Þjóðviljinn - 13.05.1977, Blaðsíða 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 13. mal 1977
KARL JÓNSSON kennari i Kópavogi segir frá:
Huglausir
lögreglumenn
Ljóst er að skelfingin gripur
um sig meðal lögreglunnar þeg-
ar unglingar hópast i miðbæinn
á vorkvöldum. Um miðnættið á
föstudagskvöldinu var ég á ferð
i miðbænum með þremur ung-
um mönnum. Við geymdum bil-
inn og gengum að hópi unga
fólksins á hallærisplaninu. Þá
komu þrir lögreglumenn ak-
andi á „svartri mariu” inn i
hóp, sem var á Austurstrætinu.
Þeir óku utan i nokkra áður en
þeir gátu stöðvað ökutækið. Þó
stöðvaðist það vart fyrr en öku-
maöurinn rykkti þvi aftur af
stað og ók á einn okkar félag-
anna. Hann hrökklaöist til en
datt þó ekki i götuna. Kom þá
einn lögreglumaöurinn fljúg-
andi út úr „mariunni” greip
unga manninn heljarmiklu
steinbitstaki og dröslaði honum
siðan inn i bilinn. Mesti hluti
unga mannsins komst inn i bil-
inn — en annar fótur hans var þó
enn fyrir utan þegar lögreglu-
mennirnir skelltu á hann hurð-
inni. Seigt var i fætinum og varð
iögreglumaðurinn aö gera sér-
stakar ráðstafanir til að koma
þessum fæti einnig inn til að
geta lokað. Siðan geystist þessi
glæsti flokkur islenskra lög-
gæslumanna i burtu með
fórnarlamb sitt.
Við hinir stóðum eftir furðu
lostnir. Þó bráði skjótt af okkur
og við ókum upp á lögreglustöð-
ina við Hverfisgötu og ræddum
við varðstjóra. Sá hringdi út og
suður en fann hvergi að piltur-
inn hefði verið tekinn. Meðan
ekki leystist úr gátunni sátum
við inni á stöðinni og gátum ekki
orða bundist yfir þeim ástæðu-
lausa hrottaskap sem sjálfir
verndarar laga og reglna sýndu
að tilefnislausu. Var þá varð-
stjóranum nóg boðið og fleygöi
okkur út af lögreglustöðinni.
Það er mikið áfall fyrir hinn
almenna borgara aö verða
sjónarvottur að svona vinnu-
brögðum. Rétt og rangt skiptir
lögreglumenn sýniiega engu
máli þegar í hlut á fólk sem er
innan við tvitugt. Hins vegar
verður samfélagið sennilega að
reyna að skilja aðstöðu lög-
reglumannsins og hræðslu hans
við að standa ábyrgur geröa
sinna frammi fyrir öðru fólki.
Allar þessar aðfarir einkennast
þvi miður af hugleysi lögreglu-
mannanna, sem jafnframt eru á
engan hátt starfi sinu vaxnir.
VlSA
Iðnaðinum ekki i vil
islands gróðri spillir.
Grundartanga gerir skil
Gunnar sundafyllir.
Arnór Askelsson
Állt
reiðu-
búið til
asna-
strika
Vorið er komið. Svo einfalt er
það.
A föstudaginn var milt regn
og gróandi i görðum.
Hvar sem gengið var um
höfuðborgina angaði mold fyrir
vitum og þegar gægst var inn i
garða mátti sjá fólk á fjórum
fótum rótandi i moldinni.
Milt vorregn.
Ég gægðist inn i marga garða
— svo að litið bar á: Húsmæður
með misstóra rassa næstum
faðmandi jörðina. Af jörðu ertu
kominn og að jörðu muntu aftur
verða.
Og skyndilega gripur mig
óstjórnleg löngun til að faðma
jörðina eins og húsmæöurnar.
En það er ekki hægt að láta þaö
eftir sér. Liklega yrði maður
álitinn geggjaður og það er of
mikið fyrir smáborgaralega sál.
Svona fer vorið með mann.
Kenndir dýpka og öfgar vaxa.
En mikið var gaman að ganga
um bæinn. Á Ásvallagötu
dyttaði drengur að reiðhjóli, á
Bræðraborgarstig leiddust tvær
telpur niður götuna og gömul
hjón stóðu undir húsvegg og
horfðu hrifin á lauka spretta i
garðinum sinum.
Ég gekk hægt og lét úðann
leika um enni mér.
leikur. Fyrstu danssporin
voru tekin hikandi og varfærnis
lega en þegar sólin braust fram
úr skýjum sveif maður i mjúk-
um dansi með sjálfúm sér og
teygaði gróandina blandaða
ilmvötnum.
Svona er vorið. Menn verða
ástfangnir. Það æsir og tryllir.
Menn sleppa sér og gera asna-
strik. öðrum verður það svo
yfirþyrmandi að þeir sökkva
ofan i sjálfa sig og lita ekki
giaðan dag.
Það var komið að kvöldi þeg-
ar ég gekk ofan i miðbæinn og
malbikið var blátt og dimmt.
Allt reiðubúið til asnastrika.
—GFr
Fersk moldarangan.
Svo stytti upp og golu lagði inn
flóann. Það var eins og við
manninn mælt. Strætin fylltust
af flögrandi Gunnum, Jónum,
Siggum og Stinum og blóðið
byrjaði að ólga og suða. Skyndi-
lega var lifið eins og stór dans-
ALDARSPEGILL
Úr íslenskum blöðum á 19. öld
þAKKARÁVARP.
Um fullra 9 ára tímabil þjátist eg af BÍvaxandi þykt ebur eulla-
vcikisuieinlætum, og lcitabi hjélpar til ýmsra lækna, cn til ónýtis;
greindi og lækna injög á um þab, liver sjúkdómur minn væri. Loks-
ins afrtbi eg á næstlibnu sumti ab fara til lieykjavíkur og kom
þangab 21, dag júlim ; var cg þá þcgar svo langt lciddur at) fáir
tuunu bafa ætlab ab mör væri vibroistar von þcgar þangab var
komib, kom eg mbr sttax inná ejúkrabúsib, — Jafnfrauit þvi ab
eg þrcifabi þar á ub sú sanna almattisliöndin sem særir, cr einnig
sú, scm giæbir; fann cg berlega saunindi spakmælisins: „Tal bins
vingjarna er liunangseiniur sætt fyrir sálina, og lækning fyrir bein-
in, svona rcyndist nicr vcl alt vibmút þcss veglynda læknis vors
dr. J. Jobnassens, er nú túkst á hendur ub lækna mig, og eptir
þcssu fúr lækninga tilraun lians, sem baiin byrjati meb ébienslu 21.
dag jdiinán, og liafbi lokib 16. dag ágústinán. Eptir 13 daga fúta-
ferb, ab afstabinni fullri C vikna legu, var cg svo styrkur ab eg gat
gcngib f kiikju uiir til andlegs fagnabar, og loksins 9. dag oklúb.
byrjutl cg bcimfcrb mfna. Nú gct cg þcgar glatst vib gúta liellsu
fyrir gubs dáramlegu náb, En þegar eg liorli til baka ylir binn
aumlega sjúkdúmsfeiil minn fiiin cg mig kmiban lil ub lýsa yfir því.
þukkbiilcga, Inersu lioll lækuLlijáip iniir gafst, og úrua vclnefndum
biknl beítla og blcssunar uf bciluin bug, sjálfum lionum tll lianda
og I starli liuns, og af þcssari kvöt b]artu inítis mælisl eg lil ab
blab ytar, licrra iltstjúri, flytji línur þei6ur lcsendum sfnum, þeim
til vcitugs belburs sem beibuiinn á.
Aubunnarstöbuui dug 12. niaiz 1877,
J. G.
Norðlingur 1. nóv. 1877
eriendar
bækur
The History of Rasselas/
Prince of Abissinia.
Samuel Johnson. Edited with an
introduction by D.J.Enright.
Penguin English Library —
Penguin Books 1976.
1759 komu út tvær merkilegar
bækur, Candide Voltaires og Rass
elas eftir doktor Johnson. I minn-
ingum Boswells um ævi Johnsons
segir höfundur aö ætla mætti aö
um áhrif væri aö ræða, þvl ritun-
um svipar um margt saman, en
svo gat ekki verið, þar eð enginn
tlmi gat gefist til stælingar, bæk-
urnar komu út i sama mund.
Johnson skrifaöi Rasselas á viku í
þeim tilgangi aö greiða útfarar-
kostnaö móður sinnar, sem dó um
nírætt þetta ár. Höfundarlaunin
voru hundrað pund, sem var tals-
vert fé þá,og viö aðra útgáfu hlaut
hann 25 pund til viðbótar. Bókin
var fljótlega þýdd á flest Evrópu-
mál. Sagan er skrifuð f þessum
skemmtilega móralska og
áminningarstll 18. aldar, bjart-
sýni heimspekinganna er hædd og
höfundarnir telja fremur ástæöu
til svartsýni en bjartsýni. Vol-
taire skrifar sina bók meöal ann-
ars til þess að hæðast að kirkju og
klerkum, en Johnson hæöir frem-
ur mannlegt eöli, barnalega
bjartsýnistrú manna, og beinir
mönnum ef nokkuö er til yfirskil-
vitlegra Ihugana. Voltaire er
grimmur I gagnrýni sinni og er
ánægður með eigin snilld i
Candide eins og hann mátti vera,
en Johnson er fjarri þvi að vera
ánægður hvorki með sjálfan sig
né aðra, þvi verður háð hans ekki
stingandi, hann var haldinn þeirri
tegund svartsýni sem stafar af
tragiskri lifssýn. Johnson er al-
drei ótuktarlegur i háði sinu eins
og sá góði Voltaire var svo oft.
Raselas er prósi um sama efni
og kvæðabálkur Johnsons um
„Vanity of Human Wishes”. Stils-
mátinn er eins og alltaf í verkum
Johnsons, skemmtilegur, læröur
og siðaður, málið rennur fram
lygnt og sibreytilegt og undir tifar
hlýtt hjarta höfundarins.
Heirhspekilegar hugrenningar
persónanna eru endurómur
hugarheims 18. aldar, siðuð fhug-
un mennskrar reynslu án nokk-
urra patent-lausna, djúp kennd
fyrir llðandinni og sklrskotun til
kenninga Prédikarans. Bók þessi
ætti að lesast engu siður en
Candide.
Social Values in Classic-
al Athens.
Edited with an Introduction by
N.R.E.Fisher. The Ancient
World: Source Book. Dent 1976.
Bók þessi er sett saman til þess
að votta félagsleg gildi og sam-
skipti manna I hellensku sam-
félagi og þá einkum i Aþenu til
forna. Útgefandinn hefur einkum
stuðst viö þær heimildir sem
votta félagshyggju f raun, meö
þvl aö velja heimildir þar sem
félagsleg efni eru rædd eða lýst og
snerta um leið atburði lfðandi
stundar. t bókinni má finna vott
um tengsl manns við mann og
heimildir um viðbrögð borgrikis-
ins við ágengni eða viöskipti þess
viöönnur borgríki eða riki. Ctgef-
andinn hefur valið klausur úr
ræöum, dómsskjölum og leikrit-
um. og þau brot verða að nægja;
þvi að engin einkabréf, dagbækur
eöa minningabækur hafa varð-
veist frá þessum tlmum. Gögnin
sem útgefandinn notar eru þvf
flestöllopinber. Bókin er vel gefin
út, heimildaskrár og nótur fylgja
I bókarlok og inngangur er fyrir
hverjum kafla. Otgefandinn er
fyrirlesari viö háskólann f
Cardiff.
Atvinnumiðlun LÍM
er tekin til starfa
Atvinnumiðlun framhalds-
skólanema, sem LIM stendur
fyrir, hefur nú opnað skrifstofu i
Menntaskólanum við Hamrahliö
(s. 82698) og er hún opin frá 9-5
daglega. Könnun sem gerð var i
fyrra á atvinnuástandi fram-
haldsskólanema leiddi i ljós að þá
var hátt atvinnuleysishlutfall og
er búist við að þaö verði sist lægra
núna. Úm 4000 manns eru á þessu
skólastigi og hefur atvinnumiöl-
unin gert gott gagn á undan-
förnum árum. —GFr