Tíminn - 08.04.1979, Blaðsíða 6

6
Sunnudagur 8. aprn 1979
Mdilil'il1',
r
v.
Wíwámm
Ctgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson og Jón Sigurösson. Auglýsinga-
stjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og auglýsingar Siöumúla 15. Sfmi
86300. — Kvöldsimar blaöamanna: 86562, 86495. Eftir kl.
20.00: 86387. Verö f lausasöiu kr. 150.00. Áskriftargjald kr.
3.000.00 - á mánuöi. Blaöaprent
Erlent yfirlit
Nýr forseti Brasilíu á við
mikinn vanda að stríða
Framleiðslustefna
og betra þjóðlff
í hinni ýtarlegu stjórnmálaályktun sem aðal-
fundur miðstjórnar Framsóknarflokksins um s.l.
helgi gerði er m.a. bent á þá staðreynd að aðeins
mikil og vönduð framleiðsla getur orðið grund-
völlur góðra lifskjara. Fundurinn lagði sérstaka
áherslu á að framfylgt verði framleiðslustefnu
sem miðar að raunverulegri velmegun þjóðar-
innar.
í stjórnmálaályktuninni segir m.a.:
„Fundurinn leggur áherslu á að fylgt sé eindreg-
inni framleiðslustefnu sem eykur þjóðartekjur.
Hann varar við ofnýtingu islenskra auðlinda.
Aðkallandi er nú að endurskipuleggja stjórn
fiskveiða og vinnslu afla, til tryggingar þvi að
þjóðinni nýtist fiskimiðin svo vel sem verða má.
Með sama hætti er timabært að gera heildar-
áætlun um landnýtingu, byggða á landkostum með
tilliti til þarfa fyrir ræktun, umhverfisvernd, útilif
og mannvirki. Fagnar fundurinn forystu land-
búnaðarráðherra um framtiðarstefnumörkun i
landbúnaði og úrlausn timabundinna vandamála
hans”.
Aðalfundur miðstjórnar Framsóknarflokksins
benti einnig á þær skorður sem íslendingum eru
settar i sókn þeirra til vaxandi framleiðslu og auk-
innar hagsældar vegna þess hvernig háttað er um
auðlindir þjóðarinnar.
Um þetta segir i ályktun miðstjórnarinnar:
„Vegna þeirra takmarkana sem náttúrulegum
auðlindum eru settar verður nú að leggja höfuð-
áherslu á fullnýtingu hráefna, hagræðingu og
aukna framleiðni og nýjar iðngreinar.
Efling islensks framleiðsluiðnaðar er nú brýn-
asta verkefnið á sviði atvinnumála”.
í þeim kafla ályktunarinnar sem fjallar um fjár-
festingu og vinnumál er að finna merkar og rót-
tækar tillögur sem i framkvæmd munu hafa við-
tæk umbótaáhrif á islenskt þjóðlif. Þar segir:
,,örugg stjórn fjárfestingarmála er forsenda
þess að framleiðslutækin nýtist sem best. Leggur
fundurinn áherslu á að arðsemi og þjóðfélagslegt
gildi sé látið ráða atvinnuuppbyggingu.
Þá telur fundurinn nauðsynlegt að allt vinnu-
fyrirkomulag i landinu verði tekið til gagngerðrar
endurskoðunar. Markmið hennar sé að draga úr
vinnuálagi og gera vinnutima sveigjanlegari i þvi
skyni að nýta betur framleiðslutækin og efla
heimilin og fjölskyldulifið,sem fundurinn telur að
eigi að vera hornsteinar islensks þjóðlifs”.
Það er öllum ljóst orðið að vinnufyrirkomulagið,
verðbólgukapphlaupið og húsnæðismálin hafa á
siðari árum valdið þvi að vinnutimi er orðinn svo
óhæfilegur, ekki sist hjá unga fólkinu, að það
kemur óhjákvæmilega mjög niður á einkalifi fólks.
Reyndar kemur þetta ekki aðeins niður á fjöl-
skyldulifi og heimilum, heldur á öllu félagslifi, úti-
vist og menningarþátttöku.
Framsóknarmenn hafa mótað mjög skýra og
róttæka stefnu.sem miðar að þvi að létta þessum
fjötri af almenningi, en fyrsta skrefið i þá átt er að
unninn verði sigur i baráttunni við verðbólguna.
Baráttan við verðbólguna er þannig beinlinis
skilyrði raunverulegra og róttækra framfara i is-
lensku þjóðlifi.
JS
— Slökun eða harðstjórn?
Þaö san af er þessu ári hafa
stööugt borist fréttir af verkföll-
um og óróa á vinnumarkaöi i
Brasiliu.Og þaö sem ekki vekur
minni athygli, aö herstjórnin i
landinu hefur enn sem komiö er
ekki beitt óverjandi hörku til aö
kveöa þessi ólæti niöur. Velta
mennfyrir sér í þvi sambandi
hvort hinn nýskipaöi forseti
landsins, hershöföinginn Joao
Batista Figueiredo, hyggist
kannski reyna aö koma eitthvaö
til móts viö lýöræöiskröfur
þjóðar sinnar.
Figueiredo þessi var lítt
kunnur þangað til honum skaut
allt í einu upp sem fimmta for-
seta herstjórnarinnar i Brasiliu
i slöasta mánuöi. En hann fékk
snemma að kynnast vand-
ræðunum þvi vaxandi andstaða
við herstjórnina ásamt meö
verkfaUsaðgerðum uröu einmitt
áberandi i upphafi þessa árs.
Og önnur vandamál mun
Figueiredo þurfa aö kljást viö.
einkum efnahagsvanda þjóðar-
innar. Brasilia er sennilega
skuldugasta land veraldarinnar
og veröbólga þar er yfir 42%.
Brasiliumenn þurfa að flytja inn
nær alla sína oU'u og þaö þýöa
vandræöi og eins og þaö væri
ekki nóg, hefur kornuppskera
brugöist aö hluta hjá þeim og
Brasilfa þvi orðinn næst stærsti
innflytjandi kornvara næst á
eftir Bandarikjunum.
Þó er Brasilia langauöugasta
S-Amerfkurikiö og fólksfjöldi
þar, 115 mUljónir manna er
meiri en i samanlagöri S-Ame-
riku þar fyrir utan. Þá er Brasi-
lia oröin með stærstu iönaöar-
veldum heims og þjóöar-
tekjurnar um 187,4 billjónir
doDara. Þjóðartekjur á mann
eruþóumþrisvar sinnum minni
en til dæmis á Islandi.
Hins vegar hefur uppbygging-
in veriö mjög ör á allra siðustu
árum eöa siöan herstjórnin tók
við völdum meö byltingu árið
1964. Nýtur stjórnin enda fuU-
komins stuönings flestra
kaupsýslumanna, ihalds- og
hægrimanna, en aftur á móti
nýtur hún aöeins stuönings
minnihluta launþega i landinu
og meira aö segja hin róm-
versk-kaþólska klerkastétt
hefur tekiö sér ótviræða stööu
með launþegum, einkum þeim
32milljónum, sem hún segir lifa
á mörkum þess aö komast af.
Þegar Figueiredo kom til
valda voru aöstæöurnar þessar.
Toppurinn á Sao Paulo.
1 Sao Paulo stærstu borg Brasi-
liu voru 130 þúsund iönverka-
menn i verkfalli og heimtuöu
78% launahækkanir. í Sao
Bernardo do Campo var beitt
verkbanni á aöra 60 þúsund
verkamenn. t Rio de Janeiro
fóru 82 þúsundkennarar i verk-
fall og höföu aö engu dómsúr-
skurð þess efnis aö verkfallið
væri ólöglegt. Þá hótuöu læknar,
hjúkrunarkonur og aðrir
sjúkrahússstarfsmenn fyrr i
þessari viku að leggja niöur
störf fengju þau dtki umbeöna
150% kauphækkun.
Sennilega er það ekki fjarri
lagi sem talsmenn stjómarinn-
ar i Brasiliu hafa látið hafa eftir
sér, það er aö uppbyggingin i
landinu á síöustu árum hafi fært
sérþjálfuðum verkamönnum og
launþegum yfirleitt aukinn mátt
og meðvitund um rétt sinn
megin. Figueiredo forseti horf-
ist þvi í augu við tvo valkosti,
annaöhvort að láta undan kröf-
um um aukiö lýöræði og itök
ver ka lýösfé la ga ellega r a ö beita
jafnvel meiri hörku en nokkm
sinnifyrr til að yfirbuga samtök
fólksins og kveða niöur kröfur
þess. Hvort tveggja kynni aö
reynast herstjórninni hættulegt
ogsiðari leiðingæti snúiö andúö
milljóna Brasiliumanna upp i
fullkominn fjandskap.
Enn sem komiö er bendir ekk-
ert til þess að Figueiredo hygg-
ist hverfa frá „slökunarstefnu”
þeirri, sem forveri hans á for-
setastóli tók upp 1977, ýmislegt
kynni hins vegar að benda tU
þess aö hann hraði henni ef þá
ekki allt fer i bál og brand áður.
Hámarki náöi „slökunar-
stefna” Ernesto Geisel fyrrver-
andi Brasiliuforseta I janúar
siöastliðinn, er hann afnam
stjórnarskrárákvæöi er fól i sér
rétt til handa forseta til þess
meðal annars aö rjúfa þjóö-
þingiö.reka þjóðkjörna fuUtrúa
og afnema mannréttindi og póli-
tiskréttindi borgaranna i allt að
10 árum.
Svo mikið er þó vist að
Figueiredo þarf nú að halda vel
á spöðunum. Hann þarf að finna
leiö til aö friöa launþegana og
samtimis að bregöast viö óöa-
veröbólgu sem oliuhækkanir og
uppskerubrestur gerir ekki
auðveldari viðfangs. Opinber
stefnaherstjórnarinnar er að ná
verðbólgunni niður i 20 til 25%
innan tveggja ára, en hún er nú
eins og áður segir meira en 42%.
Nýskipaöur fjármála-
ráðherra Brasiliu hefur þó látið
hafa eftir sér aö óánægja laun-
þeganna sé stærsta vandamál
stjórnarinnar. Segir hann að
stjórnin hafi fórnað kjarabótum
fyrir uppbyggingu fram til
þessa. Þetta hafi boriö árangur
og þjóöartekjurnar vaxiö stór-
um skrefum enverðbólgan jafn-
framtfarið öll úr böndum. Nú er
bráðnauðsynlegt, segir hann, að
friða launþegana og stjórnin
verður aöfinna einhverja leiötil
að auka áhrif þeirra á stjórn
landsins.
Valið stendur greinilega á
milli aukins lýöræðis eöa auk-
innar haröstjórnar.
KEJ
Móimælafundur launþega. Innfellda mvndin er af nýja forsetanum, Figueiredo