Andvari - 01.06.1959, Blaðsíða 8

6
ÓLAFUR HANSSON
ANDVARI
í Sumarliðabæ, en fór siðan aftur til Stokkseyrar og reri þar tvo vetur. Síðan
fór hann til Reykjavíkur og gerðist sjómaður á skútu. Var hann í fyrstu
háseti, en síðar var hann stundum stýrimaður, því að liann lærði fljótlega
flest það, er að skipsstjórn laut. Geir Zoega útgerðarmaður bauðst til að kosta
hann á Stýrimannaskólann, en Bogi hafnaði því, sagðist ekki vilja vera upp
á annarra hjálp kominn. A meðan Bogi var á skútu lenti hann í ýmsum svaðil-
förum og var stundum hætt kominn. Sagði hann mér svo sjálfur, að aldrei
hefði hann fundið til ótta á hættunnar stundum, sér hefði þótt þetta allt eins
og leiksýning, sem kærni sér ekkert við. Hins vegar hefði stöku sinnum gripið
sig óhugur eftir á, þegar hættan var um liðin. Bogi þótti hinn ágætasti sjó-
maður, víkingur til verka, ótrauður og snarráður, ef á þurfti að halda. Á
þessum árum réðst liann eitt sinn á skip, er sigla átti til Bretlands, gamlan
fúakláf. Komst skipið til hafnar í Skotlandi eftir langa útivist, en á því skipi
þótti honum ævi sín einna verst, á meðan hann stundaði sjó. Er til Bretlands
kom réðst hann í skiprúm þar, fyrst á lítið skip, sem var í strandferðum við
England, en síðar á allstórt flutningaskip, sem var í förurn milli Bretlands
og Svíþjóðar. Á þessum tima lærði hann ensku ágætlega, jafnt talmál sem
ritmál. Enskt sjónrannamál lærði hann til hlítar, en einnig las Iiann allt, sem
hann gat liönd á fest. Hefur hann eflaust kunnað meira í ensku en flestallir
stúdentar, áður en hann settist á skólabekk.
Um eitt skeið hafði Bogi í hyggju að gera sjómennsku að ævistarfi sínu.
Að ýmsu leyti féll honum lífið á sjónum vel, og hann eignaðist marga ágæta
vini í sjómannastétt. Hið hrjúfa og hispurslausa fas sjómannsins átti að mörgu
leyti vel við hann. Ekki er að efa, að hann hefði orðið mikill skipstjóri, ef
hann hefði valið sér sjómennskuna að ævistarfi.
Þó fór það svo, að Bogi hætti sjómennsku og hvarf á aðrar brautir. Á
sjónum gat hann ekki svalað menntaþrá sinni. Allt frá bernskuárunum var
bókhneigð hans mikil og fróðleiksfýsnin ódrepandi. Og á sjónum voru tóm-
stundimar til slíks alltof fáar. Um fermingaraldur hafði hann þráð mjög að
ganga menntaveginn, en þess var þá enginn kostur fyrir bláfátækan bóndason.
Hin næstu ár lét hann sig sjaldan dreyma um slíkt. En um tvítugsaldur jókst
mjög löngun hans til að afla sér frekari menntunar. I Taustið 1900 settist hann
í Möðruvallaskóla.
III.
Á síðustu áratugum 19. aldar og fram yfir aldamót vom Möðruvellir í
Hörgárdal merkilegt menntasetur. Þangað leituðu margir gáfaðir bændasynir,
sem settust á skólabekk af ósvikinni mcnntaþrá, hugtakið námsleiði var þá ekki