Tíminn - 18.01.1986, Blaðsíða 7

Laugardagur 18. janúar 1986
Tíminn 7
Þórarinn Þórarinsson:
Heseltine er vænlegasti
foringi íhaldsflokksins
Thatcher gæti samt brugðið
fæti fyrir hann
í LOK nóvember virtist Marga-
ret Thatcher eiga bjarta tíma fram-
undan. Skoðanakannanir sýndu,
að íhaldsflokkurinn hafði orðið
meira fylgi en Verkamannaflokk-
urinn eftir að hann hafði skipað
þriðja sætið um nokkurt skeið, þ.e.
haft minna fylgi en bæði Verka-
mannaflokkurinn og Bandalag
jafnaðarmanna og frjálslyndra.
Þessi niðurstaða skoðanakann-
ana styrkti vafalítið þá óskhyggju
Thatchers, að íhaldsflokkurinn
myndi vinna næstu þingkosningar
undir forustu hennar og hún myndi
skipa forsætisráðherrasætið í ein 15
ár, eða lengur en nokkur annar
breskur forsætisráðherra síðan
snemma á 19. öld, þegar Liverpool
lávarður setti metið. Thatcher er
sögð hafa alið Iengi þann draum að
verða nýr methafi að þessu leyti.
Það var margt. scm studdi að því
að Thatcher var í sókn að nýju.
Hún var búin að ná samkomulagi
við írsku stjórnina um Norður-
írland, en það mælist vel fyrir. Hún
var búin að leggja fram frumvarp
um verulega skattalækkun, án þess
að draga úr útgjöldum. heldur átti
að selja gasstöðvar ríkisins og fleiri
fyrirtæki þess og mæta skattalækk-
uninni á þann hátt. Ekki voru allir
leiðtogar íhaldsflokksins hrifnir af
þessum fyrirætlunum og var Har-
old Macmillan fyrrv. forsætisráð-
herra í hópi þeirra. Hann sagði, að
fyrirhuguð sala gasstöðvanna væri
líkust því að verið væri að selja
erfðagripi fjölskyldunnar.
Þá styrkti það íhaldsflokkinn, að
skoðanakannanirsýndu, að honum
var best trevst til að halda uppi lög-
um og reglum, cn róstusamt hafði
verið í ýmsum borgum Bretlands
undanfarið.
ÞAÐ MÁ segja um Thatcher, að
á skammri stundu getur veður skip-
ast í lofti. Nú er farið að ræða um í
fjölmiðlum, að flokksmenn hennar
muni krefjast þess, að hún láti af
forustunni fyrir næstu þingkosning-
ar. Þaðerdeilahennar viðMichael
Heseltine, sem hefur magnað and-
stöðu gegn henni og gefur átt eftir
að leiða til meiri tíðinda.
Michael Heseltinc hefur að
undanförnu verið talinn litríkasti
persónuleikinn í stjórn Thatchers.
Hann er snjallasti ræðumaður
íhaldsflokksins og hcfur oftast ver-
ið sá foringi flokksins, sem vakið
hefur mesta hrifningu á landsfund-
um hans. Hann ersagður þægilegur
í viðkynningu, þótt stundum þyki
gæta hjá honum yfirlætis. Ýmsir
fjölmiðlamenn telja hann
tækifærissinna, en yfirleitt er hann
þó talinn hófsamurog umbótasinn-
aður íhaldsmaður í stíl við Edward
Heath, enda fylgismaður hans á
sínum tíma.
Heseltine, scm er 52 ára gamall,
á sögulegan fjármálaferil að baki
sér. Honum græddist ungum mikið
fé og komst í tölu milljóna-
mæringa. Honum hélst illa á því og
tapaði öllu, en gafst þó ekki upp og
byrjaði á nýjan leik og varð
milljónamæringur að nýju. Hann
þarf því ekki að sækjast eftir ráð-
herraembætti af fjárhagslegum
ástæðum.
Heath skipaði Heseltine flug-
málaráðherra á sínum tíma og
tókst honum svo vel, að Thatcher
gat ckki gengið frani hjá honum,
þegar hún myndaði stjórn sína, cn
yfirleitt hcfur hún ekki valið í
stjórn sína aðra en þá, scm voru
henni fylgispakir. Önnur undan-
tekning er Peter Walker, scm var
náinn fylgismaður Heaths, oger oft
nefndur sem forsætisráðherracfni.
Það hefur lengi verið Ijóst. að
grunnt var á því góða milli Thatc-
liers og Heseltines. Hún fól honum
fyrst cmbætti umhverfismálaráð-
herra, cn síðan varnarmálaráð-
herra. Heseltinc hcfur iðulega látið
í Ijós, að hann er fylgjandi meiri
ríkisafskiptum en Thatcher, eink-
um til að draga úr atvinnuleysi.
Hann vill að rfkið stuðli aö því með
beinum aðgerðum að efla atvinnu-
rekstur.
Deila þeirra nú er sprottin af
þessum ástæöum. Westlandfyrir-
tækið, sem framleiöir þyrlur, hcfur
verið í fjárhagsvandræðum. Þaö
hefur fengið tilboö frá bandarísku
fyrirtæki til að koma því á réttan
kjöl og annað tilboð frá evrópskum
fyrirtækjum og hefur Hcseltine
haft forgöngu um það. Hann hefur
viljað að ríkisstjórnin hvetti West-
land til að taka því tilboði, cn
stjórn þess hallast meira að
ameríska tilboöinu. Thatehcr hef-
ur viljað að ríkisstjórnin léti málið
afskiptalaust, en þaö þýðir. að
ameríska tilboðinu yrði tckiö. Um
þctta hefur vcrið deilt í ríkisstjórn-
inni, uns Thatcher ákvað aö ráð-
herrar létu enga skoðun um þetta
uppi opinberlega, nema meö sam-
þykki hennar. Þá sagði Heseltine
tafarlaust af sér. Hann vildi geta
túlkað opinberlega, að hann kysi í
þcssu tilfclli heldur samvinnu við
evrópskt fyrirtæki en amerískt, þar
sent mjög stefndi í þá, að Bretar
yrðu Bandaríkjamönnum háðir á
umræddu sviði. Jafnframt taldi
hann rétt, að ríkisstjórnin léti slíkt
mál ekki afskiptalaust.
AUGLJÓST virðist aðThatcher
hcfur með ráönum hug flæmt
Heseltine úr stjórninni. Hún skip-
aði nýjan varnarmálaráðherra
næstum samtímis og Hcseltine
sagði af sér. Hún hefur talið rétt að
láta hart mæta hörðu og vænst þess,
að það mæltist vel fyrir.
Þetta hefur þó ekki orðið raunin.
Eins ogerstendur almcnningsálitið
með Heseltine. Thatcher væntir
þcss, að þetta mál muni brátt
gleymast, en Hescltine mun reyna
að sjá við því. Thatcher á orðið
öflugan kcppinaut innan flokksins
þar sem Hcscltine er.
Fréttaskýrendur draga ekki í
cfa, að Heseltine stefni að því að
vcrða formaður flokksins og for-
sætisráðhcrra. Vafalítið cr hann
nú sigurvænlegasta foringjaefni
íhaldsflokksins, ef til kosninga
kæmi. En margt getur breyst til al-
mennra þingkosninga. Sjái Thatc-
her fram á ósigur í flokknum, getur
hún dregið sig í hlé og teflt fram
nýjum manni gegn Heseltinc. Þar
kemur ekki síst til greinii Norman
Tcbbit, scm hcfur nú náð sér aftur
cftir aö hafa slasast mikiö í sprcng-
ingunni í Blackpool, þcgarminnstu
munaði að írskum skæruliðum tæk-
ist að ráða Thatchcr af dögum.
Tebbit er nú formaður íhalds-
flokksins í neðri málstofunni og
hefur náð sér aðmcstu. Hann þykir
hæfur foringi og nýtur samúðar
vcgna slyssins í Blackpool.cn kona
hans liggur cnn lömuð vegna þess.
Hrafn Marinósson
Fæddur 2. október 1938
Dáinn 3. janúar 1986
Það var fagurt veður 15. október
1968, þegar hópur ungra manna
mætti til Lögregluskóla ríkisins. Mig
minnir að við höfum verið 14 saman,
sem valdir höfðum verið úr stórum
hópi umsækjenda til lögreglustarfa í
Reykjavík. Þetta voru glaðbeittirog
hraustlegir piltar, sem komu frá hin-
um ýmsu störfum í þjóðfélaginu og
höfðu ólík sjónarmið og skoðanir.
Eitt höfðu ungu mennirnir allir sam-
eiginlegt, þeir horfðu með nokkrum
kvíða og eftirvæntingu til þess starfs
sem þeirra beið að lögregluskóla
loknum.
Við þessar aðstæður kynntist ég
vini mínum Hrafni Marinóssyni. Við
áttum mörg skrefin saman innan lög-
reglunnar, bæði í starfi og leik. Það
var mikið frost í desembermánuði
1968, þegar þessi hópur lögreglu-
nema gekk út á stræti Reykjavíkur-
borgar, íklæddir lögreglubúningi.
lögregluvarðstjóri
Mér fannst einnig frysta að, þegar sá
fyrsti úr hópnum féll frá við skyldu-
störf sín þann 3. janúar sl.
Það gekk mikið á í þjóðfélaginu
fyrstu starfsmánuði ungu lögreglu-
liðanna, óeirðir og uppþot. Það var
mikil eldskírn og vonandi að engir ný-
liðar lögreglunnar fái slíkt í fangið í
byrjun starfsins.
firafn vakti athygli mína fyrir þá
festu, en þó meðfædda varúð og
íhygli, þegar vanda bar að höndum í
lögreglustarfinu. Ég minnist þess
sérstaklega hve laginn hann var að
jafna deilur fólks í heimahúsum, sem
er nú oft með viðkvæmustu verkefn-
um sem lögreglumcnn kljást við.
Fólk virtist bera mikið traust til þessa
manns, þó það þekkti ekkert til hans
og undir erfiðum kringumstæðum.
Leiðir okkar Hrafns lágu saman
inn í félagsmál lögreglumanna, alla
leið inn í stjórn félags þeirra. Það
gekk oft ýmislegt á í þeim efnum, en
með okkur Hrafni tókst góð sam-
vinna um markmið og var hann þar
sem annarsstaðar sami trausti klett-
urinn.
Samstarf okkar varð með eindæm-
um gott, traustið var gagnkvæmt.
Við gengum fram saman með oddi
og egg í félagsmálunum ásamt öðr-
um góðum mönnum. Sumir lög-
reglumenn minnast kannske enn
„þrýstihópsins" svokallaða. Ýmsir
slíkir hópar eru í þjóðfélaginu í dag
og misjafnlega á þá hlustað. Á rök
okkar hóps var hlustað, án þess að til
kæmu afskipti fjölmiðla eða rask á
starfsemi lögreglunnar.
Hrafn lét sig miklu skipta aðbúnað
lögreglumanna, búnað lögreglu-
bifreiða og yfirleitt allt, sem gat gert
lögregluna hæfari við skyldustörf sín
við almenning. Hann gekk hiklaust
fram í því, að ullarteppi og annar
sjálfsagður búnaður fylgdi hverri
lögreglubifreið, en þar var á mis-
brestur.
Um haustið 1977 skildu leiðir
okkar, er ég hvarf til lögreglustarfa á
öðrum vettvangi. Hrafn hélt uppi
merkinu okkar, sem við höfðum
reist. Við söknuðum báðir sam-
starfsins, sem aldrei kom aftur.
Við höfðurn þó oft samband okkar á
milli, sérstaklega ef einhver lögreglu-
mál átti að bera á góma, Ijóst eða
leynt.
Árið 1982 kvaddi Landssamband
lögregluntanna hann til starfa sem
formann samtakanna. Hann gekk að
því verkefni með þeim áhuga og
krafti sem honum var lagið, en síðan
dró úr þreki þessa manns, er heilsan
gaf sig.
Ég hitti Hrafn í síðasta sinn á 50
ára afmælishátíð Lögreglufélags
Reykjavíkúr að Hótel Loftleiðum
þann ló.desember sl. Það var vel við
hæfi að hann lifði þann atburð. Hann
hafði helgað krafta sína þessu félagi
alla starfsæfi sína innan lögreglunn-
ar. Það voru niikil tímamót lögregl-
unnar í Rcykjavík þann tíma sem
Hrafn Marinósson var þar við störf,
frá árinu 1968 til 1986. Meðal annars
var lögreglan færð frá Rcykjavíkur-
borg til ríkisins, lögreglumenn komu
upp sínu eigin félagsheimili og lög-
reglan hefur fært sig til nútímalegri
hátta frá vanþróun, hvað varðar
búnað og þjálfun.
Það má með sanni segja, að gustað
’ hafi af Hrafni í félagsntálunum, er
þau stóðu sem hæst. Hitt skal haft
hugfast að spor hans innan lögregl-
unnar var merkilegt og mörgum öðr-
urn til eftirbreytni, því að
Verkin nierkja sterkir stafir
standa mér að baki næstir...."
(E.G.)
Utför Hrafn Marinóssonar fór
fram frá Fossvogskapellu föstudag-
inn 10. janúar sl. Það var mikil reisn
yfir þeirri fylgd, sem félagar hans úr
lögreglunni veittu honunt. Með
þessu tilskrifi vil ég votta föllnum fé-
laga virðingu og þökk fyrir samferð-
ina.
Að endingu vil ég senda eftirlif-
andi eiginkonu Hrafns þakkir fyrir þá
aðstöðu sem hún veitti félagsmálum
lögreglumanna að heimili sínu. Frú
Sigríði Einarsdóttur, börnunt og
öðrum aðstandendum Hrafns Marin-
óssonar sendi ég mínar samúðar-
kveðjur.
Gylfi Guðjónsson