Þjóðviljinn - 14.03.1973, Blaðsíða 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 13. atarx 1973
MALGAGN SÓSÍALISMA,
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
tJtgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans
Framkvæmdastjóri: Eióur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan óiafsson
Svavar Gestsson (áb.)
Augiýsingast jóri: Heimir Ingimarsson
Ritstjórn, afgreiósla, auglýsingar:
Skólav.st. 19. Simi 17500 (5 linur).
Askriftarveró kr. 300.00 á mánuöi.
Lausasöluverö kr. 18.00.
Prentun: Blaöaprent h.f.
EFLING ÚTFLUTMNGSIÐNAÐAR
Eftir að Magnús Kjartansson gerðist
iðnaðarráðherra hefur miklum mun meiri
athygli beinzt að islenzkum iðnaði og efl-
ingu hans en áður. Menn gera sér nú
almennt grein fyrir þvi hversu þýðingar-
mikill iðnaðurinn getur verið i þjóðarbú-
skap okkar; hann þarf ekki aðeins að vera
einhvers konar aukageta, hann getur orð-
ið og er raunar fullgild atvinnugrein til
framleiðslu fyrir innanlandsmarkað og til
útflutnimgsframleiðslu. Enn á þó nokkuð
i land að iðnaðurinn sé kominn i það horf
að framleiðsluvörur hans standist sam-
keppni við erlendar iðnaðarvörur. í iðn-
aðarráðuneytinu hafa á siðustu mánuðum
verið unnin verkefni á þessum sviðum, og
gerði iðnaðarráðherra grein fyrir þeim
meginatriðum i ræðu á alþingi i fyrradag:
í fyrsta lagi hefur mikið starf verið lagt
i gerð iðnþróunaráætlunar fyrir
1973—1980. Áætlunarvinnunni er nú að
fullu lokið og gert ráð fyrir að áætlunin
verði lögð fram til kynningar á þvi þingi
sem nú stendur yfir.
í öðru lagi er unnið að þvi að efla út-
flutning iðnaðarvara. Það starf er fólgið i
margs konar aðgerðum, svo sem mark-
aðsrannsóknum.
í þriðja lagi eru hafnar aðgerðir innan
einstakra iðngreina til að auka framleiðni
og hagræðingu.
t fjórða lagi er unnið að mörgum ein-
stökum áætlunum. Má þar nefna áætlanir
um basaltframleiðslu, perlitvinnslu,
ilminitframleiðslu og sjóefnavinnslu.
í fimmta lagi er starfandi viðræðunefnd
um orkufrekan iðnað hér á landi.
Þetta eru þau verkefni sem unnið hefur
verið að i iðnaðarráðuneytinu siðustu
mánuðina, og bera þær athafnir vott um
trú núverandi ráðamanna á getu islenzks
iðnaðar. Þegar náttúruhamfarir hafa
gengið yfir þessa þjóð og valdið miljarða
tjóni er ekki sizt mikilvægt að reyna að
PALME í GEITARHÚSINU
Aldrei heyrist Gylfi Þ. Gislason, for-
maður Alþýðuflokksins, tala um sósial-
isma — sem betur fer. Aldrei heyrist Gylfi
Þ. Gislason, formaður Alþýðuflokksins,
draga það i efa að skipting heimsins i
áhrifasvæði stórvelda sé annað en sjálf-
sögð og æskileg skipan. Þess vegna er
ákaflega fróðlegt að kynnast viðhorfum
Olofs Palme forsætisráðherra Svia sem
nýlega heimsótti íslendinga. í viðtali við
Alþýðublaðið segir þessi formaður
sænskra sósialdemókrata:
,,Þegar við tökum afstöðu með smáþjóð,
sem á i vök að verjast — og venjulega eru
stórveldin þar skammt undan blönduð i
átökin að meira eða minna leyti — þá er-
um við þvi ekki aðeins að styðja þessa
einu þjóð út af fyrir sig, að láta i ljós okkar
skoðun i þessu eina afmarkaða máli,
heldur erum við að fylgja fram þeirri
heildarstefnu, þvi grundvallarbaráttu-
máli, að smáþjóðir eigi tilverurétt óháðan
hagsmunum stórveldis, og þar með erum
við að berjast fyrir okkar eigin hag um
leið, þvi Sviþjóð er eitt af þessum smáu
rikjum sem hafa átt og eiga í vök að verj-
róa á önnur mið eftir aflafeng — tekjum og
atvinnu. Þegar gosið hófst i Heimaey kall-
aði iðnaðarráðherra á sinn fund 20 helztu
útflytjendur iðnaðarvara og lagði fyrir þá
það verkefni hvort unnt myndi að flytja út
svo aukið magn iðnaðarvara að unnt yrði
að vega upp útflutningstekjutapið vegna
náttúruhamfaranna. Samkvæmt svörum
sjö þessara aðila búast þeir við að geta
aukið útflutning sinn úr 1000 milj. kr. i 1800
milj. kr. á næstu 12—18 mánuðum, en ef
allur islenzkur iðnaður sem framleiðir til
útflutnings er talinn má gera ráð fyrir að
aukningin verði um 1300 miljónir króna,
eða úr 1200 i 2500 miljónir króna.
Fróðlegt verður að sjá hversu iðnaðin-
um tekst að leysa fram úr þessu verkefni,
en það hvernig til tekst nú er vissulega
prófsteinn á getu hans til þess að risa
undir stærri verkefnum og meiri sam-
kvæmt hinni nýju iðnþróunaráætlun. Til
þess að stuðla að þvi er nú i bigerð sér-
stakur iðnrekstrarsjóður, sem ræddur
hefur verið við eina umræðu á alþingi.
ast”.
Er ekki Olof Palme hér að túlka þá
stefnu sem á Islandi er kennd við Alþýðu-
bandalagið fremur en nokkurn annan
flokk, að íslendingum beri sem smáþjóð
að stuðla að þvi að mola niður áhrifa-
svæðakenningar stórveldanna og veikja
hernaðarbandalögin? En skyldi ekki Olof
Palme hafa þótt sem hann væri staddur i
geitarhúsi að leita ullar er hann heimsótti
Gylfa Þ. Gislason á dögunum, en Gylfi er
sem kunnugt er lengst til hægri allra for-
ustumanna jafnaðarmanna i viðri veröld?
Könnun á félagslegri
A fundi Sameinaðs þings
í gær svaraði Hannibal
Valdimarsson félagsmála-
ráðherra fyrirspurn Svövu
Jakobsdóffur um fram-
kvæmd þingsályktunar um
rannsókn á jafnrétti
þegnanna í íslenzku þjóð-
fram, að Námsbraut í al-
mennum þjóðfélagsfræð-
um við Háskólann hefði
verið falið þetta verkefni.
Allmikil undirbúnings-
vinna hefði farið fram á
hennar vegum og væri
niðurstaðna að vænta
næsta haúst,-
þingsjá
Svava Jakobsdóttir sagöi, að
samþykkt þingsályktunarinnar
um rannsókn á jafnrétti
þegnanna 5. april siðastliöinn
heföi markaö tfmamót.
Víöa i nágrannalöndum okkar,
einkum þó Noröurlöndunum,
heföu rikisstjórnirnar talið
skyldu sfna aö rannsaka raun-
verulega stööu kvenna I þjóö-
félaginu. Þar heföu veriö birt
fróöleg nefndarálit og jafnvel
þykkar bækur um niöurstööur
þessara kannana. Sllk rannsókn
væri auövitaö einnig nauösynleg
hér og hún væri siöur en svo neitt
einkamál einstakra hagsmuna-
hópa.
Hannibal Valdimarsson sagöist
fljótt hafa séö, aö hér yröi um svo
viðamikla rannsókn aö ræöa, aö
ráöuneytiö gæti ekki annað
henni eitt. Hann heföi þvl leitaö til
námsbrautar I almennum þjóö-
félagsfræöum. Svör ráöamanna
hennar heföu veriö jákvæö, og
heföi svo um samizt, aö ráöu-
neytiö stæöi straum af öllum
kostnaöi.
Námsbrautarstjórn heföi faliö
félagi.
I svari ráðherra kom
Sj ónv arpsmál
Austfirðinga
A fundi Sameinaös þings i gær hugaö væri aö gera I þessum efn-
spuröi Helgi Seljan Magnús Torfa
ólafsson, hvaö fyrirhugaö væri aö
gera vegna slæmra sjónvarps-
sendinga til Austfjaröa.
Helgi benti á, aö afnotagjald
fyrir sjónvarp væri þaö sama á
Austfjöröum og annars staöar á
landinu. Sjónvarpsmyndin þar
væri þó óvenju slæm og oft og tlö-
um sendi sendirinn á Gagnheiöi
alls ekki vegna bilana.
Þetta heföi þó veriö alveg
óvenju slæmt I vetur. Frá þvl I
desember heföu hvorki meira né
minna en 12 útsendingardagar
falliö niöur. Þetta væru tiöar
bilanir. Oft væri veöráttunni um
kennt, og vissulega heföi hún sitt
aö segja, en bilanir væru einnig
margar á sumrin.
Helga sagöist bjóöa I grun, aö
ekki væri alltaf brugöiö fljótt viö
til aö gera viö sendinn á Gagn-
heiöi.
Myndgæöin væru lika mjög lltil
og virtist þeim hafa fariö aftur nú
i vetur.
Vegna alls þessa kvaöst Helgi
vilja fá upplýsingar hjá mennta-
málaráöherra um, hvaö fyrir-
um.
Magnús Torfi ólafssonmennta-
málaráöherra haföi þaö eftir
Siguröi Þorkelssyni, yfirverk-
fræöingi Landsslmans, aö ýmis-
legt væri athugavert viö sjón-
varpssendinn á Gagnheiöi. Þessi
sendir væri ein af aöalstöövum
sjónvarpsdreifikerfisins.
Tækin á Gagnheiði væru einföld
en ómönnuö. Erfiöleikarnir ættu
sér einkum tvær meginorsakir:
1. Vöntun á varatækjum og
erfiö færö á vetrum.
2. Bilanir á rafmagnsllnu til
stöövarinnar og bilun á vararaf-
stöö sendisins.
Um úrbætur sagöi ráðherra, að
ekki væri gert ráö fyrir tvöföldum
tækjaútbúnaöi, en geröar heföu
veriö endurbætur á upphaflegu
rafmagnsllnunni. Þeim lag-
færingum yröi enn haldiö áfram.
Einnig yröi reynt aö koma I veg
fyrir sfendurteknar bilanir á raf-
stööinni.
Eina varanlega úrbótin væri þó
svokallaö örbylgjukerfi, en það
væri kostnaöarsamt I upp-
setningu.
stöðu kvenna
GuÖrúnu Sigrlði Vilhjálmsdóttur
aö vinna þetta verk. Hún heföi
tekiö til starfa I júnl siöastliönum
og unniö fram til 10. september,
en vegna anna I vetur gæti hún
ekki hafiö störf á nýjan leik fyrr
en I vor.
1 sumar heföi Guörún Sigriöur
safnaö gögnum um menntun,
laun, félagslega þátttöku og ýmis
trúnaöarstörf íslenzkra kvenna.
Samkvæmt skýrslu hennar á
liönu hausti heföi þetta starf eink-
um veriö þrlþætt: 1. Athugun
eldri kannana svipaðs eölis. 2.
Söfnun heimilda. 3. Úrvinnsla.
Taliö væri aö lokaskýrsla
Guörúnar Sigriöar um stööu
Islenzkra þjóöfélagsþegna yröi
tilbúin næsta haust.
Menningarsjóður félagsheimila
Rœtt um menningar-
líf dreifbýlisins
A fundi Sameinaðs þings
í gær svaraði Magnús Torfi
ólafsson, menntamálaráð-
herra, fyrirspurn Helga
Seljan um Menningarsjóð
félagsheimila. I svörum
ráðherra kom fram, að út-
gjöld sjóðsins á síðastliðnu
ári hefðu numið rösklega
hálfri miljón króna, þó
hefði engu fé verið varið til
að styrkja sjálfstæðan
dagskrárf lutning í dreif-
býlinu.
Helgi gat þess, aö fyrsta verk-
efni sjóösins heföi veriö á slöast-
liönu ári. Eitt af hlutverkum
sjóösins ætti aö vera aö örfa
starfsemi félagsheimilanna
sjálfra, en ekki eingöngu aö
styrkja sýningar aökominna
skemmtikrafta, þótt sú starfsemi
væri vissulega góöra gjalda verö.
Þvl vildi hann spyrja mennta-
málaráöherra, hvert heföi veriö
aöalstarf sjóösins til þessa og
hversu miklu fé heföi veriö veitt i
styrki. Einnig vildi hann spyrja
um, hversu miklu fé heföi verið
variö til aö styrkja sjálfstæöan
Framhald á bls. 15.