Íslendingaþættir Tímans - 01.02.1975, Qupperneq 10

Einar Jónsson
fyrrum bóndi Reykjadal
Talið er, að göfug sál og næmt
fegurðarskyn fylgist að. Hvort það er
regla eða ekki er hitt vist, að hjá Lauf-
eyju fór þetta saman. Hún dáöi fagrar
listir, hvort sem þær birtust henni i
myndum eða tónum. Fögur ljóð og
sálmar voru henni kær, og aðrar bók-
menntir kunni hún vel að meta. En
framar öðru voru það tign og fegurð
náttúrunnar, er hrifu hug hennar og
jafnt hvort um var að ræða stórbrotið
landslag eða litið blóm, er óx við götu
hennar. Um þetta bar garðurinn henn-
ar á Búrfelli órækt vitni. Þar hafði hún
oft hlúð að veikum plöntum, er urðu
siðar að fögrum blómum fyrir alúð
hennar og umhyggju. Slikt tekst þeim
einum, er sjá og meta fegurð alls þess,
sem grær.
Hjónin Laufey og Páll eignuðust
fimm börn. Eru þau þessi:
Ólöf, gift Bjarna Kr. Bjarnasyni
borgardómara Reykjavik,
Ingunn, gift Guðmundi Axelssyni bil-
stjóra, þau eru búsett á Selfossi.
Böðvar, kvæntur Lisu Tomsen, þau
búa á Búrfelli.
Edda Laufey, gift Svani Kristjánssyni
sveitarstjóra ölfushrepps, búsett i
Þorlákshöfn.
Ragnheiður gift Sigvalda Péturssyni
vélstjóra, búsett á Seltjarnarnesi.
011 hafa þau systkin tekið i arf frá
foreldrunum manndóm og drengskap.
Sambúð fjölskyldunnar var innileg og
innan hennar rikti eining og ástúð.
Sýndu systkinin það á hinum langa
þrautatima móður sinnar, hversu þau
mátu umhyggju hennar og kærleika.
Gerðu þau allt, sem þeim var unnt, til
að gleðja hana og stytta henni stundir.
Og ekki létu tengdabörnin sitt eftir
liggja að votta henni viröingu sina og
þakkir.
Nokkur undanfarin ár hefur Böðvar
sonur þeirra hjóna, ásamt Lisu konu
sinni, rekið búskap á Búrfelli af mikl-
um myndarskap og dugnaði. Er það
sveitungum þeirra og öðrum vinum
mikið gleðiefni að sjá þau halda uppi
með prýði þeirri reisn, er rikt hefur á
þessum stað um áratugi. Eigi að siður
fer ekki hjá þvi, að nokkurs saknaðar
gæti þegar hugsað er til auðrar Ibúðar
hinna látnu hjóna. Þar munu margir
minnast ánægjulegra stunda. En nú er
allt hljótt. Þar heyrist ekki ómur af
glöðum samræðum, hið létta fótatak
húsmóöurinnar er hljóönað og oftar
tekur hún ekki á móti gestum með
hlýju handtaki og mildu brosi. En þó
að nokkur tómleiki sæki á hugann, þá
veröa mér ekki siöur rikar i huga
þakkir fyrir að hafa um langa stund
átt samleið með minni kæru mágkonu
og notið góðvildar hennar og einlægrar
vináttu. Og þegar systur Laufeyjar
kve^a hana nú að leiðarlokum, munu
10
Fæddur 21. febrúar 1877.
Dáinn 20. september 1974.
Við skulum fara rúman mannsaldur
aftur I timann. Það er viða þröngt i búi
á landi hér, löngum köldum vetrum
fylgja stutt gróðurvana sumur. Það er
landflótti til Vesturheims, Ameriku.
Sterkur áróður er rekinn fyrir land-
námi ísiendingar þar, og illt árferði er
þeim málstað lyftistöng.
Nokkrir þættir þessa timabils hafa
verið skráðir, en fleiri óskráðir. Þeir
einstaklingar sem uxu úr grasi þegar
þetta var, eru nú óðum að hverfa. Eins
þeirra Einars I Reykjadal langar mig
aö minnast að nokkru. Hann var • f.
vakna hjá þeim ljúfar minningar, sem
við hana eru tengdar, bæöi frá æskuár-
um þeirra heima á Laugarvatni og
samfundum siðar á ævinni. 1 brjóstum
þeirra munu þær geymast meðan ævin
endist.
Liklegt tel ég, að langt sé siðan
Laufey gerði sér ljóst til hvers sjúk-
dómurinn mundi draga, en ekki hafði
það nein áhrif á sálarró hennar og
andlegan styrk. Þrátt fyrir langvar-
andi þrautir heyrðust aldrei frá henni
kvartanir eða æðruorö, en hún var
innilega þakklát þeim er önnuðust
hana á sjúkrahúsunum. En oft mun
hugur hennar hafa leitaö i sólarátt, i
lotningu og bæn.
Heyrt hef ég, að Laufey hafi óskað
að fá að kveðja lifið, þegar gróður
jarðar væri i blóma. Var það i sam-
ræmi við aðdáun hennar á fegurð gró-
andans og hinnar lifandi náttúru. Sú
ósk rættist ekki. A svölum haustdegi
fór útför hennar fram. Var henni búinn
hvilustaður. við hlið manns hennar I
kirkjugaröinum á Búrfelli. Börn,
tengdabörn, systur og fjöldi vina
kvöddu hina látnu með djúpri virðingu
og þökkum. En frá klukkunum I turni
Búrfellskirkju bárust siðustu ómarnir.
Það var hinzta kveðjan til hennar, sem
héðan var gengin til meirri starfa guðs
um geim.
Ég votta börnum Laufeyjar, fjöl-
skyldum þeirra og vinum innilega
samúð.
Guðm. Guömundsson.
árið 1877 sonur hjónanna á Högnastöð-
um I Hrunamannaftr. Jóns og Guðrún-
ar. Hann ólst þar upp á glaðværu
heimili. Kannski hefur þaö mótað
skapgerð hans og lifsviðhorf, þvi hon-
um var rikt i huga aö sjá hið broslega I
fari tilverunnar. Þarna var á feröinni
kvikur ungur maður, fljótur til úrræða
og fljótur til svars. Fólksflutningur til
Vesturheims heldur áfram á uppvaxt-
arárum hans, jafnframt er hafinn
sterkur áróður gegn honum, þvi nú
koma fram á sjónarsviðið menn sem
trúðu á land sitt og þjóð.
Fermingarár Einars litla á Högna-
stöðum er all merkilegt I sögu þessa
byggöarlags, og hafði varanleg áhrif.
Þá var brúuð stærsta á landsins,
ölfusá. Vönduð brúarvigsla fór fram
um sumarið. 1 tilefni þess orti skáldið
og stjórnmálamaðurinn Hannes Haf-
stein brúarljóö sem var I senn hvatn-
ingar- og baráttusöngur. Þá flutti
landshöföinginn Magnús Stephensen
snjalla viglsuræðu, þar sem hann lýsti
brúna gersemi likt og hringinn
Draupni. Og það var ósk hans og spá
að ölfusárbrú hefði sömu náttúru og
hringurinn sem af drupu niundu
hverja nótt átta hringar jafn góöir.
Ég hygg, að fáar ræður hafi fallið i
betri jarðveg eða grafiö sig dýpra I
íslendingaþættir