Tíminn - 18.01.1986, Blaðsíða 6

Laugardagur 18. janúar 1986
SAMTÍNINGUR
í stað áróðurs
Enn ein lota afvopnunarviðræðna risaveldanna er nú
hafin. Sem fyrr vona góðgjarnir menn að einhver árangur
náist og að fari að sjá fyrir endann á vitfirrtu vígbúnaðar-
kapphlaupi og gagnkvæmum hótunum um gereyðingu.
Viðræður um afvopnun og takmörkun vígbúnaðar hafa
staðið lengi yfir og samningar verið gerðir uin tiltekin svið
hernaðarvísindanna. Samt sem áður hefur vígbúnaðurinn
aukist og margfaldast og vopnakerfin sífellt orðið ægilegri.
Allt það hugvit og fjármunir sem varið er til rannsókna
og vopnabúnaðar leiðir aðeins til meiri skelfingar og
kvíða. Er mál að linni og verða risaveldin að fara að gera
upp við sig hvaða tilgangi öll þessi vopnasöfnun og þróun
nýrra vopna þjónar.
Einhver vonarglæta kann að felast í því að leiðtogar risa
veldanna eru farnir að ræða saman í stað þess að kasta
hnútum hver í annan milli heimsálfa og skiptast á gagn-
kvæmum ásökunum. Við upphaf þeirrar samningalotu
sem hafin er, lagði leiðtogi Sovétríkjanna fram áætlun um
að kjarnorkuvopnum verði eytt í áföngum allt fram til
aldamóta. En skilyrði eru sett fyrir raunverulegum viðræð-
um um áætlunina. Er þar fyrst að telja að Bandaríkjafor-
seti hætti þegar við rannsóknir og allar hugmyndir um
geimvarnaráætlunina.
Þessum hugmyndum hefur ekki verið illa tekið, en þess
ber að gæta að stórveldin hafa oft áður látið í ljósi áhuga á
afvopnum og friðarvilja, en þegar til kastanna kemur ríkir
slík tortryggni á milli þeirra að raunverulegir samningar
um vopnatakmarkanir hafa að mestu runnið út í sandinn.
Til þessa hafa Sovétmenn ekki ljáð máls á því að eftirlit
verði haft með vígbúnaði þeirra og reiknað út eyðingar-
mátt sinna vopna og andstæðinganna að eigin geðþótta.
Jöfnuður í vígbúnaði virðist aldrei ríkja og hvor aðilinn
um sig reynir að ná ímynduðum eða raunverulegum yfir-
burðum.
Hugmyndir um varnarkerfi úti í geimnum eru mikið
áróðursefni. Ráðamenn í Bandaríkjunum telja að með því
að setja upp slík kerfi geti þeir komið í veg fyrir hugsan-
lega kjarnorkustyrjöld þar sem þeir yrðu færir um að eyði-
leggja þau skeyti sem að þeim er stefnt áður en þau næðu
skotmarki sínu. Margir telja að þetta sé óframkvæman-
legt.
Sovétmenn og bandamenn þeirra telja aftur á móti að
árásarkerfi sé í undirbúningi og telja áætlanir af þessu tagi
beina ögrun við öryggi sitt og tilverumöguleika og hóta illu
ef úr framkvæmdum verður.
Hvorartveggja eru þetta gamalkunnar röksemdir sem
kynt hafa undir vígbúnaðarkapphlaupið. Nýjum vopna-
og varnarkerfum er svarað með aukinni tækni og full-
komnari búnaði af hálfu andstæðingsins.
Notkun himingeimsins til hernaðarumsvifa er þegar
staðreynd. Njósna- og miðunarkerfi, og hver veit hvað allt
þetta er, eru í beinum tengslum við gervihnetti sem þjóta
um himinhvolfið og eru mikilvægur þáttur í hernaðartækni
þeirra sem yfir þeim ráða.
Vonandi kemur að því fyrr en síðar að risaveldin sjá að
sér og fari að vinna markvisst að því að draga úr vígbúnaði
í stað þess að auka hann. En til þess þarf vilja og kannski
fyrst og fremst að draga úr þeirri óttalegu tortryggni sem
ríkir á milli þeirra.
Þjóðum heims vegnaði betur ef þeim lærðist að vinna
hver með annarri í stað þess að vega sífellt hver að annarri
með hótunum og vopnaskaki. Allt frá lokum síðari heims-
styrjaldarinnar má segja að ríkt hafi vopnaður friður á
milli hernaðarbandalaga austurs og vesturs. Sá friður gæti
orðið gæfulegri og varanlegri ef hann væri ekki studdur
óttanum við eyðingarógnina.
Það er því krafa allra friðelskandi manna að raunveru-
legir afvopnunarsamningar verði gerðir en ekki látið við
sitja að setja fram áróðurskenndar hugmyndir um friðar
vilja.
agfari
í dag mælir Dagfari
í dagmæl
Ráðherrar úti að aka
Ráðherrar úti að aka
Fyrir nokkrum dögum var skýrt
frá bifreiðakostnaði ráðherra
fyrstu fjóra mánuöi ársins 1985.
Fjölmiðlar hafa séð ástæðu til að
fjalla um þennan kostnað og þá
aðallega mcð því að gera hann tor-
tryggilegan í augum almennings.
Ekki skal hér gert lítið úr nauðsyn
þess að ríkið og ráðamenn þjóðar-
innar gæti aðhalds á sem flestum
sviðum og víst er það að víða má
spara.
Það er liins vegar vafasamt hvort
nokkuð sé athugavcrt við þennan
útgjaldalið. Samanburður milli
ráðherra er óraunhæfur og til þess
eins gerður að vekja tortryggni þar
sem ráðherrarnir gegna mismun-
andi embættum sem krefjast mis-
mikilla ferðalaga. En hvað um það.
Löngum hcfur tíðkast og þótt sjálf-
sagt að gera grín að ráðherrum og
eins og allir vita er öllum heimilt að
hnjóða í þingmenn og nota til þess
hvaða orð sent er. Slíkt vekur
ánægju meðal þjóðarinnar sem
ekki er vanþörf á í svartasta
skammdeginu.
Dagfari, sem er nafn á húmorista
í Dagblaðinu, skrifar eftirfarandi í
vikunni.
„Ráðherrar eru mjög mismun-
andi mikið úti að aka. Þctta kemur
í Ijós þegar skoðaðar eru tölur um
kostnað við rekstur ráðherrabíla
fyrstu fjóra mánuði ársins 1985, en
nýrri tölur virðast ekki iiggja á
lausu. Þá er það mjög misjafnt hve
mikið bílstjórar ráðherranna hafa
upp úr krafsinu. Ef við tökum
Steingrím sjálfan sem dæmi þá
fékk bílstjóri hans 166 þúsund í
laun þessa fjóra mánuði en rekstur
og viðhald bílsins kostaði 236 þús-
und á sama tíma. Bílstjóri Alberts
virðist hins vegar ekki hafa þurft að
hreyfa farkostinn mikið því rekstur
og viðhald nemur aðeins 72 þús-
undum. Til að bæta manninum upp
aðgerðaleysið er hins vegar betur
gert við bílstjórann í launum og
hann fékk 191 þúsund fyrir tímabil-
ið. Sá ráðherrann sem mest hefur
verið á ferðinni er Halldór Ás-
grímsson því rekstur á hans bíl
kostaði hvorki meira né minna en
359 þúsund á fjórum mánuðum en
bílstjórinn fékk aðcins 192 þúsund
fyrir allan þeytinginn.
Ragnhildur hefur svo sannarlega
ekki vcrið mikið á laraldsfæti ef
marka iná rekstur og viðhald á
hennar bíl upp á 57 þúsund krónur.
En allt árið 1984 var Halldór Ás-
grímsson dýrastur ráðherra hvað
bílkostnað viðkemur eða samtals
ein milljón tvö hundruð þrjátíu og
átta þúsund krónur, eða nærri hálfri
milljón króna fyrir ofan samgöngu-
ráðherrann.
Nóg er víst komið af tölum, enda
segja þær varla allt. Það er til dæm-
is deginum Ijósara að sá ráðherr-
ann sem mest var í sviðsljósinu í
fyrra, Albert Guðmundsson, hefur
verið lítið úti að aka miðað við
þann sjálfstæðisráðherrann sem
næstur kom í fjölmiðlafárinu,
Sverri Hermannsson, en akstur
Sverris kostaði 250 þúsund fyrstu
fjóra mánuði ársins og þáði bíl-
stjóri hans 311 þúsund fyrir. Þarna
sér maður svart á hvítu hvað það er
mismunandi hvað menn þurfa á sig
og sína að leggja til að koma sér á
framfæri við pressuna.
Það fer hins vegar ekkert á milli
mála að ráðherrar verða að hafa bíl
og bílstjóra því venjulega eru þeir
með allan hugann við velferð þegn-
anna og því óhæfir til að aka sjálfum
sér milli staða og yrðu til stórhættu
í umferðinni. Þar fyrir utan eru
þessir menn valtir í sessi eins og all-
ir pólitíkusar, með örfáum undan-
tekningum, og því um tímabundin
fríðindi að ræða.
Fjölmiðill
Sjálfstæðisflokksins
Davíð borgarstjóri stóð sig nokk-
uð vel í hinum nýja þætti „Á líðandi
stund" sem hóf göngu sína í sjón-
varpinu nú á dögunum. Þar naut
hann sín vel enda leikari af guðs náð.
Enginn skyldi halda að hann hafi
verið valinn til þessa þáttar vegna
þess að nú líður að borgarstjórnar-
kosningum og þörf er á að vekja
athygli á manninum. Hann kann
margt annað en að stýra borginni og
sjálfsagt að koma því á framfæri.
Hvað skyldu frambjóðendur í
Ameríku hafa þurft að greiða fyrir
þátt sem þennan fáum mánuðum fyr-
ir kosningar. Trúlega ærið fé.
Borgarstjóri þarf örugglega ekki
að borga neitt enda ekki til þess ætl-
ast að skemmtikraftar greiði með
sér.
Þá þarf forsætisráðherra trúlega
ekki að borga neitt heldur enda hlut-
verk hans minna og öllu ómerki-
legra, enda hann ekki í neinum fram-
boðshugleiðinum á næstunni.
Stutt er síðan fréttir sjónvarpsins
snérust um afrek borgarfulltrúa
sjálfstæðismanna enda stóð þá fyrir
dyrum prófkjör þeirra. Fróðlegt
verður að fylgjast með því á næst-
unni hvort og þá hvernig dagskrá
sjónvarpsins mun fjalla um fram-
bjóðendur og sveitarstjórnarkosn-
ingar í vor.
Laug Davíð?
En þótt Davíð sé óumdeilanlega
mikill skemmtikraftur á hann víst
til fleiri hliðar. Þjóðviljinn heldur
því fram í frétt sem birtist í gær að
Davíð hafi logið í ræðu sem hann
flutti í desember þegar hann sann-
færði verkafólk hjá Granda um að
atvinnu þeirra væri ekki stefnt í
voða.
„Ragnar Júlíusson stjórnarfor-
maður Granda hf. og borgarfulltrúi
Sjálfstæðisflokksins upplýsti í
borgarstjórn að Davíð Oddssyni
hafi ávallt verið kunnugt um að til
uppsagna starfsfólks mundi koma
við sameiningu BÚR og ísbjarnar-
ins, en sami Davíð hreykti sér af því
í ræðu í desember að atvinnu
einskis manns yrði stefnt í voða við
sameininguna.“
Svona skrifar nú Þjóðviljinn um
borgarstjórann og Ijótt er ef satt er.
Lengi skal manninn reyna.
Góði Davíð
Ekki er rétt að skilja svo við
Davíð borgarstjóra að geta ekki í
nokkru góðverka hans þótt ekki sé
nema eitt.
Hann hefur beitt sér fyrir því að
4 fyrirtæki hafa fengið úthlutað
lóðum undir verslunarhúsnæði
framan við byggingar sem fyrir eru
við Lágmúla. Meðal þeirra aðila
sem Davíð úthlutaði þarna lóð var
Snorri h/f og framkvæmdastjóri
þess fyrirtækis er Júlíus Hafstein
verðandi borgarfulltrúi sjálfstæð-
ismanna.
Að vísu hafa eigendur fyrirtækj-
anna við Lágmúla kært þessa ráð-
stöfun en svoleiðis smámál lætur
Davíð ekki hafa áhrif á sig.
6Tíminn
Tíminn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinnog
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvstj.: GuðmundurKarlsson
Ritstjóri: Helgi Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: N íels Árni Lund
Auglýsingastjóri: SteingrímurGíslason
Innblaðsstjóri: OddurÓlafsson
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686392 og
686495, tæknideild 686538. Setning og umbrot: Tæknideild NT.
Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 45.- kr. og 50.- kr. um helgar. Áskrift 450.-