Tíminn Sunnudagsblað - 17.04.1966, Side 17

STEINAR SIGURJÓNSSON:
Á LEIÐ TIL
BORGARINNAR
Ég var ósjálfrátt farinn að helga
minninguna um ÁsgerSi, þegar ég
steig upp í bílinn, dá grát hennar.
Því að ég dái harminn. Ég held, að
harmurinn sé mesta gleði þessa lífs.
Og ég var enn með kökk í hálsi, þeg
ar bíllinn ók af stað. Stundum átti ég
til að verða svo ölvaður af hugsunum
mínum, að fólk glotti að mér.
Allir tóku eftir, hve Garðar gerði
mikið at í mér og hve ég varð undar
legur í allra ásýn, hversu viðkvæmnin
gerði mig að skrítnum fugli, aðeins
vegna þess, að Gaggi skrækti og kast
aði á eftir mér steinum á miðri götu.
Auðvitað sáu það allir. Fugley var all
ur heimurinn.
Ég hafði skrifað dálaglega í lengri
tíma og var orðinn eins og álfur, en
einn, hörmulega einn, sagði einhverja
vitleysu við hvern sem vera vildi,
hvern sem ég varð að umgangast, til
dæmis konurnar, af því að ég var
einn — og ég naut þess að heyra þær
hlæja, áttræðar konurnar, þvi að ég
var einn og göfugur.
En ég varð að fífli, andríkt misskil
ið skáldið, aðeins vegna þess, að
Gaggi, sem ég kom raunar til með að
dá síðar, kastaði á eftir mér.
Þorbjörn og Ásgerður komu til
með að veita honum harðar ávítur.
„Ert þú að skrækja eftir skáldinu og
kasta grjóti á eftir því — svo að all
ur bærinn hneykslast á þér, og okkur
um leið, að hafa slíkan dreng! Ha,
ertu svona slægur af vizku heimsins
þarna úr borginni! Og við, heið-
virt fólkið, sem ekkert kunnum nema
strit.“
Garðar reyndi eitthvað að afsaka
sig og sagði, að ég væri skrítinn, en
fór svo að gráta undir stríðri reiði
gömlu konunnar. En þar með hætti
hann að kasta á eftir mér grjóti.
Hætti algerlega. Mér þótti það afar
leitt. Hann fór hjá sér í hvert sinn
sem hann stóð frammi fyrir mér og
talaði kurteis , meiningarlaus orð.
Ans ég við hann.
Allt fór í taugar mínar á þessum
tíma, enda sveif ég í eins konar rólu
skáldlegra kennda og hugsaði eins
vel og Óðinn.
Ég dáði Ásgerði, ég dáði konurnar
og talaði eins lengi við þær og auðið
var. Sáu þær það ekki á mér. Ég
reyndi að leyna tilfinningum mínum,
svo afkáralegar sem þær voru, ást
til gamalla kvenna. Og hver skyldi
leggja trúnað á annað eins og það
— nema sá, sem lifað hefur út á
slíkri eyju, fullur ástar á ljóðinu og
lífinu um leið — að ég skyldi með
vorinu gera stórkostlega upp á milli
lambanna, leggja elsku á þau, sem
voru kvenkyns en sjá ekkert nema
klúrleik og græðgi við hrútana?
En svona var ég, og því var engin
furða, þótt ég þætti skrítinn. Það, að
Garðar var beðinn um að hætta að
atast í mér, rétti ekkert hlut minn
gegn heiminum. Mér þótti þetta afar
leitt, eins og svo ótal margt í skipt
um við menn. Það var ekki svo vel,
að ég geti í raun og veru átt vini,
svo viðkvæmur er ég.
Hann var allt of mikið vandræða-
barn, og þess vegna gekk hann fram
af gömlu hjónunum. Hann ólgaði
fullur af ókyrrð og hlaut að fara. Til
borgarinnar, til villidýranna á göt-
unni, sem enga reglu kunna og ekk
ert lag nema óartir bófans.
Ásgerður kvaddi hann lengi
með engu nema gráti og orð
um, sem lítil regla var á,
því þau voru varla orð, miklu
fremur bara stunur, harmræn vind-
sog langt neðan úr manninum sjálf-
um, eins og mér varð hugsað, skelfi
legar stunur úr reynslu margra ára
og mikils strits. Allur maður hennar
titraði af átakagráti.
Hann er að fara, barnið.
Og fara hvert? Ekkert, það vissi hún.
Ekkert nema til dauðans.
Það er svo mikið af gotti í skip-
inu, sagði Garðar.
Blessað barn, þú verður að fara.
Ég elska þig, vittu það, en þú verður
að fara. Við getum ekki . . .
Ég vildi, að einhver keypti af mér
veiðistöngina. Ég mundi láta hana á
tíkall.
Ég skal kaupa hana, sagði ég.
Hérna eru tuttugu.
En þú ert að fara í borgina, ans
ég- ,
Skiptir ekki máli. Eg gef hana. Eg
gef Ásgerði hana.
Mér, elsku skáld, sem aldrei veiði!
Geymdu hana þá þar til þú færð
annað vandræðabarn.
Hjartans barn, hve heitt ég elska
þig! Það er eins og hjartað sé að
slitna úr þessum karga skrokki. Og
þú svo ungur, svo fríður að fara
til borgarinnar, föðurlaus. Og móðir
þin, þessi lausa gála. Hvar fær hún
fyrir lífi þínu, svo þú megir springa
út og þróast — svo nýr, svo fagur?
Hún, sem varla á á sig sokkinn í þess
ari trylltu dýrtíð. Elsku barn, er ég
þá að reka þig út á gaddinn? Ó, að
ég hefði aldrei hugsað um það. að
það hefði aldrei hvarflað að mér að
þrýsta þér héðan úr mínu
eigin húsi! Ó, að ég gæti
breytt öllu, að við gætum iifað
saman daga og ár við yndi og hlátra,
og ég mætti sjá þig — daglega —
hold þitt, vanga þína og þessar rjóðu
og stundum svo hýru og fríðu kinnar
þegar þú ert með réttu eðli, elsku
barn! Svo fagur. svo ótrúlega fagur!
Ég vona, að fiskist á hana. Þú
kemur kannski næsta ár? Ég vona, að
þú fiskir þúsund fiska á hana, sagði
Garðar og heyrði ekki orð af því. sem
gamla konan sagði.
Berðu engar áhyggjur um það,
sagði ég. En þú ætlar að fara til borg
arinnar. Heldurðu, að það sé nokkuð
betra — að lifa þar?
Mamma mín er þar, bræður mínir
eru þar. Mamma er þerna á stóru
skipi. Hún siglir út í löndin og . . .
Og drekkur, elsku barn, drekkur
svo óhemjulega mikið og er svo spillt
svo átakanlega spillt, að hún getur
aldrei átt nokkurt barn, sízt svona
ans þig, svo ungan, fríðan og
spilltan, að þig vantar ekkert nema
móður, kærleika til að verða það, sem
þú átt skilið að verða í þessu lífi,
að lifa vel, að eiga yndi, kappnóg af
yndi til að lifa við. Svo dagar þínir
verði hýrir og fagrir eins og svipur
þinn, elskan mín, begar þú ert með
réttu ráði!
Mamma siglir út í löndin og áifurn
ar, og einu sinni gaf hún mér konfekt
kassa og einu sinni gaf hún mér bíl.
En pabbi er róni. Pabbi er veikur og
ómögulegur. Einu sinni var hann á
skipi, sem sigldi út í heim — ans
manna er nú á — en svo nennti
hann ekkert nema drekka vín. — og
nú er hann svo veikur af víni, að
hann hefur verið settur inn í stein,
svo hann sé ekki að drekka, svo
hann sé ekki að lifa. Hann pabbi get
ur ekki lifað. Hann er svo mikill aum
ingi, að hann hefur gleymt, hvernig
á að lifa. Hann kann ekki að lifa!
Svo að mamma ykkar-sér fyrir ykk
ur, fjórum börnunum, og siglir út f
löndin og álfurnar? spurði ég.
Hvað ætli hún sjái fyrir, blessuð
konan, svona spillt! Gerir ekkert kon
an nema telja seðla, telja og brosa
vera kurteis og flíra. I-Ivernig ætti
T f M 1 N N — SITNHVUDAGSBLAÐ
329