Alþýðublaðið - 22.04.1989, Blaðsíða 2

2
Laugardagur 22. apríl 1989
MPYÐUBLMD
Útgefandi: Blað hf.
Framkvæmdastjóri: Hákon Hákonarson
Ritstjóri: Ingólfur Margeirsson
Fréttastjóri: Kristján Þorvaldsson
Auglýsingastjóri: Steen Johansson
Dreifingastjóri: Siguröur Jónsson
Setning og umbrot: Filmur og prent, Ármúla 38
Prentun: Blaðaprent hf., Síðumúla 12
Áskriftarsfminn er 681866
Áskriftargjald 900 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakið.
RÍKISSTJÓRNIN
Á NÆSTA LEIK
Alþýðublaðið birtir í dag ítarlega verðkönnun sem gefur
ótvírætt til kynna aó verðbólgan lifi góðu lífi. Verð hefur
breyst um ríflega 30% á rétt rúmu ári sé miðað við verð á
ýmsum þeim vörum sem heimilin kaupa dags dag-
lega. Á sama tíma og verðbólgan virðist vera að ná sér á strik
eftir verðstöðvun og stefni til hæða, berjast samtök launa-
fólks við vinnukaupendur. BSRB-samningarnir sem voru
samþykktir með yfirgnæfandi fylgi félagsmanna í aðildarfé-
lögunum er fyrirmynd ríkisvaldsins í samningum vió há-
skólamenn. Alþýðusambandið sem í mars var með
hugmyndir um að bæta kjör sinna félaga miðað við febrúar-
kauþ rekur sig á vegg í viðræðum við Vinnuveitendasam-
bandið. Þar á bæ er óspart vitnað í fyrri tíma þegar gengi var
fast en laun hækkuðu. Gengisfelling er talin bráönauðsyn-
leg af ábyrgðarmönnumm VSÍ.
Sþyrja má hvar ríkisvaldið sjálft standi í deilum um lífskjör
í þessu landi. Hver er afstaða forsætisráðherra til samninga
og hvað hyggst ríkisstjórnin gera, til að samningar hefjist af
viti milli milli ASÍ og atvinnurekenda. Atvinnurekendur hafa
þvertekið fyrir það að ræða um launabreytingar án þess að
ríkisstjórnin lofi einhverju. Og ekkert kemur annað til greina
en gengisfelling. Ríkisstjórnin lofaði BSRB-forystunni hins
vegar að halda gengi föstu — og hvað þá?
tinu sinni sagði forsætisráðherra já, já — og nei undir svip-
uðum kringumstæðum. Núverandi forsætisráðherra hefur
haft uppi sömu ummæli. Sýnt er þó að slík svör ganga ekki
til lengdar. Ekki er hægt að halda gengi óbreyttu en fella
samt. Gengið hefursigiðog verið fellt um 20-35 % á rúmu ári.
Gengisfelling nú er ófýsilegur kostur og frekara gengissig
gengurþvert á loforðin við BSRB. Enda benda niðurstöður at-
hugana á atvinnurekstri að annað þurfi að koma til en að
skeraenn frekaraf íslensku krónunni til að réttavið hag fisk-
vinnslunnar. Benedikt Valsson hagfræðingur hefur kannað
þau mál og komist að því að með því að losa sig við verst
reknu húsin megi bæta afkomuna um einn milljarð. Það er
hærri uþþhæð en nemur því tapi sem er sagt á vinnslu nú.
Kollsteypur hafa verið tíðar í íslensku hagkerfi. Og margir
eru úrtölumennirnir. Yfirleitt hafa menn fengið það fram sem
til var ætlast. Sé sþáð óðaverðbólgu gengur hún eftir. Líkleg-
ast er að spár gangi yfirleitt upp þegar þær eru neikvæðar
vegna þess að hér ríkir almennt fyrirhyggjuleysi sem jaðrar
við stjórnleysi. Ríkisstjórnirseinni árakomaog fara. Almenn-
ingur lítur á þær sem hvert annað einnota fyrirbæri. Þaó er
lenska að gera ráð fyrir því aö ekki verði ráðið við efnahags-
vanda og svo virðist sem ráðherrar sjálfir trúi því sama. Síð-
asta ríkisstjórn liðaðist t.d. í sundur í beinni útsendingu og
forsætisráðherra fékk ekki rönd við reist. Ef hann hefði horft
á vitlausan fréttatímahefði hann sjálfsagt ekki vitað af því að
hann væri kominn í stjórnarandstöðu. Engum dytti í hug að
hegða sér svona heima hjá sér, en stjórnmáiamönnum líðst
þetta, því að fáir trúa því að hlutirnir gangi uþp hvort sem er.
Þess vegna er ekkert óeðlilegt að stjórnir springi á skjánum
á matmálstíma.
íkisstjórnin hefur líst því yfir að hún muni ekki skipta sér
af þeim samningum sem einhvern tíma verða á vinnumark-
aði. Alþýðusambandsfélögin eru sem óðast að afla sér verk-
fallsheimilda, og samningar þeir við BSRB, sem hafa verið
samþykktir eru smámunir hjá þeim sem á eftir að gera milli
ASÍ og atvinnurekenda. Félagar í ASI eru um 64 þúsund og
niðurstaða í samningum þeirra skiptir auðvitað sköpum fyrir
þjóðarbúió. Það er út í hött að gefa yfirlýsingar um að ríkis-
valdið muni ekki grípa inn í. Spurning er bara hvað ríkis-
stjórnin hyggst gera. Hún á næsta leik.
ÖNNIIR SJÓNARMIÐ
LAUGARDAGSKVÖLD Á STÖÐ 2
Ríkissjónvarpið og Stöð 2 munu lenda í aukinni samkeppni um erlent efni með
tilkomu gervihnattasjónvarps. Tillögur menntamálaráðherra um auknar fjárveit-
ingar til Sjónvarpsins eru taldar gera samkeppnina enn óbœrilegri fyrir Stöð 2. For-
ráðamenn Stöðvar 2 hafa ífréttum viðrað meira aðhald í rekstri m.a. með minni til-
kostnaði í innlendri dagskrárgerð.
DAGATAL
Adolf rís upp í Tímanum
Adolf karlinn Hitler hefði orðið
100 ára i vikunni ef hann hefði lif-
að — sem auðvitað er harla
ósennilegt. Allir fjölmiðlarnir
voru sammála um, að þarna hefði
verið á ferðinni mesti bölvaldur
mannkyns, hryðjuverkamaður
aldarinnar, arkitekt dauðans,
glæpahundur sögunnar. Allir
sammála.
Nema Timinn.
Málgagn Framsóknar birti á
aldarafmælinu hamingjuóskir og
sögulegar leiðréttingar á afrekum
Foringjans. Hólgreinin þandi sig
yfir heila opnu á sumardaginn
fyrsta og hlykkjaðist framhjá
sumarkveðjum kaupfélaganna.
Þetta þótti mér sérkennileg
lesning. Mynd prýddi greinina um
Hitler. Foringinn með reku í hönd
og yfirmannakraðak að baki Der
Fuhrer. Myndatextinn hljóðaði
svo: „Foringinn var Adolf Hitler
kallaður af aðdáendum sínum
sem þótti hann hafa endurreist
virðingu Þjóðverja og Þýska-
lands. Hann dró stórlega úr at-
vinnuleysi, m.a. með þvi að gang-
ast fyrir gerð fyrstu hraðbraut-
anna. Hér er hann á leið að taka
skóflustungu að einhverju stór-
virkinu.“
Dachau, kannski?
Frami Foringjans er reifaður og
stórtæk umsvif hans í innri mál-
efnum Þriðja ríkisins rakin. Síðan
segir: „Á meðan þessu fór fram
gleymdi Hitler aldrei tveim meg-
inmarkmiðum sínum, að tortíma
Sovétríkjunum og gyðingum í
Evrópu. En hvert mál hefur sinn
tíma og eins og áður er sagt var
Hitler bráðsnjall stjórnmálamað-
ur.“
Já, það má segja að hvert mál
hafi sinn Tíma.
Síðan er að vísu sagt að Hitler
hafi verið vitskertur og í beinu
framhaldi af því stendur orðrétt í
Tímagreininni: „Já, það varð að
viðurkennast að sjá mátti bletti og
hrukkur á Þriðja ríkinu."
Þó það.
Þegar hingað var komið í lestri
mínum á afmæliskveðju Tímans
til Foringjans, fór ég nú að rýna í
blaðið og athuga hvort ég væri að
Iesa Nýtt ísland í endurútgáfu. En
svo var ekki. Á forsíðu óskaði
Tíminn öllum lesendum gleðilegs
sumars.
Ég lauk við greinina og ætlaði
að leggja frá mér blaðið þegar ég
rak augun í snotra afmæliskveðju
frá Lúðvíg Eggertssyni nokkrum
sem búsettur er í Goðheimum til
Adolfs gamla sem væntanlega býr
einnig í goðheimum. Hún er svo
stórkostleg að ég ætla að birt
hana óstytta:
í dag á einn merkasti maður
sögunnar 100 ára afmæli. Ferill
Adolfs Hitlers fyrirfinnst ekki í
veraldarsögunni, svo einstakur er
hann. Hann hafði mikla og fjöl-
breytilega hæfileika, svo að
naumast verður til jafnað. Bar-
áttuhug, viljastyrk, miskunnar-
leysi. Þar við bætist skipulags-
gáfa, sem ekki á sinn líka. Hann
sópaði burtu spillingu og rotnun
Weimar lýðveldisins nánast með
einu pennastriki. Hitler sannaði
heiminum, að unnt er að gera
stóra hluti án þess að hafa mikla
menntun, án þess að vera af stór-
um ættum og án þess að hafa pen-
inga. Þó var vetttvangur hans eitt
menntaðasta ríki heims, og öllu
snéri hann við á örskömmum
tíma. Það er mál manna, að þegn-
um Þýskalands hafi ekki liðið bet-
ur en í stjórnartíð hans, þegar
hann hafði útrýmt atvinnuleysi og
þeirri niðurlægingu og úrkynjun,
sem því fylgir. Hann var á hátindi
ferils síns 1. september 1939, þeg-
ar heimsstyrjöld 11 braust út.
Ég fer ekki út í þá sálma, hver
henni olli — í hans landi eða öðr-
um löndum. Um hitt verður ekki
deilt, að hann var mikill foringi.
Hann markaði spor í sögunni, og
áhrifa hans gætti á jarðkringlunni
allri. Hvað sem öllum voðaverk-
um líður, fara engar sögur af því,
að hann hafi deytt nokkurn
mann. Er það meira en sagt verð-
ur um suma þá, sem nú ráða ríkj-
um. Hann vann einn — með örfá-
um aðstoðarmönnum, nánast
einum fjármálamanni, Hjalmar
Schact, er sá um þá hlið mála.
Hann þurfti ekki eitthundrað og
fimmtíu blýantsnagara eða skrif-
stofurápara, sem ekkert gagn
gera, nema íþyngja skattborgur-
um. Við eigum að skoða þessa
hluti, hin óviðjafnanlegu afrek,
en ekki styrjaldarslysið, á hinum
stórmerku tímamótum.
Lúðvíg Eggertsson
6183-3307
Goðheimum 26, Rvk.
Eg held svei mér þá að greinar-
höfundar og ritstjóri Tímans séu
komnir með Steingrímssýki:
Muni bara ekkert.