Þjóðviljinn - 26.02.1986, Blaðsíða 4

UIÐARI
Tímabundin verðstöðvun
í kjarasamningunum sem hafa verið í gangi
síðustu vikur hefur meginþunginn legið á því að
færa niður verðbólguna. En möguleikar á því
hafa ekki verið jafn sterkir um hríð og einmitt nú,
sökum sérlega hagstæðra ytri aðstæðna.
Launafólk hlýtur að sjálfsögðu að fagna því,
ef tekst að færa niður verðbólguna með viðun-
andi hætti. Engum dylst, að atvinnurekendur og
ríkisvald hafa einmitt notað hana sem hag-
stjórnartæki til að ná aftur öllum kauphækkun-
um, sem um hefur samist.
Hjöðnun verðbólgunnar mun að sjálfsögðu
færa almenningi umtalsverðan ávinning. En sá
hagnaður sem lægra verðbólgustig færir launa-
fólki er ekki á kostnað atvinnurekenda, einsog
og Ólafur Björnsson, fyrrverandi prófessor,
benti á í merkri grein í Morgunblaðinu í síðustu
viku.
Þetta er auðvitað umhugsunarefni. Það er
klárt, að atvinnurekendur lifa nú meira góðæri
en um langt skeið, og allt bendir til að hagur
þeirra muni vænkast enn á árinu. Þeir ættu því
að vera meir en aflögufærir. Samt sem áður er
það svo, að þær viðræður sem hafa verið í
gangi um lækkun verðbólgunnar gera ráð fyrir
því, að launafólk sjálft muni í einu formi eða öðru
leggja til það fé sem þarf til að greiða niður
verðbólguna. Þannig ertil að mynda rætt um að
lífeyrissjóðir þess leggi til röskar sex hundruð
miljónir til að færa hana niður. Vandséð er
hvernig afganginum af fénu sem þarf til niður-
færslunnar verður aflað, nema úr ríkissjóði. Að
sjálfsögðu mun sá reikningur fyrr eða síðar
lenda á launafólki.
Þó hjöðnun verðbólgunnar sé kjarabót, þá er
það auðvitað ótækt að launafólk þurfi sjálft að
greiða fyrir þá kjarabót. Það einfaldlega gengur
ekki upp, hvorki út frá pólitískum né
sanngirnissjónarmiðum.
En í grein Ólafs Björnssonar er drepið á leið,
sem vert er að íhuga miklu nánar og sem gæti
leitt til verulegrar hjöðnunar verðbólgu, án þess
að launafólk borgaði brúsann. Ólafur bendir á,
að tímabundin verðstöðvun gæti reynst
bjargráð til að koma verðbólgunni niður.
Nú er það svo, að beinar verðlagsaðgerðir
einsog tímabundin verðstöðvun, eru auðvitað
eitur í beinum þeirra liðsodda frjálshyggju sem
fara með völdin í VSÍ og fjármálaráðuneytinu.
Þær sníða að sjálfsögðu ræturnar undan sam-
keppni hinnar frjálsu verslunar. En í grein sinni
slær Ólafur Björnsson einmitt óþyrmilega á
fingur þeirra markaðspostula sem hafa uppi
samkeppnisrök af þessu tæi. Hann segir: „Hátt
verðbólgustig kippir fótum undan eðlilegri
verðsamkeppni og getur þannig valdið
neytendum ómældri kjaraskerðingu.“
Fallist menn á þessi rök, þá verður ekki betur
séð en að tímabundin verðstöðvun sé úrræði,
sem vert er að athuga af íhygli og fordómaleysi.
Forsenda þess að hægt sé að beita þessari
aðferð er að hægt sé að fylgja mjög aðhalds-
samri gengisstefnu. En aðstæður í þjóðarbú-
skapnum hafa að undanförnu allar færst á þann
veg, að fastgengisstefna er orðin raunhæfur
möguleiki. Viðskiptakjör hafa þróast okkur í
hag, þannig að það er tæpast annað hægt að
segja en það sé kafgresi á völlum þjóðarbúsins.
Verðþróun á olíu hefur verið okkur mjög hag-
stæð, og sama er að segja af þróun verðlags á
fiskafurðum okkar á erlendum mörkuðum. Doll-
arinn hefur að vísu sigið nokkuð, en verðhækk-
anir í dollurum talið munu vega það upp. Sömu-
leiðis veldur sig dollarans og lækkun vaxta í
Bandaríkjunum því, að greiðslubyrði okkar af
erlendum lánum fer minnkandi.
Tímabundin verðstöðvun, til 8-9 mánaða, er
því mjög raunhæf leið til að koma niður verð-
bólgunni. Hún er mun fýsilegri frá sjónarhóli
launafólks en „niðurgreiðsluleiðin" sem þýddi í
raun að launafólk myndi sjálft greiða fyrir kjara-
bæturnar, en atvinnurekendur sleppa.
-ÖS
SKORIÐ
Petta er auðvitað hárrétt hjá
Mogganum, - oft var þörf en nú
er nauðsyn. í fyrsta lagi eru til
nægir peningar meðan launafólk-
ið er á núllinu, - og svo auðvitað
hitt, að það gengur ekki lengur að
þessir öfgamenn séu að valsa um,
með alls konar skoðanir útum
hvippinn og hvappinn. Það er al-
gert lágmark að símarnir hjá
þessu liði séu hleraðir og kikkað í
bréfinu hjá þessu „pakki“.
Hvaða lið?
Það er auðvitað Ijóst að Morg-
unblaðið er að leggja til að leyni-
þjónustan kanni og afhjúpi pólit-
íska öfgamenn; þetta lið sem er
að misnota aðstöðu sína hjá rík-
inu.
Hugsaðu þér til dæmis lesandi
góður, hvort að leyniþjónustan
hefði ekki komist í feitt, þegar
uppgötvaðist, að Björn Bjarna-
son aðstoðarritstjóri Morgun-
blaðsins fór í tvær ferðir á kostn-
að ríkissjóðs til útlanda á síðasta
ári til að ræða „öryggismál“, -
kostnaður 132 þúsund krónur.
Eða haldið þið að ekki hefði ver-
ið verkefni fyrir leyniþjónustuna
að fara yfir kostnað ríkisins af
ferðum . manna einsog Páls
Heiðars Jónssonar, Hrólfs Eg-
gertssonar og Jóns Hákons
Magnússonar á Natóklúbbaþing
á stjórnartímabilinu með kostn-
aði sem nemur 167 þúsundum
sem íslenskir launamenn greiða.
Það er auðvitað ljóst að þar-
sem við höfum vopnaða víkinga-
sveit, bandarískan her, - og
svona ríkisstjórn, þá hljótum við
að vilja líka leyniþjónustu. Einu
sinni var talað um gagnvkæmt
traust samborgara í litlu þjóðfé-
lagi. En launaþjóðin á núllinu
verður að sætta sig við að fyrst
hún umber herinn og ríkisstjórn-
ina, - þá hlýtur hún líka að sætta
sig við leyniþjónustu. En hvað er
þá næst lesandi góður? -óg
Ríkisútþensla
Það er dálítið merkilegt með
Sjálfstæðisflokkinn hversu
seinheppinn hann er með „prins-
ippin“ sín, grundvallaratriðin í
stefnunni.
Nú hefur flokkurinn verið að
vinna að því svo árum skiptir að
koma þjóðinni í skilning um að
ríkið væri til óþurftar, að ekki
megi þenja ríkið út, það væri
óvinur fólksins, að þeir sem vinna
hjá hinu opinbera séu eiginlega
afætur o.s.frv.
Nú er það staðreynd að ríkið
gleypir sífellt meira fjármagn til
sín og það sem meira er, það
gleypir æ fleiri hugmyndafræð-
inga Sjálfstæðisflokksins. Slík er
útþensla ríkisins.
Haralz og
Haarde
Margir heiðursmenn hafa orð-
ið ríkinu að bráð úr Sjálfstæðis-
flokknum. Jónas Haralz, sem
alltaf er að agnúast útí blessað
ríkið er einn þeirra, -en hann lifir
dágóðu lífi sem bankastjóri ríkis-
banka, - og er einn þeirra manna
sem áreiðanlega mun ekki sætta
sig við kaupmáttaraukninguna
núll á þessu ári.
Annar slíkur þungavigtarmað-
ur í Sjálfstæðisflokknum, sem
eytt hefur nær öllu sínu pólitíska
púðri á aumingja ríkið er Geir
Haarde, aðstoðarmaður fjár-
málaráðherra, hverju nafni sem
hann nefnist hverju sinni. Geir
var formaður SUS og opnaði
varla munninn á málþinginu eða
drap svo vart penna á blað öðru-
vísi en hann færi að skammast yfir
útþenslu ríkisins af afætuliðinu,
sem þar væri á spena. Hann er nú
vel fyrir ofan meðaltalsforstjóra á
launum hjá ríkinu - á stærsta
spenanum fastur.
KUPPTOG
Eimreiöar-
klíkan
Þorsteinn Pálsson formaður
Sjálfstæðisflokksins er einn þess-
ara boðbera frjálshyggjunnar og
sérlegur bókarhöfundur einsog
Haralz og Haarde að bók um
frjálshyggjuna, gegn ríkinu.
Þorsteinn Pálsson hefur verið í
sérstakri klíku í Sjálfstæðis-
flokknum sem hefur haft frjáls-
hyggjuna að leiðarljósi,
Eimreiðarklíkunni. Með Þor-
steini þar hafa verið menn á borð
við Magnús Gunnarsson fram-
kvæmdastjóra VSÍ, Hannes
Hólmstein hugmyndafræðing og
Davíð Oddsson borgarstjóra
Sjálfstæðisflokksins.
Fangar mótsagna
Flestir þessir menn hafa um
síðir gerst fangar mótsagnarinnar
- og farið að vinna hjá hinu opin-
bera með einum eða öðrum
hætti.
Einn hinna nýju hugmynda-
fræðinga frjálshyggjunnar og
flokksins er Vilhjálmur Egilsson
hagfræðingur VSÍ og formaður
SUS. Vilhjálmur hefur fram að
þessu þótt vera samkvæmur sjálf-
um sér í pólitíkinni og notið
nokkurrar virðingar af þeim
sökum, bæði í eigin flokki og
meðal pólitískra andstæðinga.
En nú er svo komið að einnig
hann er genginn í björgin sem
samferðarmaður Magnúsar
Gunnarssonar úr Eimreiðarklík-
unni.
Veskú
Þorsteinn
Og það er í meira lagi hlálegt
að Vilhjálmur og Magnús frjáls-
hyggjustrákar úr Flokknum skuli
nú þvert á meginstefnu sína,
grundvallarprinsipp sín um
„frjálsa samninga aðila vinnu-
markaðar um kaup og kjör án af-
skipta ríkisins", - eyða mörgum
vikum í að afhenda Þorsteini
Pálssyni frjálshyggjumanni úr
flokknum og nýsmurðum hold-
gervingi ríkisins þetta hlutverk
sem þeir vilja ekki að ríkið komi
nærri. Veskú Þorsteinn, - ríkið á
að sjá um málin. Það á að sjá um
að millifæra fjármagnið frá
launafólki til launafólks í staðinn
fyrir að atvinnurekendur borgi
hærra verð fyrir vinnuaflið. Og
meiraðsegja Vilhjálmur tekur
þátt í þessu! Áður var annar Villi
uppi hjá VSÍ.
Leynilögreglan
Meiraðsegja Morgunblaðið,
sem hefur haldið mun betur í
grundvallarstefnu heldur en
Sjálfstæðisflokkurinn, er komið á
ríkisútþensluflippið með strák-
unum hjá VSÍ og í flokksforyst-
unni Flokksins.
í fúlustu alvöru er rætt um það í
leiðara Morgunblaðsins á sunnu-
daginn, að nú sé málið að „stofn-
uð verði íslensk leyniþjónusta
eða öryggislögregla“.
DJOÐIflUINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
Rltstjórar: Ární Bergmann, össur Skarphéðinsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Oskar Guðmundsson.
Fróttastjóri: Valþór Hlöðversson.
Blaðamenn: Álfheiður Ingadóttir, Garðar Guðjónsson, Guðlaugur
Arason, Ingólfur Hjörleifsson, Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason,
Mörður Árnason, Sigurdór Sigurdórsson, Sigurður Á. Friðþjófsson,'
Víðir Sigurðsson (íþróttir), Þröstur Haraldsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Ljó8myndir: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Utlit: Sævar Guðbjörnsson, Garðar Sigvaldason.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson.
Útbreiðslustjóri: Sigríður Pótursdóttir.
Auglýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Ásdís Kristinsdóttir, Guðbergur Þorvaldsson, Olga
Clausen.
Símvarsla: Katrín Anna Lund, Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmóðir: Ólöf Húnfjörð.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, auglýsingar, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 40 kr.
Helgarblöð: 45 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 450 kr.
4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 26. febrúar 1986