Tíminn Sunnudagsblað - 17.04.1966, Blaðsíða 5

#)örku tvö ár.' Þax' lærðí hann húsa-
é Msg»gna?míði og fekurð í tr4
Einnig Imr'ði ha.nA skipasnuði 1 Rönijá
á Böfgöndarhóími. ifun hann hal'a
fengjð niclsiarahréf, bfeði í skipa-
smíði, enda áváíit nefnclur tlmbuí-
meistari. Jafnlratnt þessu lœrði hann
íjósmyndagorð. Há aí þossu sjá, að
jón aptaði tímann vol meðgn hann
ðvaldlst í Danmörku og bjó sig undlj'
það að vorða bjóð sinní að serfi mest'ú
gagni. Eftir ao bann kom heim, ritaðj
hann ávallt nafn sitt eins og gert
ér í uppháfi þessarar greinar.
Frú Svava leikkona, dóttir Jóns,
hefur lýst föður sínum svo:
„Það er erfitt fyrir mig að lýsa
útíiti föður míns, sökum þess, að
hann var orðinnn gamall maður, þeg
ar ég man hann fyrst. Verð ég því að
iáta nægja að iýsa honum eins og
hann kom mér fyrir sjónir. Myndir
eru engar til af honum undir sextugs
aldri.
Hann var meðalmaður á vöxt,
aldrei feitur, en vel á sig kominn og
farinn að stirðna í hreyfingum, hár-
ið dökkt, lítið eitt gránað í vöngum,
þegar hann dó, grátt vanga- og síðast
alskegg. Ennið hátt með stórum hof
mannavikum, frekar langleitur, nefið
langt með lítilli bungu á (kónganef)
og hakan einbeitnisleg. Augun höfðu
auðsjáanlega verið blá, en farin að
lýsast og blik í þeim, djúp hrukka
milli augnanna gerði svipinn hvass-
ari. Hygg ég það vera ættarmót, því
að ég og sum börn mín og barna-
börn höfum þessa hrukku. Hann var
sérstakt snyrtimenni í umgengni,
hvort sem heldur var á verkstæði eða
á heimili, og aldrei. sáust á honum
óhreinindi, að hvaða starfi sem hann
gekk. Alvörumaður var hann, en
hafði þó gaman að spaugi og gleð-
skap og gat verið spaugsamur sjálfur,
en aldrei heyrði ég hann hlæja upp-
hátt.
Hann var mikill dýravinur og barn
góður, en þoldi illa hávaða vegna höf
uðveikinnar. Þægilegur í viðmóti, en
hélt vel á skoðun sinni með festu og
röksemdum, en aldrei af æsingi. Hon
um var létt um að "halda ræður og
koma fyrir sig orði. Trúmaður var
hann einlægur og las hann eða móð-
ir mín ætíð húslestra á helgum dög-
um, ef hann ekki komst í kirkju.“
II. Iðnaðarmaðurinn og bæjarfull-
trúinn.
Jón Chr. Stephánsson kom heim
frá Danmörku sumarið 1859 og sett-
ist að á Akureyri. Gerðist hann brátt
atkvæðamikill, stundaði iðn sína,
hyggði mörg hús og smíðaði fjðlda
skipa. Hann smíðaði hákarlaskip
með áður óþekktu lagj. Var hajin
brautryðjandi um smiði svonefrfdra
stokkskipa norðahlands. Hann byggði
Jón Chr. Stephánsson, timburmeistari á Akureyri.
gamla apótekið 1859-1860, og var
það lengi fallegasta hús bæjarins. Um
svipað leyti smíðaði hann Möðru-
vallakirkju með Þorsteini á Skipa-
lóni. Ber hún meisturum sínum
vitni enn í dag.
Hann kvæntist Þorgerði, dóttur
Björns Jónssonar, ritstjóra (eldra)
10. desember 1859, þá þrítugur að
aldri. Hún hafði áður verið gift
Stefáni Thorarensen á Stórhóli og
var þá orðin ekkja fyrir nokkru. Hún
var mannkostakona, greiðvikin og
gjöful við fátæklinga. Sveinn, faðir
Jóns Sveinssonar, rithöfundar, getur
þess í daghók sinni, að þau hjón, Jón
og Þorgerður, hafi vikið að sér mat
J fátækt hans. Um það leyti, sem
Jón kvæntist, keypti hann hús Sveins
Skúlasonar (síðar prests), sem verið
hafði ritstjóri Norðra um nokkur ár.
Þetta hús var Aðalstræti 52 og bjó
hann þar alla ævi og gerði þar
fagran trjágarð.
Þau Jón og Þorgerður eiignuðust
tvo syni, Júlíus, fæddan 3. janúar,
Í856, sem dó barnungur, og Ólaf,
fæddan 20. júní 1861. Hann var fram
ýfskarandi sönghneigður og fór til
Reykjavíkur tíl tveggja ára náms.
Lærði hann píanóleik hjá Ástu Hall-
grímsson, og orgelleik og tónfræði
hjá Jónasi Helgasyni. Að námi loknu
átti hann að taka við söngkennslu í
barnaskólanum á Akureyri og organ-
istastarfi í kirkjunni. En hann veikt
ist af lungnabóígu á heimleiðinni og
lagðist á Silfrastöðum í Skagafirði,
Jón fór með menn og hesta til
Skagafjarðar og flutti hann á kvik-
trjám heim. En hann fékk berkla
upp úr lungnabólgunni og dó nítján
ára gamáll árið 1880. Þetta voru erfið
ár fyrir Jón Stephánsson. Árið áður
hafði hann misst Þorgerði konu sína
hinn 23. maí og varð hann því sjálfur
að stunda Ólaf, son sinn, í banalegu
hans, með aðstoð Margrétar, systur
sinnar. Má nærri geta, hvílíkt áfall
þetta var fyrir Jón, sem unni þessum
unga, efnilega syni og einkaharni
mjög heitt. Við það bættist, að sjá
á bak ágætri eiginkonu. Stóð hann nú
einn uppi og jafnaði sig aldrei full-
komlega eftir þetta áfall. Meðal ann
ars má benda á þaði að hann snertl
aldrei fiðluna sína eftir dauða Ólafs,
en þeir feðgar höfðu oft leikið sam-
an, og hékk hún óhreyfð á vegg í skrif
stofu hans á meðan hann lifði. Flyg-
ilÚön, sem hann hafði gefið Ólafi,
seldi hann þegar eftir dauða hans. ;
317
é
S'
T I M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ