Alþýðublaðið - 22.04.1989, Blaðsíða 3

Laugardagui 22. apríl 1989
3
ÞINGFRETTIR
Skvrsla um 40. bins Evrópuráðsins
Tviverknaður i kjölfar brey tinga?
Rcett um að Evrópuráðið verði
„efri deild“ Evrópuþingsins
Meðal hugmynda til að
koma í veg fyrir ýmiss kon-
ar tvíverknað vegna marg-
umtalaðra breytinga í
Evrópu, er að þing
Evrópuráðsins verði e.k.
„efri deild“ Evrópuþings-
ins, öðru vísi samansett og
öðru vísi til hennar kosið,
með lítið eitt önnur
verkefni.
Nýlega kom fram á Al-
þingi skýrsla íslensku þing-
mannanefndarinnar í
Evrópuráðinu um störf 40.
þings ráðsins, 1988. í ís-
lensku þingmannanefnd-
inni eiga sæti þau
Ragnhildur Helgadóttir,
Guðmundur G. Þórarins-
son og Kjartan Jóhanns-
son, en varamenn eru
Ragnar Arnalds, Hregg-
viður Jónsson og Kristín
Halldórsdóttir. Formaður
nefndarinnar er Ragnhild-
ur og var hún jafnframt
þetta árið einn af varafor-
setum Evrópuráðsþingsins
og í stjórnarnefnd þess.
Evrópuráðið verður 40
ára þann 5. maí næstkom-
andi. Þá gerist það að
Finnland gengur formlega
í ráðið og verða þá öll Iýð-
ræðisríki álfunnar að fullu
orðin þátttakendur í þessu
starfi, sem miðast hefur
við ýmis þau svið sem
heyra til daglegu lífi
manna, mannréttindum,
menningu og félagslegu
öryggi.
Meðal viðfangsefna sem
ofarlega voru á dagskrá í
fyrra voru: Evrópustefna í
flugmálum, aðgangur að
sjónvarpi í kosningabar-
áttu, vernd gegn mengun
Norðursjávar, fjölskyldu-
stefna, ástandið í ísrael,
viðhorf ráðsins gagnvart
samskiptum austurs og
vesturs, málefni palestín-
skra flóttamanna, baráttan
gegn fíkniefnum, norð-
ur-suður átakið, Evrópu-
sáttmáli um sjónvarp milli
landa og fleira.
í lokakafla skýrslu ís-
lensku nefndarinnar er
vikið að samskiptum hinna
þriggja Evrópustofnanaog
hvernig koma megi í veg
fyrir tvíverknað. Þar segir
meðal annars:
„Hin víðtæka efnahags-
samvinna Evrópubanda-
Iagsríkjanna (EB), sem
verður æ nánari og stefnir
að sameiginlegum markaði
1992, teygir sig inn á æ
fleiri svið þjóðlífsins í þess-
um löndum. Þetta leiðir á
sumum sviöum til tví-
verknaðar. Það væri spor
aftur á bak í samstarfi lýð-
ræðisríkja álfunnar ef
vinna Evrópuráðsins legð-
ist af. Ýmis ríki mundu
lenda utan við samstarfið.
Nýstárlegust þeirra hug-
mynda, sem hreyft hefur
verið til að forðast lélega
nýtingu stofnana, ónauð-
synlega spennu milli þeirra
eða ný skrifstofubákn, er
að í framtíðinni kynni þing
Evrópuráðsins að verða
eins konar „efri deild“
Evrópuþingsins, öðruvísi
saman sett og öröuvísi til
liennar kosið, með lítið eitt
önnur verkefni.
í Evrópuráðinu samein-
ast fulltrúar ríkja EFTA og
Evrópubandalagsins. Má
vel hugsa sér að meiri gaum
þyrfti að gefa en hingað til
að því hvaða möguleika
þessi staðreynd býður upp
Medal helstu málefna Evrópuráðsins var vernd gegn
mengun Norðursjávar. Fleiri hafa áhyggjur af mengun
sjávar i kringum sig, eins og meðfylgjandi grískt plakat
ber með sér.
A Ibióðavinnumálabingið:
Merkar samþykktir um
öryggi og atvmnuleysi
Jóhanna Sigurðardóttir
félagsmálaráðherra lagði
nýlega fram á Alþingi
skýrslu um 75. Alþjóða-
vinnumálaþingið í Genf
1988. Þetta var afmælisár í
sögu Alþjóðavinnumála-
stofnunarinnar, ILO, 40 ár
voru liðin frá því að Al-
þjóðavinnumálaþingið
samþykkti eina af merk-
ustu samþykktum stofnun-
arinnar, númer 87 um
félagaTrelsi og verndun
þess. Einnig var þess
minnst að 40 ár voru liðin
frá þvi að Sameinuðu
þjóðirnar samþykktu
mannrétlindayfirlýsingu
sína. í ár verður ILO sjálfst
síðan 70 ára.
Þingið í fyrra afgreiddi
að þessu sinni tvær merkar
alþjóðasamþykktir. Önnur
fjallaði um öryggi og holl-
ustu í byggingariðnaði, þar
sem markmiðið er að draga
úr fjölda slysa í byggingar-
iðnaði með ýmsum vernd-
unar- og varnaraðgerðum,
t.d. í sambandi við meðferð
tækja og annars búnaðar.
Hin er um atvinnuupp-
byggingu og vernd gegn at-
vinnuleysi.
Á ILO-þingum sitja full-
trúar frá stjórnvöldum,
launþegasamtökum og
samtökum atvinnurek-
enda. Sendinefnd íslands
var að þessu sinni skipuð
eftirfarandi fulltrúum: Frá
félagsmálaráðuneyti Jó-
hanna Sigurðardóttir ráð-
herra, Hallgrímur Dalberg
ráðuneytisstjóri og Gylfi
Kristinsson deildarstjóri.
Frá utanríkisráðuneyti
Sverrir Haukur Gunn-
laugsson sendiherra. Frá
atvinnurekendum Jón
Magnússon lögfræðingur
VSI og frá launafólki Guð-
mundur J. Guðmundsson
formaður VMSÍ.
Um störf íslensku sendi-
nefndarinnar segir í
skýrslunni:
„íslenska sendinefndin á
þinginu átti að venju góð
samskipti við fulltrúa ann-
arra Norðurlanda á þing-
inu. Fulltrúar ríkisstjórna
Norðurlanda fluttu sam-
eiginlega tillögu um at-
vinnu og þróun sem byggir
á helstu niðurstöðum í svo-
nefndri Brundtland-
skýrslu. Enn fremur skipt-
ust fulltrúarnir á að gera
grein fyrir afstöðu land-
anna til einstakra málefna
sem voru til umfjöllunar á
þinginu. Til dæmis hafði
fulltrúi Noregs orð fyrir
öðrum norrænum fulltrú-
um í nefnd um kynþátta-
aðskilnaðarstefnuna, full-
trúi íslands kom frant fyrir
hönd Norðurlandanna í
nefnd um framkvæmd al-
þjóðasamþykkta o.s.frv.
Samtals voru haldnir fjórir
samráðsfundir fulltrúa
Norðurlanda um þing-
timann.
Fulltrúar ríkisstjórna
vestrænna iðnríkja, svo-
nefndur IMEC hópur, átti
einnig með sér náið sani-
starf á þinginu. Þessi hóp-
ur hittist daglega á sam-
ráðsfundum þar sem farið
var yfir þau málefni sem
voru efst á baugi. Fyrir
fulltrúa smáríkis eins og
íslands, sem ekki átti full-
trúa i öllum nefndum
þingsins, var ómetanlegt
að taka þátt í þessum fund-
um. Með þeini hætti var
hægt að fá yfirsýn yfir það
sem var að gerast á þessu
umfangsmikla þingi.“
Framsóknarmenn:
RANNSÓKNÁ
SVARTRI
VINNU
Skýrsla um ríkisfjármál 1988:
Útgiöld 12,8%
umfram f járlög
Erlend lán landsmanna
urðu alls 16,2 milljarðar
Ólafur Ragnar Gríms-
son fjármálaráðherra hef-
ur lagt fram skýrslu um
ríkisfjármál og frain-
kvæmd lánsfjáráætlunar
1988. Endanlegartölurrík-
isbókhalds greina frá alls
7,2 milljarða króna
greiðsluhalla ríkissjóðs, en
að lánahreyfingum með-
töldum varð hallinn um 4,2
milljarðar. Fjárlög ársins
voru afgreidd með 52ja
milljón króna afgangi.
Tekjur urðu 803 milljónum
króna hærri en fjárlögin
gerðu ráð fyrir, en ekki
dugði það því útgjöld urðu
8.056 m.kr. umfram
áætlun.
Niðurstaða þessi er með-
al annars tilkomin vegna
þess að útgjöld eins og
vaxtagjöld, niðurgreiðslur
og verðuppfærsla rekstrar-
liða fóru mjög fram úr
áætlunum. Miklu breyttu
tíðar efnahagsaðgerðir
stjórnvalda og sérstakar
aðgerðir núverandi stjórn-
ar, sem tók við í september.
Þá er nefnt til samdráttur í
aflaverðmæti um 2-3170 að
verðgildi, 4°7o minnkun á
heildarútflutningi, 2-3%
samdráttur í heildarinn-
flutningi, 2-3% minnkun
einkaneysluútgjalda og
fleira.
Milli ára hækkuðu út-
gjöld ríkissjóðs um 19,9
milljarða króna eða um
38,5%. Hlutfallslega juk-
ust mest niðurgreiðslur á
vöruverði, um 127,5%,
framlag til Lánasjóðs ís-
lenskra námsmanna,
73,4% og vaxtagjöld um
60%. Fjármagnsfyrir-
greiðsla Seðlabanka við A-
hluta ríkissjóðs á árinu
1988 nam að jafnaði rúm-
lega 7 milljörðum króna og
er það langtum hætti upp-
Fjármálaráðherrar siðasta
árs, Ólafur Ragnar Gríms-
son og Jón Baldvin
Hannibalsson, við huggu-
legt tækifæri. Skýrslan
yfir rikisfjármál ársins er
hins vegar ekki eins
hugguleg og á var kosið.
hæð en 1987, þegar hún
nam um 1,9 milljarði að
meðaltali.
Erlend lán sem ráðstaf-
að var innanlands á árinu
1988 námu alls 16.216
m.kr. sem er 6.942 m.kr.
umfram heimildir lánsfjár-
laga 1988. Afborganir af
löngum erlendum lánum
Framsóknarmennirnir
Guðni Ágústsson og Alex-
andcr Stefánsson vilja að
rikisstjórnin láti kanna
umfang svartrar atvinnu-
starfsemi og söluskatts-
svika, meðal annars með
spurningakönnun.
Tillaga þeirra er flutt í
kjölfarið af og með hlið-
sjón af vinnu starfshópsins
sem kratar og vinstri menn
fengu til að kanna umfang
skattsvika. Samandregnar
niðurstöður þess hóps
bentu m.a. til þess að hér
væri umfang dulinnar
starfsemi 5-7% af vergri
þjóðarframleiðslu sem í
dag gæti numið um 17
milljörðum króna.
Sumum tillögum starfs-
hópsins hefur verið fylgt
fram, öðrum ekki. Kerfis-
menn hafa í huga ýmsar
kerfisbreytingar i skatta-
málum sem orðið hafa og
vilja að málið verði kannað
áfram, meðal annars með
spurningakönnun, sem
þeir vilja að fari frarn í
sumar, til að niðurstöður
liggi fyrir næsta reglulega
þingi.
Ymsir fullyrða að nótu-
laus viðskipti og borgun
undir borðið hafi vaxið
með tilkomu staðgreiðslu-
kerfisins, þetta og margt
fleira er nauðsynlegt fyrir
stjórnvöld að láta kanna.
Starfshópurinn gerði
námu alls 6.427 m.kr. og
skiptust þær þannig: opin-
berir aðilar 1.986 m.kr.,
lánastofnanir 451 m.kr. og
einkaaðilar 3.990 m.kr.
Hreint innstreymi langra
erlendra lána varð því
9.789 m.kr. eða sem svarar
til 3,9% af vergri lands-
framleiðslu.
spurningakönnun á eilt
þúsund manna úrtaki. Þar
kom fram að heildarum-
fang nótulausra viðskipta
næmi um 1100 milljónum
króna sem svaraði til 1,3%
af vergum þjóðartekjum
frá maí 1984 til maí 1985.
Þó taldi starfshópurinn
að umfang nótulausra við-
skipta gæti numið allt að
2% af vergri þjóðarfram-
Ieiðslu. Samkvæmt opin-
berum upplýsingum er
áætlað í febrúar sl. að verg
þjóðarframleiðsla 1989
muni nema allt að 288
milljörðum. Væru nótu-
Iausu viðskiptin enn 1,3%
af þessari upphæð nemi
heildarumfang nótulausra
viðskipta um 3,7 milljörð-
um á þessu ári.
Lifsbjörg
styrkt?
Karvel Fálmason þing-
maóur Vestfirðinga vill fá
að vita livort ríkisstjórnin
eða sjávarútvegsráðunevt-
ið hafi styrkt eða boðist til
að styrkja kvikmynd
Magnúsar Guðinundsson-
ar, „Lífsbjörg í norður-
höfum“.
Karvel hefur beint form-
legri fyrirspurn til sjávar-
útvegsráðherra unt þetta á
Alþingi. Hann spyr enn
fremur hvort ætlunin sé að
styrkja myndina síðar, ef
ekkert hefur gerst enn í
þeim efnum.
FRIÐRIK ÞÓR
GUÐMUNDSSON