Morgunblaðið - 30.03.2005, Page 25

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. MARS 2005 25
UMRÆÐAN
H
ön
nu
n:
G
un
na
r
S
te
in
þ
ór
ss
on
/
M
ar
ki
ð
/
03
. 2
00
5
Fermingargjafir
sem hitta í MARK!
Frábær fjallahjól frá stæðsta hjólaframleiðanda
heims. GIANT Ál stell frá kr. 26.505 stgr.
Snjóbretti,
Brettaskór,
bindingar,
gleraugu,
hanskar og
snjóbrettafatnaður
30 % stgr. afsláttur.
HIPPO John Daly golfsett
með standpoka.
Tilboð kr. 34.960.
Mikið úrval af golfgræjum
á góðu verði.
Lyftingabekkur
og lóð.
Bekkur með fótaæfingum
og 50 kg lóðasetti.
Tilboð kr. 24.600 stgr.
Billiardborð
Stærðir 4, 5 og 6 fet,
20% stgr. afsláttur.
Boxvörur
Boxpúðar
frá kr. 12.255 stgr.
Boxdropar,
speedballs
og hanskar.
Kreditkortasamningar, upplýsingar veittar í versluninni
Varahluta- og viðgerðarþjónusta – Verslið þar sem þjónustan er
FJÓRAR þingkonur, þær Siv
Friðleifsdóttir, Ásta R. Jóhann-
esdóttir, Jónína Bjartmarz og
Þuríður Backman hafa lagt fram
frumvarp til laga, m.a. þess efnis
að reykingar verði bannaðar á öll-
um veitingahúsum og skemmti-
stöðum.
Mótstöðumenn
frumvarpsins
Margir forvíg-
ismenn frjáls-
hyggjunnar berjast
um á hæl og hnakka
gegn frumvarpinu,
með pennann að
vopni og hug-
myndafræðina sér til
fulltingis. Helstu rök-
in sem þeir færa
fram byggjast á
friðhelgi eignarrétt-
arins, þau að
eigendum hvers staðar eigi að
vera í sjálfsvald sett hvort þeir
leyfi þar reykingar. Einnig nefna
menn að engin viðveruskylda er á
umræddum stöðum og því geti
menn einfaldlega sleppt því að
fara þangað.
Friðhelgi eignarréttarins
Mörg dæmi eru um það í lögum
að mönnum séu bannaðar tilteknar
athafnir á eignum sínum, jafnvel
athafnir sem almennt eru löglegar.
Svo virðist sem mönnum yfirsjáist
það gjarnan þegar þeir tala eins
og reykingabann væri for-
dæmalaus skerðing eignarréttar
og telja frumvarpið jafnvel brjóta í
bága við eignarréttarákvæði
stjórnarskrárinnar.
Því halda menn fram
fullum fetum án þess
að teljandi líkur séu á
því að lagasetningin
valdi eigendum stað-
anna fjárhagslegu
tjóni.
Eigendur veit-
ingastaða þurfa til
dæmis að uppfylla
ákveðin skilyrði um
hollustuhætti eins og
Jakobína Árnadóttir
hjá Lýðheilsustofnun
benti á í viðtali við
Morgunblaðið 21.
febrúar sl. og áréttað var í leiðara
blaðsins degi síðar. Þar er einnig
tekið ágætt dæmi um eiganda veit-
ingahúss sem tekur upp á því að
dæla daufri blöndu að eiturgasi út
í andrúmsloftið í húsnæði sínu. Er
það kannski óréttmæt skerðing á
eignarréttinum að banna honum
það? Ég held að flestir fallist á að
svo er ekki jafnvel þótt gestir
staðarins viti af tiltækinu. Annað
skemmtilegt dæmi kemur fram í
bakþönkum Kristínar Helgu
Gunnarsdóttur á baksíðu Frétta-
blaðsins 23. febrúar sl. sem ég
ætla að útfæra nánar. Segjum svo
að menn gengju örna sinna á
gangstéttum borgarinnar með
leyfi eiganda þeirra. Er ótækt að
setja bann við því? Aðrir geta jú
bara flutt eitthvað annað ef þeim
líkar ekki fnykurinn eða hann
veldur þeim heilsutjóni, er það
ekki?!
Rétturinn til að menga
Aðrir, að vísu færri, hugsa
dæmið út frá sjónarhóli reykinga-
mannsins og rétti hans til að velja
sér lífsstíl líkt og gert er í grein
Guðmundar Arnars Guðmunds-
sonar á heimasíðu Frjálshyggju-
félagsins þar sem segir: ,,Reyk-
ingar eru ekkert opinbert
heilbrigðis- eða öryggisvandamál
eins og berklar eða akstur undir
áhrifum áfengis. Reykingar eru
eins og skyndibitaát og mót-
orhjólaiðkun, m.ö.o. þær varða ein-
göngu einstaklinginn sem reyking-
arnar stunda.“ Þessi ummæli
þykja mér allkostuleg. Að sjálf-
sögðu nýtur reykingamaðurinn
þess réttar að velja og hafna.
Flestir ættu þó að vita að reyk-
ingar hafa skaðleg áhrif á fleiri en
einungis reykingamanninn, þ.e.
alla þá sem draga andann í grennd
við reykinn.
Valfrelsi
Vissulega ber mönnum engin
skylda til að sækja veitinga- og
skemmtistaði en rétt er að hafa
hugfast að það að sækja slíka staði
er snar þáttur í menningu okkar.
Þangað fer fólk gjarnan í góðra
vina hópi. Menn velja sér ekki vini
eftir því hvort þeir reykja heldur á
öðrum forsendum. Sömuleiðis
velja hópar sér oftast áfangastaði
á öðrum forsendum en þeim hvort
þar er reykt eða ekki. Hópar tvíst-
rast ekki og velja hver sinn veit-
ingastaðinn eftir því hvort þar er í
gildi reykingabann eða ekki.
Greinargerð með lögunum og
skaðsemi óbeinna reykinga
Lagafrumvarpinu fylgir ágæt
greinargerð. Í henni kemur meðal
annars fram að óbeinn reykur er
jafnvel hættulegri en sá sem reyk-
ingamaðurinn dregur að sér gegn-
um sígarettuna. Talið er að 30–40
manns látist árlega hérlendis af
völdum óbeinna reykinga, auk
þess fjölda sem líður ýmiss konar
heilsutjón. Einnig er í grein-
argerðinni vikið að reynslu ann-
arra ríkja sem þegar hafa bannað
reykingar á veitingastöðum. Fram
kemur að reykingamenn hafa ekki
dregið úr komum sínum á veit-
inga- og skemmtistaði og þeir
reyklausu hafa fjölgað ferðum á
slíka staði. Þeir sem óttast að veit-
ingamenn missi spón úr aski sín-
um, verði frumvarpið að lögum,
geta því varpað öndinni léttar.
Meira að segja má leiða að því lík-
ur að úr viðhaldskostnaði dragi,
verði staðirnir reyklausir. Einnig
kemur fram að Bandaríkin ríki
frelsisins! hafa verið í fararbroddi
í því að banna reykingar á veit-
ingastöðum og er það umhugs-
unarefni fyrir frjálshyggjumenn.
Að lokum
Kannanir sýna að yfirgnæfandi
meirihluti þjóðarinnar er andvígur
reykingum á veitingastöðum. Í
þeim ríkjum sem stigið hafa það
skref sem frumvarpið gerir ráð
fyrir hefur æ ríkari sátt skapast
um þetta fyrirkomulag. Ég spái
því að eftir nokkur ár hugsi menn
til baka og þyki það í raun fráleitt
að reykingunum hafi ekki verið út-
hýst fyrr. Helsti ókosturinn við
lögin verður kannski sá að senn
þarf fólk að finna aðra ,,ísbrjóta“ á
öldurhúsunum en ,,Áttu eld“? og
,,Má bjóða þér sígó“? Flestir ættu
að geta ráðið fram úr því! Ef ég
gengi með hatt tæki ég hann nú
ofan fyrir Siv og öðrum flutnings-
mönnum frumvarpsins.
Reykingar og réttur-
inn til að skaða aðra
Þorsteinn Magnússon
fjallar um reykingafrumvarp
fjögurra þingkvenna ’Ef ég gengi með hatttæki ég hann nú ofan
fyrir Siv og öðrum flutn-
ingsmönnum frum-
varpsins.‘
Þorsteinn
Magnússon
Höfundur er laganemi og einn
af ritstjórum vefritsins Íhald.is.
KÆRI frelsari og eilífi lífgjafi,
Jesús Kristur!
Þakka þér að þú skulir taka á móti
öllum sem leitast við að
velja þig sem leiðtoga
lífs síns. Þú umvefur
þau, býður þeim leið-
sögn og eilífa sam-
fylgd.
Hjálpaðu öllum
fermingarbörnum
þessa vors að velja þig
af hjartans einlægni
sem leiðtoga lífs síns.
Hjálpaðu þeim að
ígrunda málið vel og
komast síðan að þeirri
niðurstöðu að þau vilji
velja þig sem lífs-
förunaut og leiðtoga.
Það sé þeirra val en
ekki skylda vegna ut-
anaðkomandi þrýst-
ings eða hefða.
Hjálpaðu þeim að
horfast í augu við þig
og lát þau skynja og
meðtaka kærleika
þinn.
Lát þau finna hve
óendanlega dýrmæt
þau eru í þínum augum og að þau
geti alltaf leitað til þín með hvaðeina
sem á þeim hvílir eða kann að koma
upp á í ólgusjó ævinnar.
Vilt þú leiða þau í gegnum lífið.
Forðaðu þeim frá öllu illu, slysum og
hættum og hvers kyns tjóni eða til-
raunum og fikti sem kann að skaða
þau á líkama eða sál.
Lát þau mótast af vilja þínum,
hinu góða, fagra og fullkomna. Láttu
þau finna að þú stendur með þeim í
gegnum þykkt og þunnt. Blessaðu
ákvarðanir þeirra og framtíð alla.
Blessaðu einnig fjölskyldur
þeirra.
Hjálpaðu þeim að reynast ferm-
ingarbarninu sú fjölskylda og stuðn-
ingsaðili sem barnið þarf á að halda.
Blessaðu öll þeirra samskipti og
hjálpaðu foreldrunum eða öðrum
fullorðnum á heimilinu og öðrum
fullorðnum sem í kringum þau eru
að hlusta, vera þeim fyrirmynd og
sannir vinir.
Hjálpaðu þeim að tala saman á
heiðarlegan og hreinskiptinn hátt.
Tala saman um áhyggjur og sorg-
ir, væntingar og drauma, framtíðina,
hversdagsleikann og
líðan sína á hverjum
tíma. Gráta saman þeg-
ar það á við og gleðjast
saman þegar það á við.
Hjálpaðu þeim að
geta faðmað hvert ann-
að þegar það á við og
sýna samstöðu og
stuðning í öllum kring-
umstæðum.
Fermingarbarn þarf
ekki á neinu eins mik-
ilvægu að halda og
skilningsríkum, um-
hyggjusömum og
traustum foreldrum
sem gefa skýr skilaboð
og halda kærleiksríkan
aga. Skilningsríkum
foreldrum sem eru
sannir vinir í raun.
Blessaðu framtíð og
líf þeirra allra. Minntu
þau stöðugt á sannleik-
ann og veginn sem ligg-
ur til lífsins.
Hjálpaðu þeim ætíð
að ganga í skjóli þínu og dvelja í
skugga vængja þinna.
Í Jesú nafni. Amen.
Jesús er Guð þinn,
því aldrei skalt gleyma.
hann gengur við hlið þér
og leiða þig vill.
Þú eilífa lífið
átt honum að þakka,
hann sigraði dauðann
og lífið þér gaf.
Guðs son á himni
nú vakir þér yfir.
Hann gleymir ei bæn þinni
hver sem hún er.
Líf mitt sé falið þér,
eilífi faðir.
Faðminum þínum
ég hvíla vil í.
Bæn fyrir
fermingarbörn
Sigurbjörn Þorkelsson biður
fyrir fermingarbörnum
Sigurbjörn Þorkelsson
’Hjálpaðu öll-um ferming-
arbörnum þessa
vors að velja þig
af hjartans ein-
lægni sem leið-
toga lífs síns. ‘
Höfundur er rithöfundur og fram-
kvæmdastjóri Laugarneskirkju.