Lesbók Morgunblaðsins - 25.09.1982, Blaðsíða 12

I einni af mörgum keppnisferöum til Norðurlanda. Hér er Torfi á Ráöhús-
torginu í Kaupmannahöfn ásamt konu sinni, Jóhönnu Pétursdóttur.
„Viö vorum búnir í fyrri
hluta þessa samtals að ræða
um Evrópumeistaramótið í
Briissel 1950, þar sem þið
ifuseby unnuð ykkar frækilegu
sigra. En þínum keppnisferli
innanlands og utan lauk ekki
þar með?“
„Því fór fjarri, enda var ég þá
ekki nema 24 ára og átti að eiga
allt mig bezta eftir. Árið eftir,
1951, setti ég nýtt íslandsmet í
stangarstökki uppá 4,32 metra
og það var þá þriðja bezta afrek-
ið á heimsafrekaskrá. Þetta var
að sjálfsögðu á stálstöng. Og
vegna þess að ég er líklega að
komast á karlagrobbsaldurinn,
þá er bezt að segja frá því, að
um svipað leyti kom mynd af
mér utan á brezka íþróttablað-
inu World Sports ásamt Arthur
Wint, lækninum stóra og skref-
langa frá Jamaica.
Þetta ár, 1951, stóðum við
ugglaust á hátindi getunnar og
það var ekki verið að keppa við
nein útnes eða Norðurkollubúa,
heldur landslið Dana og Norð-
manna. Það er kannski farið að
fyrnast, en það var óneitanlega
stór dagur fyrir okkur og ís-
lenzkar íþróttir, þegar við unn-
um þessi lönd sama daginn, 29.
júní 1951. Og sama dag unnu Is-
lendingar landsleik við Svía á
Melavellinum. Þá voru Akurnes-
ingarnir uppá sitt bezta með
Rikka, Donna, Þórð og Teit.
Þetta var sannarlega stór dag-
ur.“
„Jafnvel hinir stærstu sigrar
fyrnast og gleymast og áreið-
anlega eru margir búnir aö
gleyma þessu, sem gerðist
þarna fyrir 31 ári. Þú hefur
verið okkar tromp í þínum
greinum, langstökki og
stöng?“
„Já, ég keppti í þeim og vann
hvorttveggja auðveldlega; var
hársbreidd frá Evrópumeti í
stönginni, en felldi þá hæð, 4,42,
með hendi á niðurleið. Þetta var
galli sem plagaði mig: að slá
vinstri hendi niður, þegar yfir
rána var komið í stað þess að
lyfta henni upp.
Auk þessa kom ég inn í 4x100
metra boðhlaupssveitina fyrir
Hauk Clausen, sem hafði togn-
að. Ég hljóp siðasta sprettinn;
vissi að það voru beztu sprett-
hlauparar Norðurlanda, sem
voru á hælunum á mér; allt
menn uppá 10,5 og 10,6. Ég
heyrði í þeim blásturinn á bak
við mig alla leiðina, en það var
ég sem sleit snúruna. Það er nú
raunar í eina skiptið, sem ég
sleit snúru á stórmóti. Ásmund-
ur Bjarnason var þá á fyrsta
spretti og geysilega haröur,
Hörður Haraldsson á öðrum og
Orn Clausen á þriðja. Þeir stóðu
sig allir mjög vel.
Huseby vann bæði kúlu og
kringlu, Skúli Guðmundsson há-
stökkið, Guðmundur Lárusson
bæði 400 og 800 metrana, Örn
Clausen 110 og 400 metra
grindahlaup og Hörður Har-
aldsson bæði 100 og 200 metr-
ana. Þetta var alveg makalaust;
áreiðanlega einn af stærri dögum í
sögu íslenzkra íþrótta."
„Þú hefur varla veriö á þeim
buxunum að hætta eftir þetta
eftirminnilega sumar og aðeins
hársbreidd frá Evrópumeti í
stönginni?“
„Æfíngar- og keppnis-
ferðir voru farnar að
koma niður á afkom-
unni, svo ég gerði það
upp við mig, að keppn-
isferillinn heyrði til
liðinni tíð — og fékk
engan fíðring í mig á
vorin.“
„Alls ekki. En eftir áramótin
1952 sprakk í mér maginn. Það
hafði í för með sér sjúkrahús-
vist, langar frátafir frá æfing-
um og ég átti í því framá mitt
sumar. Það kom sér illa, því það
var ólympíuár, framundan voru
Ólympíuleikar í Helsinki. Ljóst
var, að maður yrði ekki uppá
sitt harðasta, og nú gat ég ekki
eins og áður gengið að ákveðn-
um árangri nokkurnveginn vís-
um. Ég var góður annan daginn,
en gekk illa hinn. Samt komst ég
í ólympíuliðið og glansaði í
gegnum forkeppnina í Helsinki
með 4 metra stökki eins og ekk-
ert væri. En þetta misjafnlega
góð form sagði til sín í aðal-
keppninni. Ég fór þá yfir 3,95,
en felldi 4,10 á furðulega klaufa-
legan hátt. Líklega vantaði mig
aðeins herzlumun í tíma til að
vera í toppformi. Aðeins viku
síðar vann ég flesta kappana í
stangarstökki; stökk þá 4,35,
sem var nýtt Islandsmet og stóð
að mig minnir til 1957, að Val-
björn bætti það.
Eins og í London 1948, voru
þetta glæsilegir og eftirminni-
legir Olympíuleikar og mikið
ævintýri að vera þar þátttak-
andi. Þarna varð sú endurtekn-
ing frá Ólympíuleikunum í
London, að Tékkinn Emil Zat-
opek var hetja leikanna og ár-
eiðanlega sá íþróttamaður þar,
sem mest var dáður.“
„Nú eru liðin slétt 30 ár síð-
an. Settirðu punktinn aftan við
keppnisferil þinn þarna?“
„Nei, það var tveimur árum
síðar. Þá fórum við nokkrir á
næsta Evrópumeistaramót, sem
fram fór í Bern í Svisslandi í
það skipti. Það er síðasta stór-
mótið á erlendri grund, sem ég
tók þátt í. Enn var það stöngin,
sem ég spreytti mig á, en var svo
12
Árið 1952 stökk Torfí 4,32 á stálstönginni og varö þaö áriö 9. á heimsafreka-
skrá. Yfírburðir hans hér heima voru slíkir, að hann stökk rúmlega hálfum
metra hærra en næsti maður.
óheppinn að togna á æfingu á
Melavellinum skömmu fyrir
ferðina utan. Talið var að það
mundi jafna sig á þeim tíma,
sem var til stefnu, en svo var nú
ekki. Þá þurfti að ná 4,10 til að
komast í aðalkeppnina og strax í
atrennunni fann ég mikinn sárs-
auka. Ég lét mig samt hafa það
og komst yfir. En þar með var
draumurinn búinn. Þetta stökk
ýfði svo upp tognunina, að úti-
lokað var fyrir mig að taka þátt
í aðalkeppninni og ég varð að
láta mér nægja að horfa á.
Þunnur þrettándi það. Sem bet-
ur fór jafnaði þessi tognun sig
fljótt, og aðeins 4—5 dögum síð-
ar stökk ég hvað eftir annað yfir
4,30 á móti í Kaupmannahöfn.
En sem sagt; þetta varð ekki
önnur eins sigurför og á
Evrópumeistaramótið í Brússel
fjórum árum áður. Ásmundur
stóð sig frábærlega þarna; hljóp
200 metrana afskaplega glæsi-
lega á 21,5.
Þetta sumar, 1954, varð síð-
asta keppnissumarið mitt. Og
heimkominn úr förinni til Bern
setti ég punktinn aftan við
keppnisferilinn. Lífsbaráttan
tók við. Og samt var ég aðeins 27
ára og sem stangarstökkvari
átti ég að eiga allt mitt bezta
eftir á næstu 4—5 árum.
En það kom ekki til greina að
láta reyna á það frekar. Æf-
ingar og keppnisferðalög voru
þá farin lítið eitt að koma niður
á afkomunni og maður varð að
gera dæmið upp við sig. Og alla
tíð hef ég verið sáttur við niður-
stöðuna.
Það hefði samt verið nóg við-
fangsefni um langan tíma að
þiggja öll þau boð sem bárust.
Til dæmis kom boð frá Rússum
um, að við Ragnar Lundberg
færum til Sovétríkjanna í
keppnisför, sem standa átti í
heila þrjá mánuði og þar áttum
við að keppa við þeirra fremstu
menn, víðsvegar í þessum víð-
lendu ríkjum. Ég þáði það ekki,
meðal annars vegna þess, að
þriggja mánaða dvöl í Sovétríkj-
unum kostaði að vera settur á
svartan lista í Bandaríkjunum á
dögum kalda stríðsins, — og þá
alls ekkert færi á að komast
þangað. En þannig var, að um
tíma hafði ég hug á að komast í
herskóla í Pasadena í Kali-
forníu; sá skóli var fyrir fallhlíf-
arhermenn. Ég átti að vera þar
skráður, læra fallhlífarstökk og
æfa stangarstökk eins og mig
lysti.
En þegar til kastanna kom,
guggnaði ég; var þá kominn með
konu og barn og óttaðist að
verða kannski innlyksa fyrir
vestan. Og það kærði ég mig
ekki um. Svo ég gerði upp við
mig í eitt skipti fyrir öll, að
keppnisferill minn heyrði til lið-
inni tíð og þessi möguleiki yrði
ekki til umræðu. Það var sárs-
aukalaust; ég fékk engan fiðring
í mig á vorin. En mér hefur
heldur aldrei komið til hugar að
sjá eftir einni einustu mínútu,
sem í þetta fór.“
Gísli Sigurösson