Þjóðviljinn - 26.02.1986, Blaðsíða 6

MENNING
Gegn
bilun
karla
Kvikmyndir
Purpurarósin besta erlenda í Frans
Purpurarós Woody Allen, sem
nú er sýnd í Regnboga, fékk á
sunnudag Cesarinn franska sem
besta erlend mynd fyrra árs.
Cesar-verðlaunin eru helstu
kvikmyndaverðlaun í Frakk-
landi, veitt af samtökum kvik-
myndamanna í breiðasta skiln-
ingi og svipar helst til ameríska
Óskarsins.
Besta franska myndin var úr-
skurðuð Trois hommes et un co-
uffin (Þrír karlar og karfa) eftir
Coline Serreau. Þessi mynd
hennar er framleidd af litlum efn-
um en hefur slegið í gegn í frönsk-
um bíóum og nú farin að ógna
aðsóknarmeti ET, - gamanmynd
um þrjá karlmenn sem búa sam-
an og verða fyrir því að finn hvít-
voðung í körfu.
Karl-Cesar fyrir leik fékk
Cristophe Lambert úr myndinni
Subway eftir Luc Besson, - og
kven-Cesarinn Sandrine fyrir leik
sinn í myndinni Sans toit ni loi
(Án þaks, án laga) eftir Agnesi
Varda, - en eftir þessari mynd
muna gestir Kvikmyndahátíðar
kvenna í haust.
Bette Davis fékk sérstakan
heiðurs-Cesar fyrir frammistöðu
sína í kvikmyndum seint og
snemma.
-m/reuter
Fulltrúastaða í
utanríkisþjónustunni
Staða háskólamenntaðs fulltrúa í utanríkis-
þjónustunni er laus til umsóknar. Laun sam-
kvæmt launakerfi starfsmanna ríkisins.
Umsóknir ásamt upplýsingum um menntun
og fyrri störf sendist utanríkisráðuneytinu,
Hverfisgötu 115, 105 Reykjavík, fyrir 26.
mars 1986.
Utanríkisráðuneytið,
Reykjavík, 21. febrúar 1986.
Stökur
Thalía, Leikfélag Menntaskólans við
Sund
Lýsistrata
eftir Aristofanes
Þýðandi: Kristján Árnason
Leikstjóri: Hlín Agnarsdóttir
Ekki er það alveg einleikið
hvað þetta nærri 2500 ára gamla
snilldarverk Aristófanesar talar
skýru máli til okkar nú á dögum.
Enn erum við, rétt eins og
Grikkir á dögum Pelópsskaga-
stríðsins, ofurseld ófriði og styrj-
aldarhættu, sem er sprottin af
einhvers konar blöndu af
peninga- og valdagræðgi annars
vegar og innigróinni geðbilun
karlmanna hins vegar, geðbilun
sem kannski á sér rætur í kynferð-
islegu öryggisleysi karlmannsins
sem knýr hann til að leita sér
skjóls í ofbeldi og ágengni og í
smíði sífellt stórvaxnari reður-
tákna, sem á okkar dögum hafa
tekið á sig ógnvekjandi myndir
eldflauga og atómsprengja.
Það er engin tilviljun að sum
verk eru sígild. Þau eru það
vegna þess að þau eru svo vel
gerð að þau gefa nýjum lesend-
um, nýjum leikurum, nýjum
áhorfendum reynslu sem er í senn
eilíf og tímabundin. Það er eitt af
hlutverkum leikhússins að vekja
slík verk til lífs á ný. Við eigum
því láni að fagna að eiga bráð-
skemmtilega þýðingu Kristjáns
Árnasonar á Lýsiströtu, þýðingu
sem fyrst varflutt árið 1970. Þetta
er lipur og lifandi texti sem gerir
þetta gamla verk okkur málfars-
Íega nákomið. Kristján hefur
lítillega endurbætt textann, að
minnsta kosti er Kvennalistinn
kominn á sinn stað, en gaman
hefði verið að fá rækilegri endur-
skoðun því að þýðingar af þessu
tagi úreldast ótrúlega fljótt.
Þetta er mikilsvert þegar þetta
gömul verk eru sviðsett, sem þó
hafa þetta sterka skírskotun til
okkar tíma, að reynt sé í sviðsetn-
ingunni að gera þau nærtæk okk-
ur. Þetta þótti mér Hlín Agnars-
dóttur takast ágætlega í upp-
færslu sinni, þar sem hún blandar
Aþenukonur sverja eið sinn í Lýsiströtu Aristófanesar og MS-nema.
saman gömlu og nýju í sviðsmynd
og búningum, þannig að úr verð-
ur nokkuð tímalaus blanda.
Leikurinn er fluttur í húsakynn-
um MS, í rými sem alls ekki er
ætlað til sýninga af nokkru tagi,
en hefur verið innréttað sem hið
snotrasta leikhús. Sviðsmyndin
er einföld, Akrópólis máluð fag-
mannlega á vegginn, stiginn upp
og svalirnar notað á hagkvæman
hátt og stundum koma konur sví-
fandi niður af svölunum á
köðlum.
Yfirleitt gætir mikillar hug-
kvæmni og uppáfinningasemi í
leikstjórn Hlínar og hún er fund-
vís á leiðir til að laða fram skopið í
textanum. Erótíkinni eru einnig
gerð góð og smekkleg skil. Og
unga fólkið leikur af krafti og
gleði sem knýr sýninguna áfram
þannig að þar er naumast dauður
punktur. Auðheyranlega hefur
einnig verið lögð mikil og góð

SVERRIR
HÓLMARSSON
rækt við textann, sem var nánast
hnökralaust fluttur.
Skoplegustu atriði verksins eru
í höndum kóra karla og kellínga,
og þessum atriðum var sérlega
vel til skila haldið og söngurinn
tókst með ágætum, ekki síst
vegna þess snjallræðis að styrkja
hann með kórsöng á bandi. En
kórfélagar allir voru til prýði,
karlarnir aulalegir og álappalegir
en kerlingarnar húsfreyjulegar
með afbrigðum.
Eins og við er að búast var
leikurinn viðvaningslegur víða,
en Lýsistrata sjálf var í sérlega
öruggum höndum. Þórey Sig-
þórsdóttir lék hlutverkið af mikl-
um myndugleik og festu, fram-
sögn hennar skýr og falleg, hreyf-
ingar öruggar og þokkafullar.
Helst mátti að því finna að leik-
máti hennar var nokkuð einhæf-
ur.
Aðra leikara yrði of langt upp
að telja, en leikhópurinn í heild
má vera stoltur af árangri þeirrar
miklu vinnu sem hann hefur lagt
á sig. Og með því að endurlífga
Aristófanes rétt eina ferðina
veitir Hlín Agnarsdóttir okkur
tímabæra ádrepu, kitlar hlátur-
taugarnar og sýnir að hún er efni í
hugkvæman leikstjóra.
Sverrir Hólmarsson
Ákveðið hefur verið að taka
upp aftur þáttinn Stökur, en hon-
um var haldið úti í fyrravetur.
Eins og þá verður leitast við að
kynna ýmsa hagyrðinga og birta
eftir þá nokkrar stökur og verður
aðeins birt eftir einn mann hverju
sinni.
Við byrjum á því að birta
nokkrar vísur eftir Svein frá Eli-
vogum, sem óhikað má kalla einn
kunnasta hagyrðing sem uppi
hefur verið. Sveinn var afskap-
lega hvass í sínum vísum og marg-
ir hafa líkt honum við Bólu-
Hjálmar að því leyti. Sveinn var
þó ekki sammála þessari samlík-
ingu, hefur sjálfsagt dáð Hjálmar
eins og fleiri því hann segir um
skáldskap sinn í forspjalli í bók
sinni Andstæður:
Mig að ríma margt ég bar,
mættu ei hóli sálmar,
eg því Grímur aldrei var
eða Bólu-Hjálmar.
Eins og margir fátækir bændur
sem bjuggu afskekkt hér fyrrum
var Sveinn sakaður um sauða-
þjófnað. Það var tíðarandinn sem
dæmdi þessa menn ef þeir gátu
séð sér og sínum farborða.
Auðvitað sannaðist aldrei neitt í
þessu máli enda samdóma álit
manna sem þekktu Svein að engri
kind hafi hann stolið. Einhverju
sinni var hann staddur í kaupfé-
laginu á Sauðárkróki og voru þar
einhverjir unglingsstrákar og
ýjuðu að þessu. Sveinn reiddist
og kastaði fram þessari stöku og
varð strákunum illa við og þögn-
uðu þegar:
Hafðu ungur hóf við Svein,
hreyfðu ei þungum nótum,
því eitur þrunginn á ’ann flein
undir tungu rótum.
Meðan vísan var og hét þótti
hún hvasst vopn og þótti
mönnum illt að verða fyrir vel
kveðinni vísu eða eins og Sveinn
segir:
Móti opnum illskuheim
eg læt munninn glíma.
Margt að vopni varð oft þeim
vel sem kunni’ að ríma.
Eins og margir sem ortu hvass-
ar vísur átti Sveinn óvildarmenn
og um það kvað hann:
Kvað ég margt, en misjafnt þarft,
mcðan bjartur lifði eldur,
svipuð skartar ennþá art,
eg er vart af baki felldur.
Efni fann ég fjölbreytið,
fletti granna o’n af kaunum,
hót ei vann að hlífast við,
hatur manna fékk að launum.
Hún er góð þessi vísa:
Flest hef gleypt, en fáu leift,
fengið skreipt úr mörgu hlaði,
selt og keypt og stömpum steypt,
stundum hleypt á tæpu vaði.
Eitthvað hefur nú andstreymið
verið þegar þessar vísur voru ort-
ar:
Brotið stýri, sinni sært,
sorgin knýr á hugans lendur,
því er dýrið í mér ært,
eitri spýr á báðar hendur.
Broddar rífa beran hal,
bitinn fjandatönnum,
illt er líf í Laxárdal
listelskandi mönnum.
Ritdóm kallar Sveinn næstu
vísu:
Létt er pund hjá Ijóðasmið,
listin undra skitin,
hugsun undin öll úr lið,
orðin sundur slitin.
Næsta vísa gæti allt eins verið
ort um þessar mundir og þá um
íslenska pólitíkusa:
Heims á vegi hætta ný
hótar ringum gæðum,
því skal slegið úr og í
eftir kringumstæðum.
Eftir að Sveinn hafði fengið úr-
skurð um að hann gengi með
ólæknandi sjúkdóm, kom hann
heim til konu sinnar og sagði:
Langa vegi haldið hef
og hindrun slegið frá mér.
Hingað teygja tókst mér skref
til að deyja hjá þér.
-S.dór
SIGURDÓR
SIGURDÓRSSON
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN