Þjóðviljinn - 09.09.1970, Blaðsíða 7

MidviktxdajSur 9. septemuber 1970 — ÞJÓÐVIIaJINN — SÍÐA J
1
cU
I
m
uu
SIMONE SIGNORET og YVES MONTAND
2. HLUTI
Kvöld eitt fjöknenntu fas-
istar í Theatre de l’Étoil. Þeir
settust allir á fremsta bekk
með fæturna við hljómsveitiar-
gryfjuna, og lásu kommúnista-
blaðið „L’Humanité" til að
villa á sér heimilddr. Þetta var
skelfdlegt fyrir mig, því að á-
horfendumir gátu ekki séð þá.
Þegar maður vexður að syn.gj a
aleinn með tólf slíkia kumpána
fyrir framan sig, þá verður
maður hraeddur. Ég velti því
fyrir mér hvað þeir ætluðu að
gera. Ef þeir byrjuðu að kalla
fram í, faeri allt í hááloft, tón-
leikarnir færu út um þúfur.
Hvað ætti ég að gera ef þeir
kæmu upp á sviðdð? Ég söng
síðan og var sífellt viðbúinn
a'ð gefa merki svo að tjaldið
yrðj fellt.
L’Express Hvernig var tek-
ið á móti ykikur í Moskvu?
Y. Montand: Stórkostlega vel.
Ég söng fyrst í Tsjækofskísaln-
um, og síðan á yfirbygigðum.
íþróttavelli. sem tekur 20.000
manns í sæti. Ég byrjaði á því
að syngja „Þegar hermiaður...“
og herforingjamir urðu lítt
hrifnir. Það olli mér leiðind-
um. Annað kvöld komu Krústj-
of, Mikojan, Búlganín og
Molotof á tónleikiania án þess
að gera boð á undan sér og
hluistuðr á tónleikana. Á eft-
ir bu'ðu þeár okkur í veizlu í
sórstökum sal fyrir aftan heið-
ursstúkuna. Við vorum þrumu
lostin yfir því að sjá þá alla
saman. Sið Símone sögðum
okkar á m-illi: „Nú er tími til
að segja þeim það sem við
viljum seigjia eða aldrei. . •
En við borðuðum þama með
mönnjm, sem voru fulltrúar
allt að 200 miljóna manna.
Vi'ð vorum feimin, og Mikojan
spurði mig um líðan föður
mins. . .
S. Signoret: Við vorum að-
eins tvö þar ásamt þeim fimm
og Nödju, túlkdnum okk,ar, sem
vissi vel að innrásin í Búda-
pest var ebki mál, sem hægt
var að vera hreykinn af. Hún
var í íyrsta skipti í návist
þessara mianna, og hún lagði
siig mjög firam við &ð þýða
það sem við söígðum, og um
lei’ð var hún skelfingu lostin,
hún virtist segja við sjálfa sig
„Allt þetta bitnar á mér“.
Mikojan hóf umræðumar:
„Það hiefur ekki verið auð-
velt fyrir ykteur að koma hing-
að vegna fasistanna". Við sögð-
um honum, að fasistaimir væru
ekki einir um að vera á móti
innrásinni í Búdapest, og
mairgt ágætsfólk í Frakklandi
væri ákaflega reitt . . .
Y. Montand: Við komumst
að því að hann hafði rekið
buirt Belgíumann kvöldið áð-
ur, sem hafði þó sagt miklu
mdnna . . .
L’Exprcss: Hvernig brugð-
ust þeir við?
Y. Montand: Þessu laiuk eins
og samkomu á krá, kl. 4 um
nóttina. Krústjof stökk um,
eldrauður í framan. skýrðj mál
sitt, þvoði hendur sínar og
flutti að nýju hina frægu
„leyniræðu Krústjofs" um mis-
gerðir Stalíns.
S. Signoret: Það sem mér
fannst stórkostlégiast allan
þennan tíma var augnará'ð
Molotofs. Ég sagðj við sjálfa
mig að ég hefði séð þetta and-
lit í fréttamyndum frá því ég
mundi eftir mér. í hvert skipti
sem Krústjóf skýrði frá ill-
verkum Stalíns horfðd ég á
Molotof sem sat beint á móti
mér, og velti því fyrir mér
hvemig þessi maður hefð; get-
að sloppið lifandi frá þessu
öllu saman. Krústjof skildi
Yves Montand í „Launum óttans“ sem staðfesti heimsfrægð hans.
Atriði úr kvikmyndinni „Z“ scm sömu höfundar stóðu ."0 og gcrðu „Játninguna“, en ,,Z“ sogir frá
morðinu á gríska vinstrisinnanum, Iækninum og þingmanninum Zambrakis, en sú mynd, þar sern
Yves Montand (sést á spjaldinu) lck höfuðhlutv erkið í, fór sigurför um allan heún og hlaut m.a.s.
verðlaun í Hollywood.
hivað ég hugsaði og sagði: „Þér
ætli'ð að spyrja mig hvað ég
bafi gert meðan þetta gerð-
ist?“ Og bann lét í ljós sömu
skoðun og síðar teorn frarn í
kvitemyndinni „Játninigin“: „Ef
éig hefði gert eitthvað, hefðu
menn sagt að ég vildi eyði-
leggja sósáalismiann“. Hann
skýrði frá þessu á eins ein-
faldan hátt og ég nú. Það var
stórkostlegt að heyra Krústj-
of segja þetta.
L’Express: Hvað sáuð þið þá
í Sovétxikjunum sem kom ykk-
ur til að efasít um kommún-
ismann?
Y. Montand: Að ástamdið
var ekki eins gott og af var
látið.
S. Signoret: Að á sama tíma
og ég barðist fyrir málsitað
Rosenberg-hjónanna ásamt
mönnum frá öllum löndum,
höfðu mörg slík mál gerzt í
Sovétiríkjiunum. Og þeir, sem
skipulögðu baráttuna gegn
Bandiaríkjamönnum hér, vissu
mjög vel hvað gerðist í Sov-
étrikjunum.
Y. Montand: Ekki allir!
S. Signoret: Jú. Anagon vissd
það.
Y. Montand: Ég er einkum
reiður við þá sem vissu um
ástandið og létu sér ekki nægj a
að verja Sovétríkin heldur
krituðu liðugt að aukd, þeir
sem sögðu: „Það er ekikert
vandamál að finna húsnæði í
Sovétríkjunum. Hvaða íbúð
viljið þér? Við ána Moskvu,
helzt í su'ðaustri? Etringið bara
í húsnaaðismiálastjórnina“. Við
hlógjm mikið að þessu með
rússneskum vinum okkar, þeg-
ar við kynntumst ástandinu
þaima.
L’Express: Þið hafið þá að-
hýUzt andsovézk viðhorf í ferð
ykkar til Austur-Evrópuland-
anna?
S. Signoret: Það má ekki
kalla þa’ð andsovézk vdðhoæf.
Þa’ð sem við uppgötvuðum var
að Paradís Sovétríkjanna var
ekfci eins og menn trúðu . . .
L’Express: Þið bafið upp-
götvað að Stalínstíminn var
ókki horfinn?
Y. Montand: Það var hann
alls ekki. Þegar við komum
þama, ríkti raumverulegur
frelsisandi. en það stóð ekki
lengi. Okfcur tókst að hitta
Ilya Ehrenburg. Hann var þá
bálfvegis á svörtum listia, en
hann sagði: „Eins og stendur
er ástandið ekki fuUkomdð, en
menn eru ekki lengur hand-
teknir og fluttir í £an,gaibúV3dr“.
En þegar við komum aftur til
Mosikvu átta árum síðar til
að vera viðstödd Moskvuhátíð-
ina 1964, var Ehremburg aftur
kominn á svwrtan ldsta. Og það
sem verra var, franskir komm-
únisitar, vildu ekki líta við
honum. Það var sa*na sagan
þeim megin. Ég sparðj einn af
stjómendum flokksins í París,
sem ég kannast vel vdð, hvem-
ig hann gæti sýnt Ehrenburg
slíka fyrirlitningu. Hann svar-
aði: „Ehrenburg, ha?“ í orðum
hans félst: honum er ekki haegt
að treysta.
S. Signaret: Við fengum kon-
unglegar móttökur. Hússiar
skýr’ðu jafnvel böm sín Yve-
montand. Það var þá þegar
erfitt að bera slíkt fómafn! En
núna!
Y. Montand: Þetta ferðalag
var mjög þreyta,ndi fyrir mig.
Á eftirmiðdögum söng ég fyrdr
stúdenta og jafnvel í verk-
smiðjum fyrir verkamenn.
Signoret hefur verið hvað cftirsóttust allra franskra lcikkvenna
til leiks í bandarískum myndum (hér í Fíflaskipinu).
Yves Mantand fyrir mdðju og Simone Signoret honum á vinstri
hönd ræða við þrjá blaðamenn franska vikuritsins „L‘Express“.
Hins vegar neltaði ég að
syngja fyrir rifihöfundasam-
bandið. Það varð mikið
hneyksli í Mostovu . . .
S. Signoret: Ég gleymi aldrei
einu atviki: einu sinni heim-
sóttJm við verksmiðju. Við
kamum inn í risastóran sal
sem var troÖfullur af stáliðju-
verkamönnum. Og vegna þess
að ég gekk fyirir aftan Mont-
and og „félaigann“ sem var með
okkur, sá ég að verkamennirn-
ir sneru sér undan og héldu
áfram að vinna við vélar sín-
ar um Jeið og við vorum kom-
in örfáa metra frá þedm.
Þessi viðbrögð verkiamann-
anna fundust mér þýðingiar-
mikil. Þetta var ekki fólk. sem
hafði efind á að fara á tónledkia
og var boðið í opinberar mót-
tökur; úr augium þedrra mátti
lesa þagjl mótmæli vegna
þessa skripaleiks, sem við tók-
um þátt í. Þedr litu á okfcur
eins og hluta af flokksvélinni.
Évtúsénko saigði okkur það,
þagar bann kom til Paæísar
fyrir nokkrum árium. Það vonu
skrifuð leynixit í Mosfcvu geign
okfcur Þar var okkur lýst sem
sköpunarverfcum flokksvéla-r-
innar, sem hún stjómaði að
vild.
L’Expresg: Þér hafiið ekki
enn útskýrt hvers vegna þér
urðuð fyrir vonbrigðjm í
Moskvu.
Y. Montand: Það sfcal ég
segja ykkur. Sá fyrsti, sem
skýrði ofckur firá því, sem var
að gerast í Sovétríkjunum, var
Gérard Philipe, og hann fór
ekkj mjúklega að því. Ég
minnist þess a’ð áður en við
lögðum af stað, sagði bann
okkur að Pólverjar hefðu beð-
ið hann um það í Varisjá að
smygla þeim úr landi með
leikflokknum. Ég diró það ekki
í efia, sem Gérand Phdlipe
sagði, en ég skynjaði etoki það
sem bann sagöi. Claude Roy,
sem einnig var viðstaddur,
sagði einnig miargt af sama
tagi.
Allt í einu sagði óg þedm
hvað ég huigsaði. Ég sagði að
ég hirti ekkiert um rök þeirra.
Þessd byting væri efckert gam-
anmál til að skemmta rithöf-
undum og listamönnum eins og
mér. Þessd bylting væiri af al-
þýðunni fyrir alþýðuna. Ég
sagði: „Mér er alveg sama um
það þótt málaralistin sé ekki
að þínum smekk og þér virð-
ist bókmenntimar slæma-r, það
sem ég hef áhuga á eru verka-
mennimir og bændumir í
Úkrainu. Þá varð mikil þöign,
og Claiude Roy rauf bana og
saigði: „Þeir Mfia ekki heldur
við nein sældairikjör". Ég brást
mjög skemmtilega við þesisiu.
Ég þagnaði og bjigsaði með
sjálfum mér: Eftár allt samian
þá viar Claude Roy félagi í
félaigi hægri sinnaðra öfiga-
i manna, L’Action francaise.
S. Signoret: Við vorum vön
að bregðast þanni-g við, og ger-
um það jafnvel ennþá. Ég stóð
sjálfa mig að slikum skilyrðas-
Framhald á 9. síðu.