughvarf. Ætlunin var að hann
ræddi i dag við tvo helztu for-
ingja Afríkumanna, þá Nkomo
og Sithole, en þeim er báðum
haldið föngnum í afskekktum
héruðum, en vom væntanlegir
til höfuðborgarinnar. Það gerir
Wilson erfiðara fyrir að þeir
Nkomo og Sithole hafa lengi átt 1
í erjum innbyrðis og eru ekki
líklegir til að sættast.
En jafnvel þótt það tækist
virðast ummæli Smiths í daig
ekki benda til þess að hann
sé fús til að semja um nokkna
málamiðlun. — Við höfum marg-
sinnis sagt að við viljum ekki
setjast að sama borði og þess-
ir menn, agði Smith, sem bætti
við að hann teldi ekki að við-
horf hefðu breytzt.
Ráðherrar teknir
af í Búrúndi
BUJUMBURA 28/10 — Tíu
háttsettir sfjórnmálaforingjar,
þ. á. m. Burarame efnahags-
málaráðherra, forseti þingsins
tveir varaforsetar þess, tveir
varaforsetar öldungadeildarinnar
og skattstjórinn, vom í dag
teknir af lífi á leikvangi í Buj-
umbura, höfuðborg Búrúndi i
Afríku. Þeir höfðu verið dæmdir
til lífláts fyrir þátttöku í hinni
misheppnuðu uppreisnartilraun
19. október.
ffý tíðindi aflond 2. og 3.
og enn eitt Kosmostunglið
Framhald á 9. síðu.
Kína semur til langs tína
um hveitikaup frá Kanada